Siasino ti Mangyap-aplikar Ita Kadagiti Pannursuro ni Kristo?
MAIBILBILANG ni Jesu-Kristo kas maysa kadagiti katan-okan a tao a nagbiag. Adu pay ketdi ti mangibaga nga isu ti katan-okan a tao. Iti dandani dua a ribu a tawen, sibibileg nga inimpluensiaan dagiti pannursurona ti biag dagiti tattao—“dagidiay mangipakpakita iti nanumo nga asi ken kinaimbag, agraman dagidiay mangipapaay iti dakkel a tulong kadagiti sabsabali,” insurat ti Ingles nga autor a ni Melvyn Bragg.
Komusta met ti Kristianidad?
Ania ti panangmatmat dagiti tattao iti Kristianidad? Nadeskribir dayta kas “maysa kadagiti kadakkelan a naespirituan a panagrang-ay ti sangatauan.” Maysa a kapanunotan ti inyebkas ni David Kelso ti Glasgow Caledonian University, Scotland. Insuratna: “Ti dua ribu a tawen a pakasaritaanna [ti Kristianidad] ket napno kadagiti awan kaasping a gapuanan iti tay-ak ti arte, arkitektura, pilosopia, musika ken ar-aramid a pagimbagan ti kagimongan.”
Ngem saan a kasta ti panangmatmat ti adu. Saanda a kuestionaran ti kapanunotan a ti Kristianidad ket maysa a relihion a naibatay kadagiti pannursuro ni Jesu-Kristo ken ti pammati nga isu ti anak ti Dios. Imbes ketdi, kagurada ti aramid dagiti narelihiosuan nga institusion ken organisasion a mangibagbaga nga isuda ti pannakabagi ti Kristianidad.
Kas pagarigan, mainaig iti dayta a panangmatmat, ti Aleman a pilosopo idi maika-19 a siglo a ni Friedrich Nietzsche dineskribirna ti Kristianidad kas “ti agnanayon a pakapilawan ti sangatauan.” Insuratna nga isu dayta “ti dakkel a lunod, ti nakaro ken kangrunaan a kinalulok, . . . a mangusar iti amin a kita ti makadangran, mangallilaw, nalimed ken babassit a pamay-an tapno maibanagna ti panggepna.” Mabalin a nalabes ti panangmatmat ni Nietzsche, ngem adda dagiti nainkalintegan a managpaliiw a kasta met laeng ti nagbalin a kapanunotanda. Apay? Gapu ta kadagiti naglabas a siglo, saan a dagiti galad ni Jesu-Kristo ti imparangarang dagiti agkunkuna a Kristiano no di ti nasaknap a “moral a kinarinuker, nakaal-alingget a krimen ken panagtabbaaw.”
Dagiti Kadi Pannursuro ni Kristo Mayap-aplikar Pay Laeng iti Kristianidad?
Rasonable ngarud nga iyimtuod, “Dagiti kadi pannursuro ni Kristo mayap-aplikar pay laeng iti Kristianidad?” “Siempre, mayap-aplikar!” dagus nga ibaga dagiti dadduma. “Saan aya nga inkarina idi kadagiti pasurotna nga addanto kadakuada ‘uray agingga iti panungpalan ti lubong’?” (Mateo 28:20, King James Version) Pudno nga imbaga ni Jesus dayta. Ngem kayatna kadi a sawen nga isu ket adda kadagiti amin a mangibagbaga a pasurotna ida, aniaman ti aramidda?
Lagipenyo, adda dagiti lider ti relihion idi kaaldawan ni Jesus a nangipapan nga adda kadakuada ti Dios aniaman ti aramidda. Yantangay ti Dios pinilina ti Israel para iti maysa a naisangsangayan a panggep, impagarup ti dadduma a lider ti relihion a ti Dios dinanto pulos ida laksiden —aniaman ti inaramidda. (Mikias 3:11) Idi agangay, linaksidda payen dagiti linteg ken pagalagadan ti Dios. Kas resultana, prangka a kinuna ni Jesu-Kristo kadakuada: “Adtoy! Ti balayyo mabaybay-an kadakayo.” (Mateo 23:38) Ti maysa nga intero a narelihiosuan a sistema napukawna ti anamong ti Dios. Linaksidna dayta ken pinalubosanna dagiti buyot ti Roma a mangdadael iti Jerusalem a kabesera a siudad, ken iti templona idi 70 K.P.
Mapasamak met kadi ti kasta iti Kristianidad? Usigentayo no ania dagiti kondision ni Jesus iti inkarina a kaaddana kadagiti pasurotna agingga iti “panungpalan ti lubong.”
[Dagiti Ladawan iti panid 2, 3]
Dagiti pannursuro ni Jesu-Kristo inimpluensiaanna ti minilion a tattao iti sangalubongan