Ania ti Impluensia Kenka ni Jesu-Kristo?

MAIBATAY iti nausigtayon iti immuna nga artikulo, mapagduaduaan pay kadi nga adda sangalubongan nga epekto dagiti pannursuro ni Jesus? Ngem ti napateg a saludsod ket, “Ania ti epekto kaniak dagiti pannursuro ni Jesus?”

Adu a topiko ti ramanen dagiti pannursuro ni Jesus. Dagiti agkakapateg a leksion nga isuroda mabalinna nga apektaran ti tunggal aspeto ti biagmo. Usigentayo no ania ti insuro ni Jesus maipapan iti panangipasdek kadagiti prioridad iti biag, pannakigayyem iti Dios, panangipasdek iti nasayaat a relasion kadagiti sabsabali, panangrisut kadagiti problema, ken panangliklik iti naranggas nga ar-aramid.

Ipasdek Dagiti Prioridad iti Biag

Gapu iti napartak a wagas ti panagbiag iti agdama a lubong, mabusbos ti adu a panawen ken pigsatayo ket masansan a maliwayantayo dagiti naespirituan a kasapulantayo. Usigem ti kasasaad ti lalaki a ni Jerry nga agtawen iti nasurok a 20. Nupay pagay-ayat ni Jerry ti makipatang maipapan kadagiti naespirituan a bambanag ken napateg kenkuana dagiti masursurona iti kasta a pannakipatang, maladingitan a kinunana: “Awan la ngamin ti panawenko a makiraman a regular kadagiti kasta a panagpapatang. Innem nga aldaw nga agtrabahoak iti kada lawas. Domingo laeng a diak sumrek iti trabahok. Ken nabannogak unayen kalpasan a maasikasok dagiti banag a nasken nga aramidek.” No kasta ti kasasaadmo, mabalin a makatulong kenka ti insuro ni Jesus iti Sermonna iti Bantay.

Kinuna ni Jesus kadagiti tattao a nagaaripuno tapno dumngeg kenkuana: “Isardengyo ti maringgoran maipapan kadagiti kararuayo no ania ti kanenyonto wenno no ania ti inumenyonto, wenno maipapan iti bagbagiyo no ania ti ikawesyonto. Saan kadi a napatpateg ti kararua ngem iti taraon ket ti bagi ngem iti pagan-anay? Paliiwenyo a sipapasnek dagiti tumatayab iti langit, agsipud ta saanda nga agmula iti bin-i wenno agani wenno agipempen kadagiti kamalig; kaskasdi a ti nailangitan nga Amayo taraonanna ida. Saan kadi a napatpategkayo ngem isuda? . . . Gapuna dikay pulos maringgoran ket kunaenyo, ‘Ania ti kanenmi?’ wenno, ‘Ania ti inumenmi?’ wenno, ‘Ania ti pagkawesmi?’ Ta amin dagitoy isuda ti bambanag a sigagagar a sapsapulen dagiti nasion. Ta ammo ti nailangitan nga Amayo nga amin dagitoy a banag ket kasapulanyo. Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian ken ti kinalintegna, ket amin dagitoy sabali pay a bambanag mainayonto kadakayo.” (Mateo 6:25-33) Ania ti maadaltayo iti daytoy?

Saan nga ipaspasimudaag ni Jesus a baybay-antayo dagiti pisikal a kasapulantayo ken kasapulan ti pamiliatayo. “No ti asinoman saanna nga ipaay ti kasapulan dagidiay kukuana, ken nangnangruna dagidiay kameng ti sangakabbalayanna,” kuna ti Biblia, “pinaglikudanna ti pammati ket isu dakdakes ngem ti tao nga awanan pammati.” (1 Timoteo 5:8) Ngem inkari ni Jesus a no ikeddengtayo ti prioridadtayo ket iyun-unatayo dagiti naespirituan a banag, siguraduen ti Dios a magun-odtayo dagiti dadduma a kasapulantayo. Ti leksion ditoy isu ti panangikeddeng kadagiti prioridad. Mangyeg iti ragsak ti panangsurot iti daytoy a balakad, agsipud ta “naragsak dagidiay sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda.”​—Mateo 5:3.

Makigayyemka iti Dios

Dagidiay sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda mabigbigda a kasapulan ti panangpatanor iti nasayaat a relasion iti Dios. Kasanotayo a maaddaan iti nasayaat a relasion iti asinoman? Saan aya nga ikagumaantayo nga am-ammuen a naimbag dayta a tao? Masapul nga iwayaantayo nga ammuen ti maipapan kadagiti panangmatmat, kababalin, abilidad, gapuanan, kayat, ken saanna a kayat. Kasta met laeng ti aramidentayo no kayattayo ti makigayyem iti Dios. Kasapulan ti umiso a pannakaammo maipapan kenkuana. Idi nagkararag iti Dios maipapan kadagiti adalanna, kinuna ni Jesus: “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag, ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Wen, ti pannakisinninged iti Dios kalikagumanna ti panangammo iti maipapan kenkuana. Ti kakaisuna a gubuayan ti pannakaammo isu ti naipaltiing a Sao ti Dios, ti Biblia. (2 Timoteo 3:16) Masapul nga iwayaantayo nga adalen ti Kasuratan.

Nupay kasta, saan nga umdas ti pannakaammo laeng. Iti daydi a kararag, kinuna ni Jesus maipapan kadagiti adalanna: “Tinungpalda ti saom.” (Juan 17:6) Masapul a saantayo laeng a gumun-od iti pannakaammo iti Dios no di ket agtignaytayo maitunos iti dayta a pannakaammo. Ania pay koma ti sabali a pamay-an tapno magayyemtayo ti Dios? Manamnamatayo kadi a sumingedtayo iti asinoman no sipapakinakem nga agtignaytayo maikontra kadagiti kapanunotan ken prinsipiona? Dagiti ngarud panangmatmat ken prinsipio ti Dios nasken nga iwanwanna ti intero a panagbiagtayo. Usigem no kasano a ti dua kadagiti prinsipiona ket agaplikar iti relasiontayo kadagiti dadduma a tattao.

Maaddaan iti Nasayaat a Relasion Kadagiti Sabsabali

Naminsan, nangipaay ni Jesus iti ababa a pangngarig tapno mangisuro iti napateg a leksion maipapan kadagiti relasion dagiti tattao. Dinakamatna ti maysa nga ari nga agsingsingir iti pautangna kadagiti adipenna. Maysa kadakuada ti addaan iti dakkel nga utang ken saan a makabayad. Imbilin ti ari a mailako ti lalaki, ti asawana, ken dagiti annakna tapno makabayadda. Nagruknoy ti nakautang ket impakaasina: “Anusannak koma ket bayadakto kenka ti amin a banag.” Gapu ta naasian ti ari, saannan a pinagbayad. Ngem idi pimmanaw ti adipen, nasarakanna ti maysa a padana nga adipen a nakautang kenkuana iti bassit a kantidad, ket siningirna. Nupay nagpakpakaasi ti padana nga adipen, impaibaludna daytoy agingga a mabayadanna ti amin nga utangna. Nakapungtot ti ari idi nangngegna ti maipapan iti dayta. “Saan kadi a rebbeng . . . a maasianka iti padam nga adipen, a kas met iti panangngaasik kenka?” impeksana. Impaibaludna ngarud ti di nangpakawan nga adipen agingga a mabayadanna ti amin nga utangna. Iti panangisurona iti leksion babaen dayta a pangngarig, kinuna ni Jesus: “Iti kasta met laeng a pamay-an makilangento kadakayo ti nailangitan nga Amak no saankayo a mangpakawan tunggal maysa iti kabsatna manipud iti puspusoyo.”​—Mateo 18:23-35.

Kas imperpekto a tattao, adu ti pagkamaliantayo. Pulos a ditay mabayadan iti Dios ti dakkel nga utang a naurnongtayo gapu kadagiti salungasingtayo kenkuana. Ti kakaisuna a maaramidtayo isu ti panagkiddaw iti pammakawanna. Nakasagana ni Jehova a mangpakawan kadagiti amin a salungasingtayo, no la ket ta pakawanentayo dagiti kakabsattayo a nakabasol kadatayo. Anian a nagbileg a leksion dayta! Insuro ni Jesus nga ikararag dagiti adalanna: “Pakawanennakami kadagiti utangmi, a kas met iti panangpakawanmi kadagiti nakautang kadakami.”​—Mateo 6:12.

Iramutan Dagiti Problema

Eksperto ni Jesus no maipapan iti panangtarus iti kababalin ti tao. Ti balakadna iti panangrisut kadagiti problema dimmanon agingga iti ramutda. Usigem dagiti sumaganad a dua a pagarigan.

“Nangngegyo a naikuna kadagiti nagbiag idi kadaanan a tiempo, ‘Dika mamapatay; ngem ti siasinoman a mangpapatay manungsungbatto iti pangukoman ti kinahustisia,’” kinuna ni Jesus. “Nupay kasta, kunak kadakayo a ti tunggal maysa nga agtultuloy a sipupungtot iti kabsatna manungsungbatto iti pangukoman ti kinahustisia.” (Mateo 5:21, 22) Impakita ditoy ni Jesus a ti ramut ti problema a panangpapatay ket naun-uneg ngem iti mismo a naranggas nga aramid. Ti kababalin ti maysa a tao ti makagapu no apay a mangpapatay. No iwaksi ti tao ti sakit ti nakem wenno gura, saanna a mapanunot ti agaramid iti kinaranggas. Naliklikan koma ti adu a panangpapatay no nayaplikar daytoy a pannursuro!

Imutektekam no kasano a dinanon ni Jesus ti ramut ti sabali pay a problema a mangyeg iti nakaro a ladingit. Kinunana kadagiti nagaaripuno a tattao: “Nangngegyo a naikuna, ‘Dika makikamalala.’ Ngem kunak kadakayo a ti tunggal maysa nga agtultuloy a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna nakikamalalan kenkuana iti pusona. No, ita, dayta makannawan a matam itibtibkolnaka, suatem ket ibellengmo manipud kenka.” (Mateo 5:27-29) Insuro ni Jesus a ti parikut ket naun-uneg ngem iti mismo nga imoral nga aramid. Adda makagapu no apay a naaramid dayta​—ti imoral a tarigagay. No ti maysa a tao ‘suaten’ wenno iwaksina iti panunotna dagiti di umiso a tarigagay, maliklikanna ti posible a parikut a makaaramid iti imoral.

“Ipulangmo ta Kampilanmo iti Lugarna”

Idi rabii a maliputan ken maaresto ni Jesus, maysa kadagiti adalanna ti nangasut iti kampilan tapno salaknibanna ti apona. Imbilin ni Jesus kenkuana: “Ipulangmo ta kampilanmo iti lugarna, ta amin dagidiay mangaramat iti kampilan mataydanto iti kampilan.” (Mateo 26:52) Iti simmaganad nga agsapa, kinuna ni Jesus ken ni Poncio Pilato: “Ti pagariak saan a paset daytoy a lubong. No koma ti pagariak paset daytoy a lubong, nakibakal koma dagiti agserserbi kaniak tapno saanak a mayawat kadagiti Judio. Ngem, iti kinaagpaysuanna, ti pagariak saan a manipud itoy a gubuayan.” (Juan 18:36) Nainsiriban kadi daytoy a pannursuro?

Ania ti panangmatmat dagiti nagkauna a Kristiano iti pannursuro ni Jesus maipapan iti panangliklik iti kinaranggas? Ti libro a The Early Christian Attitude to War kunana: “Yantangay [dagiti pannursuro ni Jesus] ibatadda a dakes ti panangranggas kadagiti sabsabali, nalawag a maiparit ti pannakipaset iti gubat . . . Dagiti nagkauna a Kristiano tinungpalda ti kinuna ni Jesus, ken natarusanda ti sursurona nga agbalinda a natanang ken liklikanda ti naranggas a pannakidangadang. Siiinget nga impakitada a natalna ti relihionda; nainget a kondenarenda ti gubat gapu ta mangibunga dayta iti panangibukbok iti dara.” Anian a naiduma koma ti pakasaritaan ti sangatauan no daytoy a pannursuro ni Jesus ket tinungpal dagiti amin nga agkunkuna a Kristiano!

Magunggonaanka iti Amin a Pannursuro ni Jesus

Nagimbag, simple, ken nagbileg dagiti pannursuro ni Jesus nga inusigtayo. Mabalin a magunggonaan ti sangatauan iti panangammo ken panangyaplikar kadagiti pannursuro ni Jesus.a

Dagiti kalugaram a Saksi ni Jehova maragsakanda a tumulong kenka a mangammo no kasanoka a magunggonaan kadagiti kasiriban pay laeng a pannursuro ti tao. Sibabara nga awisendaka a makisarita kadakuada wenno agsurat iti adres iti panid 2 daytoy a magasin.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 5]

“Ti nailangitan nga Amayo taraonanna ida”

[Ladawan iti panid 7]

Makagunggona iti biagmo dagiti pannursuro ni Jesus