NAALSEM A BELLAAY
Sangkatipkel a nagamay a bellaay a nailasin iti maysa nga aldaw wenno napapaut pay ken nabay-an nga umalsem wenno umalsa. Ti Hebreo a termino a seʼorʹ ipasimudaagna ti kasta a naalsem a bellaay ken kaipapananna ti “napaalsa wenno nalebaduraan a masa.” Ti naalsem a bellaay paalsaenna a dagus dagiti kagamgamay a masa a nakailaokan dayta.
Inusar dagiti Israelita ti naalsem a bellaay iti panagaramid iti nalebaduraan a tinapay. Ti sangkatipkel a bellaay a nailasin manipud immun-una a panagluto gagangay a mainawnaw iti danum iti paggamayan sakbay a maikkan iti arina, wenno mabalin a maikabil iti arina ket kalpasanna magamay a mairaman iti dayta. Ti naud-udi a nadakamat a pamay-an agparang nga isu ti tinukoy ni Jesu-Kristo idi kinunana: “Ti pagarian ti langlangit umasping iti lebadura, nga innala ti maysa a babai ket indulinna iti tallo a dadakkel a sukat ti arina, agingga nga immalsa ti intero a masa.” (Mt 13:33; Lu 13:20, 21) Nupay awan direkta a pammaneknek, naikuna a nagusar met dagiti Judio kadagiti ared-ed ti arak kas bubod.
Ti bukbukel a daton ti Israel a maipuor a maidatag ken Jehova ket saan idi a maaramid nga addaan iti naalsem a bellaay. (Le 2:11) Kasta met, sibabatad a naibilin kadagiti Israelita nga awan koma ti naalsem a bellaay (ditoy, nalawag a naaramat kas simbolo ti panagrupsa ken basol) kadagiti pagtaenganda wenno iti las-ud dagiti beddeng ti teritoriada bayat ti pito-aldaw a Piesta ti Di Nalebaduraan a Tinapay. (Ex 12:15; 13:7; De 16:4) Ti asinoman a mangan iti banag a nalebaduraan bayat dayta a tiempo ket “magessat iti gimong ti Israel.”—Ex 12:19.
Iti kadaanan nga Egipto, kaugalian met ti mangilasin iti bassit a bellaay no aglutoda iti tinapay tapno maaramat a panglebadura iti kabbaro a bellaay. Uray ita, no malpasen a magamay ti bellaay, ti sumagmamano a tattao ti Chipre, kas pagarigan, mangilasinda iti sangkabassit a bellaay ket ikabilda iti nabara a disso. Kalpasan ti 36 agingga iti 48 nga oras, mabalinen a mausar dayta a pangpaalsa iti intero a masa ti baro a bellaay.
Mabalin a naalsem a bellaay ti adda iti panunot ni Pablo idi indagadagna kadagiti taga Corinto: “Ikkatenyo ti daan a lebadura [Gr., zyʹmen], tapno agbalinkayo a baro a masa, sigun iti pannakawayawayayon iti pannakapaalsa.”—1Co 5:7; kitaenyo ti LEBADURA.