Ania ti Dawdawaten ni Jehova Kadatayo Ita?

“Ti maysa a timek manipud iti ulep, a [kinunana]: ‘Daytoy ti Anakko, ti dungdungnguen, isu nga inanamongak; agimdengkayo kenkuana.’”​—MATEO 17:5.

1. Kaano a natungpal ti Linteg ti panggepna?

INTED ni Jehova ti Linteg, agraman ti adu nga annurotenna, iti nasion ti Israel. Maipapan kadagitoy, insurat ni apostol Pablo: “Dagita ket legal a kalikaguman maipapan iti lasag ket naipaalagadda agingga iti naituding a tiempo tapno mapalinteg dagiti bambanag.” (Hebreo 9:10) Natungpal ti panggep ti Linteg idi inturongna ti dadduma kadagiti natda nga Israelita a mangawat ken Jesus kas Mesias, wenno Kristo. Dayta ti gapuna a kinuna ni Pablo: “Ni Kristo ti panungpalan ti Linteg.”​—Roma 10:4; Galacia 3:19-25; 4:4, 5.

2. Siasino dagiti adda idi iti sidong ti Linteg, ket kaanoda a nawayawayaan iti dayta?

² Kayat kadi a sawen daytoy a saan a maipapaalagad kadatayo ita ti Linteg? Kinapudnona, awan iti babaen ti Linteg uray kaano ti kaaduan iti sangatauan, kas inlawlawag ti salmista: “Iparangarang [ni Jehova] ti saona ken Jacob, dagiti al-alagadenna ken pagbilbilinanna iti Israel. Saan a nagaramid iti kasta iti siasinoman a sabali a nasion: ket no maipanggep kadagiti al-alagadenna, dida naammuan ida.” (Salmo 147:19, 20) Idi impasdek ti Dios ti baro a tulag maibatay iti daton ni Jesus, saanen nga obligado uray ti nasion ti Israel a mangtungpal iti Linteg. (Galacia 3:13; Efeso 2:15; Colosas 2:13, 14, 16) No saanen a maipapaalagad ti Linteg, ania ngarud ti iparebbeng ni Jehova kadagidiay agtarigagay nga agserbi kenkuana ita?

No Ania ti Dawaten ni Jehova

3, 4. (a) Iti ababa a pannao, ania ti dawdawaten ni Jehova kadatayo ita? (b) Apay a rumbeng a surotentayo a naimbag dagiti addang ni Jesus?

³ Iti maudi a tawen ti ministeriona, kadua ni Jesus dagiti apostolna a da Pedro, Santiago, ken Juan a simmang-at iti nangato a bantay, nalabit iti maysa a pantok ti Bantay Hermon. Nakita sadiay dagiti apostol ti maysa a naimpadtuan a sirmata maipapan iti nakaskasdaaw a dayag ni Jesus ken nangngegda ti mismo a timek ti Dios a nagkuna: “Daytoy ti Anakko, ti dungdungnguen, isu nga inanamongak; agimdengkayo kenkuana.” (Mateo 17:1-5) Iti ababa a pannao, dayta ti dawdawaten ni Jehova kadatayo​—umimdengtayo iti Anakna ken surotentayo ti ulidan ken sursurona. (Mateo 16:24) Gapuna, insurat ni apostol Pedro: “Ni Kristo nagsagaba a maipaay kadakayo, a nangibati kadakayo iti maysa a pagwadan tapno surotenyo a sisisinged dagiti addangna.”​—1 Pedro 2:21.

⁴ Apay a rebbeng a surotentayo a naimbag dagiti addang ni Jesus? Agsipud ta no tuladentayo ni Jesus, tultuladentay met ni Jehova a Dios. Am-ammo unay ni Jesus ti Ama yantangay adda iti sibayna idiay langit iti di mabilang a tawtawen sakbay nga immay ditoy daga. (Proverbio 8:22-31; Juan 8:23; 17:5; Colosas 1:15-17) Idi adda ditoy daga, sisusungdo a tinulad ni Jesus ti Amana. Inlawlawagna: “Kas iti insuro kaniak ni Ama sawek dagitoy a bambanag.” Kinapudnona, naan-anay a tinulad ni Jesus ni Jehova, isut’ gapuna a naikunana: “Ti nakakita kaniak nakitana met ti Ama.”​—Juan 8:28; 14:9.

5. Ania a linteg ti nakaipasidongan dagiti Kristiano, ket kaano a nangrugi a maipatungpal dayta a linteg?

⁵ Ania ti kayat a sawen ti panagimdeng ken ni Jesus ken panangtulad kenkuana? Kaipapananna kadi ti pannakaipasidong iti linteg? Insurat ni Pablo: “Awanak a mismo iti sidong ti linteg.” Tuktukoyenna ditoy ti “daan a tulag,” ti tulag ti Linteg a naaramid iti Israel. Binigbig ni Pablo nga isu ket “adda iti sidong ti linteg ken Kristo.” (1 Corinto 9:20, 21; 2 Corinto 3:14) Idi nagpatingga ti daan a tulag ti Linteg, nangrugi a maipatungpal ti “baro a tulag” a nakairamanan ti “linteg ti Kristo” a masapul a tungpalen dagiti amin nga adipen ni Jehova ita.​—Lucas 22:20; Galacia 6:2; Hebreo 8:7-13.

6. Ania ti maikuna maipapan iti “linteg ti Kristo,” ken kasano ti panangtungpaltayo iti dayta?

⁶ Saan a pinaisurat ni Jehova “ti linteg ti Kristo” a kas maysa a kodigo, a nabingaybingay iti nagduduma a kategoria, kas iti daan a tulag ti Linteg. Saan a buklen ti nakaat-atiddog a listaan dagiti detalyado nga annuroten daytoy baro a linteg nga agpaay kadagiti pasurot ni Kristo. Nupay kasta, pinailanad ni Jehova iti Saona ti uppat a salaysay a naglaon kadagiti napapateg a pasamak iti biag ken sursuro ti Anakna. Maysa pay, pinaltiingan ti Dios ti dadduma kadagiti immuna a pasurot ni Jesus a mangisurat kadagiti bilbilin mainaig iti personal a kababalin, aktibidad iti kongregasion, kondukta iti uneg ti pamilia, ken dadduma pay. (1 Corinto 6:18; 14:26-35; Efeso 5:21-33; Hebreo 10:24, 25) No agbiagtayo a mayannurot iti ulidan ken sursuro ni Jesu-Kristo ken ipangagtayo ti balakad dagiti napaltiingan a mannurat ti Biblia idi umuna a siglo, tungtungpalentayo “ti linteg ti Kristo.” Daytoy ti dawdawaten ni Jehova kadagiti adipenna ita.

Ti Kinapateg ti Ayat

7. Kasano nga impaganetget ni Jesus ti kababagas ti lintegna idi kaduana dagiti apostolna a nangrambak iti maudi a Paskua?

⁷ Nupay napateg ti ayat iti sidong ti Linteg, dayta ti kaipapanan, wenno kababagas, ti linteg ti Kristo. Impaganetget daytoy ni Jesus idi kaduana dagiti apostolna a nangrambak iti Paskua idi 33 K.P. Sigun iti pananggupgop ni apostol Juan iti naaramid iti daydi a rabii, namin-28 a nadakamat ti maipapan iti ayat kadagiti naimpusuan a sasao ni Jesus. No kasta, nayunay-unay kadagiti apostolna ti kababagas, wenno kaipapanan, ti lintegna. Makapainteres ta kastoy ti panangirugi ni Juan iti salaysayna maipapan kadagiti pasamak iti daydi a nagpateg a rabii: “Agsipud ta ammona sakbay ti piesta ti paskua a ti orasna dimtengen maipaay kenkuana tapno pumanaw iti daytoy a lubong nga agturong iti Ama, ni Jesus, nga inayatna ti kukuana nga adda idi iti lubong, inayatna ida agingga iti panungpalan.”​—Juan 13:1.

8. (a) Ania ti mangipasimudaag iti agtultuloy a panagririkiar dagiti apostol? (b) Kasano a sinuruan ni Jesus dagiti apostolna iti leksion maipapan iti kinapakumbaba?

⁸ Inayat ni Jesus dagiti apostolna, uray no agparang a saan a nagballigi iti panangikagumaanna a tumulong kadakuada a mangiwaksi iti nalabes a panagtarigagayda iti pannakabalin ken saad. Sumagmamano a bulan sakbay ti isasangpetda idiay Jerusalem, ‘nagririkkiaranda no asino kadakuada ti dakdakkel.’ Ket sakbay unay a dimtengda iti siudad tapno rambakanda ti Paskua, nagsusupiatda manen gapu iti saad. (Marcos 9:33-37; 10:35-45) Nagtultuloy daytoy a problema kas ipasimudaag ti napasamak apaman a nakastrek dagiti apostol iti makinngato a siled tapno rambakanda ti maudi a Paskuada. Iti daydi a gundaway, awan man la ti nangbuggo kadagiti sakada a kas kaugalian idi a maaramid kadagiti sangaili. Tapno masursuruanda iti leksion maipapan iti kinapakumbaba, ni Jesus a mismo ti nangbuggo kadagiti sakada.​—Juan 13:2-15; 1 Timoteo 5:9, 10.

9. Kasano ti panangtaming ni Jesus iti napasamak kalpasan ti maudi a Paskua?

⁹ Iti laksid ti kasta a leksion, imutektekanyo no ania manen ti napasamak kalpasan ti panangrambakda iti Paskua ken panangyussuat ni Jesus iti Panglaglagip iti umad-adani nga ipapatayna. Kastoy ti kuna ti salaysay ti Ebanghelio ni Lucas: “Adda met timmaud a nabara a suppiat iti nagtetengngaanda no siasino kadakuada ti kasla kadakkelan.” Imbes nga agpungtot ken pagsasawanna dagiti apostolna, siaanus a binagbagaan ida ni Jesus a nasken a saanda a tultuladen dagiti agtuturay iti lubong a mabisin iti pannakabalin. (Lucas 22:24-27) Kalpasanna, intedna ti maawagan a pamuon ti linteg ti Kristo, a kunkunana: “Mangtedak kadakayo iti maysa a baro a bilin, nga ayatenyo ti maysa ken maysa; kas ti panagayatko kadakayo, kasta met nga ayatenyo ti maysa ken maysa.”​—Juan 13:34.

10. Ania ti imbilin ni Jesus kadagiti adalanna, ket ania ti saklawen dayta?

¹⁰ Iti daydi met la a rabii, impakita ni Jesus no agingga iti ania ti saklawen ti Nakristianuan nga ayat. Kinunana: “Daytoy ti bilinko, nga ayatenyo ti maysa ken maysa kas ti panagayatko kadakayo. Awan ti asinoman nga addaan dakdakkel nga ayat ngem iti daytoy, a ti maysa isukona ti kararuana maigapu kadagiti gagayyemna.” (Juan 15:12, 13) Ibagbaga kadi ni Jesus a rumbeng a madadaan dagiti pasurotna a matay gapu kadagiti kapammatianda no kasapulan? Kasta ti nagawatan ni Juan, a nakaimatang iti daydi nga okasion, ta insuratna idi agangay: “Babaen itoy naammuantayo ti ayat, agsipud ta dayta a maysa [ni Jesu-Kristo] insukona ti kararuana maipaay kadatayo; ket pagrebbengantayo nga isuko dagiti kararuatayo maipaay kadagiti kakabsattayo.”​—1 Juan 3:16.

11. (a) Kasano ti panangtungpaltayo iti linteg ti Kristo? (b) Ania nga ulidan ti impaay ni Jesus?

¹¹ No kasta, tungpalentayo ti linteg ni Kristo saan laeng a babaen ti panangisuro kadagiti sabsabali iti maipapan kenkuana. Masapul a tuladentayo ti panagbiag ken kababalin ni Jesus. Pudno, agkakapintas ken maitutop dagiti sasao nga inaramat ni Jesus kadagiti palawagna. Ngem nangisuro met babaen ti ulidan. Nupay maysa idi ni Jesus a mannakabalin nga espiritu a parsua idiay langit, ginundawayanna nga inaramid ti pagayatan ni Amana ditoy daga ken impakitana no kasano ti rumbeng a panagbiagtayo. Isu ket napakumbaba, naanus, ken mannakaawat, a tinulonganna dagidiay madagdagsenan ken mairurrurumen. (Mateo 11:28-30; 20:28; Filipos 2:5-8; 1 Juan 3:8) Ken indagadag ni Jesus kadagiti pasurotna nga agiinnayatda, kas iti panagayatna kadakuada.

12. Apay a maikuna a ti linteg ti Kristo dina tagibassiten ti bilin nga ayatentayo ni Jehova?

¹² Ania ti lugarna iti linteg ti Kristo ti panagayat ken Jehova​—ti kangrunaan a bilin iti Linteg? (Mateo 22:37, 38; Galacia 6:2) Maikadua? Saan! Agkuykuyog ti panagayat ken Jehova ken ti panagayat kadagiti padatayo a Kristiano. Di mabalin nga ayaten ti maysa ni Jehova no dina ayaten ti kabsatna, ta kinuna ni apostol Juan: “No ti asinoman kunaenna: ‘Ay-ayatek ti Dios,’ ket kaskasdi a gurguraenna ni kabsatna, isu ket naulbod. Ta ti di agayat iti kabsatna, a nakitana, dina mabalin nga ayaten ti Dios, a dina nakita.”​—1 Juan 4:20; idiligyo ti 1 Juan 3:17, 18.

13. Ania ti epekto ti panangtungpal dagiti adalan iti baro a bilin ni Jesus?

¹³ Idi inted ni Jesus kadagiti adalanna ti baro a bilin nga agiinnayatda a kas iti panagayatna kadakuada, dinakamatna no ania ti epekto daytoy. Kinunana:“Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.” (Juan 13:35) Kasta ti epekto ti nainkabsatan nga ayat dagiti nagkauna a Kristiano, sigun ken Tertullian, a nagbiag nasurok a sangagasut a tawen kalpasan ti ipapatay ni Jesus. Inadaw ni Tertullian ti kinuna dagiti di Kristiano maipapan kadagiti pasurot ni Kristo: ‘Kitaenyo no kasano ti panagiinnayatda ken madadaanda pay ketdi a matay maipuon iti tunggal maysa.’ Mabalintay nga isaludsod iti bagbagitayo, ‘Ipakpakitak kadi ti kasta nga ayat kadagiti padak a Kristiano a mangipaneknek a maysaak kadagiti adalan ni Jesus?’

No Kasanotay a Maipaneknek ti Ayattayo

14, 15. Ania ti mamagbalin a narigat ti panangtungpal iti linteg ti Kristo, ngem ania ti makatulong kadatayo a mangtungpal iti dayta?

¹⁴ Nasken nga iparangarang dagiti adipen ni Jehova ti Nakristianuan nga ayat. Ngem marigatankay kadi a mangayat kadagiti padayo a Kristiano nga addaan agimbubukodan a kababalin? Bueno, kas nakitatayon, uray dagiti apostol nagsusupiatda ken adda dagiti tiempo a ti bukodda laeng a pagimbagan ti pinanunotda. (Mateo 20:20-24) Nagririri met idi dagiti taga Galacia. Kalpasan nga inlawlawagna a ti panagayat iti kaarruba ti pakadagupan ti Linteg, binallaagan ida ni Pablo: “No, ngarud, itultuloyyo ti agkikinnagat ken agiinnalun-on iti maysa ken maysa, kitaenyo ta dikay agtitinnalipupos iti maysa ken maysa.” Kalpasan a pinaggidiatna dagiti aramid ti lasag ken dagiti bunga ti espiritu ti Dios, innayon ni Pablo daytoy a pammagbaga: “Ditay koma agbalin a manangipasindayaw iti bagi, a mangsulsulbog iti panagsasalisal ti maysa ken maysa, nga agiinnapal iti maysa ken maysa.” Sa indagadag ti apostol: “Itultuloyyo nga awiten dagiti pakadagsenan ti maysa ken maysa, ket iti kasta tungpalenyo ti linteg ti Kristo.”​—Galacia 5:14–6:2.

¹⁵ Nalabes kadi ti dawdawaten ni Jehova kadatayo iti panangiparebbengna a tungpalentayo ti linteg ti Kristo? Nupay mabalin a narigat a pakitaan iti naimbag dagidiay nagsao iti nasakit ken nangsair kadatayo, obligadotayo nga ‘agbalin a tumutulad iti Dios, kas annak a dungdungnguen, ket itultuloytayo ti magna iti ayat.’ (Efeso 5:1, 2) Nasken nga itultuloytay a matmatan ti ulidan ti Dios, a ‘nangirekomenda iti bukodna nga ayat kadatayo iti banag a, bayat a managbasoltayo pay laeng idi, ni Kristo natay a maipaay kadatayo.’ (Roma 5:8) No madadaantayo a tumulong kadagiti sabsabali, a pakairamanan dagidiay nangpasakit kadatayo, naragsaktayo agsipud ta ammotayo a tultuladentayo ti Dios ken tungtungpalentayo ti linteg ti Kristo.

16. Kasanotay nga ipaneknek ti ayattayo iti Dios ken ni Kristo?

¹⁶ Laglagipentay koma a maipaneknektayo ti ayattayo babaen ti aramid, saan laeng nga iti sao. Uray idi ni Jesus adda banag maipapan iti pagayatan ti Dios a nautobna a narigat nga aramiden gapu iti amin a nainaig iti dayta. “Ama, no kayatmo, ikkatem kaniak daytoy a kopa,” inkararag ni Jesus. Ngem impasarunsonna a dagus: “Nupay kasta, saan koma a ti pagayatak, no di ket ti pagayatam ti maaramid.” (Lucas 22:42) Iti baet ti amin a sinagaba ni Jesus, inaramidna ti pagayatan ti Dios. (Hebreo 5:7, 8) No agtulnogtayo, ipampaneknektayo ti ayattayo ken ipakpakitatayo a bigbigentayo a ti dalan ti Dios ti kasayaatan. Kuna ti Biblia: “Daytoy ti kaipapanan ti ayat iti Dios, a tungpalentayo dagiti bilinna.” (1 Juan 5:3) Ken kinuna ni Jesus kadagiti apostolna: “No ayatendak, tungpalenyonto dagiti bilinko.”​—Juan 14:15.

17. Ania a naisangsangayan a bilin ti inted ni Jesus kadagiti pasurotna, ket kasanotay nga ammo nga agaplikar dayta kadatayo ita?

¹⁷ Malaksid iti panangibilinna kadagiti pasurotna nga agiinnayatda, ania a naisangsangayan a bilin ti inted ni Kristo kadakuada? Binilinna ida a mangasaba, isut’ gapuna a sinanayna ida. Kinuna ni Pedro: “Imbilinna a mangasabakami kadagiti tattao ken mangipaay iti naan-anay a pangsaksi.” (Aramid 10:42) Espesipiko nga imbilin ni Jesus: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isursuroyo kadakuada a tungpalenda dagiti isuamin a bambanag nga imbilinko kadakayo.” (Mateo 28:19, 20; Aramid 1:8) Impalgak ni Jesus nga agaplikar met dagita a bilin kadagiti pasurotna ita iti “panawen ti panungpalan,” ta kinunana: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti isuamin a mapagnaedan a daga a maipaay a pangsaksi kadagiti isuamin a nasnasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.” (Daniel 12:4, Mateo 24:14) Siempre, pagayatan ti Dios a mangasabatayo. Nupay kasta, mabalin a panunoten dagiti dadduma a nalabes daytoy nga ipapaaramid ti Dios kadatayo. Ngem talaga aya a kasta?

No Apay a Kasla Narigat

18. Ania ti intay laglagipen koma no agsagabatayo gapu iti panangaramid iti dawdawaten ni Jehova?

¹⁸ Kas nakitatayon, nagduduma nga annuroten ti imparebbeng ni Jehova kadagiti tattao iti intero a historia. Ket no kasano a nadumaduma ti impaaramidna kadakuada, kasta met dagiti suot a napasaranda. Naglasat ti dungdungnguen nga Anak ti Dios kadagiti karirigatan a suot, nga idi kamaudiananna napapatay iti kaulpitan a pamay-an gapu iti panangaramidna iti dawdawaten ti Dios. Ngem no agsagabatayo gapu iti panangaramid iti dawdawaten ni Jehova kadatayo, laglagipentay koma a saan a naggapu kenkuana dagiti suot a mapasarantayo. (Juan 15:18-20; Santiago 1:13-15) Ti iyaalsa ni Satanas nangyeg iti basol, panagsagaba, ken ipapatay, ket isu ti nangparnuay kadagiti kasasaad a masansan a mamagbalin a nakarigrigat ti panangaramid iti dawdawaten ni Jehova kadagiti adipenna.​—Job 1:6-19; 2:1-8.

19. Apay a maysa a pribilehio ti panangaramid iti dawdawaten ti Dios kadatayo babaen ti Anakna?

¹⁹ Babaen ti Anakna, imbilin ni Jehova nga iti daytoy panawen ti panungpalan, iwaragawag dagiti adipenna iti intero a daga a ti kakaisuna a solusion kadagiti amin a sagsagabaen ti tao isu ti turay ti Pagarian. Daytoy a gobierno ti Dios ti mangikkatto kadagiti amin a parikut ditoy daga​—kas iti gubat, krimen, kinapanglaw, panaglakay, panagsakit, ipapatay. Ipasdekto met ti Pagarian ti nadayag a naindagaan a paraiso, a pagungaranto pay ketdi dagiti natay. (Mateo 6:9, 10; Lucas 23:43; Aramid 24:15; Apocalipsis 21:3, 4) Anian a pribilehio ti panangiwaragawag iti naimbag a damag maipapan kadagiti kasta a banag! Nalawag ngarud nga awan ti problema iti ipapaaramid ni Jehova kadatayo. Maipasangotayo iti ibubusor, ngem ni Satanas a Diablo ken ti lubongna ti pagtaudan daytoy.

20. Kasanotay a mapagballigian ti aniaman a karit nga idatag ti Diablo?

²⁰ Kasanotay a mapagballigian ti aniaman a karit nga idatag ni Satanas? Babaen ti pananglaglagip kadagitoy a sasao: “Anakko, agsiribka, ket paragsakem toy pusok, tapno masungbatak ti mangumsi kaniak.” (Proverbio 27:11) Ni Jesus impaayanna ni Jehova iti sungbat iti panangum-umsi ni Satanas babaen ti panangpanawna iti natalged a kasasaadna idiay langit tapno aramidenna ti pagayatan ni Amana ditoy daga. (Isaias 53:12; Hebreo 10:7) Kas maysa a tao, inibturan ni Jesus ti tunggal suot a naipalak-am kenkuana, uray ti ipapatay iti kayo a pagtutuokan. No tuladentayo a kas Pagwadantayo, maibturantay met dagiti rigat ken maaramidtayo ti dawdawaten ni Jehova kadatayo.​—Hebreo 12:1-3.

21. Kasano ti panagriknayo maipapan iti ayat nga impakita ni Jehova ken ti Anakna?

²¹ Anian nga ayat ti impakita kadatayo ti Dios ken ti Anakna! Gapu iti daton ni Jesus, addaan ti natulnog a sangatauan iti gundaway nga agbiag nga agnanayon iti Paraiso. Gapuna, ditay koma palubosan ti aniaman a mamagkudrep iti namnamatayo. Imbes ketdi, kas ken Pablo a nagkuna, “[ti] Anak ti Dios, . . . nagayat kaniak ken nangiyawat iti bagina maipaay kaniak,” ipapuso koma ti tunggal maysa kadatayo ti inaramid ni Jesus. (Galacia 2:20) Ket sapay koma ta naimpusuan nga agyamantayo iti naayat a Diostayo, ni Jehova, a saan a nalabes ti dawdawatenna kadatayo.

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Ania ti dawdawaten ni Jehova kadatayo ita?

◻ Iti maudi a rabii a kaduana dagiti apostolna, kasano nga impaganetget ni Kristo ti kinapateg ti ayat?

◻ Kasanotay a maipaneknek nga ay-ayatentayo ti Dios?

◻ Apay a maysa a pribilehio ti panangaramid iti dawdawaten ni Jehova kadatayo?

[Ladawan iti panid 23]

Ania a leksion ti insuro ni Jesus babaen ti panangbuggona kadagiti saka dagiti apostolna?

[Ladawan iti panid 25]

Iti baet ti ibubusor, makaparagsak a pribilehio ti panangiranud iti naimbag a damag