‘Ammotayo a Bumangondanto iti Panagungar’

INTED ti Dios a Mannakabalin-amin ti biag iti sangatauan. Mabalinna met nga isubli dayta kadagiti tattao a natayen. Manipud met kenkuana, addaantayo ti mapagtalkan unay a gubuayan iti impormasion maipapan iti biag ken patay: ti Hebreo ken ti Kristiano a Griego a Kasuratan, a dagitoy a dua ti mangbukel iti Biblia. Daytat’ naglaon ti naisaad iti kinapudno a mensahe a kaaduan kadagiti natay agsublidanto.​—Juan 5:28, 29.

Tapno iyilustrar, usigenyo ti salaysay ti historia maipapan ken Lazaro iti Betania, nga am-ammo unay ni Jesu-Kristo. Nagsakit ni Lazaro, ket kalpasanna natay. Kalpasanna, imbaga ni Jesus iti kabsat ni Lazaro a ni Marta: “Agungarto ni kabsatmo [a natay].” Isut’ simmungbat: “Ammok nga agungarto inton panagungar iti kamaudianan nga aldaw.” (Juan 11:23, 24) Wen, ammona. Naibatay iti mapagtalkan nga impormasion, isut’ saan nga agduadua a ti ingungotenna a kabsat a ni Lazaro ket agsublinto “iti kamaudianan nga aldaw.”

Bayat ti panangbasayo iti rekord ti historia iti Juan kapitulo 11, makasarakkayonto kadagiti detalye no aniat’ napasamak idin. Pinagungar ni Jesus dayta a tao, nupay natayen ni Lazaro iti uppat nga aldaw. Dayta a panagungar ket pammaneknek a ti Dios matungpalna dagiti karina a mangpagungar kadagiti natay “iti kamaudianan nga aldaw.” Ngem sadino ti inanamaen ni Marta a pakakitaannanto manen ken ni Lazaro? Sadino ti impagarup dagiti matalek a Judio a pakapasamakan ti umay a panagungar?

‘Daga a Din Pagsublian’?

Pinili ti Dios ti daga a gagangay a pagtaengan ti tao. Inyebkas ti salmista dayta kadagitoy a sasao: “Dagiti langlangit isuda dagiti langlangit ni Jehova, ngem ti daga intedna kadagiti annak dagiti tattao.” (Salmo 115:16) Awan iti Nasantuan a Kasuratan ti mangipamatmat a no ni Adan ken ni Eva nagtalinaedda a matalek iti Dios, mabalin nga addaanda koma iti biag nga agnanayon iti dadduma a lugar malaksid iti daga. Kinapudnona, saan kadi a “ti kayo ti biag” ditoy daga, adda iti Paraiso a tinagiragsak ti immuna a pagassawaan sakbay a nagsalungasingda iti Dios? (Genesis 2:9; 3:22) Yantangay awan ti maisupadi nga impormasion manipud iti Dios, dagiti matalek nga adipenna iti ruar ti minuyongan ti Eden (manipud managbuteng-Dios nga anak ni Adan a ni Abel ken agtultuloy) ket, nasken, nga innaigda ti panagungar iti kakaisuna a pagtaengan nga ammoda a maipaay iti tao​—ti daga.

‘Itan, aguraykayo,’ dadduma a tattao a makaammo iti Biblia ti mabalin nga agkedked, ‘saan aya a kuna ni Job iti kapitulo 16, bersikulo 22, a ‘mapanto iti dalan isu a’ ‘dinanton pagsublian’? Ket idiay Job 7:9 intudona: “Ti umulog iti Sheol [ti tanem] dinto umulin.” Innayon pay ni Job iti bersikulo 10: “Dinto sumublin iti balayna, uray ti nagsaadanna dinanto malasinen uray kaano.”’

Gapuna, kas kunaen dagiti dadduma nga eskolar, saan kadi a dagidiay a bersikulo ken dagiti umasping a sasao ipakitada a minatmatan ni Job ti ipapatay a kas ‘daga a din pagsublian’? Dagita kadi a sasao kaipapananda a ni Job saan a mamati iti masanguanan a panagungar? Maipaay iti sungbat, masapul nga awatentayo dagitoy a sasao iti kasasaadda, nga idiligtayo met ida kadagiti dadduma a kapanunotan nga inyebkas ni Job maipapan iti tema.

Saan nga ammo ni Job ti gapu dagiti panagsagsagabana. Iti sumagmamano a tiempo biddut ti panangipagarup ni Job a ti Dios ti makimbiang iti panagrigrigatna. (Job 6:4; 7:17-20; 16:11-13) Gaput’ pannakaupayna, mariknana a ti kakaisuna a lugar ti dagdagus a pakabang-aranna isu ti tanem. (Job 7:21; 17:1; idiligyo iti 3:11-13.) Sadiay, manipud iti panangmatmat dagiti kapatadanna, isut’ saandan a makita, saanen nga agsubli iti balayna, din makagun-od iti pannakabigbig, saanen nga agsubli wenno maaddaan iti aniaman a namnama nga agsubli sakbay ti naituding a tiempo ti Dios. No mabaybay-anda a bukodda a di makibiang ti Dios, ni Job ken dagiti dadduma a kaputotan ni Adan awan ti pannakabalinda nga agungar manipud kadagiti natay.a​—Job 7:9, 10; 10:21; 14:12.

Pammati iti Panagungar

Nupay kasta, ditay koma awaten a ti di pannakaammo ni Job maipapan iti mapadpadasanna ken ti makapaliday a komentona maipapan iti mismo a masanguananna ket kaipapananna a dina patien ti panagungar. A pudno a patienna ti masanguanan a panagungar ket nalawag a maawatan manipud iti Job 14:13-15. Iti dayta a sasao, sinarita ni Job ti tarigagayna a ‘mailemmeng idiay Sheol’ ken kalpasanna ‘lagipento’ ti Dios. Kasta met, idiay Job 19:25-27 daytoy a lalaki iti pammati ken kinatarnaw nagsarita maipapan iti kaadda ti “mannubbot” ken kamaudiananna ‘ti pannakakitana iti Dios.’ Wen, mamati ni Job iti panagungar. Patienna a ti Dios ti mangpagungarto kenkuana, kas met ti pannakakumbinsir ni Abraham idi iti abilidad ti Dios a ‘mangpagungar kadagiti natay.’​—Hebreo 11:10, 16, 19, 35.

Agingga iti moderno a tiempotayo, namati dagiti Judio iti masanguanan a panagungar iti biag ditoy daga. Ti Encyclopædia Judaica (1971) kunaenna: “Ti pammati a kamaudiananna dagiti natay agungardanto a sibabagi ket agbiagdanto manen ditoy daga” ket “maysa a kangrunaan a pannursuro iti Judaismo. Intuloy a kinuna ti enciklopedia: “Daytoy a kapanunotan pinatida a naimbag ken literal a dagiti napasnek a Judio masansan a maseknanda maipapan kadagiti kawesda a maipompon, ti naan-anay a pannakaitabon dagiti amin nga organo, ken ti pannakaitabonda idiay Israel.”

Makapainteres, di kunaen ti Biblia nga iti panagungar pagtitiponento manen ti Dios ti narupsan a bagi ti tao a natay. Dagiti atomo ti bagi dagidiay a nabayagen a natay naiwaraswarasdan iti isuamin a daga ken masansan a naitiponen kadagiti mulmula ken an-animal​—wen, kadagiti pay dadduma a tao, a kalpasanna natay metten. Nalawag ngarud nga iti panagungar dagiti isu met laeng nga atomo saandanto a mausar a maipaay iti nasursurok ngem maysa a tao a mapagungar. Imbes ketdi, pagungarento ti Dios dagiti tattao nga addaan kadagiti maitutop a bagi, nga awan dagiti kurang a paspaset ken dadduma a pakapilawan a sinagabada sakbay ti ipapatay, kas iti makaay-ayo kenkuana.​—Idiligyo iti 1 Corinto 15:35-38.

Dagitoy kadi a napagungar mabigbigto dagiti gagayyem ken kakabagianda a napagungar met? Kasla nainkalintegan dayta, ta no ditay mailasin dagiti natay a napagungar ken didatay mabigbig, kasano ti pannakaammotayo a dagiti natay nga inay-ayattayo ket pudno a nagsublidan? Nupay no maruprupsan ti bagi ni Lazaro, isut’ nabigbig dagiti kakabagian ken kaam-ammona kalpasan ti panangpagungar ni Jesus kenkuana. Gapuna, mainanamatay met a ni Jehova a Dios siayat a palubosannatayo a makakita ken makabigbig iti maysa ken maysa iti panagungar iti biag ditoy daga.

Maysa a Nailangitan a Namnama para kadagiti Adu

Kas napaliiwtayon, ti daga isu ti naited a pagtaengan ti sangatauan. Kaskasdi, inlawlawag ni Jesu-Kristo ti maipapan iti inanama a dagiti napili manipud sangatauan ket mapagungarto iti di agrupsa, immortal a naespirituan a biag a makikadua kenkuana kadagiti langlangit. (2 Timoteo 1:10) Iti sumagmamano a tiempo kalpasan ti panangpasinaya ni Jesus iti “baro ken sibibiag a dalan” iti nailangitan a biag, amin dagiti Kristiano naawisda a makiraman iti dayta a namnama. (Hebreo 9:24; 10:19, 20) Manonto ti umawat kamaudiananna iti dayta a gunggona? Ti naipaltiing a ‘panangipalgak, nga inted ti Dios ken Jesus tapno ipakita kadagiti adipenna dagiti bambanag a maaramidto,’ ti nangikeddeng iti bilang a 144,000, dagidiay “a nagatang ditoy daga.”​—Apocalipsis 1:1; 7:4-8; 14:1-3.

Apay a nagbassitan ti bilang dagiti tattao a “nagatang ditoy daga” a maipaay iti biag idiay langit? Ti met laeng libro ti Apocalipsis ti mangipaay kadatayo ti rason iti limitado a bilang. Mabasatayo iti kapitulo 20, bersikulo 5 ken 6: “Daytoy ti umuna a panagungar. Naragsak ken santo ti mairaman iti panagungar nga umuna; kadakuada awan pannakabalin ti maikadua nga ipapatay, no di ket isudanto dagiti papadi ti Dios ken ni Kristo, ket makipagaridanto kenkuana bayat ti sangaribo a tawen.”​—Kitaenyo met ti Apocalipsis 5:9, 10.

Naindagaan nga Iturayan iti Ari

Nakalawlawag, saan nga amin dagiti tattao ket makipagturaydanto kas ar-ari ken papadi, ta no ar-arida amin, siasinonto ti “iturayanda”? Imbes ketdi, daytoy a naisangsangayan a napili a grupo, a nabangon kadagiti matalek nga apostoles ni Jesus, ti mangiturayto iti maysa a daga a tinagitauan ti dadduma a pasetna iti “dakkel a bunggoy” a nadeskribir idiay Apocalipsis kapitulo 7, bersikulo 9 agingga iti 17. Minilion kadagitoy ti mangin-inanama iti napartak nga umad-adanin a “gubat iti dakkel nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin,” isu a mangdalusto iti daytoy a daga kadagiti amin a kinadakes. Babaen iti di magatadan a kinamanangngaasi ti Dios, dagitoy makalasatdanto iti dakkel a rigat a saandanto a matayen a pulos.​—Apocalipsis 16:14; 21:14; Proverbio 2:21, 22.

‘Ngem dagiti ngay natayen, kas dagiti inay-ayatko?’ mabalin nga imtuodenyo. Imbaga a mismo ni Jesus ken Marta a dagiti dadduma, ‘uray no nataydan, agbiagdanto pay.’ (Juan 11:25) Daytanto ket mapasamak iti naindagaan a panagungar. Bayat ti panagturay ni Kristo a kadua dagiti 144,000 a kakaduana nga ar-ari ken papadi idiay langlangit, adu a milion kadagiti natay a malaglagip ti Dios ti mapagungarto ket maaddaandanto ti gundaway a mangammo iti pudno a panagdayaw ken ni Jehova. No matalekda, dagitoy magunggonaandanto iti biag nga agnanayon iti maysa a paraiso iti isuamin a daga. Dayta ket mapasamakto bayat “ti kamaudianan nga aldaw” a tinukoy ni Marta idi immanamong ken Jesus a ti kabsatna a ni Lazaro ket agbiagto manen.​—Juan 5:28, 29; 11:24; Lucas 23:43.

Maysa a Namnama a Naibatay iti Pammatalged

Dagiti panagungar a nailanad iti Biblia ket padron ken pammatalged iti kinapudno iti namnama a panagungar nga ituktukon dagiti Nasantuan a Kasuratan. Daytoy a rekord saritaenna dagiti panagungar nga inaramid da mammadto nga Elias ken Eliseo ditoy daga sakbay ti panawen-Kristiano, ti Anak ti Dios (agraman ti panagungar ni Lazaro), da apostol Pedro ken Pablo, ken nangnangruna ken ni Jehova a Dios iti panangpagungarna iti Anakna. Mabasayo dagita a report iti Bibliayo idiay: 1 Ar-ari 17:17-24; 2 Ar-ari 4:32-37; Mateo 28:1-10; Lucas 7:11-17; 8:40-56; Juan 11:38-44; Aramid 9:36-42; 10:38-42; 20:7-12.b

Maibatay iti kasta a nakabilbileg ti pannakadokumentona a namnama ti panagungar, maipasigurado ni Pablo kadagiti taga Atenas: “Ti Dios . . . intudingna ti maysa nga aldaw, a panangukomnanto a sililinteg iti mapagnaedan a daga gapu iti daydiay lalaki a tinudinganna, a pinaneknekanna kadagiti isuamin, a pinagungarna iti tengnga dagiti natay.”​—Aramid 17:30, 31.

Wen, ti panagungar ni Jesus ti kamaudianan a pammatalged iti kinapudno iti namnama ti panagungar. Gapuna addaantayo met iti natibker a pangibatayan iti nalawag a panagtalek iti pannakabalin ken ayat ni Jehova a Dios. Mabalintayo met nga iyebkas ti pammati nga adda ken ni Marta: ‘Ammotayo a bumangonto dagiti natay iti panagungar iti kamaudianan nga aldaw!’

Kalpasan ti pannakangngeg dagiti nagimdeng ken Pablo idiay Mars’ Hill maipapan iti “maysa a panagungar dagiti natay,” daytat’ nabingay a nagkatlo a grupo: “Dagidi dadduma kinatkatawaanda, ket dagiti sabsabali kinunada: ‘Denggendakanto pay manen maipapan itoy.’ . . . Ngem dagidi dadduma a tao nakitiponda kenkuana ket namatida.”​—Aramid 17:32-34.

Ania ti tignayyo iti namnama ti panagungar? Salimetmetan ni Jehova ti karina a mangpagungar kadagiti minilion, uray pay binilion, manipud kadagiti natay. Addakayonto man idiay a mangkita kadakuada, ken makitada, agpannuray a nangnangruna iti aramidenyo. Situtulokkayo aya a mangammo ken agbiag a maitunos iti sapulen ti Dios maipaay iti pananggun-od iti biag nga agnanayon? Dagiti Saksi ni Jehova maragsakandanto a mangipaay kadakayo iti impormasion maipapan iti namnama dagiti natay ken maipapan iti no kasano ti pannakalasatyo iti panungpalan daytoy sistema dagiti bambanag.​—Juan 17:3.

[Dagiti Footnote]