Mangisurokayo iti Publiko ken iti Binalaybalay
“Ta saanak a nagsanud iti . . . panangisurok kadakayo iti publiko ken iti binalaybalay.”—ARAMID 20:20, “Byington.”
1. Kasanot’ panangkomento ti maysa a padi a Katoliko iti kina-epektibo ti ministerio a panagbalaybalay dagiti Saksi ni Jehova?
“DAGITI Katoliko Ipanda ti Ebanghelio iti Ruruangan.” Kastat’ mabasa a paulo a damag ti The Providence Sunday Journal ti Oktubre 4, 1987. Impadamag ti pagiwarnak a ti maysa a dakkel a panggep daytoy a trabaho isu ti “panangawis ti dadduma kadagiti inaktibo a parokianoda nga agsubli iti ad-adda nga aktibo a panagbiag iti paroko.” Ni padi a John Allard, direktor ti Opisina ti Ebanghelisasion iti Diosesis ti Providence, naadaw a kunkunana: “Wen, sigurado nga adunto ti panagduadua. Kunaento dagiti tattao, ‘Addadtadan, kas met laeng kadagiti Saksi ni Jehova.’ Ngem dagiti Saksi ni Jehova epektiboda, saan aya? Pustaantayo mabalinyo ti mapan iti aniaman a Kingdom Hall iti estado [ti Rhode Island, E.U.A.,] ket makakitakayo kadagiti kongregasion a napunno kadagiti dati a Katoliko.”
2. Ania a saludsod ti maiyanatup a timmaud?
2 Wen, agdindinamag dagiti Saksi ni Jehova iti epektibo a ministerioda iti panagbalaybalay. Ngem apay a mapmapanda iti balaybalay?
Ti Apostoliko a Metodo
3. (a) Ania a bilin ti inted ni Jesu-Kristo kadagiti adalanna? (b) Iti ania a kangrunaan a pamay-an nga inaramid dagiti immuna a paspasurot ni Kristo ti naibilin kadakuada?
3 Inikkan ni Jesu-Kristo dagiti paspasurotna iti daytoy nagpateg a bilin: “Inkayo ngarud ket agaramidkayo ti ad-adalan kadagiti amin a nasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isursuroyo kadakuada nga aywananda dagiti isuamin a banag nga imbilinko kadakayo. Ket adtoy! Addaakto kadakayo agingga iti panungpalan ti sistema dagiti bambanag.” (Mateo 28:19, 20) Ti kangrunaan a pamay-an a pannakaaramid dayta a trabaho dagus a naawatan kalpasan ti aldaw ti Pentecostes 33 K.P. “Ket inaldaw-aldaw iti templo ken iti binalaybalay dida namingga a mannursuro ken mangikaskasaba ti naimbag a damag maipapan ken Kristo, nga isu ni Jesus.” (Aramid 5:42) Agarup 20 a tawtawen kamaudiananna, ni apostol Pablo ket makiramraman iti ministerio a panagbalaybalay, ta pinalagipanna dagiti panglakayen a Kristiano a taga siudad ti Efeso: “Ta awan ti aniaman a makapalaing a binaybay-ak nga impakaammo kadakayo ket insurok kadakayo iti sanguanan dagiti tao ken iti binalaybalay.”—Aramid 20:20.
4. Apay a maikunatayo a ti Aramid 5:42 ken Aramid 20:20 kaipapananda a ti panangaskasaba dagiti paspasurot ni Jesus ket naiwaras iti binalaybalay?
4 Idiay Aramid 5:42 ti sasao nga “iti binalaybalay” naipatarus manipud kat’ oiʹkon. Ditoy ti ka·taʹ nausar iti “makaiwaras” (distributive) a kaipapanan. Gapuna, ti panangasaba dagiti adalan naiwaras manipud maysa a balay agturong iti sabali. Iti panagkomentona iti Aramid 20:20, ni Randolph P. Yeager nagsurat a ni Pablo nangisuro “agpadpada kadagiti pagtataripnongan ti publiko [de·mo·siʹa] ken iti binalaybalay (iti makaiwaras [ka·taʹ] a kadua ti accusative wenno matuktukoy). Tallo a tawen ti binusbos ni Pablo idiay Efeso. Sinarungkaranna ti tunggal balay, wenno kinaskasabaanna amin dagiti tattao (Ara 20 bersikulo 26). Adtoy ti nainkasuratan a kalintegan ti panag-ebanghelio iti binalaybalay agraman iti panagaramid kadagiti miting publiko.”
5. Idiay Aramid 20:20, apay a saan laeng a tuktukoyen ni Pablo ti sosial a panagsarungkar kadagiti panglakayen wenno ti panangipastor a panagsarungkar?
5 Ti umas-asping nga usar ti ka·taʹ ket agparang idiay Lucas 8:1, a sasawenna a ni Jesus mangaskasaba “manipud iti siudan-siudad ken manipud pinurok-purok.” Inusar ni Pablo ti plural a porma a kat’ oiʹkous idiay Aramid 20:20. Kadagiti dadduma a patarus ti Biblia mabasa daytoy a “kadagiti pagtaenganyo.” Ngem saan laeng a tuktukoyen ditoy ti apostol dagiti sosial a panagbisita kadagiti panglakayen wenno panangipastor a panagsarungkar kadagiti pagtaengan dagiti kapammatian. Ipakita dagiti sumaganad a sasaona nga isut’ agsasao maipapan ti panagbalaybalay a ministerio kadagiti di manamati, ta kunana: “Ngem nangpaneknekak a naan-anay kadagiti Judio ken kadagiti met Griego ti panagbabawi iti Dios ken ti pammati ken Apotayo a Jesus.” (Aramid 20:21) Dagiti kapammatian nakapagbabawidan ken namatidan ken Jesus. Gapuna, ti Aramid 5:42 ken Aramid 20:20 agpadpada a maipapan iti panangaskasaba kadagiti di manamati “iti binalaybalay,” wenno kadagiti ruruangan.
Awan Maisandi iti Dayta
6. Aniat’ nakuna maipapan iti kasasaad ti trabaho a panangaskasaba ni Pablo idiay Efeso?
6 Iti panagkomentona iti sasao ni Pablo idiay Aramid 20:20, idi 1844 nagsurat ni Abiel Abbot Livermore: “Isut’ di kontento laeng iti panagdisdiskurso kadagiti taripnong ti publiko, ken iddian dagiti dadduma a pamay-an, ngem sireregta nga intultuloyna ti naindaklan a trabahona iti pribado, iti binalaybalay, ket literal nga impanna ti kinapudno ti langit kadagiti pagtaengan ken puspuso dagiti taga Efeso.” Iti nabiit pay, naikuna met: “Ti panagbalaybalay a panangisaknap ti ebanghelio iladawanna dagiti umuna-siglo a Kristiano manipud pangrugian (cf. Aramid 2:46; 5:42). . . . Intungpal a naan-anay [ni Pablo] ti annongenna agpadpada kadagiti Judio ken Gentil idiay Efeso, ket awan pagpambardan no mapukawda kadagiti basbasolda.”—The Wesleyan Bible Commentary, Tomo 4, panid 642-3.
7. Apay a maikuna nga an-anamongan ti Dios ti ministerio a panagbalaybalay dagiti Saksi ni Jehova?
7 Nupay ti panagpalawag iti publiko ket addaan lugar iti panangiwaragawag ti naimbag a damag, di kasukat dayta ti personal a pannakisango kadagiti ruangan. Maipapan iti daytoy, kuna ni eskolar a Joseph Addison Alexander: “Ti iglesia di pay nakaimbento ti aniaman a mangalat’ lugar wenno mangribal ti epekto ti panangasaba iti simbaan ken iti sangakabbalayan.” Kas ti panagkuna met ni eskolar nga O. A. Hills: “Ti panangisuro iti publiko ken panangisuro iti binalaybalay masapul nga aggiddanda.” Dagiti Saksi ni Jehova mangisursuroda babaen kadagiti diskurso iti linawas a Miting Publikoda. Addaanda met ti nalawag nga ebidensia a ti apostoliko a metodo ti panangisaknap ti kinapudno ti Biblia iti binalaybalay ket epektibo. Ken pudno nga anamongan ni Jehova dayta, ta kas bunga ti kasta a ministerio, tigtignayenna dagiti rinibo nga agayus iti naitan-ok a pannakadaydayawna kada tawen.—Isaias 2:1-4; 60:8, 22.
8. (a) Aniat’ naikunan maipapan ti rason no apay nga epektibo ti panangaskasaba iti balaybalay? (b) Kasano a dagiti Saksi ni Jehova maidilig ken Pablo iti panangaskasaba iti ruruangan ken iti dadduma pay a panangasaba?
8 Kuna ti sabali pay nga autoridad: “Masarakan dagiti tattao a nalaklakada a malagip ti sursuro kadagiti ruanganda ngem idiay simbaanda.” Wen, ni Pablo regular nga adda kadagiti ruangan, a mangmangted ti nagsayaat nga ulidan kas maysa a ministro. “Isut’ saan a kontento iti panangisursuro ken panagdisdiskurso idiay sinagoga ken idiay paglakuan,” insurat ti eskolar ti Biblia a ni Edwin W. Rice. “Isut’ kanayon a nakaregregta a ‘mangisursuro’ ‘iti binalaybalay.’ Dayta ti balaybalay, ima-ti-ima, rupan-rupa a pannakidangadang iti kinadakes, ken tapno maallukoy dagiti tattao a maipaay ken Kristo, a nakidangadanganna idiay Efeso.” Ammo dagiti Saksi ni Jehova a dagiti sangon-sango a pannakipatpatang idiay ruangan ket epektibo. Mainayon pay, agaramidda ti panagsarungkar ken maragsakanda a makisao uray kadagiti bumusbusor no la ketdi ta palubosan dagitoy nga indibidual a maaramid ti rasonable a panagpapatang. Anian a kas ken Pablo! Maipapan kenkuana, insurat ni F. N. Peloubet: “Ti obra ni Pablo ket saan a pasig a mitmiting. Awan duadua nga adu a tattao ti sinarungkaranna a personal kadagiti pagtaenganda sadinoman a maammuanna a ti maysa ket agsalsaludsod, wenno interesado unay wenno uray pay sumupsuppiat la ketdi no tarigagayanna ti makipatang maipapan ti relihion.”
Dagiti Panglakayen ti Mangidaulo
9. Ania nga ulidan ti imbati ni Pablo kadagiti padana a panglakayen?
9 Ania nga ulidan ti impakita ni Pablo kadagiti padana a panglakayen? Impakitana a rebbeng naturedda koma ken dida mabannog a manangiwaragawag ti naimbag a damag iti binalaybalay. Idi 1879, ni J. Glentworth Butler nagsurat: “[Dagiti panglakayen idiay Efeso] ammoda nga iti panangaskasaba [ni Pablo] isut’ di pulos naapektaran iti pampanunot ti personal a peggad wenno popularidad; nga awan inkedkedna kadagiti kasapulan a kinapudno; nga isut’ saan, babaen iti panangidumduma, a nagtalinaed laeng kadagiti karkarna wenno natakneng nga aspeto ti kinapudno, no di ket inggunamgunamna laeng ken amin dagidiay makapalaing ‘iti panagusar ti pammatibker,’ wenno panangpabileg: ti amin a bagbaga ti Dios iti kinadalusna ken kinanaan-anayna! Ket daytoy matalek a ‘panangipakita,’ daytoy nabara a ‘panangisursuro’ ti Nakristianuan a kinapudno ugalinan, saan laeng nga idiay pagadalan ni Tirano ken kadagiti dadduma a pagtataripnongan dagiti adalan, no di ket iti isuamin a madanon a sangakabbalayan. Iti binalaybalay, ken iti karkararua, iti inaldaw-aldaw inaw-awitna ti naimbag a damdamag nga addaan ti kas ken Kristo a tarigagay ken iliw. Iti isuamin a klase ken rasa, kadagiti nauyong a Judio ken kadagiti managuyaw a Griego, ti maymaysa a temana—a, naan-anay pannakailawlawagna, ramanenna amin dagiti dadduma a nasken a makaisalakan a kinapudno—isut’ panagbabawi maipaay ti Dios, ken pammati maipaay ken Apotayo a Jesu-Kristo.”
10, 11. (a) Maipapan iti Nakristianuan a ministerio, aniat’ ninamnama ni Pablo kadagiti panglakayen idiay Efeso? (b) Kas ken Pablo, iti ania a panangaskasaba ti pakiramanan dagiti Saksi ni Jehova, agraman dagiti panglakayen?
10 Iti kababagasna, ngarud, aniat’ inekspektar ni Pablo kadagiti panglakayen a taga Efeso? Ni eskolar nga E. S. Young inyebkasnat’ kabukodanna kadagiti sasao ti apostol iti kastoy: “Saanak laeng a nagsao iti publiko, no di ket nagbannogak iti binalaybalay, kadagiti amin a klase, agpadpada kadagiti Judio ken Gentil. Ti tema ti ministeriok kadagiti amin a klase isut’ ‘panagbabawi a maipaay ti Dios ken pammati a maipaay ken Apotayo a Jesu-Kristo.’” Iti panangiyebkas ti sasao ni Pablo iti sabali pay a pamay-an, insurat ni W. B. Riley: “Ti nabatad a kaipapananna ket: ‘Namnamaek nga itultuloyyo ti rinugiak, agpadpada nga agaramid ken mangisuro ken mangnamnamaak a parmekenyo dagiti pinarmekko; a mangisurokayo agpadpada iti pribado ken iti publiko kas inaramidko kadagiti lanlansangan ken iti binalaybalay, a mangpaneknek met kadagiti Judio ken kadagiti Griego iti panagbabawi a maipaay iti Dios ken pammati a maipaay ken Apotayo a Jesu-Kristo, ta dagitoy dagiti pamunganayan!’”
11 Nalawag, idiay Aramid kapitulo 20, ipakpakita ni Pablo kadagiti padana a panglakayen nga isudat’ manamnama a managbalaybalay a saksi ni Jehova. Gapu itoy, dagiti panglakayen idi umuna a siglo masapul a mangidauloda, a mangted umiso nga ulidan a maipaay kadagiti dadduma a kameng ti kongregasion. (Idiligyo ti Hebreo 13:17.) Kas ken Pablo, ngarud, dagiti Saksi ni Jehova mangaskasabada iti binalaybalay, a mangibagbaga kadagiti tattao kadagiti amin a nasnasion maipapan ti Pagarian ti Dios, nga agbabawida Kenkuana, ken mamatida ken Jesu-Kristo. (Marcos 13:10; Lucas 24:45-48) Ken iti kasta a trabaho a panagbalaybalay, manamnama a dagiti nadutokan a papanglakayen kadagiti moderno-aldaw a Saksi ket mangidauloda.—Aramid 20:28.
12. Aniat’ di kayat nga aramiden dagiti sumagmamano a dati a panglakayen, ngem aniat’ pangidadauluan itatta dagiti panglakayen?
12 Idi 1879, rinugian ni Charles Taze Russell nga ipablaak ti Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, a maaw-awagan itan ti The Watchtower Announcing Jehovah’s Kingdom wenno Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag ti Pagarian ni Jehova. Ni Russell ken dagiti dadduma nga Estudiante ti Biblia inwaragawagnat’ mensahe ti Pagarian iti apostoliko a pamay-an. Kadagiti sumaganad a tawtawen, nupay kasta, dadduma kadagiti panglakayen ti kongregasion saanda a tinungpal dagiti responsabilidadda iti panangasaba. Kas pangarigan, maysa a Saksi ti nagsurat: “Amin ti nakasaysayaat agingga nga immay ti anunsio nga amin makipasetda iti panangaskasaba iti binalaybalay nga addaan kadagiti pagbasaan ken nangnangruna iti trabaho a panagbalaybalay iti Domingo—daytoy ket idi 1927. Dagiti naibotos a panglakayenmi bimmusorda ken pinadpadasda nga upayen ti intero a a klase iti panangibaklayda wenno pannakiramanda iti aniaman a paset ti kasta a trabaho.” Idi agangay, dagiti lallaki a di makiraman iti panangasaba iti binalaybalay naawanandan ti pribilehio nga agserbi kas panglakayen. Itatta, met, dagidiay agserserbi kas panglakayen ken ministerial nga ad-adipen manamnamada a mangidaulo iti panangaskasaba iti binalaybalay ken kadagiti dadduma pay a porma ti Nakristianuan a ministerio.
Tunggal Maysa ket Saksi
13. (a) Aniat’ rebbeng nga aramidentayo no madi dumngeg dagiti tattao iti mensahe ti Pagarian? (b) Kasano a ni Pablo naidilig ken Ezequiel?
13 Babaen ti tulong ni Jehova, rebbeng nga iwaragawag dagiti Kristiano ti mensahe ti Pagarian iti binalaybalay, uray no daytat’ di maawat nga addaan panangapresiar. Kas managbantay ti Dios, masapul a pakdaaran ni Ezequiel dagiti tattao dumngegda man wenno saan. (Ezequiel 2:5-7; 3:11, 27; 33:1-6) Iti panangitupag kada Ezequiel ken Pablo, nagsurat ni E. M. Blaiklock: “Manipud [palawag ni Pablo idiay Aramid kapitulo 20] tumpuar ti maysa a nalawag a ladawan ti ministerio idiay Efeso. Kitaenyo dagiti sumaganad: Umuna, ti naganat a kinamatalek ni Pablo. Dina sapsapulen ti panagbalin a popular wenno ti anamong ti publiko. Naisangrat a kas ken Ezequiel iti trabaho ti managbantay, intungpalna ti annongenna a binuyogan ti nasingpet a kinaregta ken kababalin a mangsuportar ti sasaona. Maikadua, ti naayat a simpatiana. Isut’ saan a tao a mangisawang ti pannakadadael kadagiti bibigna nga awan riknana. Maikatlo, ti di mabannog a panag-ebangheliona. Iti publiko ken iti binalaybalay, iti siudad ken iti intero a probinsia, inkaskasabana ti ebanghelio.”
14. Apay a ti panangaskasaba ket responsabilidad ti tunggal maysa nga agdedikar ken Jehova a Dios iti panagkararag baeten ken Jesu-Kristo?
14 Ti aglaplapusanan a bendision ti Dios kadagiti agdama nga ad-adipenna ti di mamagduadua nga isut’ maragsakan iti panangibaklayda iti nagan a dagiti Saksi ni Jehova. (Isaias 43:10-12) Mainayon pay, isuda met dagiti saksi ni Kristo, ta kuna ni Jesus kadagiti paspasurotna: “Ngem umawatkayto ti pannakabalin inton umay kadakayo ti nasantuan nga espiritu, ket dakayto ti saksik sadi Jerusalem ken iti isuamin a Judea ken Samaria ken agingga iti ungto ti daga.” (Aramid 1:8) Gapuna ti panangaskasaba ket responsabilidad ti tunggal maysa nga agdedikar ken Jehova a Dios a buyogen ti kararag babaen ken Jesu-Kristo.
15. Aniat’ naikunan maipapan ti trabaho a panangaskasaba dagiti immuna a Kristiano?
15 Naikunan maipapan iti panangaskasaba: “Ramanen dayta ti intero nga iglesia. Ti kinaregta ti kinamisionero ti immuna nga iglesia ket saan a responsabilidad ti Women’s Missionary Society wenno ti Foreign Mission Board. Wenno ti trabaho a panangaskasaba ket agpaay laeng kadagiti propesional kas kadagiti panglakayen, diakono, wenno uray kadagiti apostol. . . . Kadagidiay immuna nga al-aldaw ti iglesia isut’ mision. Ti programa ti kinamisionero ti immuna nga iglesia naibasar iti dua nga annongen: (1) Ti kangrunaan a trabaho ti iglesia isut’ sangalubongan nga ebanghelisasion. (2) Ti responsabilidad ti panangitungpal iti daytoy a trabaho ket agpannuray iti intero a Nakristianuan a komunidad.”—J. Herbert Kane.
16. Uray dagiti mannurat iti Kakristianuan bigbigendat’ ania maipapan kadagiti Kristiano ken iti panangaskasaba?
16 Nupay dagiti moderno-aldaw a mannurat ti Kakristianuan saanda nga umanamong iti mensahe ti Pagarian, dadduma bigbigenda a dagiti Kristiano addaandat’ obligasion a mangaskasaba. Kas pangarigan, iti libro nga Everyone a Minister, kuna ni Oscar E. Feucht: “Awan pastor a makatungpal iti ministerio nga inted ti Dios iti tunggal manamati. Daksanggasat ta ti sinigsiglo nga errado a panagpampanunot iti iglesia pinagbalinnat’ obra dagiti 500 a parokiano a trabaho ti maymaysa laengen a pastor. Saan kasta iti immuna nga iglesia. Dagidiay namati napanda iti isuamin a disso a nangikaskasaba ti Sao.”
17. Aniat’ maikuna maipapan iti lugar ti panangaskasaba iti biag dagiti immuna a Kristiano?
17 Ti panangasaba isut’ kapatgan iti biag dagiti immuna a Kristiano, kas met laeng iti ili ni Jehova itatta. “Iti nasaknap a panagsao,” insurat ni Edward Caldwell Moore ti Harvard University, “ti umuna a tallo a siglo ti Nakristianuan a movimiento ket iladawan ti dakkel a kinarayray iti panangisaknap ti pammati. Ti Nakristianuan a regget isut’ panag-ebanghelio, ti panangibaga iti mensahe ti pannubbot. . . . Ti panangisaknap ti impluensia ken sursuro ni Jesus ket, nupay kasta, idi panawen a panangrugina, gapu bassit kadagiti lallaki a rebbeng nga awagantayo dagiti misionero. Daytat’ gapuanan dagiti tattao iti tunggal trabaho ken panggedan ken tunggal orden iti kagimongan. Inawit[da] agingga kadagiti kaadayuan a pagbeddengan ti imperio [a Romano] dayta a palimed ti makin-uneg a biag, dayta baro a kababalin iti lubong, nga iti kapadasanda buklenna ti pannakaisalakan. . . . [Ti immuna a Kinakristiano] kumbinsido a naan-anay iti umad-adanin a panungpalan ti agdama nga urnos ti lubong. Patien dayta ti bigla ken namilagruan a pannakaipatakder ti maysa a baro a lubong nga urnos.”
18. Ania a dakkel a namnama ti nanglab-aw iti tagtagainep dagiti napolitikaan a papangulo?
18 Iti panangaskasaba iti binalaybalay ken iti dadduma a porma ti ministerioda, dagiti Saksi ni Jehova sirarag-o nga iturturongda dagiti managdengngegda iti baro a lubong nga inkari ti Dios. Dagiti naipadto a bendisionna ti biag nga awan inggana lab-awanna dagiti kaay-ayo unay a tagtagainep dagiti mangnamnama a mangibangon ti urnos ti baro a lubong. (2 Pedro 3:13; Apocalipsis 21:1-4) Nupay kasla tunggal maysa tarigagayanna ti agbiag idiay nakaskasdaaw a baro a lubong ti Dios, saan a kasta ti kaso. Nupay kasta, sumaganad nga usigentayo ti sumagmamano nga epektibo a pamay-an a mabalin pangisuro dagiti ad-adipen ni Jehova kadagidiay agbirbiruk ti biag nga awan inggana.
Kasanot’ Panangsungbatyo?
◻ Apay a maikunatayo a ti Aramid 5:42 ken Aramid 20:20 kaipapananna a dagiti paspasurot ni Jesus rebbeng a mangaskasabada iti binalaybalay?
◻ Kasanotay nga ammo nga an-anamongan ti Dios ti ministerio a panagbalaybalay dagiti Saksi ni Jehova?
◻ Maipapan iti ministerio, aniat’ makalikaguman kadagiti panglakayen ken ministerial nga ad-adipen?
◻ Ti panangaskasaba rebbeng a maaddaan iti ania a lugar iti biag ti maysa a Kristiano?
[Ladawan iti panid 10]
Idi 33 K.P., di namingga a nangaskasaba dagiti adalan ni Jesus iti binalaybalay
[Ladawan iti panid 13]
Ni Pablo nangisursuro “iti binalaybalay.” Daytoy a langa ti ministerio ket ar-aramiden dagiti Saksi ni Jehova itatta