LOMO
Ti ayan ti buksit ken ti paset iti asideg dagiti padingpading. Agpadpada nga aramaten ti Biblia ti Hebreo a sasao a chala·tsaʹyim (lomo) ken moth·naʹyim (padingpading) a tumukoy iti daytoy a paset. (Isa 5:27; 2Ar 4:29) Ti Griego nga o·sphysʹ nayaplikar met iti kadawyan a kaipapanan idi a ni Juan a Manangbautisar nadeskribir kas nakawesan iti aglawlaw dagiti lomona iti barikes a lalat.—Mt 3:4.
Ti paset ti bagi a naawagan iti sao a “lomo” ti ayan ti kamkameng a pagpataud iti anak; gapuna, naikuna a dagiti putot ‘aggapuda kadagiti lomo.’ (Ge 35:11; 1Ar 8:19; Ara 2:30) Inusar ni Pablo daytoy a kinapudno idi ipakitana a ti kinapadi ni Jesus maitunos iti kasasaad ni Melquisedec ket natantan-ok ngem iti kinapadi ni Aaron, ta ni Levi, inapo ni Aaron, adda kadagiti lomo ni Abraham, ket iti dayta nga anag nagbayad kadagiti apagkapullo ken Melquisedec. (Heb 7:5-10; Ge 14:18-20) Kastoy met laeng ti argumento ni Pablo iti Roma 7:9, a kunkunana: “Iti naminsan sibibiagak [ni Pablo a Judio, a kasla adda pay laeng kadagiti lomo dagiti inapona sakbay a naited ti Linteg] a naisina iti linteg; ngem idi dimteng ti bilin, ti basol nagbiag manen, ngem natayak.”
Ti ‘panangbarikes kadagiti lomo’ kaipapananna ti panangisuksok kadagiti gayadan dagiti nagayad a pagan-anay tapno nawaywaya ti panagtignay ken idi agangay nausar daytoy a sao a mangipasimudaag iti panagsagana maipaay iti napinget a mental wenno naespirituan nga aramid, ket no dadduma, kaipapananna ti panangpabileg.—Lu 12:35; idiligyo ti 1Pe 1:13, “Patibkerenyo dagiti panunotyo [iti literal, “Bariksanyo dagiti lomo ti panunotyo”] maipaay iti trabaho.”
Iti Efeso 6:14, nabalakadan dagiti Kristiano a ‘dagiti lomoda bariksanda iti kinapudno,’ kayatna a sawen, napabileg iti kinapudno ti Sao ti Dios kas napateg a saranay, no kasano a ti nairut a panangbarikes kadagiti pisikal a lomo salaknibanna dagita iti panangdangran ti nakaro a pakarigatan.
Impadto ni Jehova ti rigat ken tuok ti Jerusalem babaen ti panangiladawan a “tunggal nabaneg a lalaki a dagiti imana adda kadagiti lomona a kas iti babai nga agpaspasngay.”—Jer 30:6.
Agparang iti sumagmamano a daras iti Levitico 3:4-15, ti Hebreo a sao a keʹsel (lomo), a tumukoy kadagiti pakikaykaysa a sakripisio. Naaramat met dayta iti Job 15:27 ken Salmo 38:7. Naipatarus dayta kas “bakrang” ken “lomo” iti King James Ver-sion.