Tulonganyo ti Sabsabali a Mangawat iti Mensahe ti Pagarian

“Ni Agripa kinunana ken Pablo: ‘Iti apagbiit a tiempo maguyugoynak nga agbalin a Kristiano.’”​—ARAMID 26:28.

1, 2. Apay nga adda ni apostol Pablo iti saklang da Gobernador Festo ken Ari Herodes Agripa II?

IDIAY Cesarea idi 58 K.P., ni Ari Herodes Agripa II ken ti adingna a babai a ni Bernice sinarungkaranda ti gobernador ti Roma a ni Porcio Festo. Iti awis ni Gobernador Festo, simmangpetda “buyogen ti naranga unay a pabuya, ket simrekda iti siled a pagdengngegan agraman dagiti komandante ti militar kasta met dagiti natan-ok a lallaki iti siudad.” Iti bilin ni Festo, naidatag iti saklangda ni Kristiano nga apostol Pablo. Apay a naisaklang daytoy a pasurot ni Jesu-Kristo iti pangukoman ni Gobernador Festo?​—Aramid 25:13-23.

² Makaipaay iti sungbat ti imbaga ni Festo kadagiti bisitana. Kinunana: “Ari Agripa ken dakayo amin a lallaki nga adda a kaduami ditoy, makitkitayo daytoy a tao a maipapan kenkuana nagkiddaw kaniak ti intero nga umariwekwek dagiti Judio agpadpada idiay Jerusalem ken ditoy, nga ipukpukkawda a saanen a rebbeng nga agbiag pay. Ngem natarusak nga awan ti aniaman a naaramidanna a maikari iti ipapatay. Iti kasta idi a daytoy a mismo a tao nagapelar iti Daydiay Augusto, inkeddengko nga ibaon. Ngem no maipapan kenkuana awan ti sigurado a maisuratko iti Apok. Gapuna inyegko iti saklangyo, ken nangnangruna iti saklangmo, Ari Agripa, tapno iti kasta, kalpasan a maaramid ti hudisial a panangusig, adda maisuratko. Ta kasla di maiparbeng kaniak nga ibaonko ti maysa a balud ket saanko met nga iparipirip dagiti pammabasol a maibusor kenkuana.”​—Aramid 25:24-27.

3. Apay a dagiti relihioso a lider inakusarda ni Pablo?

³ Dagita a sasao ni Festo ipamatmatna a siuulbod a naakusar ni Pablo iti sedision​—maysa a krimen nga ipapatay ti dusana. (Aramid 25:11) Ngem inosente ni Pablo. Napabasol iti kasta gapu iti panagimon dagiti relihioso a lider idiay Jerusalem. Busorenda ti panangiwaragawag ni Pablo iti Pagarian ken karurodda unay ti panangtulongna kadagiti dadduma nga agbalin a pasurot ni Jesu-Kristo. Manipud Jerusalem, guardiado a naipan ni Pablo iti sangladan a siudad ti Cesarea, ket sadiay a nagapelar ken ni Cesar. Kalpasanna, naipan ni Pablo idiay Roma.

4. Ania ti di ninamnama nga insawang ni Ari Agripa?

⁴ Iladawanyo ni Pablo nga adda iti palasio ti gobernador, iti saklang ti grupo a pakaibilangan ti maysa nga opisial a nangato ti saadna iti Imperio ti Roma. Kinuna ni Ari Agripa ken ni Pablo: “Mapalubosanka nga agsao.” Bayat nga agsasao ni Pablo, adda naisangsangayan a napasamak. Nangrugi a maapektaran ti ari kadagiti ibagbaga ni Pablo. Kinapudnona, kuna ni Ari Agripa: “Iti apagbiit a tiempo maguyugoynak nga agbalin a Kristiano.”​—Aramid 26:1-28.

5. Apay nga epektibo unay dagiti sinao ni Pablo ken ni Agripa?

⁵ Panunotenyo daytoy! Kas resulta ti epektibo a panangidepensa ni Pablo iti bagina, maysa nga agturay ti natignay iti nasamay a bileg ti Sao ti Dios. (Hebreo 4:12) Apay nga epektibo unay ti pannakirinnason ni Pablo? Ken ania ti maadaltayo ken ni Pablo a makatulong iti panagaramidtayo iti adalan? No sukimatentayo ti panangidepensana iti bagina, dua a kangrunaan a banag ti agminar: (1) Makaguyugoy ti pannakisarita ni Pablo. (2) Sisisigo nga inusarna ti pannakaammona iti Sao ti Dios, no kasano nga epektibo nga usaren ti karpintero ti remientana.

Makaguyugoykayo Koma

6, 7. (a) Kas nausar iti Biblia, ania ti kaipapanan ti “panangguyugoy”? (b) Ania ti paset ti panangguyugoy iti panangtulong kadagiti dadduma a mangawat iti sursuro ti Biblia?

⁶ Iti libro nga Aramid, dagiti Griego a termino a naipatarus kas panangguyugoy masansan a nausarda mainaig ken ni Pablo. Ania ti paset ti panangguyugoy iti trabahotayo a panagaramid iti adalan?

⁷ Iti orihinal a lenguahe ti Kristiano a Griego a Kasuratan, ti sao a “mangguyugoy” kaipapananna “gutugoten” wenno “balbaliwan ti panunot babaen ti pannakirinnason wenno panangikabilangan kadagiti moral a pagalagadan,” kuna ti Expository Dictionary of New Testament Words ni Vine. Nalawlawag pay no usigen ti kaipapanan ti nagtaudan dayta a sao. Ipasimudaagna ti panagtalek. No kasta, no maguyugoymo ti maysa a tao a mangawat iti sursuro ti Biblia, nagun-odmo ti panagtalekna, ket patienna a pudno dayta a sursuro. Nalawag a saan nga umdas nga ibaga kenkuana no ania ti linaon ti Biblia tapno mamati ken agtignay iti dayta. Nasken a kombinsido ti agdengdengngeg a pudno ti ibagbagam, maysa man dayta nga ubing, kaarruba, katrabahuan, kaeskuelaan, wenno kabagian.​—2 Timoteo 3:14, 15.

8. Kasano a kombinsiren ti maysa a tao tapno patienna ti kinapudno iti Kasuratan?

⁸ Kasanoyo a makombinsir ti maysa a tao tapno patienna a pudno ti ipakpakaammoyo manipud iti Sao ti Dios? Babaen ti lohikal a pannakirinnason, nainkalintegan nga argumento, ken napasnek a panangilawlawag, inkagumaan ni Pablo a balbaliwan ti panagpampanunot dagiti nakasaritana nga indibidual.a No kasta, imbes a basta ibaga a pudno ti maysa a banag, masapul a mangipaaykayo iti makapnek a pammaneknek a mangsuporta iti ibagbagayo. Kasano a maaramid dayta? Siguraduenyo a ti ibagbagayo ket naan-anay a naibatay iti Sao ti Dios, saan nga iti personal nga opinion. Maysa pay, usarenyo dagiti kanayonan a pammaneknek a mangsuporta iti naimpusuan nga ipakpakaammoyo manipud iti Kasuratan. (Proverbio 16:23) Kas pagarigan, no ibagayo a tagiragsakento ti natulnog a sangatauan ti maysa a paraiso a daga, suportaranyo dayta babaen ti Kasuratan, kas iti Lucas 23:43 wenno Isaias 65:21-25. Ania ti mabalinyo a pangsuporta iti dayta a Nainkasuratan a punto? Mabalinyo nga usaren ti kapadasan ti kasarsaritayo. Mabalinyo nga ipalagip kenkuana ti simple ken awan-bayadna a ragsak nga iyeg ti makaay-ayo a buya ti ilelennek ti init, ti banglo ti sabong, ti imas ti prutas, wenno ti buya ti maysa a tumatayab a mangpakpakan iti sibongna. Tulonganyo a mangbigbig a dagiti kasta a ragsak ket pammaneknek a kayat ti Namarsua a tagiragsakentayo ti biag ditoy daga.​—Eclesiastes 3:11, 12.

9. Kasanotayo a maipakita ti kinarasonable no mangasabatayo?

⁹ No padasenyo a guyugoyen ti maysa a tao tapno awatenna ti maysa a sursuro ti Biblia, agannadkayo di la ket ta ti gagaryo pagparangennakayo a dogmatiko ket saanen a dumngeg ti kasarsaritayo. Kastoy ti balakad ti libro nga Eskuelaan ti Panagministro: “Kaaduanna, saan nga akseptaren dagiti tattao ti nagubsang a panangyebkas iti kinapudno a mangibutaktak a di umiso ti ipatpategda a sursuro, uray pay no agusarka iti nagadu a mangsuportar a teksto iti Kasuratan. Kas pagarigan, no basta ibagam laeng a nagtaud kadagiti pagano dagiti popular a selebrasion, mabalin a saanna a mabalbaliwan daytoy ti pammatida maipapan kadagita. Ad-adda a makombinsirmo ida no nainkalinteganka.” Apay a nasken nga ikagumaanyo ti agbalin a rasonable? Kuna ti libro: “No makirinnasonka, magutugotmo ida a makitungtong, maikkam ida iti banag a pagpanunotanda, ken mabalin a makasaritamto pay ida iti sabali a gundaway. Makaguyugoy unay dayta.”​—Colosas 4:6.

Ti Panangguyugoy a Makatukay iti Puso

10. Kasano a rinugian ni Pablo ti pannakirinnasonna iti saklang ni Agripa?

¹⁰ Usigentayo ita a naimbag ti Aramid kapitulo 26 no kasano a nakirinnason ni Pablo. Imutektekanyo dagiti panglukat a sasaona. Nangbirok ni Pablo iti maiparbeng a pangkomendaranna ken ni Agripa, uray pay adda nakababain a relasion ti ari iti kabsatna a ni Bernice. Kinuna ni Pablo: “Maipapan iti amin a bambanag a nangakusaran kaniak dagiti Judio, Ari Agripa, ibilangko a naragsakak ta iti sanguanam agdepensaak itoy nga aldaw, nangnangruna ta nalaingka unay kadagiti amin a kaugalian kasta met kadagiti panagsusubang iti tengnga dagiti Judio. Gapuna ipakaasik kenka a denggennak a siaanus.”​—Aramid 26:2, 3.

11. Kasano a ti sasao ni Pablo ipakitana ti panagraemna ken ni Agripa, ket ania ti nagsayaatan dayta?

¹¹ Nadlawyo kadi a binigbig ni Pablo ti nangato a saad ni Agripa idi inawaganna daytoy iti titulona nga Ari? Panangipakita dayta iti panagraem, ket babaen ti naannad a panangpilina kadagiti sasao, ni Pablo pinadayawanna ni Agripa. (1 Pedro 2:17) Binigbig ti apostol nga eksperto ni Agripa kadagiti komplikado a kostumbre ken linteg dagiti iturayanna a Judio. Imbagana pay a maragsakan ta maidepensana ti bagina iti saklang ti nalaing nga opisial. Ni Pablo, a maysa a Kristiano, saan a nagtignay a kasla natantan-ok ngem ni Agripa, maysa a di Kristiano. (Filipos 2:3) Imbes ketdi, impakaasi ni Pablo a siaanus koma a dumngeg kenkuana ti ari. Gapuna, inannadan ni Pablo ti panagsaona tapno ni Agripa, ken dagiti dadduma pay nga agdengdengngeg, nalaklakada nga awaten ti ibagana. Nangipasdek iti pundasion a pagtunosanda ken mabalinna a pangibatayan kadagiti argumentona.

12. Iti panangikasaba iti Pagarian, kasanotayo a matukay ti puso dagiti agdengdengngeg?

¹² Kas iti pannakisarita ni Pablo ken ni Agripa, makatukay koma iti puso manipud iti rugi agingga iti ngudo no ikasabatayo ti mensahe ti Pagarian. Maaramidtayo dayta no ipakitatayo ti napasnek a panagraem iti tao a kaskasabaantayo ken iparikna ti pudno nga interes iti nalikudan ken kapanunotanna.​—1 Corinto 9:20-23.

Usaren a Sisisigo ti Sao ti Dios

13. Kas ken Pablo, kasanoyo a matignay dagiti agdengdengngeg kadakayo?

¹³ Kayat ni Pablo a tignayen dagiti agdengdengngeg tapno ipangagda ti naimbag a damag. (1 Tesalonica 1:5-7) Gapuna, inkagumaanna a dinanon ti pusoda, ti pagtaudan ti motibo. Subliantayo ti panangidepensa ni Pablo iti bagina iti saklang ni Agripa. Kitaentayo no kasanona nga ‘inaramat a siuumiso ti sao ti Dios’ babaen ti panangdakamatna kadagiti banag a sinao ni Moises ken dagiti propeta.​—2 Timoteo 2:15.

14. Ilawlawagyo no kasano a makaguyugoy ni Pablo iti saklang ni Agripa.

¹⁴ Ammo ni Pablo nga iti nagan laeng a Judio, ni Agripa. Ginundawayanna ti pannakaammo ni Agripa iti Judaismo. Imbagana nga awan ti sabali nga ikaskasabana ‘malaksid iti maaramidto a bambanag a sinao dagiti Mammadto kasta met ni Moises’ mainaig iti ipapatay ken panagungar ti Mesias. (Aramid 26:22, 23) Direkta nga inimtuodna ken ni Agripa: “Mamatika kadi, Ari Agripa, kadagiti Mammadto?” Naipit ni Agripa iti dayta a situasion. No ibagana a dina patien dagiti propeta, madadael ti reputasionna kas manamati a Judio. Ngem no umannugot iti rason ni Pablo, bigbigbigenna iti publiko a kanunonganna ti apostol ket iti kasta, kapilitan a maibilang a kas Kristiano. Simamasirib a sinungbatan ni Pablo ti bukodna a saludsod, a kunkunana: “Ammok a mamatika.” Ania ti naimpusuan a sungbat ni Agripa? Kinunana: “Iti apagbiit a tiempo maguyugoynak nga agbalin a Kristiano.” (Aramid 26:27, 28) Nupay saan a nagbalin a Kristiano ni Agripa, agparang nga uray kaskasano natukay ni Pablo ti puso ti Ari babaen ti mensahena.​—Hebreo 4:12.

15. Kasano a nakaipasdek ni Pablo iti kongregasion idiay Tesalonica?

¹⁵ Nadlawyo kadi nga indatag ti Pablo ti naimbag a damag iti wagas a mangipakpakaammo ken makaguyugoy? Gapu ta ‘inaramat a siuumiso ni Pablo ti sao ti Dios’ iti kasta a wagas, dadduma nga immay laeng dimngeg ti nangrugi a mamati kenkuana. Kasta met laeng ti napasamak iti sinagoga ti Tesalonica, idi kinapatang ni Pablo dagiti Judio ken managbuteng-Dios a Gentil. Kuna ti salaysay ti Aramid 17:2-4: “Sigun iti kaugalian ni Pablo isu simrek a napan kadakuada, ket iti tallo a sabbath nakirinnason kadakuada manipud iti Kasuratan, nga inlawlawagna ken pinampaneknekanna babaen kadagiti reperensia a masapul a ti Kristo agsagaba ken bumangon manipud kadagiti natay . . . Kas nagbanaganna sumagmamano kadakuada ti nagbalin a manamati.” Makaguyugoy ni Pablo. Nakirinnason, nangilawlawag, ken nangpaneknek babaen ti Kasuratan a ni Jesus ti nabayagen a naikari a Mesias. Ti resultana? Naipasdek ti maysa a kongregasion dagiti manamati.

16. Kasano nga ad-adda a matagiragsakyo ti panangiwaragawag iti Pagarian?

¹⁶ Maparayrayyo pay kadi ti kinalaingyo a mangguyugoy no ilawlawagyo ti Sao ti Dios? No wen, dakdakkel ti mariknayo a pannakapnek ken ragsak iti panangasaba ken panangisuro kadagiti tattao maipapan iti Pagarian ti Dios. Kasta ti tinagiragsak dagiti mangibumbunannag iti naimbag a damag a nangyaplikar kadagiti singasing nga aramaten nga ad-adda ti Biblia no mangasaba.

17. Mangisalaysay iti maysa a personal a kapadasan wenno ti anag ti kapadasan iti daytoy a parapo a mangipakita iti pagimbagan ti panangusar iti Biblia iti ministeriotayo.

¹⁷ Kas pagarigan, insurat ti maysa nga agdaldaliasat a manangaywan dagiti Saksi ni Jehova: “Adu itan a kakabsat ti nakaiggem iti Biblia no mangasabada iti binalaybalay. Nakatulong daytoy kadagiti agibumbunannag a mangbasa iti maysa a teksto kadagiti tattao a makasaritada. Nakatulong dayta agpadpada iti bumalay ken iti agibumbunannag tapno makitada a ti ministeriotayo ket naisentro iti Biblia, saan a kadagiti magasin ken libro nga ituktukontayo.” Ngem agpannuray iti nadumaduma a banag, agraman kadagiti lokal a kaugalian, no rumbeng a nakaruar ti Biblia bayat ti panangasaba. Kaskasdi, kayattayo nga usaren a naimbag ti Sao ti Dios a mangguyugoy kadagiti dadduma a mangawat iti mensahe ti Pagarian.

Tuladenyo ti Panangmatmat ti Dios iti Ministerio

18, 19. (a) Ania ti panangmatmat ti Dios iti ministeriotayo, ket apay a tuladentayo ti panangmatmatna? (b) Ania ti tumulong tapno naballigi ti panagsarungkartayo? (Kitaenyo ti kahon a napauluan “No Kasano nga Agballigi iti Panagsarungkar,” iti panid 16.)

¹⁸ Madanon met ti puso dagiti agdengdengngeg no tuladen ti panangmatmat ti Dios iti ministerio ken agbalin a naanus. Pagayatan ti Dios nga amin a kita ti tattao “dumtengda iti umiso a pannakaammo iti kinapudno.” (1 Timoteo 2:3, 4) Saan kadi a dayta ti tarigagayantayo? Naanus ni Jehova, isu nga adda gundaway ti adu nga agbabawi. (2 Pedro 3:9) No ngarud adda masarakantayo a sidadaan a dumngeg iti mensahe ti Pagarian, kasapulan a naynay a sarungkarantayo tapno masukay ti interesna. Agkasapulan iti panawen ken anus ti panangpadakkel iti bin-i ti kinapudno. (1 Corinto 3:6) Ti naipakuyog a kahon a napauluan “No Kasano nga Agballigi iti Panagsarungkar” mangipaay kadagiti singasing no kasano a sukayen ti kasta nga interes. Laglagipenyo, agbaliwbaliw ti kabibiag dagiti tattao​—dagiti parikut ken kasasaadda. Mabalin nga agkalikagum iti adu a panagsarungkar sakbay a madanontay ida iti pagtaenganda, ngem saan a sayang dayta a panagregget. Kayattayo a mangngegda ti mensahe ti Dios maipapan iti pannakaisalakan. No kasta, ikararagyo ken ni Jehova a Dios ti sirib a mangparayray iti kinalaingyo a mangguyugoy kadagiti dadduma a mangawat iti mensahe ti Pagarian.

¹⁹ No adda masarakan nga agtarigagay a dumngeg iti ad-adu pay maipapan iti mensahe ti Pagarian, ania pay ti mabalintayo nga aramiden kas Kristiano? Mangipaay kadagiti singasing ti sumaganad nga artikulo.

[Footnote]

Malagipyo Pay?

• Apay nga epektibo ti panangidepensa ni Pablo iti bagina iti saklang ni Ari Agripa?

• Kasano nga agbalin a makatukay iti puso ti mensahetayo?

• Ania ti tumulong kadatayo a mangaramat iti Sao ti Dios tapno epektibo a madanon ti puso?

• Kasanotayo a matulad ti panangmatmat ti Dios iti ministerio?

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 16]

No Kasano nga Agballigi iti Panagsarungkar

• Ipakita ti napudno a pannakaseknan kadagiti tattao.

• Mangpili iti makapainteres a topiko ti Biblia a pagsasaritaan.

• Ibaga iti bumalay no ania ti mapagsaritaan iti sumaruno nga isasarungkar.

• Silalagipkayo koma iti dayta a tao.

• Agsarungkar a dagus, nalabit kalpasan ti maysa wenno dua nga aldaw, tapno masurnadan ti interes.

• Laglagipenyo a ti panggepyo ket mangirugi iti panagadal iti Biblia.

• Ikararagyo a parayrayen ni Jehova ti naipakita nga interes.

[Ladawan iti panid 15]

Makaguyugoy ni Pablo iti saklang da Gobernador Festo ken Ari Agripa