Watchtower ONLINE A LIBRARIA
Watchtower
ONLINE A LIBRARIA
Iloko
  • BIBLIA
  • PUBLIKASION
  • GIMONG
  • bt kap. 3 pp. 20-27
  • ‘Napno iti Nasantuan nga Espiritu’

Awan video-na ti napilim.

Pasensiakan, adda problema iti pannakai-load ti video.

  • ‘Napno iti Nasantuan nga Espiritu’
  • ‘Naan-anay nga Ikasabam ti Pagarian ti Dios’
  • Subtitulo
  • Umasping a Material
  • “Adda Amin iti Maymaysa a Lugar” (Aramid 2:1-4)
  • “Nangngeg ti Tunggal Maysa . . . iti Bukodda a Lengguahe” (Aramid 2:5-13)
  • “Timmakder ni Pedro” (Aramid 2:14-37)
  • “Agpabautisar ti Tunggal Maysa Kadakayo” (Aramid 2:38-47)
  • Nangasaba ni Pedro idi Pentecostes
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—1996
  • Nagsaknap ti Kristianidad Kadagiti Judio Idi Umuna a Siglo
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2005
  • Ponto
    Pannakatarus iti Kasuratan, Tomo 2
  • Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2003
Kitaen ti Ad-adu Pay
‘Naan-anay nga Ikasabam ti Pagarian ti Dios’
bt kap. 3 pp. 20-27

KAPITULO 3

‘Napno iti Nasantuan nga Espiritu’

Dagiti epekto ti pannakaiparukpok ti nasantuan nga espiritu idi Pentecostes

Naibatay iti Aramid 2:1-47

1. Iladawam ti kasasaad bayat ti Piesta ti Pentecostes.

NAGDUDUPUDOP dagiti tattao kadagiti lansangan ti Jerusalem.a Naggapuda kadagiti adayo a lugar a kas iti Elam, Mesopotamia, Capadocia, Ponto, Egipto, ken Roma.b Agpangpangato ti asuk manipud iti altar ti templo bayat a kankantaen dagiti Levita ti Hallel (Salmo 113 agingga iti 118), a nalabit iti estilo nga agsinsinnungbat dagiti agkankanta. Ania ti okasion? Madama ti Piesta ti Pentecostes a maawagan met kas “aldaw dagiti umuna a naluom a bunga.” (Num. 28:26) Daytoy a tinawen a piesta ket tanda ti panagpatingga ti panagapit iti sebada ken panangrugi met ti panagapit iti trigo. Nakaragragsak nga aldaw daytoy.

Mapa a mangipakpakita ti naggapuan dagiti nakangngeg iti naimbag a damag idi Pentecostes 33 C.E. 1. Rehion: Libya, Egipto, Etiopia, Bitinia, Ponto, Capadocia, Judea, Mesopotamia, Babilonia, Elam, Media, ken Partia. 2. Siudad: Roma, Alexandria, Memfis, Antioquia (iti Siria), Jerusalem, ken Babilonia. 3. Dandanum: Baybay Mediteraneo, Nangisit a Baybay, Nalabaga a Baybay, Baybay Caspiano, ken Gulpo ti Persia.

JERUSALEM—TI SENTRO TI JUDAISMO

Napasamak idiay Jerusalem ti adu kadagiti salaysay a nailanad kadagiti umuna a kapitulo ti Aramid. Masarakan daytoy a siudad iti katurturodan ti makintengnga a kabambantayan ti Judea, agarup 55 kilometro ti kaadayona iti daya ti Baybay Mediteraneo. Idi 1070 B.C.E., sinakup ni Ari David ti sarikedked iti tapaw ti Bantay Sion, a masarakan iti Jerusalem, ket ti siudad a nabangon iti aglawlaw daytoy ti nagbalin a kabesera ti nagkauna a nasion ti Israel.

Ti Bantay Moria ket asideg iti Bantay Sion. Sigun iti nagkauna a Judio a tradision, idiay Bantay Moria ti nakaaramidan ti panangidaton ni Abraham ken ni Isaac, agarup 1,900 a tawen sakbay dagiti pasamak a naisalaysay iti Aramid. Nagbalin ti Bantay Moria a paset ti siudad idi binangon ni Solomon ti umuna a templo ni Jehova iti tapaw dayta a bantay. Dayta a templo ti kangrunaan a pappapanan dagiti Judio ken ti pasdek a pagdaydayawanda.

Amin a deboto a Judio manipud iti intero a mapagnaedan a daga regular a nagtataripnongda iti templo ni Jehova tapno agidaton, agdaydayaw, ken tumabuno kadagiti maangay a piesta. Inaramidda daytoy kas panagtulnog iti bilin ti Dios: “Mamitlo iti makatawen a mapan ti amin a lallaki kadakayo iti sanguanan ni Jehova a Diosmo iti disso a pilienna.” (Deut. 16:16) Masarakan met idiay Jerusalem ti Naindaklan a Sanhedrin, ti kangatuan a pangukoman ken konseho administratibo dagiti Judio.

2. Ania dagiti nakaskasdaaw a pasamak idi Pentecostes 33 C.E.?

2 Kalkalainganna ti paniempo idi iti agarup alas nuebe ti bigat iti primavera ti 33 C.E. idi adda napasamak a pagsidsiddaawan agingga kadagiti sumarsaruno a siglo. Giddato nga adda dimteng manipud langit “nga ungor a kaasping ti ungor ti bumanesbes a napigsa a puyupoy,” wenno “kasla ungor ti napigsa nga angin.” (Ara. 2:2; Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Ti napigsa nga ungor pinunnona ti balay a nagtataripnongan ti agarup 120 nga adalan ni Jesus. Idi kuan, adda napasamak a makapasiddaaw. Nagparang ti apuy a kasla dila sa nagdisso iti tunggal maysa kadagiti adalan.c Kalpasanna, ‘napno [dagiti adalan] iti nasantuan nga espiritu’ ket nangrugida nga agsao iti nadumaduma a pagsasao! Idi rimmuarda iti balay a nagtataripnonganda, nasdaaw dagiti sangaili nga adda kadagiti lansangan ti Jerusalem ta nabaelan dagiti adalan ti makisarita kadakuada! Wen, ti tunggal maysa nangngegna ida nga “agsasao . . . iti bukodda a lengguahe.”—Ara. 2:1-6.

3. (a) Apay a maikuna a ti Pentecostes 33 C.E. ket nagpateg a pasamak iti pakasaritaan ti pudno a panagdaydayaw? (b) Kasano a ti palawag ni Pedro ket nainaig iti pannakausar dagiti “tulbek ti Pagarian”?

3 Ipakita daytoy a makapagagar a salaysay ti napateg a pasamak a mainaig iti pudno a panagdaydayaw—ti pannakaipasdek ti nasion ti naespirituan nga Israel, ti kongregasion dagiti dinutokan ti espiritu a Kristiano. (Gal. 6:16) Ngem saan la a dayta. Idi kinasarita ni Pedro dagiti naguummong a tattao iti dayta nga aldaw, inusarna ti umuna kadagiti tallo a “tulbek ti Pagarian.” Mausar ti tunggal maysa kadagita a tulbek a manglukat kadagiti naisangsangayan a pribilehio nga agpaay kadagiti nagduduma a grupo dagiti tattao. (Mat. 16:18, 19) Dayta nga umuna a tulbek inikkanna dagiti Judio ken dagiti proselita iti gundaway a mangawat iti naimbag a damag ken madutokan iti nasantuan nga espiritu ti Dios.d Iti kasta, agbalinda a paset ti naespirituan nga Israel nga addaan iti namnama nga agturay kas ar-ari ken papadi iti Mesianiko a Pagarian. (Apoc. 5:9, 10) Idi agangay, nailukat dayta a pribilehio kadagiti Samaritano ken Gentil. Ania ti masursuro dagiti Kristiano ita kadagiti nagpateg a pasamak idi Pentecostes 33 C.E.?

“Adda Amin iti Maymaysa a Lugar” (Aramid 2:1-4)

4. Apay a maikuna a ti kongregasion Kristiano iti kaaldawantayo ket katuloy ti kongregasion a naipasdek idi 33 C.E.?

4 Idi damo, ti kongregasion Kristiano ket buklen laeng ti agarup 120 nga adalan a dinutokan ti nasantuan nga espiritu ken “addada amin iti maymaysa a lugar”—iti makinngato a kuarto. (Ara. 2:1) Iti ngudo dayta nga aldaw, rinibu ti nabautisaran ken nagbalin a miembro dayta a kongregasion. Ngem rugrugi laeng dayta ti panagrang-ay ti organisasion nga agtultuloy a rumangrang-ay agingga iti kaaldawantayo! Wen, babaen ti grupo dagiti managbuteng iti Dios a lallaki ken babbai, a mangbukel iti kongregasion Kristiano iti kaaldawantayo, ti “naimbag a damag maipapan iti Pagarian” ket ‘maikaskasaba iti intero a daga tapno maammuan ti amin a nasion’ dayta a mensahe sakbay a dumteng ti panungpalan daytoy a sistema ti bambanag.—Mat. 24:14.

5. Ania a bendision ti itden ti pannakitimpuyog iti kongregasion Kristiano, agpada idi umuna a siglo ken iti kaaldawantayo?

5 Ti kongregasion Kristiano ket gubuayan met ti naespirituan a bileg para kadagiti miembrona, agpadpada kadagiti napulotan ken iti ‘sabsabali a karnero.’ (Juan 10:16) Impakita ni Pablo ti apresasionna iti panagtitinnulong dagiti miembro ti kongregasion idi sinuratanna dagiti Kristiano idiay Roma: “Il-iliwek a makitakayo tapno makaitedak iti naespirituan a sagut a mangpatibker kadakayo; wenno tapno makapagpipinnaregtatayo iti pammati, dakayo ken siak.”—Roma 1:11, 12.

ROMA—KABESERA TI MAYSA NGA IMPERIO

Kabayatan ti periodo ti panawen a saklawen ti libro nga Aramid, ti Roma ti kadakkelan ken kapatgan idi a siudad no maipapan iti politika. Isu daytoy ti kabesera ti maysa nga imperio nga idi kabilegna, sinakupna dagiti lugar manipud iti Britania agingga iti Makin-amianan nga Africa ken manipud iti Taaw Atlantico agingga iti Gulpo ti Persia.

Ti Roma ket nagpupuniponan ti nagduduma a kultura, puli, lenguahe, ken an-anito. Gapu kadagiti nasayaat ti pannakamantenerna a nagkakamang a kalsada, adu a biahero ken tagilako ti agsangpet manipud iti amin a suli ti imperio. Iti sangladan ti Ostia nga adda laeng iti asideg, nakaad-adu dagiti agsangpet a barko nga agidisdiskarga kadagiti taraon ken agkakangina a produkto.

Idi umuna a siglo C.E., nasurok a maysa a milion a tattao ti agnanaed idiay Roma. Mabalin a nagserbi kas ad-adipen ti kagudua ti populasion. Adda dagiti nasentensiaan kas kriminal, ubbing a nailako wenno binaybay-an dagiti dadakkelda, ken balud a natiliw kadagiti kampania ti buyot ti Roma. Karaman kadagiti naipan idiay Roma kas ad-adipen dagiti Judio a taga-Jerusalem, kalpasan ti panangparmek ti Romano a heneral a ni Pompey iti dayta a siudad idi 63 B.C.E.

Nakakurkurapay ti kaaduan kadagiti siwawayawaya nga umili, nga agnanaed kadagiti adu ti kadsaaranna a pasdek a napusek iti tattao ken agpampannuray iti tulong ti gobierno. Ngem dagiti emperador imbangonda iti mismo a kabeserada ti dadduma kadagiti kapipintasan pay laeng a pasdek a para iti publiko. Karaman kadagita dagiti teatro ken dadakkel nga estadium a pakaangayan dagiti pabuya iti entablado, panaglalaban dagiti gladiador, ken lumba ti karuahe—nga amin dagitoy ket libre a paglinglingayan dagiti umili ti Roma.

6, 7. Kasano nga itungtungpal ti kongregasion Kristiano ita ti trabaho nga impaannong ni Jesus a panangasaba iti amin a nasion?

6 Agpada ti panggep ti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo ken ti kongregasion Kristiano iti kaaldawantayo. Inikkan ni Jesus dagiti adalanna iti trabaho a makaparagsak nupay adda dagiti pakarigatan a pakaipasanguanda. Kinunana kadakuada: “Pagbalinenyo ida nga adalak, ken bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken iti nagan ti Anak ken iti nagan ti nasantuan nga espiritu, ken isuroyo a tungpalenda ti amin nga imbilinko kadakayo.”—Mat. 28:19, 20.

7 Ti kongregasion Kristiano dagiti Saksi ni Jehova ket isu ti ahensia nga us-usaren ni Jehova a mangibanag iti dayta a trabaho iti kaaldawantayo. Pudno a mabalin a narigat a kasabaan dagiti tattao a nagduduma ti lengguahena. Ngem nangaramid dagiti Saksi ni Jehova kadagiti naibatay iti Biblia a publikasion iti nasurok a 1,000 a lengguahe. Adda panggapuam nga agrag-o no regular a makitimtimpuyogka iti kongregasion Kristiano ken makiramramanka iti trabaho a panangikasaba iti Pagarian ken iti panagaramid iti adalan. Maibilangka kadagiti sumagmamano laeng a tattao ditoy daga ita nga addaan iti pribilehio a mangikasaba iti nagan ni Jehova!

8. Ania a tulong ti maaw-awattayo babaen ti kongregasion Kristiano?

8 Tapno siraragsak a makapagibturka kabayatan dagitoy napeggad a tiempo, nangipaay ni Jehova iti sangalubongan a timpuyog dagiti kakabsat. Insurat ni Pablo kadagiti Hebreo a Kristiano: “Agpipinnanunottayo tapno matignaytayo a mangipakita iti ayat ken nasayaat nga ar-aramid, a ditay baybay-an ti panaggigimongtayo, kas iti nakayugalian ti dadduma, no di ket agpipinnaregtatayo, ken ad-adda pay nga aramidentayo amin dagita bayat a makitkitayo nga umas-asidegen ti aldaw.” (Heb. 10:24, 25) Ti kongregasion Kristiano ket maysa a probision manipud ken Jehova tapno maparegtaka ken uray met dagiti sabsabali. Agtalinaedka a nasinged kadagiti kakabsatmo iti pammati. Pulos a dimo liwliwayan ti makitaripnong kadagiti Nakristianuan a gimong!

“Nangngeg ti Tunggal Maysa . . . iti Bukodda a Lengguahe” (Aramid 2:5-13)

Dagiti adalan ni Jesus a mangaskasaba kadagiti Judio ken proselita iti maysa a purok.

“Mangmangngegtayo nga agsasaoda kadagiti lengguahetayo maipapan kadagiti nakaskasdaaw nga aramid ti Dios.”—Aramid 2:11

9, 10. Ania ti inaramid dagiti dadduma tapno makasabaanda dagidiay sabali ti lengguahena?

9 Iladawam iti panunotmo ti kinaragsak dagiti nagtitipon a Judio ken proselita idi Pentecostes 33 C.E. Ti kaaduan kadagidiay presente ket mabalin nga agpapada a makapagsao iti Griego wenno Hebreo. Ngem ita, “nangngeg ti tunggal maysa kadakuada nga agsasao dagiti adalan iti bukodda a lengguahe.” (Ara. 2:6) Sigurado a natukay ti puso dagidiay a tattao idi nangngegda ti naimbag a damag iti bukodda a lengguahe. Pudno a saan a naikkan dagiti Kristiano ita iti namilagruan nga abilidad a makapagsao iti nadumaduma a lengguahe. Ngem adu kadakuada ti mangiwarwaragawag iti mensahe maipapan iti Pagarian kadagiti tattao a nagduduma ti pulina. Kasano? Adda dagidiay nagsursuro iti sabali a lengguahe tapno makapagserbida iti kabangibang a kongregasion a ganggannaet ti pagsasaona wenno umakarda pay ketdi iti sabali a pagilian. Masansan a maayatan dagidiay dumngeg kadakuada gapu iti panangikagumaanda nga agsao iti lengguahe dagiti bumalay.

10 Alaentay a pagarigan ni Christine, a nagsursuro iti Gujarati a kadua ti pito pay a Saksi. Idi nasabatna ti katrabahuanna a Gujarati ti pagsasaona, kinablaawanna isuna iti bukodna a lengguahe. Nasdaaw ti babai ket kayatna a maammuan no apay nga inkagumaan ni Christine ti agsursuro iti Gujarati. Gapuna, ginundawayan ni Christine ti nangasaba. Kinuna ti babai: “Napateg la ketdi ti mensahe nga idandanonyo.”

11. Kasanotayo a makapagsagana a mangikasaba iti mensahe ti Pagarian kadagiti tattao a sabali ti pagsasaona?

11 Pudno a saan a tunggal maysa kadatayo ket kabaelanna ti agsursuro iti sabali a lengguahe. Nupay kasta, makapagsaganatayo a mangikasaba iti mensahe maipapan iti Pagarian kadagiti tattao a nagduduma ti lengguahena. Kasano? Ti maysa a pamay-an ket babaen ti panangusar iti JW Language® app tapno masursurom dagiti simple a kablaaw iti lengguahe a gagangay a maus-usar iti lugaryo. Mabalinmo met a masursuro dagiti sasao iti dayta a lengguahe a mabalin a mangtukay iti interes dagiti agsasao iti dayta. Iturongmo ida iti jw.org, ken mabalin nga ipakitam kadakuada ti nagduduma a video ken publikasion a magun-odan iti dayta a lengguahe. No usarentayo dagitoy nga alikamen iti ministeriotayo, maaddaantayo iti ragsak a kas iti narikna dagiti kakabsat idi umuna a siglo idi nasdaaw dagiti tattao a naggapu iti nagduduma a nasion ta mangmangngegda ti naimbag a damag “iti bukodda a lengguahe.”

DAGITI JUDIO IDIAY MESOPOTAMIA KEN EGIPTO

Kuna ti The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ (175 B.C.E.–A.D. 135): “Nagnaed idiay Mesopotamia, Media ken Babilonia ti kaputotan dagiti miembro ti pagarian ti sangapulo a tribu [ti Israel], ken ti pagarian ti Juda, kalpasan nga indestiero ida sadiay dagiti Asirio ken dagiti taga-Babilonia.” Sigun iti Esdras 2:64, agdagup laeng iti 42,360 a lallaki nga Israelita ti nagsubli idiay Jerusalem manipud iti pannakaadipenda idiay Babilonia. Napasamak daytoy idi 537 B.C.E. Kuna ni Flavius Josephus nga idi umuna a siglo C.E., pinullo a ribu ti bilang dagiti Judio a “nagnaed iti aglawlaw ti Babilonia.” Idi maikatlo agingga idi maikalima a siglo C.E., dagitoy a komunidad ti nangaramid iti maaw-awagan a Talmud ti Babilonia.

Paneknekan dagiti dokumento nga adda dagiti Judio a nagnaed idiay Egipto sipud pay idi rugrugi ti maikanem a siglo B.C.E. Kabayatan dayta a tiempo, adda mensahe nga inturong ni Jeremias kadagiti Judio nga agnanaed iti nagduduma a lugar idiay Egipto, a pakairamanan ti Memfis. (Jer. 44:1) Mabalin nga adu ti immakar idiay Egipto kabayatan ti panawen Helenistiko, wenno ti panawen a panangimpluensia ti Griego a kultura kadagiti dadduma a nasion. Kuna ni Josephus a karaman dagiti Judio kadagiti immuna a nagnaed idiay Alexandria. Idi agangay, naited kadakuada ti maysa a lugar iti daytoy a siudad. Idi umuna a siglo C.E., kuna ti Judio a mannurat a ni Philo nga adda maysa a milion a Judio a nagnaed iti intero nga Egipto, manipud “iti deppaar ti Libya agingga kadagiti beddeng ti Etiopia.”

“Timmakder ni Pedro” (Aramid 2:14-37)

12. (a) Ania ti imbaga ni propeta Joel a tumukoy iti milagro a napasamak idi Pentecostes 33 C.E.? (b) Apay a ti padto ni Joel ket manamnama a matungpal idi umuna a siglo?

12 “Timmakder ni Pedro” ket nagpalawag iti imatang dagiti tattao a nagduduma ti nasionalidadda. (Ara. 2:14) Inlawlawagna kadagiti amin a dumdumngeg a ti namilagruan nga abilidad a makapagsao iti nadumaduma a lengguahe nga inted ti Dios kadagiti adalan ni Jesus ket kaitungpalan ti padto nga imbaga ni Joel: “Ibukbokkonto ti espirituk iti amin a kita ti tattao.” (Joel 2:28) Sakbay nga immuli ni Jesus idiay langit, kinunana kadagiti adalanna: “Kiddawek iti Ama nga ikkannakayo iti sabali pay a katulongan.” Impabigbig dayta ni Jesus kas “ti espiritu.”—Juan 14:16, 17.

13, 14. Kasano nga inkagumaan ni Pedro a danonen ti puso dagiti agdengdengngeg kenkuana, ken kasanotayo a matulad ti pamay-anna?

13 Iti ngudo ti palawag ni Pedro, sititibker a kinunana: “Maammuan koma ti intero a nasion ti Israel a daytoy a Jesus nga inlansayo iti kayo ket pinagbalin ti Dios kas Apo ken Kristo.” (Ara. 2:36) Siempre, ti kaaduan kadagiti dimngeg ken Pedro ket saan a presente idi napapatay ni Jesus iti kayo a pagtutuokan. Kaskasdi, adda sungsungbatanda iti daytoy kas maysa a nasion. Ngem imutektekam ta napnuan panagraem ken sumalput iti puso ti pannakisarita ni Pedro kadagiti padana a Judio. Ti panggepna ket saan a mangkondenar no di ket tapno matignay nga agbabawi dagiti agdengdengngeg kenkuana. Nasair kadi dagiti dimngeg ken Pedro? Saan a pulos. Imbes ketdi, ‘nariribukan ti puso’ dagiti tattao. Insaludsodda: “Ania ti rumbeng nga aramidenmi?” Mabalin a nakatulong ti napnuan panagraem a sasao ni Pedro isu a nadanonna ti puso ti adu a tattao, iti kasta natignayda nga agbabawi.—Ara. 2:37.

14 Matuladtayo ti pamay-an ni Pedro a mangdanon iti puso. No kasabaantayo dagiti sabsabali, saan a kasapulan nga ilintegtayo ti tunggal di nainkasuratan a panangmatmatda. Imbes ketdi, nasayaat no pagtungtongantayo dagiti punto a pagtunosantayo. No makasapultayo iti banag a pagtunosantayo iti bumalay, mailawlawagtayo ti Sao ti Dios iti nataktika a pamay-an. No saantayo a makisupsupiat, masansan a ti isursuro ti Biblia ket mabalin nga ipangag dagiti napudno ti panagpuspusoda a tattao.

DAGITI KRISTIANO IDIAY PONTO

Dagiti Judio a taga-Ponto, a maysa a distrito iti makin-amianan nga Asia Menor, ket karaman kadagiti dimngeg iti palawag ni Pedro idi Pentecostes 33 C.E. (Ara. 2:9) Nabatad a nagawid ti dadduma kadakuada iti lugar a nakayanakanda tapno iranudda ti naimbag a damag. Maikunatayo a kasta agsipud ta dagidiay manamati a “naiwarawara” kadagiti lugar a kas iti Ponto ket karaman kadagiti nangiturongan ni Pedro iti umuna a suratna.g (1 Ped. 1:1) Ipalgak ti suratna a dagitoy a Kristiano ket ‘nagsagaba iti nagduduma a pakasuotan,’ a nalabit pakairamanan ti ibubusor ken pannakaidadanes, gapu iti pammatida.—1 Ped. 1:6.

Naiparipirip ti kanayonan a pannubok a pakaipasanguan dagiti Kristiano idiay Ponto babaen ti panagsinsinnurat da Emperador Trajan ken ni Pliny nga Ub-ubing, a gobernador ti Bitinia ken Ponto a probinsia ti Roma. Idiay Ponto idi agarup 112 C.E., impadamag ni Pliny a ti “panagramaram” ti Kristianidad pagpegpeggadenna ti isuamin, lalaki man wenno babai, ubing man wenno nataengan, wenno aniaman ti saadda iti kagimongan. Dagidiay naakusaran kas Kristiano ket inikkan ni Pliny iti gundaway a mangilibak iti dayta. Pinapatayna dagidiay saan a nangtallikud iti Kinakristianoda. Winayawayaanna ti siasinoman a nangilunod ken Kristo wenno nagkararag kadagiti didiosen wenno iti estatua ni Trajan. Binigbig ni Pliny a dagitoy a bambanag ket “saan a maaramid dagidiay pudpudno a Kristiano.”

g Ti orihinal a sao a naipatarus kas “naiwarawara” ipasimudaagna nga adu kadagiti immuna a nakomberte ti naggapu kadagiti komunidad dagiti Judio.

“Agpabautisar ti Tunggal Maysa Kadakayo” (Aramid 2:38-47)

15. (a) Ania ti kinuna ni Pedro, ket ania ti resultana? (b) Apay a ti rinibu a nakangngeg iti naimbag a damag idi Pentecostes ket kualipikado a mabautisaran iti dayta met laeng nga aldaw?

15 Iti makaparagsak nga aldaw ti Pentecostes 33 C.E., kinuna ni Pedro kadagiti nangipangag a Judio ken proselita: “Agbabawikayo, ken agpabautisar ti tunggal maysa kadakayo.” (Ara. 2:38) Kas resultana, agarup 3,000 ti nabautisaran. Mabalin a naitanebda kadagiti ban-aw idiay Jerusalem wenno iti kabangibangna.e Dinadarasudos kadi a tignay ti inaramidda? Kayatna kadi a sawen a dagiti mayad-adalan iti Biblia ken ti annak dagiti Kristiano a nagannak mabalinda met ti agganat nga agpabautisar uray no saanda pay a nakasagana? Saan. Laglagipem a dagiti Judio ken proselita a nabautisaran idi aldaw ti Pentecostes 33 C.E. sipapasnek nga inad-adalda ti Sao ti Dios ken paset ida ti nasion a dedikadon ken Jehova. Malaksid iti dayta, iparparangarangdan ti kinaregtada—iti dadduma a kasasaad, babaen ti panagdaliasatda iti adayo a lugar tapno matabunuanda daytoy a tinawen a piesta. Idi inawatda dagiti napateg a kinapudno mainaig iti akem ni Jesu-Kristo iti pannakaibanag ti panggep ti Dios, nakasaganada nga agtultuloy nga agserbi iti Dios—ngem kas bautisadon a pasurot ni Kristo.

SIASINO DAGITI PROSELITA?

Nangngeg agpadpada dagiti “Judio ken proselita” ti panagpalawag ni Pedro idi Pentecostes 33 C.E.—Ara. 2:10.

Maysa ni Nicolas, a nadakamat kas “proselita a taga-Antioquia,” kadagiti kualipikado a lallaki a nadutokan a mangasikaso iti “napateg a banag” nga inaldaw a panagiwaras iti taraon. (Ara. 6:3-5) Dagiti proselita ket isu dagiti Gentil, kayatna a sawen, saanda a Judio, a nakomberte iti Judaismo. Naibilangda kas Judio iti isuamin a banag, yantangay inakseptarda ti Dios ken ti Linteg ti Israel, tinallikudanda ti amin a didiosen, nagpakugit dagiti lallaki, ken timmiponda iti nasion ti Israel.

Idi nawayawayaan dagiti Judio idi 537 B.C.E. manipud iti pannakaipanda idiay Babilonia, adu kadakuada ti nagnaed kadagiti lugar nga adayo iti daga ti Israel ngem intultuloyda nga inalagad ti Judaismo. Babaen daytoy, dagiti tattao iti nagkauna a Makintengnga a Daya ken iti labesna nagbalinda a pamiliar iti relihion dagiti Judio. Dagiti nagkauna a mannurat, a kas kada Horace ken Seneca, pinasingkedanda nga adu a tattao manipud iti nagduduma a pagilian ti naay-ayo kadagiti Judio ken kadagiti patpatienda ket timmiponda kadakuada ken nagbalinda a proselita.

16. Kasano nga impakita dagiti Kristiano idi umuna a siglo ti kinamanagsakripisioda?

16 Nalawag a binendisionan ni Jehova dayta a bunggoy. Kuna ti salaysay: “Naguummong ti amin a nagbalin a manamati ken nagririnnanudda iti amin nga adda kadakuada, ken inlakoda dagiti adda kadakuada ken dagiti sanikuada ket inwarasda dagiti naglakuanda iti amin, sigun iti kasapulan ti tunggal maysa.”f (Ara. 2:44, 45) Awan duadua a kayat a tuladen dagiti amin a pudno a Kristiano ti kinamanagayat ken kinamanagsakripisioda.

17. Ania dagiti napateg nga addang tapno maikari a mabautisaran ti maysa a tao?

17 Ti panagdedikar ken panagpabautisar kas maysa a Kristiano ramanenna ti sumagmamano a napateg a Nainkasuratan nga addang. Nasken a maaddaan ti maysa a tao iti pannakaammo maipapan iti Sao ti Dios. (Juan 17:3) Masapul nga iparangarangna babaen kadagiti aramidna nga adda pammatina ken agbabawi, nga ipakitana a pudpudno a pagladingitanna ti dati a wagas ti panagbiagna. (Ara. 3:19) Kalpasanna, masapul a makomberte, wenno agbalbaliw, ket rugiannan nga aramiden ti umiso ken maitunos iti pagayatan ti Dios. (Roma 12:2; Efe. 4:23, 24) Kalpasan dagitoy nga addang, idedikarna ti bagina iti Dios babaen ti kararag sa agpabautisar.—Mat. 16:24; 1 Ped. 3:21.

18. Ania a pribilehio ti silulukat kadagiti bautisado nga adalan ni Kristo?

18 Maysaka kadi a dedikado ken bautisado nga adalan ni Jesu-Kristo? No kasta, agyamanka iti pribilehio a naipaay kenka. Kas kadagiti adalan idi umuna a siglo a napno iti nasantuan nga espiritu, mapabilegnaka ni Jehova tapno makakasabaka a naan-anay ken maaramidmo ti pagayatanna!

a Kitaem ti kahon a “Jerusalem—Ti Sentro ti Judaismo.”

b Kitaem dagiti kahon a “Roma—Kabesera ti Maysa nga Imperio,” “Dagiti Judio Idiay Mesopotamia ken Egipto,” ken “Dagiti Kristiano Idiay Ponto.”

c Ti “apuy a kasla dila” ket saan a literal nga apuy. Nabatad nga ipakita daytoy a kasla apuy ti itsura ken karaniag ti nagparang ken nagdisso iti tunggal maysa kadagiti adalan.

d Kitaem ti kahon a “Siasino Dagiti Proselita?”

e Umasping iti dayta, idi Agosto 7, 1993, bayat ti internasional a kombension dagiti Saksi ni Jehova idiay Kiev, Ukraine, 7,402 ti nabautisaran kadagiti innem a pagitaneban. Nairingpas ti bautismo kalpasan ti dua nga oras ken sangapulo ket lima a minuto.

f Naaramid daytoy a temporario nga urnos gapu ta nagtalinaed dagiti bisita idiay Jerusalem tapno agsursuroda iti ad-adu pay maipapan iti kabbaro a pammatida. Boluntario daytoy a panagririnnanud, saan ket a maysa a porma ti komunismo.—Ara. 5:1-4.

    Dagiti Publikasion iti Iloko (1984-2025)
    Ag-log out
    Ag-log in
    • Iloko
    • I-share
    • Ti Kayatmo a Setting
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pagannurotan iti Panagusar
    • Pagannurotan iti Kinapribado
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ag-log in
    I-share