Kapitulo 3​—Sangalubongan a Kinatalged iti Sidong ti “Prinsipe ti Kappia”

Ti Panagturay ti “Prinsipe ti Kappia” iti Tengnga ti Kabkabusor

1, 2. (a) Ania a pammakada a sasao ti kinuna ni Jesu-Kristo iti maysa a grupo dagiti adalanna? (b) Aw-awagan kadi daytoy ti pannakakumberte ti lubong sakbay nga isut’ agturay kas ti “Prinsipe ti Kappia”?

Di nabayag sakbay ti iyuulina sadi langit nasurok a 19 a siglo ti napalabasen, daydiay masanguanan a “Prinsipe ti Kappia,” ni Jesu-Kristo, inyebkasna dagitoy pammakada a sasao iti maysa a grupo dagiti matalek nga adalanna: “Inkayo ngarud ket pagbalinenyo nga adalan dagiti amin a nasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken Anak ken ti nasantuan nga espiritu . . . Ket, adtoy! addaak kadakayo nga agnanayon agingga iti panungpalan ti sistema dagiti bambanag.”​—Mateo 28:19, 20.

² Sapsapulen aya dagita a sasao ni Jesus ti sangalubongan a pannakakumberte sakbay “ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag” a nangrugi idi 1914? Saan. Itatta, nga asidegen iti panagserra daytoy maika-20 a siglo, ti lubong ti sangatauan ti nagtalinaed nga adayo pay manipud pannakakumbertena ken Jesu-Kristo kas ti Manangisalakan ken nainkalintegan nga Arina. Nupay kasta, saan a nangtaktak daytoy ti pannakaibanag no ania ti impadto ni Jehova idiay Biblia. Di pulos pinanggep ti Dios a ti intero a lubong ti sangatauan ket makumberte sakbay ti panangrugi ni Jesu-Kristo nga agturay kas ti “Prinsipe ti Kappia.” Direkta a maisupadi, naipadto nga isut’ mangrugi nga agturay iti tengnga dagiti kabkabusorna.

3. Kasano a ti panangtukoy ni Jesus iti Salmo 110 ipamatmatna nga isut’ agturay iti tengnga dagiti kabkabusorna?

³ Uray pay idi adda ditoy daga, ammon ni Jesu-Kristo daytoy a banag. Di nagbayag sakbay ti ipapatayna kas martir, isu ti nakisuppiat kadagiti narelihiusuan a sumusupring ket dinakamatna ti Salmo 110. Mabasatay daytoy idiay Lucas 20:41-44: “Ket isu kinunana kadakuada: ‘Kasano ti panagkunada a ni Kristo anak ni David? Ta ni David met laeng kunana iti libro dagiti Salmos, “Ni Jehova kinunana iti Apok, Agtugawka iti makanawanko agingga iti panangaramidko kadagiti kabusormo a pagbatayan dagiti sakam.” Ngarud, ni David, naganenna ti “Apo”; ket kasano ngarud nga isu ti anakna?’”

4-6. (a) Kasano met ti panangipamatmat ti Salmo 2 a ni Jesus ket saanen nga aguray iti pannakakumberte ti lubong sakbay ti panangrugina nga agturay kas ti “Prinsipe ti Kappia”? (b) Iti ania a tiempo a natungpal ti Salmo 2:7?

⁴ Ngarud, nabatad a ni Jesu-Kristo, kas ti Anak ni David, ket saan a mangrugi nga agturay kalpasan ti pannakakumberte ti lubong. Imbes ketdi, isut’ mangrugi nga agturay iti tengnga dagiti kabkabusorna a babaento iti pannakigubat pagbalinento ni Jehova ida a pagbatayan ti saksaka ti naitronon nga Anakna. Kasta met ti Salmo 2, kadagiti sumaganad a sasao, impamatmatna ti panangrugi ti panagturayna kas ti “Prinsipe ti Kappia” iti tengnga dagiti kabkabusorna:

⁵ “Apay a dagiti nasnasion agriribukda ket dagiti tattao agpampanunotda iti maysa a banag nga ubbaw? Dagiti ar-ari ditoy daga pabilgenda dagiti bagida met laeng ken dagiti turayen agpipinnatigmaanda a maibusor ken ni Jehova ken maibusor met iti pinulotanna [ti Kristona], a kunkunada: ‘Pugsatentayo koma dagiti pangbaludna ket ibellengtayo iti adayo kadatayo dagiti talida!’ Daydiay a situtugaw kadagiti langlangit agkatawanto; ni Jehova uyawennanto ida. Ket iti kasta kasaonanto ida iti ungetna ket ranggasanna ida iti napalaus a luksawna, a kunkunana: ‘Nupay no kasta isaadko ti arik iti rabaw ti nasantuan a turodko a Sion.’

⁶ “Siak ibagakto ti maipapan iti bilin ni Jehova; isu kinunana kaniak [ni Kristo]: ‘Sika ti anakko; daytoy nga aldaw, siak pinutotka. [Natungpal ti Salmo 2:7 idi ni Jehova pinagungarna ti Anakna manipud kadagiti natay, iti kasta nagbalin kas agnanayon nga Ama ken Jesus. (Roma 1:4)] Agkiddawka kaniak, ket siak itedkonto kenka dagiti nasnasion a maipaay a tawidmo ken dagiti kaungtuan a paset ti daga a kukuam. Rumekemto ida iti pang-or a landok, burakemto ida a kasla banga ti agdamdamili.’ Ita ngarud, agmasiribkayo, O dakayo nga ar-ari; masursuruankayo, O dakayo nga uk-ukom ditoy daga. Agserbikayo a sibubuteng ken Jehova ket agragsakkayo a sikikintayeg. Agepenyo ti anak, tapno di agpungtot, ket mapukawkayo iti dalan, ta ti pungtotna ngangngani a sumged. Naragsak amin dagidiay a kumamang kenkuana.”

7. Ania a panangtukoy iti Salmo 2 ti inaramid dagiti apostol ni Jesu Kristo kalpasan ti aldaw ti Pentecostes?

⁷ Sigun iti Aramid 4:24-27, tinukoy dagiti apostol ni Jesu-Kristo daytoy maikadua a salmo kalpasan ti aldaw ti Pentecostes, 33 K.P.: “Nagmaymaysada a nangiturong ti timekda iti Dios ket kinunada: ‘Soberano nga Apo, sika Daydiay nangaramid ti langit ken daga ken ti taaw ken ti amin nga adda kadakuada, a gapu iti nasantuan nga espiritu ni amami a David, nga adipenmo, kinunam, “Apay-apay nga agpungtot dagiti nasnasion ken dagiti umili agpanunotda kadagiti banag nga awan kapapay-anda? Naguurnos dagiti ar-ari ti daga ket dagiti panguluen nagtitiponda a nagmaymaysa iti maikaniwas ken Jehova ken maikaniwas iti pinulotanna.” Ta pudno a nagtitipunda iti daytoy a siudad da Herodes ken Poncio Pilato agraman dagiti tattao ti nasnasion ken ti umili nga Israel, a bimmusor ken nasantuan nga adipenmo a Jesus, isu a pinulotam.’”

Ti Dakkel a Kaitungpalan ti Salmo 2

8. (a) Kaano ti umuna a pannakatungpal ti Salmo 2:1, 2? (b) Kaano ti pannakapasamak ti dakdakkel a kaitungpalan ti Salmo 2?

⁸ Nakita ti tawen 33 iti umuna a siglo ti damdamo a kaitungpalan dagitoy naimpadtuan a sasao ti Salmo 2:1, 2. Daytoy ket mainaig ken tao a Jesu-Kristo ditoy daga. Isut’ napulotan iti nasantuan nga espiritu ni Jehova iti pannakabautisarna babaen ken Juan a Mammautisar. Ngem ti dakkel a kaitungpalan ti Salmo 2 ti addan a mapaspasamak nanipud idi panungpalan ti Panawen Gentil idi tawen 1914. (Lucas 21:24) Naan-anay ti pannakalawlawagnan a “ti naituding a panawen dagiti nasnasion,” a nangrugi idi umuna a pannakadadael ti siudad ti Jerusalem idi 607 K.K.P., ket nagpatingga idi tawen 1914.a Nanipud idin immawengen ti agunias ti ipapatay a maipaay kadagiti nasnasion daytoy a lubong, agraman dagidiay iti Kakristianuan.

9. Aniat’ napasamak idi umuna a pannakadadael ti Jerusalem maipapan iti Pagarian ti Dios nga inrepresentar ti naarian a linea ni Ari David?

⁹ Idi umuna a pannakadadael ti Jerusalem, babaen kadagiti taga Babilonia, ti Pagarian ni Jehova a Dios iti nasion ti Israel, nga inrepresentar ti naarian a linea ni Ari David ti nagpatinggan. Nanipud idin, dagiti Judio iti lasag naawanandan iti ari nga agturay kadakuada iti linea ti naarian a balay ni David. Ngem ti Pagarian ti Kangatuan a Dios kadagiti im-ima ti kapuonan ni David, a nakitulaganna a maipaay iti agnanayon a Pagarian iti lineana, ket di agtalinaed a natumba nga agnanayon ditoy daga.

10, 11. (a) Aniat’ kinuna ti Dios babaen ken mammadtona nga Ezequiel maipapan iti trono ni David? (b) Asino ti immay nga “akin-rebbeng” iti trono ni David? (c) Aniat’ kinuna ti bunggoy dagiti Judio idi imparangna ti bagina kas iti rebbeng nga agtawid?

¹⁰ Iti ari ti kadaanan a Jerusalem, di nagbayag sakbay ti umuna a pannakadadaelna, impaiturong ni Jehova dagitoy a sasao babaen ken mammadtona nga Ezequiel: “Ket sika, O nasugat ti makapatay a managdakdakes, ti pangulo ti Israel, a ti aldawna dumtengen iti panawen ti kinadakes iti panungpalan, kastoy ti kuna ni Soberano nga Apo Jehova, ‘Iyalismo ti mitra, ket ikkatem ti balangat. Daytoy saanton a kastoy. Ipangato daydiay nababa, ket ipababam daydiay nangato. Baliktadek, baliktadek, isu baliktadekto. Daytoy awanto metten agingga iti umay daydiay nga akin-rebbeng, ket isu ti pangtedakto.’”​—Ezequiel 21:25-27.

¹¹ Daydiay “akin-rebbeng” ti immay iti kinatao ni Jesu-Kristo, ket ti linea ti kapuonanna manipud ken David ti nailanad idiay Mateo 1:1-16 ken Lucas 3:23-31. Isut’ kaaduan a maaw-awagan a kas “ti Anak ni David.” Iti aldaw ti naballigi a panagsakayna a nagturong Jerusalem, a nakasakay iti maysa nga asno a kaitungpalan ti padto, dagiti maragsakan a bunggoy dagiti Judio ti nangkuyog kenkuana ket nagpukkaw a siraragsak dagiti apostolna: “Hosana iti Anak ni David! Bendito ti umay iti nagan ni Jehova! Hosana, idiay kangatuan!”​—Mateo 21:9.

“Ti Anak ni David” Naitronon Idiay Langit

12. Idi nagpatingga ti Panawen Gentil idi 1914, sadino ti nakaitronuan ni Jesu-Kristo, kas ti agnanayon nga agtawid ni David?

¹² Ti 2,520 a tawtawen a panangibaddebaddek dagiti Gentil iti Pagarian ti Dios iti im-ima ti balay ni David ti nagpatingga idi 1914. Kalpasanna immay ti panawen a maipaay ken Jesu-Kristo, “ti Anak ni David,” a maitrononto saan a ditoy iti maysa a naindagaan a trono, no di ket iti kangatuan kadagiti langlangit iti makanawan ni Jehova a Dios!​—Daniel 7:9, 10, 13, 14.

13. (a) Nanipud ania a petsa a maitudtudon ti tawen 1914 kas ti panagpatingga ti Panawen Gentil, ken babaen ti siasino? (b) Aniat’ kababalin dagiti nasnasion ditoy daga iti kaitrontrono nga “Anak ni David”?

¹³ Dayta nagpateg unay a petsa ti immunan a naitudo nanipud pay 1876 babaen kadagidiay naitimpuyog iti Watch Tower Bible and Tract Society. Ngem dagiti nasnasion iti daga, uray pay dagidiay iti Kakristianuan, madida a bigbigen dayta kas ti tiempo a panangiyawatdan iti naindagaan a kinasoberanoda iti kabbaro a naitrono nga “Anak ni David.” Dida kayat a bigbigen nga isu ti mangig-iggem iti inted-Dios a kalintegan iti kinasoberano iti intero a daga, nga isu ti pagbatayan ni Jehova a Dios. (Mateo 5:35) Impamatmatda ti nakas-ang a panangilaksidda iti nainkalintegan nga Ari babaen ti pannakiramanda iti umuna a gubat sangalubongan.

14. (a) Iti ibebettak ti Gubat Sangalubongan I, ania a kababalin ti impamatmat dagiti nasnasion kadagidiay Kristiano a naitimpuyog iti Watch Tower Society? (b) Gapu itoy, aniat’ kaipapanan ti sangalubongan a kasasaad?

¹⁴ Kadagiti amin nga aggugubat a nasnasion, dagiti dedikado a Kristiano a naitimpuyog iti Watch Tower Society ti immay iti sidong ti nakaro a panangparigat wenno panangpilit a tallikudan ti pangngeddengda nga agtalinaed a nadalus manipud panagbasol iti dara. Iti daydi ket saanda pay a maaw-awatan a naan-anay ti pagalagadan a maipaay iti Nakristianuan a neutralidad. Ti padto “ti Anak ni David,” a ni Jesu-Kristo, a maipaay kadagiti adalanna maipapan “ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag” ti immay a sisasaem kadakuada: “Ket guraendakayto dagiti amin a nasion gapu iti naganko.” (Mateo 24:9) Daytoy a pananggura ti saan a bimmaaw agingga iti panungpalan ti Gubat Sangalubongan I. Gapu kadagitoy nabagas a kinapudno iti moderno a historia, ania ti kaipapanan ti sangalubongan a kasasaad? Daytoy: Ti “Prinsipe ti Kappia” agturturayen iti tengnga dagiti kabkabusor nga adda a mismo ditoy rabaw ti daga!

15. Aniat’ napasamak ken Satanas a Diablo ken dagiti demonio a buybuyotna idi bimtak ti gubat idiay langit, ket iti ania a tawen a dagiti resulta ket makakumbinsir unay?

¹⁵ Impaipasngay ti Dios a Mannakabalin-amin ti naikari a Mesianiko a Pagarian iti naituding a tiempona agpapan pay amin dagiti kabkabusor nga adda idiay langit ken ditoy daga. Ipakita ti Apocalipsis 12:1-9 a kalpasan ti pannakaipasngay ‘ti ubing a lalaki’ a ti Pagarian kadagiti langlangit manipud iti aanakan ti kas asawa ni Jehova nga organisasionna, insigida a bimtak ti gubat mismo idiay langit. Ti nasantuan a langlangit ket saanen a disso nga agpaay iti simboliko a dragon, ni Satanas a Diablo, ken dagiti demoniko nga anghelna. Iti daytoy a gubat, a di nakita ti natauan a mata, ti naarian a naikkan pannakabalinna nga “Anak ni David” ti nakidangadang a sibaballigi ket intappuakna ni Satanas a Diablo ken dagiti demoniona manipud kadagiti langlangit ket ingarangugongna ida iti kaparanget ti naindagaan a globotayo. Daytoy a pannakaipababa dagiti sataniko a puersa ti kaawatan a natungpal a naan-anay idi 1918, idi tawen a nagpatinggan ti Gubat Sangalubongan I.

Naipababa, ti Diablo ti Makigubat

16, 17. (a) Maibusor kadagiti siasino ti gubgubaten ti naipababa a Satanas a Diablo? (b) Asino ti us-usarenna a mangitultuloy iti daytoy a gubat?

¹⁶ Ti naipababa a Satanas a Diablo, ti simboliko a dragon, ti nangnangruna a makapungtot ita iti kasla asawa nga organisasion ni Jehova a Dios. (Apocalipsis 12:17) Gapuna sirurungsot a gubgubatenna dagiti napulotan-espiritu a natda dagiti dedikado a Kristiano nga addaan pammaneknek nga isu ti naespirituan nga inada.​—Galacia 4:26.

¹⁷ Gubgubaten met ni Satanas dagiti “sabsabali a karnero,” a situtulnog a makipagtartrabaho a kadua ti napulotan a natda iti panangpaneknek iti pannakaipasngay ti Pagarian. (Juan 10:16) Saanna laeng nga us-usaren dagiti naipababa a demonio a puersana, nga addan iti kaparanget ti daga, no di ket ar-aramatenna pay met ti makitkita a paset ti organisasionna a manggubat ti natda ken ti “sabsabali a karnero.”

18. (a) Nupay sirurungsot a gubgubaten ti Diablo dagiti napulotan a natda ken dagiti kakaduada, ania a makasalaknib a puersa ti adda kadakuada? (b) Ania a paset ti panagturay ti “Prinsipe ti Kappia” ti umasidegen ti panagpatinggana?

¹⁸ Ti paset ti “Prinsipe ti Kappia” iti tengnga dagiti kabkabusorna ditoy daga ti umadanin ti panungpalanna. Isut’ nasayaat ti panangay-aywanna iti kasasaad. Iti aldaw ken rabii dagiti nasungdo a nasantuan nga anghelna ti sitatakderda a sititimud, sisasagana nga umawat iti naarian a bilin manipud kenkuana ket agtignay nga insigida apaman a bilinenna ida. Agserserbida kas makasalaknib a puersa a maipaay iti napulotan a natda ken dagiti kakaduada, ti “dakkel a bunggoy” dagiti “sabsabali a karnero,” bayat nga agtultuloy dagitoy nga agserserbi kadagiti intereses ti Pagarian bayat daytoy napardas ti pannakaib-ibusnan a panawen inton ti “Prinsipe ti Kappia” agturayen iti tengnga dagiti kabkabusorna.​—Apocalipsis 7:9.

[Dagiti Footnote]