Bernabe ti “Anak ti Liwliwa”

KAANO ti naudi a panangliwliwa kenka ti maysa a gayyem? Malagipmo kadi no kaano ti naudi a panangaramidmo iti dayta iti maysa a tao? Pasaray kasapulantayo amin ti pammaregta, ket anian a panangapresiartayo kadagidiay siaayat a mangaramid iti kasta! Ti panangliwliwa kaipapananna ti panangipaay iti panawen a dumngeg, mangtarus, ken tumulong. Sidadaanka aya a mangaramid iti dayta?

Ti maysa a tao a nangipakita iti kasta a kinamasindadaan iti naisangsangayan a pamay-an ket ni Bernabe, a “maysa a lalaki a naimbag ken napno iti nasantuan nga espiritu ken iti pammati.” (Aramid 11:24) Apay a kastat’ makuna ken ni Bernabe? Ania ti naaramidanna tapno maikari iti daytoy a pannakailadawan?

Naparabur a Katulongan

Jose ti pudno a naganna, ngem mangiladawan ti imbirngas dagiti apostol a maibagay la unay iti kinataona​—Bernabe, kayatna a sawen “Anak ti Liwliwa.”a (Aramid 4:36) Kabbuangay idi ti kongregasion Kristiano. Ipagarup dagiti dadduma a maysa ni Bernabe kadagiti immuna nga adalan ni Jesus. (Lucas 10:1, 2) Pudno man dayta wenno saan, nangaramid daytoy a lalaki iti naimbag a pakasarsaritaanna.

Di nagbayag kalpasan ti Pentecostes 33 K.P., ni Bernabe, maysa a Levita a taga Chipre, sidadaan a nangilako iti daga[na] ket intedna ti naglakuanna kadagiti apostol. Apay a kastat’ inaramidna? Ibaga kadatayo ti salaysay iti Aramid a kadagiti Kristiano idiay Jerusalem iti daydi a panawen, ‘imbunongda iti tunggal maysa kas ti pakasapulanda.’ Nabatad a nakita ni Bernabe nga adda panagkasapulan, ket adda naimpusuan nga inaramidna para iti dayta. (Aramid 4:34-37) Nalabit isut’ nabaknang a tao, ngem sidadaan nga impaayna agpadpada ti material a kinabaknangna ken ti bagina a mangyadelantar kadagiti interes ti Pagarian.b “Iti sadinoman a nakasarakan ni Bernabe kadagiti tattao wenno kadagiti kasasaad nga agkasapulan iti pammaregta, inaramidna ti amin a kabaelanna a mangparegta,” kuna ni eskolar F. F. Bruce. Nalawag daytoy iti maikadua a pasamak a nakaitampokanna.

Agarup 36 K.P., ni Saulo iti Tarso (apostol Pablo idi agangay), a maysa a Kristiano idin, pinadasna ti makiuman iti kongregasion sadi Jerusalem, “ngem nagbutengda amin kenkuana, agsipud ta saanda a patien nga isu maysa nga adalan.” Kasano a nakombinsirna ti kongregasion a napaypayso ti pannakakombertena [ni Pablo] ken saan ketdi a pamuspusan laeng tapno lallalo a madadael daytoy? “Tinulongan ni Bernabe ket impanna kadagiti apostol.”​—Aramid 9:26, 27; Galacia 1:13, 18, 19.

Saan a naibaga no apay a nagtalek ni Bernabe ken Saulo. Nupay kasta, ti “Anak ti Liwliwa” natungpalna ti kaipapanan ti naibirngas kenkuana babaen iti panagimdengna ken ni Saulo ken panangtulongna kenkuana iti kasla awan pamuspusanna a kasasaad. Nupay nagawid idin ni Saulo idiay nakayanakanna a Tarso, nagginnayyem dagitoy a dua a lallaki. Napateg dagiti imbungana kadagiti simmaganad a tawen.​—Aramid 9:30.

Idiay Antioquia

Agarup 45 K.P., naipadamag idiay Jerusalem dagiti naisangsangayan a pasamak idiay Antioquia sadi Siria​—nagadu ti nagbalin a manamati kadagiti Griego ti pagsasaoda nga agnanaed iti dayta a siudad. Imbaon ti kongregasion ni Bernabe tapno mausig ken maurnos ti trabaho sadiay. Nainsiriban ti inkeddengda. Kuna ni Lucas: “Idi a dimteng ken nakitana ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Dios, nagrag-o ket rinugianna a paregtaen ida amin nga agtultuloyda iti Apo buyogen ti naimpusuan a panggep; ta isu maysa a lalaki a naimbag ken napno iti nasantuan nga espiritu ken iti pammati. Ket maysa a dakkel a bunggoy ti nainayon iti Apo.”​—Aramid 11:22-24.

Saan la a dayta ti inaramidna. Sigun iti eskolar a ni Giuseppe Ricciotti, “praktikal a tao ni Bernabe, ken naawatanna a dagus a kasapulan nga agtignay tapno masigurado a nawadwad ti ibunga dagita a mapangnamnamaan a sabsabong. Kasapulan unay ngarud dagiti agani.” Gapu ta taga Chipre ni Bernabe, nalabit naruamen a makipulapol kadagiti Gentil. Mabalin a nariknana a kualipikado unay a mangasaba kadagiti pagano. Ngem sidadaan a mangikuyog kadagiti dadduma iti daytoy makapagagar ken makaparegta a trabaho.

Nalagip ni Bernabe ni Saulo. Mabalin nga ammo unay ni Bernabe ti naimpadtuan a paltiing ken Ananias idi nakomberte ni Saulo, a ti dati a manangidadanes ket ‘napili a basehas, tapno ipanna ti nagan ni Jesus kadagiti nasnasion.’ (Aramid 9:15) Isu a napan ni Bernabe idiay Tarso​—nasurok a 200 a kilometro a panagdaliasat nga agpapan​—tapno birokenna ni Saulo. Nagkaduada a nagtrabaho iti makatawen, ket “immuna idiay Antioquia” iti daytoy a panawen, “a dagiti adalan babaen ti nadibinuan a panangiwanwan naawaganda iti Kristiano.”​—Aramid 11:25, 26.

Kabayatan ti panagturay ni Claudio, dimteng ti nakaro a bisin iti nadumaduma a paset ti Imperio ti Roma. Sigun iti Judio a historiador a ni Josephus, “adu a tattao [idiay Jerusalem] ti natay gapu ta kurang ti kasapulan a panggun-od iti taraon.” Gapuna, dagiti adalan idiay Antioquia ‘inkeddengda, tunggal maysa kadakuada sigun iti kabaelan ti asinoman, a mangipatulodda iti tulong a pagserbi kadagiti kakabsat nga agnanaed idiay Judea; ket inaramidda daytoy, nga impatulodda dayta kadagiti lallakay babaen ti ima da Bernabe ken Saulo.’ Kalpasan a naileppasda a naan-anay dayta a komision, kadua ti dua ni Juan Marcos a nagsubli idiay Antioquia, a sadiay naibilangda kadagiti propeta ken mannursuro iti kongregasion.​—Aramid 11:29, 30; 12:25; 13:1.

Naisangsangayan a Pannakatuding kas Misionero

Kalpasanna, adda nakaskasdaaw a napasamak. “Bayat a silalatak nga agserserbida ken Jehova ken agay-ayunarda, ti nasantuan nga espiritu kinunana: ‘Kadagiti amin a tattao ilasinyo kaniak da Bernabe ken Saulo maipaay iti aramid a nangayabak kadakuada.’” Agasenyo! Imbilin ti espiritu ni Jehova a maikkan dagiti dua iti naisangsangayan a trabaho. “Iti kasta dagitoy a lallaki, nga imbaon ti nasantuan nga espiritu, simmalogda a napan idiay Seleucia, ket manipud sadiay naglayagda nga agturong idiay Chipre.” Umiso laeng a naawagan met ni Bernabe nga apostol, wenno maysa a naibaon.​—Aramid 13:2, 4; 14:14.

Kalpasan ti panagdaliasatna iti Chipre ken panangkombertena ken ni Sergio Paulo, ti gobernador iti probinsia ti isla ti Roma, nagturongda idiay Perga, iti abagatan a kosta ti Asia Menor, a pimmanawan ni Juan Marcos tapno agsubli sadi Jerusalem. (Aramid 13:13) Agparang a ni Bernabe ti mangidadaulo idi, nalabit kas ad-adu ti kapadasanna a kadua. [Ngem,] mangrugi itan, ni Saulo (matuktukoyen kas Pablo) ti mangidadaulon. (Idiligyo ti Aramid 13:7, 13, 16; 15:2.) Nasair aya ni Bernabe iti daytoy a panagbalbaliw? Saan, isut’ maysa a nataengan a Kristiano a sipapakumbaba a binigbigna nga us-usaren met ni Jehova ti kaduana iti nabileg a pamay-an. Babaen kadakuada, kayat ni Jehova a mangngegan iti dadduma pay a luglugar ti naimbag a damag.

Kinapudnona, sakbay a napapanaw ti dua iti Antioquia sadi Pisidia, inwaragawag da Pablo ken Bernabe ti sao ti Dios iti intero a disso ket adu ti immawat iti mensahe. (Aramid 13:43, 48-52) Idiay Iconio, “dakkel nga umariwekwek agpadpada dagiti Judio ken dagiti Griego ti nagbalin a manamati.” Daytoy ti nangtignay kada Pablo ken Bernabe a mangbusbos iti adu a tiempo sadiay, nga ‘agsao a buyogen ti kinatured babaen ti kinaturay ni Jehova, a nangipalubos a dagiti pagilasinan ken dagiti tanda mapasamakda babaen kadagiti imada.’ Apaman a nadamagda ti gandat a mauborda, sisisirib a nagtalawda ket intultuloyda ti nangasaba idiay Licaonia, Listra, ken Derbe. Agpapan pay kadagiti mamagpeggad iti biag a kapadasan idiay Listra, da Bernabe ken Pablo nagtultuloy a “pinabpabilegda dagiti kararua dagiti adalan, a pinarparegtada ida nga agtalinaed iti pammati ket [kunkunada]: ‘Masapul a sumrektayo iti pagarian ti Dios babaen kadagiti adu a rigat.’”​—Aramid 14:1-7, 19-22.

Saan a nagbuteng dagitoy dua a naregta a manangasaba. Nagsublida ketdi tapno patibkeren dagiti kabbaro a Kristiano kadagiti lugar a nakapasarandan iti nakaro nga ibubusor, ken tinulonganda met dagiti kualipikado a lallaki a mangidaulo kadagiti kabbaro a kongregasion.

Isyu ti Panagkugit

Nairaman ni Bernabe iti napateg ken nakalalagip a pasamak maipapan iti isyu ti panagkugit, 16 a tawen kalpasan ti Pentecostes 33 K.P. “Adda sumagmamano a lallaki a simmalog [a nagturong sadi Antioquia ti Siria] manipud Judea ket rinugianda nga isuro dagiti kakabsat: ‘Malaksid no agpakugitkayo sigun iti kaugalian ni Moises, saankayo a maisalakan.’” Ammo da Bernabe ken Pablo manipud kapadasan a saanen a kasta, isu a sinupiatda dayta. Imbes nga impapilitda ti ammoda, naamirisda a maysa a parikut daytoy a masapul a marisut agpaay iti pagimbagan ti intero a timpuyog dagiti kakabsat. Isu nga inyumanda ti parikut iti bagi a manarawidwid idiay Jerusalem, a sadiay nakatulong dagiti impadamagda tapno marisut ti isyu. Manipud idin, nadeskribir da Pablo ken Bernabe kas, ‘ay-ayaten . . . a nangiyawat kadagiti kararuada maipaay iti nagan ni Apotayo a Jesu-Kristo,’ ken maysada kadagidiay natudingan a mangidanon iti naikeddeng kadagiti kakabsat sadi Antioquia. Idi naibasa ken naipalawag ti surat a naggapu iti bagi a manarawidwid, ‘nagrag-o gapu ti pammaregta’ ken ‘napabileg’ ti kongregasion.​—Aramid 15:1, 2, 4, 25-32.

“Bimtak a Nakaro a Panagpungtot”

Kalpasan ti nagadu a nagsasayaat a damag maipapan kenkuana, mabalin a mariknatayo a ditay pulos matulad ti ulidan ni Bernabe. Nupay kasta, ti “Anak ti Liwliwa” imperpekto met a kas kadatayo. Bayat a palplanuenda ken Pablo ti maikadua a panagbaniagada kas misionero tapno bisitaen dagiti kongregasion, adda dida nagkinnaawatan. Inkeddeng ni Bernabe nga ikuyog ti kasinsinna a ni Juan Marcos, ngem para ken ni Pablo, di umiso daytoy, agsipud ta pinanawan ida ni Juan Marcos iti umuna idi a panagbaniagada kas misionero. Adda “bimtak a nakaro a panagpungtot, iti kasta nagsinada a dua; ket ni Bernabe inkuyogna ni Marcos ket naglayag a nagturong idiay Chipre,” kabayatan a “ni Pablo pinilina ni Silas ket nagluas” a nagturong iti sabali a direksion.​—Aramid 15:36-40.

Anian a nakalkaldaang! Nupay kasta, ti pasamak ipalgakna kadatayo ti maysa a banag maipapan iti kinatao ni Bernabe. “Daytat’ kanayonto a pakaidayawan ni Bernabe ta sidadaan a nangted iti gundaway ken ni Marcos ken agtalek kenkuana iti maikadua a gundaway,” kuna ti maysa nga eskolar. Kas iparipirip dayta a mannurat, mabalin a ti “panagtalek ni Bernabe kenkuana ti nakatulong iti pannakaisubli ti panagtalek ni Marcos iti bagina ken nangparegta tapno agbalin manen a napasnek.” Kas imbungana, naan-anay a napasingkedan dayta a panagtalek ta dimteng ti tiempo nga uray ni Pablo binigbigna nga adu ti naitulong ni Marcos iti Nakristianuan a serbisio.​—2 Timoteo 4:11; idilig ti Colosas 4:10.

Ti ehemplo ni Bernabe paregtaennatayo a mangipaay iti tiempo a dumngeg, mangtarus, ken mangparegta kadagiti maup-upay ken mangipaay iti praktikal a tulong no kasapulan. Ti rekord ti kinamasindadaanna nga agserbi kadagiti kakabsatna buyogen ti kinaalumamay ken kinatured, kasta met dagiti nagsayaat nga imbungana, ket pammaregta a mismo. Anian a bendision ti kaadda dagiti tattao a kas ken Bernabe iti uneg dagiti kongregasiontayo ita!

[Dagiti Footnote]

[Ladawan iti panid 23]

Ni Bernabe ket “maysa a lalaki a naimbag ken napno iti nasantuan nga espiritu ken iti pammati”