Dayawenyo Amin a Kita Dagiti Tattao
“Padayawanyo dagiti isuamin a kita dagiti tattao, . . . agbutengkayo iti Dios, dayawenyo ti ari.”—1 PEDRO 2:17.
1. (a) Asino malaksid iti Dios ken ni Kristo ti rebbeng a padayawan? (b) Kadagiti siasino a rebbeng nga ipakita ti dayaw sigun ti 1 Pedro 2:17?
NAKITATAYON nga obligadotayo a mangidayaw ken Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo. Dayta ti nainkalintegan, nainsiriban, ken naayat a banag nga aramiden. Kaskasdi ipakita met ti Saot’ Dios a padayawantayo met ti padatayo a tattao. “Padayawanyo dagiti isuamin a kita dagiti tattao,” ti naibaga kadatayo. (1 Pedro 2:17) Yantangay nagpatingga daytoy a bersikulo iti bilin a, “dayawenyo ti ari,” ipamatmatna a dayta a dayaw rebbeng a maited kadagidiay maikari nga umawat iti dayta gapu iti saadda. Asino, ngarud, ti rebbengtay a siuumiso a padayawan? Ti bilang dagidiay maikari ti dayaw mabalin a ramanenna ti ad-adu pay ngem ti pagaruptayo. Maikunatayo nga addada uppat a paset a sadiay ti pangipakitaantayo ti pammadayaw kadagiti dadduma a tattao.
Padayawan dagiti Napolitikaan nga Agtuturay
2. Kasanotay nga ammo a ti “ari” a nadakamat idiay 1 Pedro 2:17 tuktukoyenna ti asinoman a natauan nga ari wenno napolitikaan nga agturay?
2 Ti umuna kadagitoy a paset nainaig kadagiti nailubongan a gobierno. Kasapulan ti panangidayawtayo kadagiti napolitikaan nga agtuturay. Idi imbalakad ni Pedro: “Dayawenyo ti ari,” apay a kunaentayo a pampanunoten ni Pedro dagiti napolitikaan nga agtuturay? Agsipud ta isut’ agsasao maipapan ti situasion iti ruar ti kongregasion Kristiano. Kalkalpasna laeng a kinuna: “Paiturayankayo iti amin a natauan a parparsua: uray pay iti ari kas kangatuan unay wenno kadagiti gobernador nga imbaonna.” Kitaenyo pay met, a ni Pedro indiligna ti Dios ‘iti ari,’ a kunkunana: “Agbutengkayo iti Dios, dayawenyo ti ari.” (1 Pedro 2:13, 14) Gapuna “ti ari” nga inggunamgunam ni Pedro a padayawantayo ket tuktukoyenna dagiti natauan nga ari ken napolitikaan nga agtuturay.
3. Asino dagiti “nangatngato a turturay,” ken aniat’ maiparbeng kadakuada?
3 Umas-asping nga imbilin ni apostol Pablo: “Paiturayan koma ti amin a tao kadagiti nangatngato a turturay.” Dagitoy “nangatngato a turturay” ket saan a ni Jehova a Dios wenno ni Jesu-Kristo, no di ket isuda dagiti napolitikaan nga agtuturay, dagiti opisiales ti gobierno. Silalagip kadagitoy, intuloy a kinuna ni Pablo: “Agbayadkayo ngarud kadagiti isuamin a rebbengyo, . . . kenkuana a mapadayawan, iti dayaw.” Wen, dagita a pinalubosan ti Dios a mangwatwat ti napolitikaan a turay maikari ti pammadayaw.—Roma 13:1, 7.
4. (a) Kasano ti panangipakita ti dayaw kadagiti napolitikaan nga agtuturay? (b) Ania nga ulidan ti impakita ni apostol Pablo iti panangipakita ti dayaw kadagiti agtuturay?
4 Kasanot’ panangipakitatayo ti dayaw kadagiti napolitikaan nga agtuturay? Ti maysa ket babaen ti panangtrato kadakuada a buyogen ti nauneg a panagraem. (Idiligyo ti 1 Pedro 3:15.) Ken gapu iti saadda, ti kasta a panagraem ti maikari kadakuada uray no mabalin a tattaoda a managdakdakes. Ni Romano a historiador a Tacitus ti nangiladawan ken Gobernador Felix kas maysa a tao a “nangipato a mabalinnat’ agaramid ti aniaman a kinadakes a malisianna ti dusa.” Kaskasdi linuktan ni Pablo ti depensana ken Felix iti nadayaw a pamay-an. Kasta met, sirerespeto nga imbaga ni Pablo ken Ari Herodes Agrippa II, “Kunak a nagasatak agsipud ta iti sanguanam salaknibak ti bagik,” uray pay ammo ni Pablo nga agbibiag ni Agrippa iti incesto. Kasta met, impakita ni Pablo ti dayaw ken Gobernador Festo, nga inawaganna “Natan-ok Unay,” uray pay ni Festo ket managdaydayaw kadagiti didiosen.—Aramid 24:10; 26:2, 3, 24, 25.
5. Ania pay a pamay-an ti panangipakita ti dayaw kadagiti agtuturay ti gobierno, ken kasano a mangipakpakita dagiti Saksi ni Jehova ti nasayaat nga ulidan iti panangaramid iti daytoy?
5 Ti sabali pay a pamay-an ti panangipakitatayo kadagiti opisiales ti gobierno ti dayaw impamatmat ni apostol Pablo idi nagsurat maipapan ti panangted kadagiti agtuturay ti gobierno ti karbenganda. Kunana nga itden “ti buis ti pakautangan ti buis; impuesto, iti impuesto.” (Roma 13:7) Ipapaay dagiti Saksi ni Jehova dagita a karbengan agpapan pay ania a pagilian iti lubong ti pagtataenganda. Idiay Italia ti pagiwarnakan a La Stampa ti nagkuna: “Isudat’ kasusungduan a makipagili a tarigagayan ti asinoman: saanda a lislisian dagiti buis wenno salsalikawkawan dagiti di kumbiniente a linlinteg nga agpaay ti bukodda a gunggona.” Ken ti The Post ti Palm Beach, Florida, E.U.A., ti nagkuna maipapan kadagiti Saksi ni Jehova: “Agbaybayadda kadagiti buisda. Isudat’ sumagmamano kadagiti kasisingpetan nga umili iti Republika.”
Dayawen dagiti Amo
6. Kadagiti siasino pay ti kuna da apostol Pablo ken Pedro a pangtedan ti dayaw?
6 Ti maikadua a paset a pakaiparbengan ti dayaw ket kadagiti luglugar a pangpanggedantayo. Agpadpada a da apostol Pablo ken Pedro impaganetgetda ti pateg ti pammadayaw dagiti Kristiano kadagidiay naisaad iti ngatoda iti relasion ti trabaho. Insurat ni Pablo: “Dagup dagiti adda iti baba ti sangol ti pannakaadipen ibilangda koma dagiti appoda met laeng a maikari iti isuamin a dayaw, tapno ti nagan ti Dios ken ti sursuro saanda koma a matabbaawan. Ket dagiti adda appoda a mamati saanda koma a pabassiten ti panagraemda gapu ta kakabsat ida. No di ket agserbida koma iti nasaysayaat kadakuada.” Ken kuna ni Pedro: “Paad-adipen, agtulnogkayo a siaamak kadagiti appoyo saan laeng a kadagiti naimbag ken naanus, no di ket kadagiti pay naunget.”—1 Timoteo 6:1, 2; 1 Pedro 2:18; Efeso 6:5; Colosas 3:22, 23.
7. (a) Kasano a ti balakad ti Biblia maipaay kadagiti “ad-adipen” a mangipakita ti dayaw kadagiti ‘appoda’ siuumiso a maiyaplikar itatta? (b) Aniat’ rebbeng a siaannad a tungpalen dagiti empleado a Kristiano nga addaan kadagiti Kristiano nga amo?
7 Siempre, saan a nasaknap ti panangadipen itatta. Ngem dagiti prinsipio a mangituray kadagiti Kristiano iti adipen-apo a relasion ti agaplikar iti relasion ti empleado-mangimpleo. Ngarud, dagiti Kristiano nga empleado addaandat’ responsabilidad a mangipakita ti dayaw uray kadagiti mangimpleo a narigat a pakitunosan wenno naunget. Ket kasanon no ti mangimpleo wenno amo naiparna a kapammatian? Imbes a manginanama ti espesial a konsiderasion wenno pannakaisalsalumina gapu iti dayta a relasion, ti empleado rebbeng a pagserbianna ti Kristiano nga amona a nagaggaget pay, a pulos di isut’ aggunggundaway iti aniaman a pamay-an.
Dayaw iti Uneg ti Pamilia
8, 9. (a) Asino ti kasapulan a dayawen dagiti annak? (b) Apay a dagiti ubbing rebbeng nga ipakitada daytoy a dayaw, ken kasanoda a maipakita dayta?
8 Ti maikatlo a lugar a pakaiparbengan ti dayaw ket iti uneg ti pamilia. Dagiti annak, kas pangarigan, obligadoda a mangidayaw kadagiti dadakkelda. Saan laeng a pagalagadan ti Linteg daytoy a naited ken Moises ngem maysa met nga obligasion kadagiti Kristiano. Ni apostol Pablo nagsurat: “Annak, agtulnogkayo kadagiti dadakkelyo gapu iti Apo, ta daytoy nalinteg: ‘Dayawem ni amam ken ni inam.’”—Efeso 6:1, 2; Exodo 20:12.
9 Apay a rebbeng dayawen dagiti ubbing dagiti dadakkelda? Rebbeng a dayawenda ida gapu iti autoridad ti nagannakda nga inted ti Dios ken kasta met gapu ti naaramidan dagiti dadakkelda, a nangipasngay kadakuada ken nangtagibi kadakuada ken nangpadakkel kadakuada manipud kinaubingda nga agpatpatuloy. Kasanot’ panangidayaw dagiti annak kadagiti dadakkelda? Rebbeng nga aramidenda daytoy nangnangruna babaen ti panagtulnog ken panagpasakopda kadakuada. (Proverbio 23:22, 25, 26; Colosas 3:20) Ti panangipaay ti kasta a dayaw mabalin a kalikagumanna a dagiti natataengan nga annak mangtedda ti kanayonan a suporta, namaterialan agraman naespirituan, kadagiti natataenganen a nagannakda wenno kadagiti apongda. Kasapulanna a balansienda daytoy a nainsiriban kadagiti dadduma a responsibilidad, a kas ti panangaywan iti bukod nga annak ken pannakiraman a naan-anay iti Nakristianuan a pannakitimpuyog ken tay-ak ti ministerio.—Efeso 5:15-17; 1 Timoteo 5:8; 1 Juan 3:17.
10. Dagiti assawa a babbai ti addaan obligasion a mangipakita ti dayaw kadagiti siasino, ket kadagiti ania a pamay-an a maaramidanda daytoy?
10 Ngem saan laeng a dagiti ubbing iti uneg ti pamilia ti obligado a mangted pammadayaw kadagiti dadduma. Dagiti assawa a babbai padayawanda met koma dagiti lallakayda. Kuna pay met ni apostol Pablo a “ti babai rebbeng nga addaan nauneg a panagraem iti asawana.” (Efeso 5:33; 1 Pedro 3:1, 2) Ti panangipakita kadagiti assawa a lallaki ti “nauneg a panagraem” nalawag a ramanenna ti panangted dayaw kadakuada. Ni Sara pinadayawanna ti lakayna, a ni Abraham, idi isut’ tinukoyna kas “apo.” (1 Pedro 3:6) Gapuna assawa a babbai, tuladenyo ni Sara. Ipaayyo kadagiti assawayo ti dayaw babaen ti panangakseptaryo kadagiti desisionda ken panagtignay a mamagbalin a naballigida. Babaen ti panangaramid ti amin a kabaelanyo a mangtulong kadagiti lallakayyo a mangibaklay ti bakbaklayenda, imbes a mangpadagsen pay kadagitoy, ipakpakitayo ti dayaw kadakuada.
11. No maipapan ti panangipakita ti dayaw, ania nga obligasion ti adda kadagiti assawa a lallaki, ken apay?
11 Dagiti ngay assawa a lallaki? Isudat’ bilinen met ti Sao ti Dios: “Kasta met dakayo a lallaki, makipagnaedkayo [kadagiti assawayo] a maiyalubog iti pannakaammo, a padayawanyo ida a kas iti baso a narasrasi, a bimmabaian, kas makipagtawid met iti parabur ti biag, tapno dagiti karkararagyo saanda koma a malappedan.” (1 Pedro 3:7) Daytat’ pudno a mamagpanunot iti tunggal asawa a lalaki. Arig dayta a kasla ti asawa a babai namarkaan ti “Nasudi. Delikado. Annadan! Padayawan!” Gapuna laglagipen koma dagiti lallaki a malaksid no pakitaandat’ dayaw dagiti assawada babaen ti panangipakita kadakuada ti maiparbeng a konsiderasion, mabalin a madadaelda ti relasionda ken Jehova a Dios, ta dagiti karkararagda mabalin a malapdan. Pudno unay, agpadpada a makagunggona para kadagiti kameng ti pamilia ti panangipakita ti dayaw iti maysa ken maysa.
Iti Kongregasion
12. (a) Asinot’ addaan responsabilidad a mangipakita ti dayaw iti kongregasion? (b) Kasanot’ panangipakita ni Jesus a maiyanatup ti panangawat ti dayaw?
12 Adda met ti responsabilidad ti tunggal maysa a mangipakita ti dayaw iti uneg ti kongregasion Kristiano. Mabalakadantayo: “No maipapan iti panagpipinnadayaw dakayo ti mangidaulo.” (Roma 12:10) Impamatmat ni Jesus iti maysa kadagiti pangngarigna a maiyanatup ti panangawat ti dayaw. Kunana a no maawistayo iti padayá, alaentayo koma ti kababaan a saad, ta inton ti nangawis kadatayo kalikagumanna nga alaentayo ti nangatngato a pagtugawan ket addanto dayawtayo iti sango amin dagiti padatayo a naawis. (Lucas 14:10) Ita, yantangay amintayo apresiarentayo ti mapadayawan, di aya rebbeng a maaddaantayo ti empatia ket padayawantayo ti maysa ken maysa? Kasanotay nga aramiden daytoy?
13. Aniada dagiti sumagmamano a pamay-an a mabalintay ti mangipakita ti dayaw kadagiti dadduma iti kongregasion?
13 Ti panangiyebkas ti apresasion iti trabaho a naaramidan a naimbag arignan ti panangted ti dayaw. Gapuna mapadayawantayo ti maysa ken maysa babaen ti panangted ti komendasion, nalabit gaput’ maysa a palawag wenno komento ti maysa idiay kongregasion. Mainayon pay, mapadayawantayo ti maysa ken maysa babaen ti panagkawestayo ti kinaemma kadagiti Kristiano a kakabsattayo a lallaki ken babbai, babaen ti panangtrato kadakuada a buyogen ti nauneg a panagraem. (1 Pedro 5:5) Iti kasta idemdemostratayo nga ipatpategtay ida kas nadayaw a pada nga ad-adipen ni Jehova a Dios.
14. (a) Kasano ti panangipakita dagiti kakabsat a lallaki iti kongregasion ti dayaw kadagiti kakabsat a babbai? (b) Aniat’ mangipakita a ti panagregalo ket maysa a panangipakita ti dayaw?
14 Ni apostol Pablo binalakadanna ni agtutubo a Timoteo nga ibilangna dagiti babbaket a Kristiano a kakabsat a babbai kas inna ken dagiti ub-ubing kas kakabsatna a babbai iti lasag, “iti amin a kinadalus.” Wen, no dagiti kakabsat a lallaki naannadda a di abusaren dagiti Kristiano a kakabsatda a babbai, a kas ti panangipakita ti di maiparbeng a kinadekket, isudat’ padpadayawanda. Intuloy ni Pablo nga insurat: “Padayawam dagiti babbai a balo a pudnoda a balo.” Ti maysa a pamay-an a panangdayaw ti maikari a balo ket babaen ti panangsuporta iti material. Ngem tapno makakualipikar iti daytoy, masapul nga adda “naimbag a damagna maipapan kadagiti nasayaat nga aramid.” (1 Timoteo 5:2-10) Maipapan kadagiti material a sagsagut, ni Lucas nagsurat maipapan kadagiti tattao idiay isla ti Malta: “Isuda a nangpadayaw met kadakami kadagiti adu a pammadayaw, ket idi aglayagkami, inkargada idi barangay dagiti masapsapulmi.” (Aramid 28:10) No kasta ti dayaw mabalin a maipakita iti maysa ken maysa babaen ti panangted kadagiti material a sagsagut.
15. (a) Iti siasino nga addaantay naisangsangayan nga obligasion a pangipakitaan ti dayaw? (b) Aniat’ maysa a pamay-an a maipakitatayo ti dayaw kadagidiay mangidadaulo kadatayo?
15 Iti panangituloyna ti suratna ken Timoteo, insurat ni Pablo: “Dagiti panglakayen [lallakay] a mangituray a naimbag maibilangda koma a maikari iti dakkel a dayaw, nangnangruna dagiti agtrabaho iti sao ken pannursuro.” (1 Timoteo 5:17) Iti ania a pamay-an a mapadayawantayo dagiti panglakayen, wenno dagiti manangaywan? Kuna ni Pablo: “Tuladendak koma a kas met iti panangtuladko ken Kristo.” (1 Corinto 11:1) No ipangagtayo ti sasao ni Pablo nga agbalin a tumutulad kenkuana, isut’ pakpakitaantayo ti dayaw. Agaplikar met daytoy kadagidiay mangidadaulo kadatayo itatta. Iti daydiay pangtultuladantayo kadakuada, babaen panangsurot ti ulidanda, pakpakitaantay ida ti dayaw.
16. Ania pay dagiti kanayonan a pamay-an a panangipakita ti dayaw kadagidiay mangidadaulo?
16 Ti sabali pay a pamay-an a panangipakitatayo ti dayaw kadagiti manangaywan ket babaen ti panangipangag ti pammatigmaan: “Agtulnogkayo kadagiti mangidalan kadakayo ket paiturayankayo, ta igagada dagiti kararuayo a kasla isuda ti mangidatagto.” (Hebreo 13:17) Iti isu met la a pamay-an a dagiti annak padayawanda dagiti dadakkelda babaen ti panagtulnogda kadakuada, kasta met padpadayawantayo dagidiay mangidadaulo kadatayo babaen ti panagtulnog ken panagpasakoptayo kadakuada. Ken, no kasano a ni Pablo ken dagiti kakaduana napadayawanda babaen kadagiti material a sagsagut kadagidiay naasi a taga Malta, adu nga agdaldaliasat a pannakabagi ti Sosiedad masansan mapadpadayawanda iti umas-asping a pamay-an. Ngem, siempre, nikaanoman saanda koma nga agdawdawat kadagiti kakasta a sagut wenno isingsingasing a dagitat’ maapresiar wenno dagitat’ kasapulan.
17. Ania nga obligasion ti adda kadagidiay addaan pribilehio ti panangaywan no iti panangipakita ti dayaw?
17 Iti kasumbangirna, amin dagidiay adda iti saad ti panangaywan iti teokratiko nga organisasion—uray iti lokal a kongregasion, iti sirkito wenno distrito kas agbambaniaga a manangaywan, iti maysa kadagiti sangsanga ti Watch Tower Society, wenno iti uneg ti pamilia—addaandat’ obligasion a mangipakita ti dayaw kadagidiay adda iti panangaywanda. Sapulen daytoy a maaddaandat’ empatia agraman pannakipagrikna. Kasapulan a kanayon nga agbalinda koma a nalaka a maasitgan, a naemmada ken napakumbaba iti puso ken isip, kas kuna ni Jesu-Kristo iti bagina.—Mateo 11:29, 30.
Pagreggetan ti Pammadayaw ti Maysa ken Maysa
18. (a) Aniat’ makalapped kadatayo iti panangipakita ti dayaw kadagidiay pakaikarianna? (b) Apay nga awan panangikalintegan para iti negatibo ken manangbabalaw a kapanunotan?
18 Kasapulantay amin a pagreggetan ti panangidayaw ti maysa ken maysa, ta adda napigsa a lapped iti panangar-aramidtayo iti dayta. Dayta a lapped, wenno tuben, ket isu ti imperpekto a pusotayo. “Ti darepdep ti puso ti tao dakes manipud iti kinaubingna,” kuna ti Biblia. (Genesis 8:21) Maysa kadagiti natauan a tendensia a mabalin makasinga iti panangpadayawtayo kadagiti sabsabali ket ti kaadda ti negatibo, manangbabalaw a kapanunotan. Amintayo ket nakapuy, imperpekto a tattao, nga agkasapulan ti di magatadan a kinamanangngaasi ni Jehova. (Roma 3:23, 24) Iti panangapresiar itoy, agannadtayo a ditay koma pagsasaritaan dagiti pagkapuyan dagiti kakabsattayo wenno ipabiang dagiti mapagduaduaan a motibo kadagiti kakabsattayo.
19. Aniat’ makatulong kadatayo a mangparmek ti aniaman a negatibo a kababalin?
19 Ti remedio iti aniaman a kasta a pagannayasan ket isut’ ayat ken panagteppel. Masapul a maaddaantayo ti simpatetiko, nasungdo, positibo a kababalin maipapan kadagiti kakabsattayo, a kitkitaen dagiti nagsayaat a kualidadda. No adda banag a ditay maawatan, kanayontay koma a situtulok a mangited kadagiti kakabsattayo ti gunggona ti panagduadua (a patien nga inosenteda imbes a nakabasol no saantayo a sigurado) ket ipangagtayo ti balakad ni Pedro: “Ket nangnangruna ngem amin adda koma kadakayo met laeng ti nasged nga ayat, ta ti ayat abbunganna dagiti adu unay a basbasol.” (1 Pedro 4:8) Masapul a maaddaantayo iti dayta a kita ti ayat no datay ti mangipaay kadagiti kakabsattayo ti maikari a dayaw kadakuada.
20, 21. (a) Ania pay ti sabali a pagannayasan a mabalin mangsinga iti panangipakitatayo ti dayaw iti maysa ken maysa? (b) Aniat’ makatulong kadatayo a mangparmek itoy a pagannayasan?
20 Ti sabali pay a kababalin a mabalin makasinga iti panangipakitatayo ti maikari a pammadayaw kadagiti dadduma isut’ tendensia nga agbalin nga arsagid, wenno napalalo ti kinasensitibona. Ti kinasensitibo ket adda lugarna. Dagiti artista masapul a sensitiboda kadagiti aweng wenno maris kas paset ti propesionda. Ngem ti panagbalin a nalabes a sensitibo, wenno arsagid, iti pannakirelasiontay kadagiti dadduma ket maysan a langa ti kinaagum a makaikkat ti kinatalna kadatayo ken lapdannatayo a mangipakita ti dayaw iti dadduma.
21 Ti mangted naimbag a pammagbaga kadatayo iti daytoy isuda dagiti sasao a masarakan idiay Eclesiastes 7:9: “Saan koma a nadarasudos ti espiritum nga agpungtot, ta ti pungtot agsaad iti barukong dagiti maag.” Gapuna daytat’ mangipamatmat ti kinakurang ti kinasirib ken naimbag a nakem, agraman kinakurang ti ayat, no agbalin a sobra ti kinasensitibona wenno nalaka a masaksaktan. Masapul nga agannadtayo a di la ket ta ti sibabasol a pagannayasantayo, kas ti kinanegatibo, sobra a manangbabalaw, wenno sobra a sensitibo, lapdannatayo a mangipakita ti dayaw kadagiti amin a pakaipaayanna koma.
22. Kasano a gupgopen ti obligasiontayo a panangipakita ti dayaw?
22 Wen, aduantay ti rason a mangipakita ti dayaw kadagiti dadduma. Ken, kas nakitatayon, nakaad-adu dagiti pamay-an a mabalintayo nga ipakita ti kasta a dayaw. Iti amin a tiempo masapul nga agannadtayo di la ket ta aniaman nga inaagum wenno negatibo a kababalin ti mangsinga iti panangipakitatay ti dayaw. Nangnangruna, kasapulantay ti agannad a mangipakita ti dayaw kadagidiay adda iti pamiliatayo, assawa a lallaki ken babbai iti maysa ken maysa ken dagiti annak kadagiti dadakkelda. Ken iti kongregasion, addaantay ti obligasion a mangipakita ti dayaw kadagiti padatayo a managdaydayaw ken, nangnangruna, kadagidiay sigagaget nga agtartrabaho kadatayo kadagiti saad ti panangaywan. Kadagitoy amin a tay-ak, agpaay a pakagunggonaantayo ti panangted iti maiyanatup a dayaw kadagidiay nadakamat iti ngato, ta, kas kinuna ni Jesus: “Naragragsak a banag ti mangted ngem ti umawat.”—Aramid 20:35.
Kasanot’ Panangsungbatyo?
◻ Apay ken kasano a dayawentayo dagiti agtuturay ti gobierno?
◻ Ania a balakad ti Biblia ti mabalin maiyaplikar iti relasion ti mangmangged ken pangpanggedan?
◻ Kasanot’ rebbeng a pannakaipakita ti dayaw iti uneg ti pamilia?
◻ Ania a naisangsangayan a dayaw ti mabalin a maipakita iti kongregasion, ken apay?
◻ Kasano a maparmek ti natauan a pagkapuyan a di panangipakita ti dayaw kadagiti dadduma?