Ti Panagkaykaysa Dagiti Kristiano Ipadayagna ti Dios
“Sipapasnek nga ikagumaanyo a salimetmetan ti panagmaymaysa ti espiritu.”—EFE. 4:3.
1. Kasano a dagiti Kristiano idiay Efeso idi umuna a siglo impadayagda ti Dios?
TI PANAGKAYKAYSA ti kongregasion Kristiano iti nagkauna nga Efeso impadayagna ti pudno a Dios a ni Jehova. Iti dayta a narang-ay a sentro ti negosio, dadduma a Kristiano a kakabsat ti agtagikua kadagiti tagabo idinto a ti dadduma ket tagabo ken nalabit a nakapangpanglaw. (Efe. 6:5, 9) Dadduma kadakuada ket Judio a nakaammo iti kinapudno bayat ti tallo a bulan a panangasaba ni apostol Pablo iti sinagogada. Adda dagidiay sigud nga agdaydayaw ken ni Artemis ken managsalamangka. (Ara. 19:8, 19, 26) Nalawag nga adu a tattao manipud iti nagduduma a nalikudan ti naatrakar iti pudno a Kristianidad. Binigbig ni Pablo a naipadayag ni Jehova babaen ti panagkaykaysa ti kongregasion. Insuratna: “Maadda koma kenkuana ti dayag babaen iti kongregasion.”—Efe. 3:21.
2. Ania ti namagpeggad iti panagkaykaysa dagiti Kristiano idiay Efeso?
2 Ngem nagpeggad ti naisangsangayan a panagkaykaysa ti kongregasion idiay Efeso. Pinakdaaran ni Pablo dagiti panglakayen: “Manipud kadakayo tumakderto dagiti tattao ket agsaodanto iti tiritir a bambanag tapno iyadayoda a pasuroten kadakuada dagiti adalan.” (Ara. 20:30) Maysa pay, dadduma a kakabsat ti di naan-anay a nangiwaksi iti mamagsisina nga espiritu nga ‘agtigtignay iti annak ti kinasukir,’ kas impakdaar ni Pablo.—Efe. 2:2; 4:22.
Surat a Nangitampok iti Panagkaykaysa
3, 4. Kasano a ti surat ni Pablo kadagiti taga-Efeso itampokna ti panagkaykaysa?
3 Ammo ni Pablo a tapno agtultuloy nga agtutunos dagiti Kristiano, masapul a tunggal maysa pagreggetanna nga itandudo ti panagkaykaysa. Ti Dios pinaltiinganna ni Pablo a mangaramid iti surat kadagiti taga-Efeso a naisentro iti panagkaykaysa. Kas pagarigan, insuratna ti maipapan iti panggep ti Dios a ‘mangummong a sangsangkamaysa manen iti amin a bambanag ken Kristo.’ (Efe. 1:10) Inyarigna pay dagiti Kristiano iti nagduduma a bato a nausar iti maysa a patakder. “Ti intero a patakder, a natunos ti pannakasangalna, ket rumangrang-ay nga agbalin a nasantuan a templo maipaay ken Jehova.” (Efe. 2:20, 21) Kanayonanna, intampok ni Pablo ti panagkaykaysa dagiti Kristiano a Judio ken Gentil sa impalagipna kadakuada a maymaysa ti nagtaudanda. Tinukoyna ni Jehova kas “Ama, a nakautangan ti tunggal pamilia idiay langit ken iti daga ti naganna.”—Efe. 3:5, 6, 14, 15.
4 Bayat nga usigentayo ti kapitulo 4 ti Efeso, makitatayo no apay a ti panagkaykaysa kalikagumanna ti panagregget, no kasano a tulongannatayo ni Jehova nga agkaykaysa, ken no ania dagiti kababalin a tumulong kadatayo nga agtalinaed a nagkaykaysa. Apay a diyo basaen ti intero a kapitulo tapno ad-adda a magunggonaankayo?
No Apay a ti Panagkaykaysa Agkalikagum iti Napasnek a Panagregget
5. Apay a sangsangkamaysa a makapagserbi dagiti anghel iti Dios, ngem ania ti mamagbalin a narigrigat kadatayo ti panagkaykaysa?
5 Indagadag ni Pablo kadagiti kakabsat idiay Efeso nga ‘ikagumaanda a salimetmetan ti panagmaymaysa ti espiritu.’ (Efe. 4:3) Tapno matarusantayo no apay nga agkasapulan daytoy iti panagregget, usigentayo ti kasasaad dagiti anghel ti Dios. Awan ti dua a sibibiag a banag ditoy daga a naan-anay nga agpada. Gapuna, nainkalintegan a maikunatayo a ni Jehova pinarsuana ti minilion nga anghel a naiduma iti tunggal maysa. (Dan. 7:10) Kaskasdi, sangsangkamaysa a makapagserbida ken Jehova gapu ta umim-imdengda amin kenkuana ken ar-aramidenda ti pagayatanna. (Basaen ti Salmo 103:20, 21.) No kasano a nagduduma ti kababalin dagiti matalek nga anghel, kasta met dagiti Kristiano. Ngem addaan dagiti Kristiano iti nagduduma a pakapilawan. Dayta ti mamagbalin a narigrigat ti panagkaykaysa.
6. Ania dagiti kababalin a makatulong kadatayo a maaddaan iti naragsak a pannakitunos kadagiti kakabsat nga addaan iti pagkapuyan a naiduma kadatayo?
6 Uray ikagkagumaan dagiti imperpekto a tattao ti agtutunos, tumaud latta dagiti di panagkikinnaawatan. Kas pagarigan, dua nga adipen ni Jehova ti mabalin a nagduma ti kababalinda. Naalumamay ti maysa ngem managladladaw idinto a managsapsapa ti maysa ngem managpungpungtot. Mabalin a panunotenda a saan a maitutop ti kondukta ti tunggal maysa kadakuada, ngem dida makita nga adda met bukodda a pagkapuyan. Kasano ngarud a makapagserbida ken Jehova a sangsangkamaysa? Imutektekanyo no kasano a makatulong kadakuada dagiti kababalin nga insingasing ni Pablo iti sumaganad a sasaona. Kalpasanna, utobenyo no kasanotay a masalimetmetan ti panagkaykaysa babaen ti panangsukay kadagita a kababalin. Insurat ni Pablo: “Dawatek kadakayo a magnakayo a maikari . . . buyogen ti naan-anay a kinapakumbaba iti panagpampanunot ken kinaalumamay, agraman ti mabayag a panagitured, nga agiinnanuskayo iti ayat, a sipapasnek nga ikagumaanyo a salimetmetan ti panagmaymaysa ti espiritu iti mamagkaykaysa a singgalut ti talna.”—Efe. 4:1-3.
7. Apay a napateg nga ikagumaantayo ti makipagkaykaysa kadagiti padatayo nga imperpekto a Kristiano?
7 Napateg a masursurotayo ti sangsangkamaysa nga agserbi iti Dios a kadua dagiti imperpekto a tattao gapu ta adda laeng maymaysa a bagi dagiti pudno nga agdaydayaw. “Adda maysa a bagi, ken maysa nga espiritu, a kas iti pannakaayabyo iti maysa a namnama a nakaayabanyo; maysa nga Apo, maysa a pammati, maysa a bautismo; maysa a Dios ken Ama ti amin a persona.” (Efe. 4:4-6) Ti espiritu ken bendision ni Jehova ket adda laeng iti maymaysa a grupo dagiti agkakabsat nga us-usaren ti Dios. No adda mangsair kadatayo iti kongregasion, adda pay kadi sabali a papanantayo? Awanen ti sabali pay a pakangngegantayo iti sasao ti agnanayon a biag.—Juan 6:68.
Dagiti “Sagut a Tattao” Itandudoda ti Panagkaykaysa
8. Ania ti us-usaren ni Kristo a mangpabileg kadatayo maibusor kadagiti mamagsisina nga impluensia?
8 Inusar ni Pablo ti maysa a kaugalian dagiti soldado iti nagkauna a tiempo tapno iyilustrarna no kasano a nangipaay ni Jesus kadagiti “sagut a tattao” a tumulong iti panagkaykaysa ti kongregasion. Ti maysa a nagballigi idi a soldado mabalinna ti mangyawid iti ganggannaet a kautibo kas adipen a tumulong ken baketna iti panagtagibalay. (Sal. 68:1, 12, 18) Umasping iti dayta, adu a situtulok nga adipen ti nagun-od ni Jesus gapu iti panagballigina a nangparmek iti lubong. (Basaen ti Efeso 4:7, 8.) Kasano nga inusarna dagita nga arig kautibo? “Intedna ti sumagmamano kas apostol, ti sumagmamano kas mammadto, ti sumagmamano kas managebanghelio, ti sumagmamano kas papastor ken mannursuro, iti panggep a panangatur kadagiti sasanto, maipaay iti trabaho a panagministerio, maipaay iti pannakapabileg ti bagi ti Kristo, agingga a makagtengtayo amin iti panagmaymaysa iti pammati.”—Efe. 4:11-13.
9. (a) Kasano a dagiti “sagut a tattao” makatulongda iti panangtaginayon iti panagkaykaysatayo? (b) Apay a masapul a tumulong ti tunggal maysa iti panangtaginayon iti panagkaykaysa ti kongregasion?
9 Kas naayat a papastor, dagitoy a “sagut a tattao” tumulongda a mangtaginayon iti panagkaykaysatayo. Kas pagarigan, no ti maysa a panglakayen madlawna ti dua a kabsat a “mangsulsulbog iti panagsisinnalisal,” dakkel ti maitulongna iti panagkaykaysa ti kongregasion babaen ti panangitukonna iti pribado a balakad, ‘nga aturenna ida iti espiritu ti kinaalumamay.’ (Gal. 5:26–6:1) Kas mannursuro, dagitoy a “sagut a tattao” tulongandatay a mangpatanor iti natibker a pammati a naibatay kadagiti pannursuro ti Biblia. Iti kasta, maitandudoda ti panagkaykaysa ken matulongandatay nga agmataengan kas Kristiano. Sigun ken Pablo, tumulong dayta ‘tapno ditay koma agub-ubinganen, a mayallo-allon a kas panangyallon dagiti dalluyon ket iyallaalla ditoy ken idiay ti tunggal angin ti sursuro babaen ti panangallilaw dagiti tattao, babaen ti kinasikap iti panangparnuay iti biddut.’ (Efe. 4:13, 14) Masapul a tumulong ti tunggal Kristiano iti panangtaginayon iti panagkaykaysada, no kasano a ti tunggal kameng ti pisikal a bagitayo agtitinnulongda tapno maipaay ti kasapulan ti intero a bagi.—Basaen ti Efeso 4:15, 16.
Patanoren Dagiti Baro a Kababalin
10. Kasano a ti imoral a kondukta pagpeggadenna ti panagkaykaysatayo?
10 Nadlawyo kadi a ti maikapat a kapitulo ti surat ni Pablo kadagiti taga-Efeso ipakitana a ti panangiparangarang iti ayat ket tulbek tapno magun-od ti panagkaykaysa a maikalikagum kadagiti nataengan a Kristiano? Kalpasanna, ipakitana no ania ti ramanen ti ayat. Kas pagarigan, no adda ayat ti maysa, liklikanna ti pannakikamalala ken nalulok a kondukta. Indagadag ni Pablo kadagiti kakabsat a liklikanda ti “magna a kas iti pannagna met dagiti nasion.” Dagita a tattao “napukawda ti isuamin a moral a riknada,” ken “inyawatda ti bagbagida iti nalulok a kababalin.” (Efe. 4:17-19) Ti imoral a lubong a pagbibiagantayo pagpeggadenna ti panagkaykaysatayo. Pagaangawan dagiti tattao ti maipapan iti pannakiabig, ikankantada dayta, buybuyaenda kas paglinglingayan, ken sililimed wenno sipapanayag nga ar-aramidenda dayta. Uray ti panagalembong, a pakairamanan ti panangiparikna nga adda panagkursonadam iti maysa ngem awan ti panggepmo a mangikasar kenkuana, mabalinnaka nga iyadayo ken ni Jehova ken iti kongregasion. Apay? Gapu ta nalaka dayta nga agturong iti pannakiabig. Kanayonanna, ti panagalembong a mangituggod iti maysa a naasawaan a makikamalala siuulpit nga isinana dagiti annak manipud kadagiti nagannakda ken dagiti awan basolna nga assawa manipud kadagiti assawada. Talaga a mamagsisina dayta! Awan duadua nga insurat ni Pablo: “Saanyo a naadal ti Kristo a kasta”!—Efe. 4:20, 21.
11. Aniada a panagbalbaliw ti iparegta ti Biblia kadagiti Kristiano?
11 Impaganetget ni Pablo a masapul nga iwaksitayo dagiti mamagsisina a panagpampanunot ken patanorentayo dagiti galad a makatulong kadatayo nga agbiag a kadua ti sabsabali buyogen ti panagtutunos. Kinunana: “Ikkatenyo koma ti daan a personalidad a mayannurot iti sigud a dana ti kababalinyo ken agruprupsa maitunos kadagiti makaallilaw a derrepna [ti daan a personalidadna]; . . . mapabarokayo koma iti puersa a mangtigtignay iti panunotyo, ket ikawesyo koma ti baro a personalidad a naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.” (Efe. 4:22-24) Kasano a ‘mapabarotayo iti puersa a mangtigtignay iti panunottayo’? No siyayaman nga utobentayo dagiti naadaltayo iti Sao ti Dios ken iti nasayaat nga ulidan dagiti nataengan a Kristiano, maikawestayo ti baro a personalidad a “naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios” no la ket ta nabuyogan dayta iti panagregget.
Patanoren Dagiti Baro a Wagas ti Panagsasao
12. Kasano a ti panagsao iti pudno itandudona ti panagkaykaysa, ken apay a narigat kadagiti dadduma ti agsao iti pudno?
12 Napateg ti panagsao iti pudno iti uneg ti pamilia ken kongregasion. Mamagkaykaysa ti prangka, napudno, ken naasi a panagsasao. (Juan 15:15) Ngem kasanon no agulbod ti maysa iti kabsatna? No maammuan dayta ti kabsat, maapektaran ti panagtalekda iti maysa ken maysa. Maawatanyo no apay nga insurat ni Pablo: “Sawenyo ti kinapudno tunggal maysa kadakayo iti padana a tao, agsipud ta datayo ket kamkameng nga agpaay iti maysa ken maysa.” (Efe. 4:25) No nayugali ti maysa ti agulbod, nalabit sipud kinaubingna, mabalin a marigatan nga agsao iti pudno. Ngem apresiaren ni Jehova ti panagreggetna nga agbalbaliw ken tulonganna.
13. Ania ti ramanen ti panangiwaksi iti makapasakit a sasao?
13 Isursuronatayo ni Jehova a mangtaginayon iti panagraem ken panagkaykaysa iti uneg ti kongregasion ken pamilia babaen ti panangipasdekna kadagiti nainget a pagannurotan mainaig iti wagas ti panagsasaotayo. “Saan koma a rummuar iti ngiwatyo ti rinuker a sasao . . . Maikkat koma kadakayo ti isuamin a makadangran a kinapait ken unget ken pungtot ken panagririaw ken nabassawang a panagsasao agraman ti isuamin a kinadakes.” (Efe. 4:29, 31) Ti maysa a pamay-an a maliklikantayo ti makaisawang iti makasair a sasao ket babaen ti panagbalin nga ad-adda a nadayaw iti sabsabali. Kas pagarigan, no nasakit ti panagsasao ti lalaki iti asawana, masapul nga ikagumaanna a balbaliwan ti panangtratona kenkuana bayat a maad-adalna ti nadayaw a panangtrato ni Jehova kadagiti babbai. Kinapudnona, pinulotan ti Dios ti dadduma a babbai babaen ti nasantuan nga espirituna, a nangted kadakuada iti namnama a makipagturay ken Kristo kas ar-ari. (Gal. 3:28; 1 Ped. 3:7) Umasping iti dayta, no ti babai nayugalina a bugkawan ni lakayna, matignay koma nga agbalbaliw bayat a maad-adalna ti panagteppel ni Jesus iti sidong dagiti makaparurod a situasion.—1 Ped. 2:21-23.
14. Apay a napeggad ti panangyebkas iti pungtot?
14 Ti saan a panangmedmed iti pungtot ket sabali pay a pakaigapuan ti nasakit a panagsasao. Pagsisinaenna dagiti tattao a nasinged iti maysa ken maysa. Ti pungtot ket mayarig iti apuy. Narigat a kontrolen ken mamataud iti didigra. (Prov. 29:22) Nupay nainkalintegan ti panangyebkas ti maysa iti pannakasairna, masapul nga ikagumaanna a medmedan ti pungtotna tapno saan a madadael dagiti nasinged a relasion. Nasken nga ikagumaan dagiti Kristiano ti agbalin a manangpakawan, a dida agimulmula iti sakit ti nakem ken didan isidsidir ti napasamak. (Sal. 37:8; 103:8, 9; Prov. 17:9) Binalakadan ni Pablo dagiti taga-Efeso: “Agpungtotkayo, nupay kasta dikay agbasol; saannakay koma a malnekan ti init a sipupungtotkayo pay, dikay met ikkan ti lugar ti Diablo.” (Efe. 4:26, 27) No saan a mamedmedan ti maysa ti pungtotna, adda gundaway ti Diablo a mangimula iti panagsisina ken panagririri pay ketdi iti uneg ti kongregasion.
15. Ania ti epekto ti panangala iti ditay kukua?
15 Ti panagraem kadagiti sanikua ti sabsabali ket makatulong iti panagkaykaysa ti kongregasion. Mabasatayo: “Ti agtatakaw saan koma nga agtakawen.” (Efe. 4:28) Adda panagtalek dagiti adipen ni Jehova iti maysa ken maysa. No abusuen dayta ti maysa a Kristiano babaen ti panangalana iti dina kukua, madadaelna ti naragsak a panagkaykaysada.
Pagkaykaysaennatayo ti Panagayat iti Dios
16. Kasano a ti makaparegta a sasao pabilgenna ti panagkaykaysatayo?
16 Adda panagkaykaysa ti kongregasion Kristiano yantangay natignay ti amin nga ayatenda ti maysa ken maysa maigapu iti panagayatda iti Dios. Ti panangipateg iti kinamanangngaasi ni Jehova tignayennatayo a sipapasnek a mangyaplikar iti daytoy a balakad: “[Agsao iti] aniaman a sasao a naimbag a maipaay a pangpabileg kas iti kasapulan, tapno maipaayna no ania ti mainugot kadagiti agdengdengngeg. . . . Agbalinkayo a manangngaasi iti maysa ken maysa, nadungngo a mannakipagrikna, a sibubulos a pakawanenyo ti maysa ken maysa no kasano a ti Dios sibubulos a nangpakawan met kadakayo babaen ken Kristo.” (Efe. 4:29, 32) Siaasi a pakawanen ni Jehova dagiti imperpekto a tattao kas kadatayo. Saan kadi a rumbeng laeng a pakawanentayo ti dadduma gapu iti kinaimperpektoda?
17. Apay a masapul a sipapasnek nga ikagumaantayo nga itandudo ti panagkaykaysa?
17 Ti panagkaykaysa ti ili ti Dios ipadayagna ni Jehova. Ti espirituna tignayennatayo iti nagduduma a pamay-an a mangitandudo iti panagkaykaysa. Sigurado a ditay kayat a pagkedkedan ti panangiturong dayta nga espiritu. Insurat ni Pablo: “Dikay koma pagleddaangen ti nasantuan nga espiritu ti Dios.” (Efe. 4:30) Ti panagkaykaysa ket maysa a gameng a rumbeng a salakniban. Mangyeg dayta iti ragsak kadagiti amin a karaman iti dayta a panagkaykaysa ken mangipadayag ken ni Jehova. “Gapuna, agbalinkayo a tumutulad iti Dios, kas annak a dungdungnguen, ket itultuloyyo ti magna iti ayat.”—Efe. 5:1, 2.
Ania ti Sungbatyo?
• Ania dagiti kababalin a mangitandudo iti panagkaykaysa dagiti Kristiano?
• Kasano a ti konduktatayo itandudona ti panagkaykaysa iti kongregasion?
• Kasano a makatulong ti panagsasaotayo tapno makapagkaykaysatayo?
[Ladawan iti panid 17]
Nagkaykaysa a tattao manipud iti nagduduma a nalikudan
[Ladawan iti panid 18]
Ammoyo kadi dagiti peggad ti panagalembong?