Eunice ken Loida​—Mapagulidanan a Mannursuro

Kas ad-adipen ni Jehova, ammotayo a ti panangipaay iti epektibo a narelihiosuan a sursuro kadagiti annaktayo ket serioso a rebbengen. Uray kadagiti kasasayaatan a kasasaad, mabalin a mapakuyogan daytoy iti amin a kita ti tubeng ken pakarigatan. Nakarkaro pay no maipasango ti Kristiano nga ama wenno ina iti dayta a karit iti nasinasina ti relihionna a sangakabbalayan. Gagangayen ti kasta a kasasaad. Isalaysay kadatayo ti Kasuratan ti umasping a kasasaad ti maysa nga ina idi umuna a siglo K.P.

Nagnaed ti pamilia ti maysa a babai nga agnagan Eunice idiay Listra, maysa a siudad iti rehion ti Licaonia idiay abagatan a tengnga ti Asia Minor. Ti Listra ket maysa a bassit, saan unay a nalatak a siudad ti probinsia. Maysa dayta idi a kolonia ti Roma a naawagan Julia Felix Gemina Lustra, a binangon ni Augusto Cesar a panglapped kadagiti aramid dagiti tulisan kadagiti kabangibang a lugar. Maysa a Kristiano a Judio ni Eunice a nagbiag iti nasinasina ti relihionna a sangakabbalayan a kaduana ti Griego nga asawana, ti anakna a ni Timoteo, ken ti nanangna a ni Loida.​—Aramid 16:1-3.

Nalabit manmano ti Judio idiay Listra, tangay saan a nadakamat ti Biblia no adda sinagoga sadiay, nupay addada Judio idiay Iconia, agarup 30 a kilometro ti kaadayona. (Aramid 14:19) Isu a nalabit narigat nga annuroten ni Eunice ti pammatina. Ipapan ti sumagmamano nga eskolar a gapu ta saan a nakugit ni Timoteo idi naipasngay, sinupiat ti asawa ni Eunice dayta a kapanunotan.

Nupay kasta, saan nga agmaymaysa ni Eunice iti pammatina. Agparang a nasursuruan ni Timoteo kadagiti “nasantuan a surat” agpadpada manipud kada nanangna ken apongna a baket a ni Loida.a Imbalakad ni apostol Pablo ken Timoteo: “Agtultuloyka kadagiti bambanag a nasursurom ken nakaguyugoyam a patien, yantangay ammom no kadagiti ania a tattao ti nakasursuruam kadagita ket manipud kinamaladaga naammuam dagiti nasantuan a sursurat, a makabael a mamagsirib kenka maipaay ti pannakaisalakan babaen ti pammati a mainaig ken Kristo Jesus.”​—2 Timoteo 3:14, 15.

Nasursuruan “Manipud Kinamaladaga”

Idi kinuna ni Pablo a nasursuro ni Timoteo dagiti “nasantuan a sursurat” “manipud kinamaladaga,” nalawag a kayatna a sawen a manipud iti pannakaipasngayna. Maitunos daytoy iti panangusarna iti Griego a sao (bre΄phos) a kadawyan a tumukoy iti kayan-anak. (Idiligyo ti Lucas 2:12, 16.) No kasta, siseserioso nga imbaklay ni Eunice ti inted-Dios a rebbengenna, a saanna a sinayang ti panawen iti nasapa a panangsanayna ken Timoteo tapno matulongan nga agbalin a napasnek nga adipen ti Dios.​—Deuteronomio 6:6-9; Proverbio 1:8.

‘Naguyugoy [ni Timoteo] a mamati’ kadagiti Nainkasuratan a kinapudno. Sigun iti maysa a Griego a lexicon, ti sao nga inusar ditoy ni Pablo kayatna a sawen “natibker a naguyugoy iti; napatalgedan iti” maysa a banag. Awan duadua a kasapulan ti nawadwad a panawen ken panagregget tapno agramut ti kasta a natibker a pammati iti puso ni Timoteo, a matulongan nga agrason maibatay iti Sao ti Dios ken mamati iti dayta. No kasta, agparang a nasaet da Eunice ken Loida a nangisuro ken Timoteo iti Kasuratan. Ket anian a gunggona ti nagun-odan dagitoy nadiosan a babbai! Maisurat ni Pablo maipapan ken Timoteo: “Malagipko ti adda kenka a pammati nga awan aniaman a panaginsisingpetna, ken immuna a nagtaeng ken ni apongmo a baket a Loida ken ni Eunice nga inam, ngem agtalekak nga adda met kenka.”​—2 Timoteo 1:5.

Anian a nagpateg ti paset da Eunice ken Loida iti biag ni Timoteo! Maipapan iti daytoy, kuna ni mannurat a David Read: “No namati ti apostol nga awanen napatpateg no di ti bukod a kapadasan a pannakakomberte mismo ni Timoteo, dagdagus koma nga impalagipna daytoy ken Timoteo. Ngem ti umuna a dinakamat maipapan iti pammati ni Timoteo ket adda idin a ‘sibibiag kada Loida . . . ken Eunice.’” Ti kinuna ni Pablo maipapan iti pammati da Loida, Eunice, ken Timoteo ipakitana a masansan a ti nasapa a panangisuro dagiti nagannak wenno uray pay dagiti apong a babbaket ken lallakay maipapan iti Kasuratan iti pangtaengan ket kasapulan unay iti panangdeterminar ti espiritualidad ti ubing iti masanguanan. Saan kadi a rumbeng a pagpanunoten dayta dagiti miembro ti pamilia a siseserioso no ania ti ar-aramidenda tapno maitungpal daytoy a rebbengen agpadpada iti Dios ken kadagiti annakda?

Nalabit pampanunoten met ni Pablo ti kasasaad iti pagtaengan a binuangay da Loida ken Eunice. Mabalin a binisita ti apostol ti pagtaenganda kabayatan ti umuna a panagyanna idiay Listra, agarup 47/48 K.P. Nalabit Kristianon dagiti dua a babbai iti daydi a tiempo. (Aramid 14:8-20) Mabalin a ti naayat, naragsak a relasion iti dayta a sangakabbalayan ti nangimpluensia ken Pablo a nangpili iti sasao idi tinukoyna ni Loida kas ‘apong a baket’ ni Timoteo. Sigun iti eskolar a ni Ceslas Spicq, ti Griego a termino nga inusarna (mamʹme, maisupadi iti klasikal ken napnuan panagraem a teʹthe) ket “sao a panangipateg ti ubing” iti apongna a baket, nga iti daytoy a konteksto ipamatmatna ti “naggiddiatan ti kinadekket ken kinadungngo.”

Ti Ipapanaw ni Timoteo

Saan a nalawag ti naestaduan a kasasaad ni Eunice idi a binisita ni Pablo ti Listra iti maikadua a gundaway (agarup 50 K.P.). Ipapan dagiti adu nga eskolar a balo idin. Aniaman ti kasasaad, babaen iti panangiturong da nanang ken apongna a baket, nagbalin a naimbag a lalaki ni Timoteo, nalabit ag-20 ti tawenna idin. “Naimbag [idi] ti damagna kadagiti kakabsat idiay Listra ken Iconio.” (Aramid 16:2) Nalawag a naimula iti puso ni Timoteo ti tarigagay a mangiwaragawag iti naimbag a damag ti Pagarian, ta inawatna ti awis ni Pablo a sumurot kadakuada ken Silas iti panagmisioneroda.

Iladawanyo ti narikna da Eunice ken Loida idi asidegen a pumanaw ni Timoteo! Ammoda a naubor ken nabaybay-an a kas man natayen ni Pablo iti damo a panagbisita ti apostol iti siudadda. (Aramid 14:19) Isu a saan a nalaka kadakuada ti mangpalubos ken agtutubo a Timoteo. Nalabit, pinampanunotda no kasanot’ kabayag ti kaawanna ken no makasubli a natalged. Iti baet dagita a pakariribukan, awan duadua nga isut’ pinatibker da nanang ken apongna a baket nga awatenna daytoy naisangsangayan a pribilehio tapno makapagserbi a naan-anay ken Jehova.

Dagiti Napateg a Maadal

Adu ti maadal iti naannad a panangusig kada Eunice ken Loida. Ti pammati ti nanggutugot kadakuada a mangipaay iti nasimbeng a panangpatanor ken Timoteo iti naespirituan. Ti natakneng, natibker nga ulidan ti nadiosan a debosion nga iparangarang dagiti apong a lallakay ken babbaket kadagiti appokoda ken kadagiti dadduma ket sigurado a pagimbagan ti intero a kongregasion Kristiano. (Tito 2:3-5) Kasta met, ti ulidan ni Eunice ipalagipna kadagiti inna nga addaan di manamati nga assawa ti rebbengen iti panangipaay iti naespirituan a pannursuro kadagiti annakda ken dagiti gunggona nga itdenna. No dadduma, kiddawen daytoy ti kasta unay a kinatured, nangnangruna no di umanamong ti ama kadagiti narelihuosuan a patpatien ti asawana. Kalikaguman met dayta ti kinataktika, agsipud ta kasapulan a raemen ti Kristiano nga asawa a babai ti kinaulo ti asawana.

Nagunggonaan ti pammati, panagregget, ken panagsakripisio da Loida ken Eunice iti pannakakitada iti naespirituan a panagrang-ay ni Timoteo aginggana a nagbalin a nakasaysayaat a misionero ken manangaywan. (Filipos 2:19-22) Kasta met ita, ti panangisuro kadagiti Nainkasuratan a kinapudno kadagiti annaktayo kalikagumanna ti panawen, anus, ken determinasion, ngem ti nasayaat a resultana pagbalinenna a pudno a makagunggona ti amin a panagregget. Adu kadagiti mapagulidanan a Kristiano nga agtutubo a nasursuruan ‘kadagiti nasantuan a sursurat manipud kinamaladagada’ iti nasinasina ti relihionna a sangakabbalayan ti nangyeg rag-o iti nadiosan nga ama wenno inada. Ket anian a pudno unay ti kuna ti proverbio: ‘Ti mangipasngay iti masirib maragsakanto’!​—Proverbio 23:23-25.

Kinuna ni apostol Juan maipapan kadagiti naespirituan nga annakna: “Awanen ti adda kaniak a dakdakkel pay a pakaigapuan ti kinamanagyaman ngem kadagitoy a bambanag, a mangngegko koma a dagiti annakko agtultuloyda a magmagna iti kinapudno.” (3 Juan 4) Sigurado a ti rikna a nayebkas kadagidiay a sasao ket marikna met dagiti adu a nagbalin a kas kada Eunice ken Loida, dua a mapagulidanan a mannursuro.

[Footnote]