Ni Jehova ti Dios nga Addaan Panggep

“Pudno unay a kas iti panangpanunotko, kastanto ti maaramid; ken kas iti pinanggepko, kastanto ti matungpal.”​—ISAIAS 14:24.

1, 2. Ania ti kuna dagiti adu maipapan iti panggep ti biag?

ISALSALUDSOD dagiti tattao iti uray sadinoman: “Ania ti panggep ti biag?” Kinuna ti maysa a politikal a lider iti Lumaud: “Ad-adu a tao ita ti agsalsaludsod iti, ‘Asinotayo? Ania ti panggep a naparsuatayo?’” Idi pinagsaludsodan ti maysa a pagiwarnak dagiti agtutubo no ania ti panggep ti biag, kastoy ti kaaduan a sungbatda: “Tapno aramidem ti aniaman a tarigagayan ta pusom.” “Panangnanam a naan-anay iti biag iti tunggal kanito.” “Agbiag a siraragsak ken agpennek.” “Maaddaan kadagiti annak, agragsak santo matay.” Ipagarup ti kaaduan a kastoy lattan ti biag. Awan ti nangdakamat iti aniaman nga agpaut a panggep ti biag ditoy daga.

² Kinuna ti maysa a Confuciano nga eskolar: “Masarakan ti pudpudno a kaipapanan ti biag iti gagangay a kaaddatayo kas tattao.” Sigun iti daytoy, agtultuloy dagiti tattao a mayanak, agrigat iti 70 wenno 80 a tawen, sadanto matay ken mapukawen iti agnanayon. Kinuna ti maysa a sientista ti ebolusion: “Mabalin a tarigagayantayo ti ‘natantan-ok’ a sungbat​—ngem awan ti masarakantayo.” Para kadagitoy nga ebolusionista, ti biag ket maysa a pannakigasanggasat, ket ni patay ti mamagpatingga iti amin. Mangipaay dagiti kasta a pilosopia iti awanan namnama a panangmatmat iti biag.

3, 4. Kasano nga apektaran dagiti kasasaad iti lubong ti panangmatmat dagiti adu iti biag?

³ Adu ti agduadua nga adda panggep ti biag no makitada a nariribuk unay ti biag ti tao. Iti panawentayo, a maipagarup a nadanonen ti tao ti alimpatok ti gapuananna iti tay-ak ti industria ken siensia, agarup sangabilion a tao iti intero a lubong ti agsagsagaba iti grabe a sakit wenno agbisbisin. Riniwriw nga ubbing ti matmatay kada tawen gapu kadagitoy. Kanayonanna, iti maika-20 a siglo, mamimpat a daras nga ad-adu dagiti natay iti gubat ngem iti las-ud ti napalabas nga uppat a gasut a tawen. Agraraira dagiti dakes a kasasaad a kas iti krimen, kinaranggas, panangabuso iti droga, pannakarakrak ti pamilia, AIDS ken dadduma pay a sakit a mayakar babaen ti sekso. Saan a kabaelan dagiti papangulo ti lubong a risuten dagitoy a parikut.

⁴ Gapu kadagita a kasasaad, inyebkas ti maysa a babai ti kapanunotan dagiti adu: “Awan panggep ti biag. No mapaspasamak amin dagitoy a kinadakes, no kasta saan unay a napateg ti biag.” Ken kinuna ti maysa a lakay: “Iti gistay intero a panagbiagko, inim-imtuodko no apay nga addaak ditoy. No adda man panggep [ti biag], saanakon nga interesado.” No kasta, gapu ta umariwekwek ti di makaammo no apay a palpalubosan ti Dios ti panagsagaba, awananda iti napaypayso a namnama iti masanguanan iti pannakaimatangda kadagiti nariribuk a kasasaad iti lubong.

5. Apay a pakpakaruen dagiti relihion iti lubong ti pannakariro maipapan iti panggep ti biag?

⁵ Uray dagiti relihiuso a papangulo ket nagduduma ti kapanunotanda, ken saanda a masinunuo ti panggep ti biag. Kinuna ti dati a dekano ti St. Paul Cathedral idiay Londres: “Sinapsapulko ti panggep ti biag iti unos ti panagbiagko. . . . Napaayak.” Pudno, isursuro dagiti adu a klero a no matay dagiti naimbag a tattao, mapanda idiay langit ket dagiti managdakdakes mapanda iti umap-apuy nga impierno iti agnanayon. Ngem ipamatmat ti kastoy a pammati nga agtultuloy ti panagrigat ti sangatauan ditoy daga. Ket no panggep ti Dios a dagiti tattao agbiagdanto idiay langit, apay a dina pay la inaramid ida a nailangitan a parparsua idi damo, kas iti inaramidna kadagiti anghel, tapno saanen nga agrigat pay iti kasta unay dagiti tattao? Isu nga adu ti mariro no ania ti panggep ti biag ditoy daga wenno saan a mamati nga adda panggep dayta.

Ti Dios nga Addaan Panggep

6, 7. Ania ti kunaen kadatayo ti Biblia maipapan iti Soberano ti Uniberso?

⁶ Nupay kasta, ibaga kadatayo ti kasaknapan pannakaiwarasna a libro iti historia, ti Nasantuan a Biblia, a ni Jehova, ti Soberano iti uniberso, isu ti Dios nga addaan panggep. Ipakitana kadatayo nga adda agpaut, kinapudnona, agnanayon, a panggepna maipaay iti sangatauan ditoy daga. Ket no adda inkeddeng nga aramiden ni Jehova, di bumurong a matungpal dayta. No kasano a pagtubuen ti tudo ti bin-i, kuna ti Dios, “kastanto met ti saok a rummuar iti ngiwatko. Dinto agsubli kaniak nga awan ti pagmamaayanna, no di ket aramidennanto ti pagayatak, ket sigurado nga agballiginto iti banag a nangibaonak iti dayta.” (Isaias 55:10, 11) Aniaman ti ibaga ni Jehova nga aramidenna, ‘matungpalto.’​—Isaias 14:24.

⁷ Makapagtalektayo a naan-anay a tungpalen ti Mannakabalin-amin dagiti karina, ta ti Dios “dina mabalin ti agulbod.” (Tito 1:2; Hebreo 6:18) No adda imbagana kadatayo nga aramidenna, ipanamnama ti saona a matungpalto dayta. Kas man la natungpalen. Kunana: “Siak Daydiay Nasantuan ket awan ti sabali a Dios, wenno asinoman a kas kaniak; Daydiay mangibaga ti panungpalan manipud idi punganay, ken dagiti bambanag a saan pay a naaramid manipud idi un-unana; Daydiay agkunkuna, ‘Ti panggepko mataginayonto, ken aramidekto amin a pagayatak’ . . . Insaok; tungpalekto met. Binukelko, aramidekto met.”​—Isaias 46:9-11.

8. Ti Dios aya ket masarakan dagidiay sipapasnek nga agtarigagay a mangammo kenkuana?

⁸ Mainayon pay, ‘saan a tarigagayan [ni Jehova] a madadael ti asinoman no di ket tarigagayanna a makagteng dagiti isuamin iti panagbabawi.’ (2 Pedro 3:9) Gapu itoy, kayatna nga isut’ maammuan ti tunggal maysa. Kinuna ti maysa a mammadto a managan Azarias: “No sapulenyo [ti Dios], ipalubosna a masarakanyo, ngem no baybay-anyo, baybay-annakayto.” (2 Cronicas 15:1, 2) Ngarud, dagidiay sipapasnek nga agtarigagay a mangammo iti Dios ken kadagiti panggepna sigurado a maaramidanda dayta no ikagumaanda a sapulen.

9, 10. (a) Ania ti naipaay kadagidiay agtarigagay a mangammo iti Dios? (b) Ti panangsukimat iti Sao ti Dios tulongannatayo a mangaramid iti ania?

⁹ Ngem sadino ti pangsapulanda? Kadagidiay pudpudno a mangsapsapul iti Dios, impaayna ti Saona, ti Biblia. Babaen ti nasantuan nga espirituna, ti isu met laeng nga aktibo a puersa nga inusarna a nangparsua iti uniberso, inturong ti Dios dagiti matalek a lallaki a nangisurat kadagiti nasken a maammuantayo maipapan kadagiti panggepna. Kas pangarigan, maipapan iti padto ti Biblia, kinuna ni apostol Pedro: “Ta ti padto saan a naiyeg uray kaano babaen ti pagayatan ti tao, no di ket dagiti tattao nagsaoda manipud iti Dios bayat nga idaldalan ida ti nasantuan nga espiritu.” (2 Pedro 1:21) Kasta met, kinuna ni apostol Pablo: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ken makagunggona iti panangisuro, iti panangtubngar, iti panangpalinteg iti bambanag, iti panangdisiplina iti kinalinteg, tapno ti tao ti Dios naan-anay koma a makabael, naan-anay a nakabalan maipaay iti tunggal naimbag nga aramid.”​—2 Timoteo 3:16, 17; 1 Tesalonica 2:13.

¹⁰ Imutektekanyo ta ti Sao ti Dios tulongannatayo a saan laeng a sangkabassit wenno kalalainganna, no di ket ‘naan-anay a makabael, naan-anay a nakabalan.’ Tulongannatayo a mangsierto no asino ti Dios, no ania dagiti panggepna, ken no ania ti ipaannurotna kadagiti adipenna. Mainanamatayo daytoy iti libro a pinutar ti Dios. Ken dayta laeng ti gubuayan a mabalintay a pangsukimatan tapno magun-odtayo ti umiso a pannakaammo iti Dios. (Proverbio 2:1-5; Juan 17:3) No aramidentay dayta, ‘ditay agub-ubinganen, a kasla iyallo-allon dagiti dalluyon ket iyalla-alla ditoy ken idiay ti tunggal angin ti sursuro babaen ti panangallilaw dagiti tattao, babaen ti kinasikap iti panangparnuay iti biddut.’ (Efeso 4:13, 14) Inyebkas ti salmista ti umiso a panangmatmat: “Ti saom [iti Dios] pagsilawan kadagiti sakak, ken silaw iti danak.”​—Salmo 119:105.

In-inut a Maipalgak

11. Kasano nga impalgak ni Jehova dagiti panggepna iti sangatauan?

¹¹ Iti punganay ti natauan a pamilia, impalgak ni Jehova dagiti panggepna iti daga ken iti sangatauan. (Genesis 1:26-30) Ngem idi linaksid dagiti immuna a nagannak kadatayo ti kinasoberano ti Dios, naipasidong ti sangatauan iti naespirituan a kinasipnget ken ipapatay. (Roma 5:12) Nupay kasta, ammo ni Jehova nga addanto dagidiay mayat nga agserbi kenkuana. Gapuna, iti panaglabas dagiti siglo, nagin-inut nga impalgakna dagiti panggepna kadagiti matalek nga adipenna. Ti dadduma kadagidiay nakisawanna ket isu da Enoc (Genesis 5:24; Judas 14, 15), Noe (Genesis 6:9, 13), Abraham (Genesis 12:1-3), ken Moises (Exodo 31:18; 34:27, 28). Insurat ti mammadto ti Dios a ni Amos: “Awan ti aramiden ni Soberano nga Apo Jehova no dina ipalgak nga umuna ti palimedna kadagiti adipenna a mammadto.”​—Amos 3:7; Daniel 2:27, 28.

12. Kasano a pinaraniag ni Jesus ti lawag maipapan kadagiti panggep ti Dios?

¹² Idi adda ditoy daga ti Anak ti Dios, ni Jesu-Kristo, agarup 4,000 a tawen kalpasan ti iyaalsa idiay Eden, ad-adu pay a detalye dagiti panggep ni Jehova ti naipalgak. Pudno unay daytoy nangnangruna maipapan iti panggep ti Dios a mangipasdek iti maysa a nailangitan a Pagarian a mangituray iti intero a daga. (Daniel 2:44) Dayta a Pagarian ti kangrunaan nga insuro ni Jesus. (Mateo 4:17; 6:10) Insurona ken dagiti adalanna nga iti sidong ti Pagarian, matungpalto ti orihinal a panggep ti Dios maipaay iti daga ken iti sangatauan. Agbalinto ti daga a paraiso a pagtaengan dagiti perpekto a tattao, nga agbiagto iti agnanayon. (Salmo 37:29; Mateo 5:5; Lucas 23:43; 2 Pedro 3:13; Apocalipsis 21:4) Mainayon pay, impakita ni Jesus ken dagiti adalanna no anianto ti mapasamak iti dayta baro a lubong babaen dagiti milagro nga inaramidda iti tulong ti pannakabalin ti Dios.​—Mateo 10:1, 8; 15:30, 31; Juan 11:25-44.

13. Maipapan iti pannakilangen ti Dios iti sangatauan, ania a panagbalbaliw ti naaramid idi Pentecostes 33 K.P.?

¹³ Idi Pentecostes 33 K.P., 50 nga aldaw kalpasan ti ipapatay ni Jesus, naiparukpok ti espiritu ti Dios iti kongregasion dagiti pasurot ni Kristo. Dayta ti simmukat iti di matalek nga Israel kas naitulag nga ili ni Jehova. (Mateo 21:43; 27:51; Aramid 2:1-4) Ti pannakaiparukpok ti nasantuan nga espiritu iti dayta nga okasion ket maysa a pammaneknek a, manipud iti dayta a tiempo nga agtultuloy, ipalgak ti Dios dagiti kinapudno maipapan kadagiti panggepna babaen daytoy baro nga ahensia. (Efeso 3:10) Idi umuna a siglo K.P., naipasdek ti organisasional a sangal ti kongregasion Kristiano.​—1 Corinto 12:27-31; Efeso 4:11, 12.

14. Kasano a mailasin dagiti agbirbiruk iti kinapudno ti pudno a kongregasion Kristiano?

¹⁴ Itatta, mailasin dagiti agbirbiruk iti kinapudno ti pudno a kongregasion Kristiano babaen ti di agbalbaliw a panangiparangarangna iti kangrunaan a galad ti Dios, nga isu ti ayat. (1 Juan 4:8, 16) Wen, ti nainkabsatan nga ayat ti pakabigbigan ti napaypayso a Kinakristiano. Kinuna ni Jesus: “Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.” “Daytoy ti bilinko, nga ayatenyo ti maysa ken maysa kas ti panagayatko kadakayo.” (Juan 13:35; 15:12) Ken pinalagipan ni Jesus dagiti agdengdengngeg kenkuana: “Dakayo ti gagayyemko no aramidenyo ti ibilbilinko kadakayo.” (Juan 15:14) Ngarud, dagiti pudno nga adipen ti Dios ket isu dagidiay mangan-annurot iti linteg ti ayat. Saanda laeng a pagsasaritaan dayta, ta “ti pammati nga awanan ar-aramid ket natay.”​—Santiago 2:26.

Pannakalawlawag

15. Ania ti mainanama dagiti adipen ti Dios?

¹⁵ Impadto ni Jesus nga iti panaglabas ti panawen, ad-adda a malawlawagan ti pudno a kongregasion Kristiano maipapan kadagiti panggep ti Dios. Inkarina kadagiti pasurotna: “Ti katulongan, ti nasantuan nga espiritu, nga ibaonto ti Ama iti naganko, dayta a maysa isuronanto kadakayo ti isuamin a bambanag.” (Juan 14:26) Kinuna pay ni Jesus: “Adtoy! addaak kadakayo iti isuamin nga al-aldaw agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mateo 28:20) No kasta, rumang-ay ti pannakaawat dagiti adipen ti Dios iti kinapudno maipapan iti Dios ken kadagiti panggepna. Wen, ‘mayarig ti dana dagiti nalinteg iti naraniag a lawag a rumaniag a rumaniag agingga iti napaypayso nga aldaw.’​—Proverbio 4:18.

16. Ania ti ipakita kadatayo ti pannakalawlawagtayo iti naespirituan maipapan iti no sadino ti yantayo mainaig kadagiti panggep ti Dios?

¹⁶ Itatta, naranraniag nga amang dayta naespirituan a lawag ngem idi, ta addatayon iti panawen a matungtungpalen wenno asidegen a matungpal dagiti adu a padto ti Biblia. Ipakita dagitoy nga agbibiagtayon iti “maudi nga al-aldaw” daytoy dakes a sistema ti bambanag. Isu daytoy ti panawen a maaw-awagan “ti panungpalan ti sistema ti bambanag”; sarunuento dayta ti baro a lubong ti Dios. (2 Timoteo 3:1-5, 13; Mateo 24:3-13) Kas impadto ni Daniel, din agbayag ‘buraken ken gibusanto [ti nailangitan a Pagarian ti Dios] amin dagitoy a pagarian [iti agdama], ket agtalinaedto dayta iti agnanayon.’​—Daniel 2:44.

17, 18. Aniada a naindaklan a padto ti matungtungpal itan?

¹⁷ Ti maysa kadagiti padto a matungtungpal itan ket isu daydiay nailanad iti bersikulo 14 ti Mateo kapitulo 24. Sadiay, kinuna ni Jesus: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti isuamin a mapagnaedan a daga a maipaay a pangsaksi kadagiti isuamin a nasnasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.” Iti intero a daga, riniwriw a Saksi ni Jehova ti mangikaskasaba iti Pagarian. Ket ginasut a ribu a tattao ti tumiptipon kadakuada kada tawen. Maitunos daytoy iti padto idiay Isaias 2:2, 3, nga agkuna nga “iti maudi a paset ti al-aldaw” daytoy rinuker a lubong, agturong dagiti tattao manipud iti adu a nasion iti pudno a panagdaydayaw ken Jehova, ket ‘isuronanto ida maipapan kadagiti dalanna, ket magnadanto kadagiti danana.’

¹⁸ Agdudupudop dagitoy a kabbaro iti panagdaydayaw ken Jehova “a kasla ulep,” kas naipadto idiay Isaias kapitulo 60, bersikulo 8. Inayon ti Isa 60 bersikulo 22: “Ti bassit agbalinto a sangaribu, ket ti kabassitan maysa a napigsa a nasion. Siak, ni Jehova, aramidekto a nadaras iti panawenna.” Dayta a panawen ket itan, kas ipakita ti pammaneknek. Ket makapagtalek dagiti kabbaro nga iti pannakitimpuyogda kadagiti Saksi ni Jehova, naikamengdan iti pudno a kongregasion Kristiano.

19. Apay a maikunatayo nga agturturong iti pudno a kongregasion Kristiano dagiti kabbaro a makitimtimpuyog kadagiti Saksi ni Jehova?

¹⁹ Apay a maikunatay daytoy nga awan panagduadua? Agsipud ta dagitoy a kabbaro, agraman dagiti riniwriw a sigud nga addan iti uneg ti organisasion ni Jehova, indedikarda ti biagda iti Dios ken ar-aramidenda ti pagayatanna. Ramanen daytoy ti panagbiag a maitunos iti linteg ti nadiosan nga ayat. Kas maysa a pammaneknek iti daytoy, ‘pinandayen [dagiti Kristiano] dagiti kampilanda a pinagbalin a dingding ti arado ken dagiti pikada a kumkumpay ken saandan nga agsursuro a makigubat.’ (Isaias 2:4) Kasta ti inaramid dagiti amin a Saksi ni Jehova iti intero a lubong agsipud ta al-alagadenda ti ayat. Kaipapanan daytoy a saanda a mabalin ti agitag-ay kadagiti igam a pakigubat a maibusor iti maysa ken maysa wenno iti asinoman. Naidumada no iti daytoy a banag​—saan a kas kadagiti relihion iti lubong. (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12, 15) Saanda a makiraman iti mamagsisina a nasionalismo, ta buklenda ti maysa a sangalubongan a panagkakabsat a pinagkaykaysa ti ayat, “ti naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.”​—Colosas 3:14; Mateo 23:8; 1 Juan 4:20, 21.

Saan a Kayat ti Kaaduan a Maammuan

20, 21. Apay a ti kaaduan iti sangatauan ket adda iti naespirituan a kinasipnget? (2 Corinto 4:4; 1 Juan 5:19)

²⁰ Bayat a rumanraniag ti naespirituan a lawag kadagiti adipen ti Dios, pumuspuskol met ti naespirituan a kinasipnget a nangbungon iti kaaduan nga agnaed iti daga. Saanda nga ammo ni Jehova wenno dagiti panggepna. Inladawan ti mammadto ti Dios daytoy a panawen idi kinunana: “Adtoy! ti kinasipnget abbungotanna ti daga, ket ti napuskol a kinasipnget dagiti il-ili.” (Isaias 60:2) Mapaspasamak daytoy agsipud ta saan nga interesado dagiti tattao nga agsursuro maipapan iti Dios, ken saanda met a kayat nga ay-aywen ti Dios. Kinuna ni Jesus: “Daytoy ti pakaibatayan ti pannakaukom, a ti silaw immay iti lubong ngem dagiti tattao inayatda ti sipnget imbes a ti lawag, ta nadangkes dagiti aramidda. Ta ti mangiyugali kadagiti nakadakdakes a bambanag guraenna ti lawag ket saan nga umay iti lawag, tapno di matubngar dagiti aramidna.”​—Juan 3:19, 20.

²¹ Saan a pudpudno nga interesado dagiti kasta a tattao a mangammo iti pagayatan ti Dios. Ngem ketdi, ti panangaramid iti bukodda a pagayatan ti nakaipamaysaan ti biagda. Gapu iti saanda a panangikankano iti pagayatan ti Dios, ikabkabilda ti bagbagida iti napeggad a kasasaad, ta kuna ti Saona: “Ti di mangyallingag iti lapayagna iti panangdengngegna iti linteg​—uray pay ti kararagna makarimon.” (Proverbio 28:9) Lak-amendanto ti bunga ti aramidda. Insurat ni apostol Pablo: “Dikay paiyaw-awan: Ti Dios saan a maysa a marabrabak. Ta aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytoyto met ti apitenna.”​—Galacia 6:7.

22. Ania ti ar-aramiden ita dagiti umariwekwek nga agtarigagay a mangammo iti Dios?

²² Nupay kasta, umariwekwek dagiti mayat a mangammo iti pagayatan ti Dios, a sipapasnek a mangsapsapul kenkuana, ken umad-adani kenkuana. “Umadanikayo iti Dios, ket isu umadaninto kadakayo,” kuna ti Santiago 4:8. Maipapan kadagiti kasta a tattao, kinuna ni Jesus: “Ti mangaramid iti pudno umay iti lawag, tapno dagiti aramidna maiparangarangda kas naaramid a maitunos iti Dios.” (Juan 3:21) Ken anian a nakaskasdaaw a masakbayan ti pinanggep ti Dios maipaay kadagidiay umay iti lawag! Salaysayen ti sumaganad nga artikulo dagiti nakaay-ayat a kasasaad iti masanguanan.

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Ania ti kuna dagiti adu maipapan iti panggep ti biag?

◻ Kasano ti panangipalgak ni Jehova iti bagina kas maysa a Dios nga addaan panggep?

◻ Ania a dakkel a pannakalawlawag ti naaramid idi umuna a siglo K.P.?

◻ Kasano a mailasin ita ti pudno a kongregasion Kristiano?