Nagballigi Kadi ti Kinadakes?

TI KAPANUNOTAN nga adda sapasap a panagdangadang dagiti naimbag ken dakes a puersa ti makagapu iti awan patinggana a pattapatta dagiti mannurat ken pilosopo iti intero a historia. Ngem adda maysa a libro a naglaon iti umiso a historia ti dangadang iti nagbaetan ti Dios ken ti Diablo. Dayta a libro isu ti Biblia. Lawaganna dagiti isyu mainaig iti daytoy a risiris ken mangipaay kadagiti pamay-an a maammuan no asino a talaga ti nagballigi.

Di nagbayag kalpasan a naparsua ti umuna a lalaki ken babai, maysa a di makita a parsua, ni Satanas a Diablo, ti nangkarit iti kalintegan ti Dios nga agturay. Kasano? Babaen ti sisisikap a panangibagana nga ipapaidam ti Dios dagiti naimbag a banag kadagiti parsuana ken nasaysayaat ti biag ti tattao no naisinada kenkuana.​—Genesis 3:1-5; Apocalipsis 12:9.

Kalpasanna, idi kaaldawan ni patriarka a Job, nangbangon ni Satanas iti sabali pay a karit. Iti panggepna a dadaelen ti kinatarnaw ni Job iti Dios, kinuna ni Satanas: “Kudil maigapu iti kudil, ken isuamin nga adda iti maysa a tao itednanto maigapu iti kararuana.” (Job 2:4) Anian a sapasap a karit dayta! Idi inusarna ti sasao a “maysa a tao” imbes a ti nagan a Job, kinuestionaran ni Satanas ti kinatarnaw ti tunggal tao. Kas man la kinunana: ‘Aramiden ti tao ti amin tapno maispal ti biagna. Palubosannak, ket pagbaw-ingek ti isuamin manipud iti Dios.’

Maammuan no asino ti nagballigi iti dangadang ti Dios ken ti Diablo babaen ti panangsungbat iti dua a saludsod: Sibaballigi kadi a maiturayan ti tao ti bagina? Napagbaw-ing kadi ti Diablo ti amin a tao manipud iti pudno a Dios?

Sibaballigi Kadi a Maiturayan ti Tattao ti Bagbagida?

Rinibu a tawenen a pinadas ti tao ti nadumaduma a kita ti panangituray. Pinadasen ti tao ti nagduduma a porma ti gobierno, kas iti monarkia, aristokrasia, demokrasia, autokrasia, Facismo, ken Komunismo. Gapu ta agtultuloy ti panageksperimento iti nadumaduma a turay, saan kadi a dayta ti mangipakita a saan a naballigi dagitoy a nagduduma a wagas ti panangituray?

“Di ninamnama a naaddaan dagiti Romano iti nagadu nga administratibo a panageksperimento,” insurat ni H. G. Wells iti A History of the World, a naipablaak idi 1922. Intuloyna: “Kanayon nga agbaliwbaliw, awan pulos ti nagtultuloy. Maikuna a napaay ti panageksperimento. No an-anagen, di pay nalpas ti panageksperimento, ket ikagkagumaan ita ti Europa ken America a risuten dagiti narikut a problema iti sangalubongan a panangituray ti estado nga immunan a pinadas dagiti Romano.”

Nagtultuloy agingga iti maika-20 a siglo ti panageksperimento iti nadumaduma a gobierno. Iti dayta a siglo, ti pay laeng demokratiko a panangituray ti nakaawat iti ad-adu nga anamong. Iti demokrasia, rumbeng koma a maikabilangan ti isuamin. Ngem naipakita kadi ti demokrasia a kabaelan ti tao ti agturay a sibaballigi nga awan ti Dios? Ni Jawaharlal Nehru, dati a primero ministro ti India, kunana a nasayaat ti demokrasia, ngem innayonna: “Kunaek daytoy agsipud ta dakdakes pay dagiti dadduma a sistema.” Kinuna ni Valéry Giscard d’Estaing, dati a presidente ti Francia: “Narigat a biroken ita ti epektibo a mangibagi kadatayo iti sistema ti demokrasia.”

Uray idi maikalima a siglo K.K.P., ti Griego a pilosopo a ni Plato nabigbigna ti pagkapuyan ti demokratiko a panangituray. Sigun iti libro nga A History of Political Theory, tinubngarna “ti kinaignorante ken kinaawan kabaelan dagiti politiko, nga isu ti kangrunaan a pagkapuyan ti demokrasia.” Maladingitan ti adu a politiko ita gapu iti rigat iti panagsapul kadagiti nalaing nga indibidual a kualipikado nga agserbi iti gobierno. “Marurod [dagiti tattao] kadagiti lider nga agparang nga awan maaramidanda no dumteng dagiti dadakkel a parikut,” kinuna ti The Wall Street Journal. Innayonna: “Maluksawda no iti panawen a kasapulanda ti panangidaulo ket makitada ti kinaawan determinasion ken kaadda ti anomalia.”

Ita usigentayo ti panangituray ni Ari Solomon iti nagkauna nga Israel. Ni Jehova a Dios pinaraburanna ni Solomon iti naisangsangayan a kinasirib. (1 Ar-ari 4:29-34) Ania ti nagbanagan ti nasion ti Israel bayat ti 40 a tawen a panagturay ni Solomon? “Ti Juda ken ti Israel aduda,” insungbat ti Biblia, “kas kadagiti binukel ti darat nga adda iti igid ti baybay ti kinaaduda, a mangmangan ken umin-inum ken agragrag-oda.” Kuna pay ti salaysay: “Ti Juda ken ti Israel nagtultuloy nga agnaed iti kinatalged, tunggal maysa iti sirok ti bukodna a kayo a higos, manipud Dan agingga idiay Beer-seba, iti amin nga al-aldaw ni Solomon.” (1 Ar-ari 4:20, 25) Babaen ti maysa a masirib nga ari a mangiturturay kadakuada kas makitkita a pannakabagi ti di makita a Katan-okan nga Agturay, ni Jehova a Dios, tinagiragsak ti nasion ti awan kaaspingna a kinatalged, kinarang-ay, ken rag-o.

Anian a nagdakkel ti nagdumaan ti panangituray ti tao iti panangituray ti Dios! Sipupudno kadi a maikuna ti asinoman a nagballigi ni Satanas iti isyu ti panangituray? Saan, agsipud ta ni propeta Jeremias siuumiso nga indeklarana: “Pagaammok unay, O Jehova, a saan a kukua ti naindagaan a tao ti dalanna. Saan a kukua ti tao a magmagna uray ti panangiturong iti addangna.”​—Jeremias 10:23.

Mapagbaw-ing Kadi ni Satanas ti Amin a Tao Manipud iti Dios?

Nagballigi kadi ni Satanas iti ibagbagana a mapagtallikudna ti amin a tao manipud iti Dios? Iti kapitulo 11 ti libro ti Biblia a Hebreo, innaganan ni apostol Pablo ti adu a matalek a lallaki ken babbai a nagbiag sakbay ti panawen Kristiano. Sana indeklara: “Ta agkurangakto iti tiempo no itultuloyko a salaysayen ti maipapan kada Gideon, Barak, Samson, Jefte, David kasta met ni Samuel ken ti sabsabali pay a mammadto.” (Hebreo 11:32) Tinukoy ni Pablo dagitoy nasungdo nga adipen ti Dios kas ‘dakkel nga ulep dagiti saksi.’ (Hebreo 12:1) Ti Griego a sao a nausar ditoy para iti “ulep” kaipapananna, saan a ti naisina, naingpis nga ulep nga addaan iti masnup a rukod wenno sukog, no di ket dakkel nga awan pormana nga ulep. Maitutop daytoy agsipud ta nagadu dagiti matalek nga adipen ti Dios iti napalabas isu a kaslada dakkel nga ulep. Wen, kadagiti sinigsiglo, adda dagiti di mabilang a riniwriw a tattao a pinilida ti agbalin a nasungdo ken Jehova a Dios.​—Josue 24:15.

Ania ti makitatayo iti tiempotayo? Immadu ti bilang dagiti Saksi ni Jehova iti sangalubongan iti nasurok nga innem a milion iti laksid ti nakas-ang a panangidadanes ken ibubusor a linak-amda bayat ti maika-20 a siglo. Makitimtimpuyog kadakuada ti kanayonan nga agarup siam a milion a tattao, ket adu kadagitoy ti determinado nga agtigtignay tapno maaddaan iti nasinged a personal a relasion iti Dios.

Ti mismo nga Anak ti Dios, ni Jesu-Kristo, ti nangipaay iti kapatgan a sungbat iti karit ni Satanas a mapagtallikudna dagiti tattao manipud ken Jehova. Saan a nadadael ti kinatarnawna uray pay babaen ti nakaro nga ut-ot iti kayo a pagtutuokan. Sakbay unay a natay ni Jesus, inyikkisna: “Ama, kadagita imam italekko ti espirituk.”​—Lucas 23:46.

Us-usaren ni Satanas ti amin a pamay-an a kabaelanna​—manipud panangsulisog agingga iti direkta a panangidadanes​—tapno madominaranna dagiti tattao. Babaen ti panangusarna iti “derrep ti lasag ken ti derrep dagiti mata ken ti panangiparammag iti sanikua a pagbiag ti maysa” tapno masulisogna dagiti tattao, ikagkagumaanna a pagbaw-ingen wenno pagtalinaeden ida nga adayo ken Jehova. (1 Juan 2:16) ‘Binulsek pay ni Satanas ti pampanunot dagiti di manamati tapno ti lawag ti nadayag a naimbag a damag maipapan iti Kristo saan nga agsilnag.’ (2 Corinto 4:4) Saan met a bumdeng ni Satanas a mangpangta ken manggundaway kadagiti managbuteng tapno maitungpalna ti panggepna.​—Aramid 5:40.

Ngem saan a maparmek ti Diablo dagiti adda iti dasig ti Dios. Naam-ammoda ni Jehova a Dios ken ‘ayatenda buyogen ti intero a pusoda ken buyogen ti intero a kararuada ken buyogen ti intero a panunotda.’ (Mateo 22:37) Wen, ti di agbalbaliw a kinasungdo ni Jesu-Kristo ken ti di mabilang a tattao paneknekanna ti dakkel a pannakapaay ni Satanas a Diablo.

Ania ti Iyeg ti Masanguanan?

Dinto kadi agpatingga ti panageksperimento ti tao iti nadumaduma a gobierno? Impakpakauna ni propeta Daniel: “Iti kaaldawan dagidiay nga ar-ari mangipasdekto ti Dios ti langit iti maysa a pagarian a saanto a pulos madadael. Ket ti met laeng pagarian saanto a mayawat iti aniaman a sabali nga ili. Rumekennanto ken pagpatinggaenna amin dagitoy a pagarian, ket dayta agtalinaedto agingga kadagiti tiempo a di nakedngan.” (Daniel 2:44) Ti Pagarian nga ipasdek ti Dios iti langlangit ket maysa a nailangitan a gobierno nga iturayan ni Jesu-Kristo. Dayta met laeng ti Pagarian nga insuro ni Jesus nga ikararag dagiti pasurotna. (Mateo 6:9, 10) Dayta a Pagarian dadaelenna ti amin a gobierno ti tao iti umad-adani a “gubat ti naindaklan nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin” ket apektaranna ti intero a daga.​—Apocalipsis 16:14, 16.

Anianto ti mapasamak ken ni Satanas? Dineskribir ti Biblia daytoy a pasamak iti masanguanan: “[Ti anghel ni Jehova] kinemmegna ti dragon, ti kadaanan a serpiente, nga isu ti Diablo ken Satanas, ket pinarautanna iti las-ud ti sangaribu a tawen. Ket inggarangugongna iti mangliwengliweng ket rinikpanna dayta ken sinelioanna dayta iti rabawna, tapno saannan a mayaw-awan dagiti nasion agingga a maturpos ti sangaribu a tawen.” (Apocalipsis 20:1-3) Sa laeng mangrugi ti Sangaribu a Tawen a Panagturay ni Jesu-Kristo kalpasan a maigarangugong ni Satanas iti mangliwengliweng a kinaawan gaway.

Anian a makaay-ayo a lugar ti pagbalinanto ti daga! Mapukawto ti kinadakes ken dagiti mangar-aramid iti dayta. Ikari ti Biblia: “Magessatto dagiti mismo a managaramid iti dakes . . . Ngem dagiti naemma tagikuaendanto ti daga, ket pudno a maragsakandanto iti napalalo iti kinaruay ti talna.” (Salmo 37:9-11) Awanto ti pangta iti kinatalnada​—tao man wenno animal. (Isaias 11:6-9) Mapagungar ken masuruanto maipapan iti Dios uray dagiti minilion a natay, a dimmasig iti Diablo iti naglabas gapu ta ignorante ken saanda a naaddaan iti gundaway a mangam-ammo ken ni Jehova.​—Aramid 24:15.

Iti panagngudo ti Sangaribu a Tawen a Panagturay, maisublinto ti daga iti paraiso a kasasaad, ket agbalinto a perpekto dagiti tattao nga agnaed iti dayta. Kalpasanna, maruk-atanto ni Satanas iti “bassit a kanito,” a pakadadaelannanto iti agnanayon a kaduana dagiti amin a bumusbusor iti turay ti Dios.​—Apocalipsis 20:3, 7-10.

Siasino ti Dasigam?

Dinidigra ni Satanas ti daga nangruna iti maika-20 a siglo. Ngem imbes a mangipamatmat a nagballigi ni Satanas, dagiti pasamak ditoy daga ket pagilasinan nga agbibiagtayon kadagiti maudi nga al-aldaw daytoy nadangkes a lubong. (Mateo 24:3-14; Apocalipsis 6:1-8) Saan a ti kinakaro ti kinadakes ditoy daga wenno ti panangmatmat ti kaaduan ti mangibaga no asino ti nagballigi, no di ket, no siasino ti kasayaatan ti panangiturayna ken no adda asinoman nga agserserbi iti Dios gapu iti ayat. Sigun kadagiti pasamak a nainaig kadagita a dua nga isyu, ni Jehova ti nagballigi.

No iti tiempo nga impalubos ti Dios ket napaneknekanen a biddut ni Satanas, apay nga ipalpalubos ti Dios nga agtultuloy ti kinadakes? Mangipakpakita ni Jehova iti anus “agsipud ta saanna a tarigagayan a madadael ti asinoman no di ket tarigagayanna a makagteng ti isuamin iti panagbabawi.” (2 Pedro 3:9) Pagayatan ti Dios a “maisalakan koma dagiti amin a kita ti tattao ken dumtengda iti umiso a pannakaammo iti kinapudno.” (1 Timoteo 2:4) Sapay koma ta usarenyo ti nabatbati a tiempo a mangadal iti Biblia ken ‘gumun-od iti pannakaammo iti maymaysa a pudno a Dios ken iti daydiay imbaonna, ni Jesu-Kristo.’ (Juan 17:3) Dagiti Saksi ni Jehova maragsakanda a tumulong kadakayo a manggun-od iti dayta a pannakaammo tapno mairamankayo met iti minilion a sititibker nga agtaktakder iti naballigi a dasig.

[Dagiti Ladawan iti panid 5]

Babaen ti panagtalinaedda a nasungdo, ad-adda a pinatalgedan dagiti Saksi ni Jehova ti pannakapaay ni Satanas

[Ladawan iti panid 7]

Adu dagiti nasungdo a dumasdasig ken ni Jehova