MILAGRO
Paspasamak a makapasiddaaw wenno makapaamanga; dagiti mapaspasamak iti pisikal a lubong, a dagitoy lab-awanda ti amin a pagaammo a natauan a pannakabalin wenno bileg ti nakaparsuaan ket ngarud maikuna a gapuanan ti datdatlag a puersa. Iti Hebreo a Kasuratan, ti sao a moh·phethʹ, a no dadduma naipatarus a “milagro,” kaipapananna met ti “tanda,” “pagsidsiddaawan,” ken “datdatlag.” (De 28:46; 1Cr 16:12, Rbi8 ftn) Masansan a naaramat a kagidgiddan ti Hebreo a sao nga ʼohth, kaipapananna ti “pagilasinan.” (De 4:34) Iti Griego a Kasuratan, ti sao a dyʹna·mis, “pannakabalin,” naipatarus a “mannakabalin nga ar-aramid,” “pannakabael,” “milagro.”—Mt 25:15; Lu 6:19; 1Co 12:10, AT, KJ, NW, RS.
Ti milagro, a makapasiddaaw iti daydiay kumitkita, ket maysa a banag a saanna a kabaelan nga aramiden, ken saanna pay ketdi a naan-anay a matarusan. Maysa met dayta a mannakabalin nga aramid, nga agkasapulan iti pannakabalin wenno pannakaammo a dakdakkel ngem iti ik-ikutanna. Ngem iti panangmatmat daydiay gubuayan ti kasta a pannakabalin, saan a milagro dayta. Maawatanna dayta ken kabaelanna nga aramiden dayta. Gapuna, ti adu a bambanag nga ar-aramiden ti Dios ket makapasiddaaw kadagiti tattao a kumitkita kadagita, ngem dagita ket imbunga laeng ti panangaramatna iti pannakabalinna. No ti maysa a tao ket mamati iti didiosen, nangnangruna iti Dios ti panamarsua, sigurado a saanna a mailibak ti pannakabalin ti Dios a mangaramid iti bambanag a makapaamanga kadagiti mata ti tattao.—Ro 1:20; kitaenyo ti PANNAKABALIN, MANNAKABALIN NGA AR-ARAMID.
Agtunos kadi dagiti milagro ken ti linteg ti nakaparsuaan?
Babaen ti panagadal ken panagpaliiw, dagiti managsirarak nasinunuoda ti nadumaduma nga agpapada a panagandar ti bambanag iti uniberso ket nabigbigda nga adda linlinteg a mangtartarawidwid iti kasta a kinaagpapada nga adda kadagiti datdatlag iti nakaparsuaan. Ti maysa a pagarigan isu ti ‘linteg ti grabidad.’ Annugoten dagiti sientista a komplikado dagitoy a linteg, kaskasdi a dagitoy ket mapagpannurayan, ket iti panangawagda kadagitoy kas “linlinteg,” ipasimudaagda ti kaadda ti Maysa a nangparnuay kadagiti kasta a linteg. Dagiti managduadua matmatanda ti milagro kas panangsalungasing iti linlinteg nga ibilangda kas nainkasigudan, di mabalin a balusingsingen, di mabalin a balbaliwan; gapuna, kunaenda nga awan a pulos ti milagro. Nasayaat a laglagipen a ti kababalinda ket: no saantay a kabaelan a tarusan ken ilawlawag dayta sigun iti pannakaawattayo kadagitoy a linteg, saan la ketdi a mapasamak ti kasta.
Nupay kasta, dagiti nalalaing a sientista agbalbalindan nga ad-adda pay a nakaan-annad maipapan iti panangikuna nga imposible ti maysa a banag. Kuna ni Propesor John R. Brobeck iti University of Pennsylvania: “Ti maysa a sientista saannan a mabalin a kunaen a sipupudno a ti maysa a banag ket imposible. Maikunana laeng a karkarna dayta. Ngem mabalinna a maikuna nga imposible a mailawlawag ti maysa a banag no maibatay iti agdama a pannakaammotayo. Saan a maibaga ti siensia no ti amin a kualidad ti materia ken ti amin a porma ti enerhia ket pagaammo itan. . . . [Maipaay iti maysa a milagro] ti maysa a banag a kasapulan a mainayon isu ti gubuayan ti enerhia a saantayo a pagaammo kadagiti biolohikal ken pisiolohikal a siensiatayo. Iti Kasuratantayo, daytoy a gubuayan ti enerhia ket natukoy kas ti pannakabalin ti Dios.” (Time, Hulio 4, 1955) Sipud pannakaibaga dagitoy a sasao, ad-adda pay a nagbalin a nabatad daytoy gapu iti panagrang-ay ti siensia.
Dagiti sientista saanda a naan-anay a matarusan dagiti kualidad ti pudot, lawag, panagandar ti atomo ken nukleo, elektrisidad, wenno ti aniaman kadagiti porma ti materia uray pay iti sidong dagiti normal a kasasaad. Ad-adda pay ketdi nga agkurang ti pannakaawatda kadagitoy a kualidad iti sidong dagiti di gagangay wenno di normal a kasasaad. Kas pagarigan, iti di pay unay nabayag, naaramid dagiti nasaknap a panagusig iti sidong ti nakalamlamiis a temperatura, ngem iti daytoy ababa a periodo, adu ti napaliiw a karkarna a panagtignay dagiti elemento. Ti buli saan a nasayaat a pagtarayan ti elektrisidad, ngem idi maitaneb iti likido a helium a naipalamiis iti temperatura a −271°C. (−456°F.), nakaskasdaaw unay ta nagbalin a nakasaysayaat a pagtarayan ti elektrisidad ken napigsa nga elektromagneto idi adda barra a magneto a nayasideg iti dayta. Iti kasta a nakalamlamiis a temperatura, agparang a ti helium a mismo makontrana ti linteg ti grabidad babaen ti panagpangatona iti sikigan ti baso a sarming agingga iti ngarab dayta, ket rummuar manipud iti baso.—Matter, Life Science Library, 1963, p. 68, 69.
Daytoy a takuat ket maysa kadagiti adu a banag a namagsiddaaw kadagiti sientista, nga agparang a mangitumba kadagiti sigud a kapanunotanda. Kasano ngarud a ti asinoman maibagana a ti Dios sinalungasingna ti bukodna a linlinteg iti panangaramidna iti mannakabalin nga ar-aramid a makapasiddaaw ken namilagruan no iti panangmatmat ti tattao? Siempre, ti Namarsua iti pisikal nga uniberso addaan iti naan-anay a panangkontrol iti pinarsuana ket kabaelanna nga imaniobra dagitoy a banag iti sidong ti balabala ti linlinteg nga insigudna kadagita. (Job 38) Kabalinanna a parnuayen ti kasasaad a kasapulan tapno maibanag dagitoy nga aramid; kabalinanna a papartaken, pabannayaten, baliwan, wenno timbengen ti epekto dagiti reaksion. Wenno dagiti anghel, a dakdakkel ti pannakabalinda ngem iti tao, ti mabalin a mangaramid iti kasta iti panangitungpalda iti pagayatan ni Jehova.—Ex 3:2; Sal 78:44-49.
Kinapudnona, ti sientista saanna a balbaliwan dagiti pisikal a linteg ket saan met a lumbes kadagita no agaramat iti ad-adu a pudot wenno lamiis, wenno ad-adu nga oksihena, ken dadduma pay, tapno mapapartakna wenno mapabannayatna ti maysa a kemikal a proseso. Nupay kasta, dagiti managduadua kuestionaranda dagiti milagro ti Biblia, a pakairamanan ti “milagro” ti panamarsua. Arigna a dagitoy a mangkueskuestionar iruprupirda a pagaammoda ti amin a kasasaad ken proseso a napasamaken. Ipappapilitda a dagiti tignay ti Namarsua masapul a makedngan maibatay kadagiti akikid ti saklawenna a pannakaawatda kadagiti linteg a mangtartarawidwid iti pisikal a bambanag.
Daytoy a pagkapuyan dagiti sientista ket bigbigen ti maysa a Sueko a propesor ti plasma physics, a nangipamatmat: “Awan ti mangkuestionar iti kinatulnog ti atmospera ti daga iti linlinteg ti mechanics (tay-ak ti siensia a nainaig iti enerhia ken puersa ken iti epektoda kadagiti pisikal a banag) ken pisika atomika. Agpapan pay kasta, mabalin a marigatantayo a mangikeddeng no kasano ti panagandar dagitoy a linteg no maipapan iti aniaman a kasasaad a nainaig kadagiti karkarna a pasamak iti atmospera.” (Worlds-Antiworlds, ni H. Alfvén, 1966, p. 5) Daytoy a propesor inyaplikarna daytoy a kapanunotan iti namunganayan ti uniberso. Ti Dios impasdekna ti pisikal a linlinteg a mangtartarawidwid iti daga, init, ken bulan, ket iti las-ud ti balabala dagita a linteg, nabaelan dagiti tattao ti mangaramid iti nakaskasdaaw a bambanag. Awan duadua a ti Dios kabaelanna nga aramaten dagitoy a linteg tapno makapatanor iti resulta a di namnamaen ti tattao; saan a parikut kenkuana ti panangbisngayna iti Nalabaga a Baybay, iti kasta “ti dandanum pader idi” iti tunggal sikigan. (Ex 14:22) Nupay ti pannagna iti danum ket makapasiddaaw no iti panangmatmat ti tao, nakalaklaka nga aramiden dayta babaen iti pannakabalin “Daydiay mangyun-unnat iti langlangit kas iti napino a barabad, a mangyukrad kadakuada kas iti tolda a pagnaedan.” Kanayonanna, ti Dios nadeskribir kas nangparsua iti amin a bambanag iti langlangit ken adda dagitoy iti sidong ti panangkontrolna, ket naikuna a “gapu iti kinaruay iti dinamiko nga enerhia, kasta met a yantangay isu nakired iti pannakabalin, awan uray maysa kadakuada ti mapukpukaw.”—Isa 40:21, 22, 25, 26.
Yantangay ti panangbigbig iti kaadda ti linteg, kas iti linteg ti grabidad, ipasimudaagna nga adda nagaramid iti linteg, a ti kinasaririt ken pannakabalinna ket naringringbaw nga amang ngem iti tao, apay a kuestionaran ti pannakabaelna a mangaramid iti nakaskasdaaw a bambanag? Apay a ti panagtignay ti Dios ket padpadasen a kedngan maibatay laeng iti nakaak-akikid ti saklawenna a pannakaammo ken kapadasan ti tao? Deskribiren ni patriarka Job ti kinasipnget ken kinamaag a pagtungpalan dagidiay mangikarkarit iti siribda maibusor iti sirib ti Dios.—Job 12:16-25; idiligyo ti Ro 1:18-23.
Panangannurot ti Dios iti Moral a Lintegna. Ti Dios ti panamarsua ket saan a maysa a Dios a di matumtumpongan ti kayatna, saan a maysa a di mapagpannurayan gapu ta salsalungasingenna dagiti bukodna a linteg. (Mal 3:6) Makita daytoy iti panangannurot ti Dios kadagiti moral a lintegna, a tumunos kadagiti pisikal a lintegna. Nupay kasta, natantan-ok ken nadadaeg dagiti moral a lintegna ngem kadagiti pisikal a lintegna. Gapu iti kinahustisia, saanna a mabalin a panuynoyan ti kinakillo. “Nasin-aw unay dagiti matam tapno kumita iti dakes; ket saanmo a kabaelan ti kumita iti riribuk,” kuna ti mammadtona. (Hab 1:13; Ex 34:7) Inyebkasna ti lintegna iti Israel: “Kararua ti agpaayto iti kararua, mata iti mata, ngipen iti ngipen, ima iti ima, saka iti saka.” (De 19:21) No tarigagayanna idi a pakawanen dagiti awanan gaway ken agbabbabawi a tattao gapu iti basol a pakaigapuan ti ipapatayda, kasapulan a maaddaan ti Dios iti legal a pangibatayan tapno maannurotna ti lintegna. (Ro 5:12; Sal 49:6-8) Napaneknekan ti kinaingetna no iti panangannurotna iti linteg, ta insakripisiona pay ketdi ti bugbugtong nga Anakna kas subbot maipaay iti basbasol ti sangatauan. (Mt 20:28) Impamatmat ni apostol Pablo a, “baeten iti pannakaluk-at babaen ti subbot nga imbayad ni Kristo Jesus,” nabalinan ni Jehova nga ‘ipakita ti bukodna a kinalinteg . . . iti kasta isu nalinteg koma uray iti panangideklarana a nalinteg ti tao nga addaan iti pammati ken Jesus.’ (Ro 3:24, 26) No matarusantayo a ti Dios, gapu iti panagraemna kadagiti moral a lintegna, ket saan a nagkedked a mangisakripisio iti dungdungnguenna nga Anak, sigurado a maikunatayo met a saanna a pulos kasapulan a “salungasingen” dagiti pisikal a lintegna tapno maibanagna ti aniaman a tarigagayanna iti las-ud ti pisikal a sangaparsuaan.
Di Mayataday iti Kapadasan ti Tao? Ti panangipetteng laeng a saan a napasamak dagiti milagro saanna a paneknekan a di napasamak dagita. Mabalin a ti maysa nga agbibiag ita kuestionaranna ti kinaagpaypayso ti aniaman a nairekord a pasamak iti pakasaritaan, agsipud ta saanna a napasaran dayta ken awanen dagiti sibibiag a saksi a mangpaneknek iti dayta. Ngem saan a balbaliwan dayta ti detalye ti paspasamak iti pakasaritaan. Adda dagiti mangsupiat kadagiti salaysay maipapan kadagiti milagro agsipud ta kunaenda a di mayataday dagita iti kapadasan ti tao, awan sabali, ti kapadasan ti tao a bigbigenda kas pudno maibatay iti kapaliiwan, kadagiti libro, ken iti dadduma pay. No kastoy koma ti aktual nga inannurot dagiti sientista, basbassit koma nga amang ti panagsirarak ken panagpatanorda iti baro a bambanag ken proseso. Kas pagarigan, saanda koma nga itultuloy ti agsirarak maipapan iti panangagas kadagiti “di maagasan” a sakit, wenno agdaliasat iti law-ang nga agturong kadagiti planeta wenno iti ad-adayo pay a paset ti uniberso. Ngem agsukisokda ketdi ken no dadduma makaparnuayda kadagiti nabatad a baro a kapadasan agpaay kadagiti tattao. Dagiti maar-aramid ita ket mabalin a makapasiddaaw iti tattao idi un-unana a tiempo, ket ibilangda a milagro ti adu kadagiti gagangay nga inaldaw a mapaspasaran ti moderno a sangatauan.
Saan a Mailawlawag Lattan Babaen iti Lohika. Ti sumagmamano a bumusbusor iti salaysay ti Biblia kunaenda a dagiti milagro iti Biblia mabalin a, babaen iti siensia ken iti lohika, mailawlawag kas nainkasigudan laeng a paspasamak, ket dagiti mannurat ti Biblia ibilangda laeng dagitoy a pasamak kas ibaballaet ti Dios. Pudno, naaramat ti paspasamak a kas kadagiti ginggined. (1Sm 14:15, 16; Mt 27:51) Ngem daytoy a mismo saanna a paneknekan a di nakibiang ti Dios kadagitoy a pasamak. Dagitoy a banag ket saan laeng a mannakabalin nga ar-aramid (kas pagarigan, dagiti kadakdakamat a ginggined), no di ket ti apag-isu a pannakaitiempoda ipakitana a nakabilbileg ti pammaneknek a saan a naiparparna ti pannakapasamakda. Kas panangyilustrar: Adda dagiti mangiruprupir a ti manna a naipaay kadagiti Israelita mabalin a masarakan iti desierto kas nasam-it ken napigket a tutot manipud kadagiti kayo a tamarisko ken babassit a kaykayo. Uray pay no pudno daytoy a mapagduaduaan nga argumento, kaskasdi a milagro ti pannakaipaay dayta iti Israel gapu iti pannakaitiempona, ta saan a nagparang iti daga iti maikapito nga aldaw ti tunggal lawas. (Ex 16:4, 5, 25-27) Kanayonanna pay, nupay iggesen ken bumangsit no maidulin agingga iti sumaganad nga aldaw, saan a napasamak ti kasta no maidulin idi kas taraon iti Sabbath. (Ex 16:20, 24) Mabalin met a maikuna a ti pannakailadawan daytoy a manna kas tutot manipud kadagiti kayo ket naan-anay a saan a tumunos iti pannakailadawan ti manna iti Biblia. Ti manna iti Biblia ket masarakan idi iti rabaw ti daga ken marunaw iti pudot ti init; mabalin a baywen dayta iti alsong, gilingen iti paggilingan, mailambong, wenno mailuto.—Ex 16:19-23; Nu 11:8; kitaenyo ti MANNA.
Pammaneknek a ti Ebidensia ket Mapagpannurayan. Iti Kristiano a relihion, naibugas ti milagro ti panagungar ni Jesu-Kristo. (1Co 15:16-19) Saan a nakapuy no di ket nabileg ti pammaneknek a napasamak dayta—adda nasurok a 500 a saksi a mangpaneknek a pudno a napasamak dayta.—1Co 15:3-8; Ara 2:32.
Masapul met nga ikabilangan ti motibo dagiti tattao a namati a ti panagungar ni Jesus ket milagro. Adun a tattao ti naglak-am iti pannakaidadanes ken ipapatay gapu kadagiti patpatienda—narelihiosuan, napolitikaan, ken dadduma pay. Ngem dagiti Kristiano a nagsagaba awan inawatda a namaterialan wenno napolitikaan a gunggona. Imbes a makagun-odda iti pannakabalin, kinabaknang, ken kinatan-ok, masansan a sinagabada ti pannakapukaw dagitoy amin a banag. Inkaskasabada ti panagungar ni Jesus ngem saanda a nagaramat iti aniaman a kita ti kinaranggas tapno mairakurak dagiti patpatienda wenno tapno maidepensaanda ti bagbagida. Ket ti maysa a mangbasa kadagiti argumentoda makitana a nainkalinteganda a tattao, saan a panatiko. Siaayat nga inkagumaanda a tulongan ti padada a tattao.
Dagiti Pakabigbigan Dagiti Milagro iti Biblia. Dagiti makapainteres a pakabigbigan dagiti milagro iti Biblia isu ti nalatak ken napanayag a kasasaadda, ti kinasimpleda, ti panggepda ken ti motibo ti pannakaaramid dagita. Adda dagiti naaramid iti pribado wenno iti sanguanan ti babassit a bunggoy (1Ar 17:19-24; Mr 1:29-31; Ara 9:39-41), ngem masansan a napanayag dagitoy, iti sanguanan ti rinibu wenno uray pay iti minilion nga agpalpaliiw. (Ex 14:21-31; 19:16-19) Nalatak ken napanayag ti ar-aramid ni Jesus—awan kadagita ti nailimed; ket pinaimbagna amin dagidiay immay kenkuana, a saanna a pinagpambar ti kinakurang ti pammati ti sumagmamano.—Mt 8:16; 9:35; 12:15.
Makita ti kinasimple agpadpada kadagiti namilagruan a panagagasna ken iti panangkontrolna kadagiti kasasaad ti paniempo. (Mr 4:39; 5:25-29; 10:46-52) Maisupadi iti sinasalamangka nga ar-aramid a naisayangkat buyogen dagiti naisangsangayan a kagawaan, entablado, silsilaw, ken ritual, dagiti milagro iti Biblia gagangay a naaramidda nga awan panagpabuya, masansan a kas tignay maipaay iti maysa a di inranranta a panagrana, maipaay iti maysa a kiddaw, ken naaramidda iti kalsada ti publiko wenno iti lugar a di naisagana a nasaksakbay.—1Ar 13:3-6; Lu 7:11-15; Ara 28:3-6.
Ti motibo daydiay mangar-aramid iti milagro ket saan a maipaay iti agimbubukodan a pannakaitan-ok wenno tapno mangpabaknang iti asinoman, no di ket kangrunaanna tapno maipadayag ti Dios. (Jn 11:1-4, 15, 40) Dagiti milagro ket saan a misterioso nga ar-aramid a nairanta tapno laeng mapennek ti kinausioso ken tapno mangpasiddaaw. Kanayon a tumulong dagitoy iti sabsabali, pasaray direkta no iti pisikal a pamay-an ken kankanayon no iti naespirituan, a mangiturong kadagiti tattao iti pudno a panagdaydayaw. No kasano a “ti panangsaksi ken Jesus isu ti mangipaltiing iti panagipadto [“isu ti espiritu ti padto,” dagiti footnote iti Rbi8],” kasta met a ti adu kadagiti milagro impatuldoda ni Jesus kas daydiay imbaon ti Dios.—Apo 19:10.
Dagiti milagro iti Biblia ramanenda saan laeng a dagiti addaan biag no di ket uray dagidiay awanan biag, kas iti panangpalinak iti angin ken baybay (Mt 8:24-27), panangpasardeng ken panangpaadda iti tudo (1Ar 17:1-7; 18:41-45), ken panangbalbaliw iti danum tapno agbalin a dara wenno arak (Ex 7:19-21; Jn 2:1-11). Ramanenda met dagiti amin a kita ti pisikal a panangagas, kas iti “di maagasan” a kukutel (2Ar 5:1-14; Lu 17:11-19) ken ti kinabulsek sipud pannakayanak. (Jn 9:1-7) Daytoy a kasta unay a kinanadumaduma dagiti milagro ti mangpatalged a dagita ket nakappapati, kas nabuyogan iti pammasingked ti Namarsua, ta nainkalintegan laeng a ti Namarsua ti addaan pannakabalin a mangimpluensia iti amin a tay-ak ti kapadasan ti tao ken iti amin a porma ti materia.
Panggep iti Nagkauna a Kongregasion Kristiano. Naaramid dagiti milagro maipaay iti sumagmamano a napapateg a panggep. Kangrunaan iti amin, nakatulongda a mangipasdek wenno mangpatalged a ti maysa a tao umaw-awat idi iti pannakabalin ken suporta manipud iti Dios. (Ex 4:1-9) Daytoy nga umiso a konklusion ti nagtengan dagiti tattao mainaig kada Moises ken Jesus. (Ex 4:30, 31; Jn 9:17, 31-33) Babaen ken Moises, inkari ti Dios ti maysa nga um-umay a mammadto. Dagiti milagro ni Jesus nakatulong kadagiti managpaliiw tapno mailasinda nga isuna ti naikari a mammadto. (De 18:18; Jn 6:14) Idi mangrugrugi pay laeng ti kongregasion Kristiano, nagdanggay dagiti milagro ken mensahe tapno matulongan dagiti tattao a mangbigbig a supsuportaran ti Dios dagiti Kristiano ken linaksidnan ti immun-una a Judio a sistema ti bambanag. (Heb 2:3, 4) Idi agangay naglabasen dagiti namilagruan a sagut nga adda idi umuna a siglo. Kinasapulan laeng dagita idi nabiit pay ti kongregasion Kristiano.—1Co 13:8-11.
No basaentayo ti pakasaritaan dagiti Aramid dagiti Apostol, makitatayo a nabileg ken napartak nga agtignay ti espiritu ni Jehova, a nangbuangay kadagiti kongregasion, ken nangipasdek a sititibker iti Kristianidad. (Ara 4:4; kap 13, 14, 16-19) Iti sumagmamano laeng a tawen iti nagbaetan ti 33 ken 70 K.P., rinibu a manamati ti naikameng iti adu a kongregasion manipud Babilonia agingga idiay Roma, ken nalabit iti ad-adayo pay a paset ti laud. (1Pe 5:13; Ro 1:1, 7; 15:24) Makapainteres ta manmano laeng idi ti kopia ti Kasuratan. Kadawyanna a dagiti laeng nasaliwanwan ti addaan kadagiti lukot wenno kadagiti aniaman a kita ti libro. Iti pagano a dagdaga, dagiti tattao awan pannakaammoda maipapan iti Biblia wenno iti Dios ti Biblia, ni Jehova. Gistay amin a banag ket kasapulan a maipakaammo babaen iti panangisao. Awan idi dagiti komentario, konkordansia, ken ensiklopedia ti Biblia a mabalin nga aramaten. Gapuna, iti kongregasion iti daydi a tiempo, napateg dagiti namilagruan a sagut a kas iti naisangsangayan a pannakaammo, kinasirib, panagsao iti nadumaduma a pagsasao, ken nauneg a pannakaawat kadagiti naipaltiing a sasao. (1Co 12:4-11, 27-31) Ngem inton saanen a kasapulan dagidiay a banag, aglabasdan, kas insurat ni apostol Pablo.
Naiduma a Kasasaad Ita. Saantayon a makita a ti Dios agar-aramid pay iti kakasta a milagro babaen kadagiti Kristiano nga adipenna ita. Amin a banag a kasapulan dagiti makabasa ken makasurat a populasion ti lubong ket addan ken mabalindan a magun-odan. Kasta met, tapno matulongan dagidiay di makabasa ngem kayatda ti dumngeg, adda dagiti mataengan a Kristiano a nakagun-od iti pannakaammo ken kinasirib, babaen iti panagadal ken kapadasan. Kadagitoy a tiempo, saan a kasapulan a mangaramid ti Dios iti kakasta a milagro tapno patalgedanna a ni Jesu-Kristo ti dinutokanna a manangispal, wenno tapno mangipaay iti pammaneknek a supsuportaranna dagiti adipenna. Uray no ti Dios itultuloyna nga ipaayan dagiti adipenna iti pannakabael nga agaramid kadagiti milagro, saan a mangkombinsir dayta iti amin a tattao, ta uray dagiti nakasaksi kadagiti milagro ni Jesus, saan nga amin ket natignay a mangakseptar kadagiti sursurona. (Jn 12:9-11) Iti sabali a bangir, ti Biblia pakdaaranna dagiti mananglais, ta addanto pay makapasiddaaw nga ar-aramid ti Dios a mapasamak inton madadael ti agdama a sistema ti bambanag.—2Pe 3:1-10; Apo kap 18, 19.
Kas konklusion, mabalin a kunaen a dagidiay di umannugot iti kaadda dagiti milagro saanda a patien nga adda di makita a Dios ken Namarsua wenno patienda a saanna nga inaramat ti pannakabalinna iti aniaman a pamay-an a nabilbileg ngem iti tao sipud idi panamarsua. Ngem ti saanda a panamati saanna a pagbalinen ti Sao ti Dios kas awanan epekto. (Ro 3:3, 4) Dagiti salaysay ti Biblia maipapan kadagiti milagro ti Dios ken iti naimbag a panggep a naibanagda, a kanayon a maitunos dagitoy kadagiti kinapudno ken prinsipio a masarakan iti Saona, iyukuokda ti panagtalek iti Dios. Mangipaayda iti nabileg a pammasiguro a ti Dios maseknan iti sangatauan ket kabaelanna a salakniban dagidiay agserserbi kenkuana ken pudno a salaknibannanto ida. Dagiti milagro agpaayda kas mangisimbolo a padron, ket ti rekord maipapan kadagita pabilgenna ti pammatitayo nga iti masanguanan bumallaetto ti Dios iti namilagruan a pamay-an, a paimbagenna ken bendisionanna ti matalek a sangatauan.—Apo 21:4.