Allar þessar þjáningar

„AF HVERJU þurfa einstaklingar og þjóðir að þola allar þessar hræðilegu þjáningar . . . ? Guð er álitinn vera persónugervingur alls tilgangs í lífinu en samt er svo mikið tilgangsleysi í þessum heimi, svo miklar tilgangslausar þjáningar og glórulaus synd. Er Guð kannski það sem Nietzsche sakaði hann um: harðstjóri, svikari, svindlari og böðull?“ — Hans Küng: On Being a Christian.

Eins og sjá má er kaþólski guðfræðingurinn Hans Küng einfaldlega að lýsa þraut sem margir standa ráðþrota frammi fyrir — af hverju leyfir almáttugur, kærleiksríkur Guð allar þessar þjáningar? Hefurðu ekki heyrt fólk spyrja slíkrar spurningar? Hver einasti maður með snefil af meðaumkun harmar það sem Küng kallar ‚stöðugan straum blóðs, svita og tára, sársauka, sorgar og ótta, einmanaleika og dauða.‘ Raunar er þetta frekar eins og gríðarlegur flaumur hryllings og angistar sem hefur spillt lífi milljóna manna í aldanna rás. — Jobsbók 14:1.

Fyllt ‚mæðu og hégóma‘

Hugsaðu um þjáningarnar sem rekja má til styrjalda, um sársauka fyrstu fórnarlambanna og kvöl þeirra sem eftir lifa til að syrgja ástvini, svo sem foreldra og ættingja limlestra og látinna barna og borgara. „Síðastliðin 10 ár hefur ein og hálf milljón barna fallið í hernaðarátökum,“ að sögn Rauða krossins. Árið 1994 „voru hundruð þúsunda karla, kvenna og barna brytjuð niður grimmilega og kerfisbundið“ í Rúanda, að því er Rauði krossinn segir.

Ekki má svo gleyma sársaukanum sem barnaníðingar valda. Harmþrungin móðir sagði eftir að sonur hennar, sem leikskólakennari misnotaði kynferðislega, svipti sig lífi: „Maðurinn sem misnotaði son minn . . . eyðilagði hann og marga aðra drengi með kerfisbundnasta og spilltasta hætti sem hugsast getur.“ Og hvað um kvalarmartröð fórnarlamba tilfinningalausra raðmorðingja og annarra morðingja, líkt og þeirra sem handteknir voru á Bretlandi eftir að þeir höfðu „án refsingar rænt, nauðgað, pyndað og drepið í 25 ár“? Þegar litið er yfir mannkynssöguna virðist þeim sársauka og þjáningum engin takmörk sett sem karlar og konur hafa valdið hvert öðru. — Prédikarinn 4:1-3.

Við þetta má svo bæta þjáningum af völdum geðrænna kvilla og hvers kyns sjúkdóma, og þeim ógurlega harmi sem það veldur að missa ástvin um aldur fram. Og þá má einnig nefna angist þeirra sem verða fyrir barðinu á hungursneyð eða svokölluðum náttúruhamförum. Fáir mótmæla þeim orðum Móse að hin 70 til 80 ár, sem við lifum, séu full af ‚mæðu og hégóma.‘ — Sálmur 90:10.

Þáttur í tilgangi Guðs?

Getur hugsast, eins og sumir hafa haldið fram, að þessar þrotlausu þjáningar séu þáttur í einhverjum óskiljanlegum tilgangi Guðs? Þurfum við að þjást til að kunna að meta lífið í ‚öðrum heimi‘? Er það rétt sem franski heimspekingurinn Teilhard de Chardin hélt fram að „þjáningarnar, sem drepa og sundra, séu manninum nauðsynlegar til að hann geti lifað og orðið andi“? (The Religion of Teilhard de Chardin; leturbreyting okkar.) Örugglega ekki!

Hefði hugulsamur skapari af ásettu ráði skapað banvænt umhverfi og síðan sagst vera meðaumkunarsamur þegar hann bjargaði fólki undan áhrifunum af því? Auðvitað ekki! Hví skyldi kærleiksríkur Guð gera slíkt? Hvers vegna leyfir Guð þá þjáningar? Taka þjáningar einhvern tíma enda? Þessar spurningar eru ræddar í greininni á eftir.

[Rétthafi á blaðsíðu 3]

Ljósmynd WHO: P. Almasy