Fornri bókrollu „rúllað út“

ÁRIÐ 1970 fundu fornleifafræðingar brennda bókrollu við Engedí í Ísrael nálægt vesturströnd Dauðahafsins. Þeir fundu hana þegar þeir voru að grafa upp samkunduhús sem var brennt þegar þorpið var lagt í eyði, líklega á sjöttu öld. Bókrollan var svo illa farin að ekki var hægt að lesa hana. Það var ekki einu sinni hægt að rúlla henni út án þess að skemma hana. En með hjálp þrívíddarskanna var hægt að „rúlla út“ bókrollunni. Og með stafrænum myndahugbúnaði er hægt að lesa hana.

Hvað kom í ljós þegar búið var að skanna bókrolluna? Hún hefur að geyma biblíutexta. Í slitrinu eru nokkur vers úr byrjun 3. Mósebókar. Í þessum versum er meðal annars að finna fjórstafanafnið, eiginnafn Guðs á hebresku. Bókrollan er talin vera frá árunum 50–400 sem þýðir að hún er elsta hebreska biblíuritið sem hefur fundist frá því að Kúmranhandritin fundust. „Þar til hægt var að lesa úr slitrinu frá Engedí af 3. Mósebók hafði verið um þúsund ára langt bil á milli Dauðahafshandritanna, sem voru rituð seint á tímum síðara musterisins og eru um tvö þúsund ára gömul, og miðaldahandritsins Aleppo Codex frá tíundu öld,“ segir Gil Zohar í dagblaðinu The Jerusalem Post. Sérfræðingar segja að bókrollan sýni að texti Tórunnar „hafi varðveist vel í þúsundir ára án þess að mistök afritara hafi slæðst inn.“