Mek Piipl Si Se Yu Rispek Dem

1. Wa mek piipl lov it wen ada piipl rispek dem? (Pravorbz 22:1)

YU LOV it wen piipl shuo yu nof rispek, no chuu? Ye man! Evribadi waahn fi nuo se piipl rispek dem, an wi fiil gud wen piipl shuo wi rispek. Das wai di Baibl se “wen piipl rispek yu, it beta dan silva an guol.”​—Riid Pravorbz 22:1.

2-3. Wa mek som a di taim it aad fi shuo rispek tu piipl, an uu an uu wi fi shuo rispek tu?

² Somtaim it aad fi shuo rispek tu piipl. An wan a di riizn fi dat a kaa it iizi fi si dem bad wiez. Plos nowadiez, piipl aadli shuo rispek tu dem wan aneda. Bot wi kyaahn du laik dem. Wa mek? Kaa Jeuova waahn wi fi “rispek evribadi.”​—1 Pii. 2:17.

³ Iina da lesn ya, wi a-go luk pan wa it miin fi rispek piipl an ou wi kyan mek di piipl dem we (1) iina wi fambili, (2) iina wi kanggrigieshan, an (3) piipl we naa sorv Jeuova yet si se wi rispek dem. An wi a-go si ou wi kyan shuo rispek tu evribadi, aal wen it aad fi dwi’it.

A WA IT MIIN FI RISPEK ADA PIIPL?

4. A wa it miin fi rispek ada piipl?

⁴ Wen wi a taak bout “rispek” fi piipl, it av fi du wid wa yu tingk bout dem an ou yu chriit dem. So wen wi si se sumadi av som gud wiez ar du som big an impuotant tingz, ar dem mait-a av som impuotant pozishan iina laif, dem ting de a-go mek wi riet dem an waahn fi big dem op, an a so wi shuo se wi rispek dem. Bot wen wi a shuo rispek, it fi riil. An fi dat apm, it afi a kom fram wi aat.​—Mat. 15:8.

5. Wa kyan elp wi fi shuo rispek tu piipl?

⁵ Jeuova waahn wi fi rispek ada piipl. Laik im tel wi se wi fi rispek “di govament” dem. (Ruo. 13:1, 7) Bot som piipl mait-a se, “Mi wi rispek piipl so langks dem du tingz fi shuo se dem dizorv it.” Bot yu tingk dat a di rait wie fi luk pan tingz? Nuo sa! Wi no shuo rispek tu piipl kaaz a wa dem du ar wa dem no du. Bot wi dwi’it kaaz Jeuova waahn wi fi shuo rispek tu piipl an wi waahn fi mek im api.​—Jash. 4:14; 1 Pii. 3:15.

6. Yu tingk wi kyan rispek sumadi we no rispek wi? Tel wi wa mek yu se so. (Luk pan di picha tu.)

⁶ Som piipl mait-a wanda, ‘Wi kyan rispek sumadi uu no rispek wi?’ Ye man! Luk pan wa did gwaan wid dem piipl ya iina di Baibl. King Saal did shiem im bwai pikni Janatan infronta ada piipl. (1 Sam. 20:30-34) Bot iivn duo Saal did du dat, Janatan did stil rispek im faada an bak im wen dem go a waar. (Ek. 20:12; 2 Sam. 1:23) Di Liida fi di priis dem we niem Iilai did kliem se Ana did jongk. (1 Sam. 1:12-14) Bot wen Ana did a taak tu Iilai, shi shuo se shi rispek im iivn duo evribadi did nuo se Iilai did a put op wid slaknis kaa im neehn a karek im bwai pikni dem. An im shuda du beta kaa im a did di liida fi di priis dem. (1 Sam. 1:15-18; 2:22-24) An som man iina Atenz did kaal Paal wan “likl bod-brien, mout-a-masi man.” (Aks 17:18) Bot iivn duo dem du dat, wen Paal did a taak tu dem, im neehn dis dem. (Aks 17:22) Dem egzampl de shuo wi se wen wi riili lov Jeuova an no waahn du notn fi ort im, dat wi push wi fi shuo rispek tu ada piipl iivn wen it no iizi fi du. Mek wi taak bout uu an uu wi fi shuo rispek tu an wa mek.

RISPEK DI PIIPL DEM WE IINA YU FAMBILI

7. Wa mek it mait-a aad fi rispek di piipl dem iina yu fambili?

⁷ Wa mek it mait-a aad? Wi de roun wi fambili dem nof, so wi a-go si dem gud wiez an wi a-go si dem bad wiez tu, ar som a dem mait-a sik bad an it aad fi tek kier a dem, ar som a dem lov wori wori op demself an evriting bada dem. An yu guda av som ada wan iina yu fambili we chat eniting we kom a dem mout an wi du tingz fi ort yu. Aal a wi waahn fi fiil komfatebl wen wi de mongks wi fambili, bot som piipl disrispek evribadi iina dem fambili so no piis no de iina di yaad. Jos laik ou aatraitis mek di difrant difrant badi paat dem no wok gud, a siem wie so disrispek kyan mek di difrant difrant piipl dem iina di fambili no wok tugeda az wan. Wi kyaahn kyuor aatraitis, bot wi an evribadi iina di fambili kyan lorn fi rispek wi wan aneda an liv tugeda az wan.

8. Wa a wan big riizn we mek wi fi shuo rispek tu di piipl dem iina wi fambili? (1 Timoti 5:4, 8)

⁸ Wa mek wi fi shuo rispek? (Riid 1 Timoti 5:4, 8.) Iina di fos leta we im did rait tu Timoti, Paal did taak bout ou evribadi iina di fambili fi chriit dem wan aneda. Im mek wi nuo se di mien riizn wa mek wi fi rispek di piipl dem iina wi fambili, a no kaaz wi afi dwi’it, bot a so wi shuo se wi lov Jeuova an a paat a ou wi worship im. A Jeuova mek fambili kom bout. (Ifii. 3:14, 15) So wen wi shuo rispek tu di piipl dem iina wi fambili, a shuo wi a shuo se wi rispek Jeuova. (1 Timoti 5:4.) A wan big riizn dat fi rispek di piipl dem iina wi fambili, no chuu?

9. Ou wan ozban an waif kyan shuo se dem rispek dem wan aneda? (Luk pan di picha dem tu.)

⁹ Ou yu kyan shuo rispek? Wan ozban we rispek im waif a-go shuo se shi wot nof tu im no onggl wen dem de roun piipl, bot wen dem de bai demself tu. (Pr. 31:28; 1 Pii. 3:7) So im naa go biit ar, ar shiem ar infronta piipl, ar mek shi fiil laik shi no wot notn. Wan breda we niem Ariela we liv iina Aajentiina se: “Kaaz a di kain-a siknis we mi waif av, som a di taim shi se som sitn we mek mi fiil a wie. Wen tingz laik dat apm, mi jos afi memba miself se a no so shi riili stie. Dem taim de 1 Korintiyan 13:5 elp mi fi memba se mi fi taak tu ar iina wan wie we shuo se mi rispek ar.” (Pr. 19:11) Wan waif we av nof rispek fi ar ozban taak gud tingz bout im wen shi de roun ada piipl. (Ifii. 5:33) So shi naa go mak im ar av a prablem wid evri likl ting we im du, kaa shi nuo se dem sitn de kyan mash op dem marid laif. (Pr. 14:1) Wan sista iina Itali uufa ozban iizi fi wori wori op imself se: “Som a di taim mi fiil laik se mi ozban wori wori op imself bout tingz tu moch. Fos taim di ting dem we mi se an ou mi mek op mi fies did shuo se mi neehn av no rispek fi im. Bot mi fain se di muor mi de roun piipl we shuo se dem rispek ada piipl, it elp mi fi shuo mi ozban rispek.”

10. Ou di yong piipl dem kyan shuo se dem rispek dem mada an faada?

¹⁰ Yong piipl, unu fi du di sitn dem we unu mada an faada se unu fi du. (Ifii. 6:1-3) Wen yu a taak tu yu mada an faada, yu fi mek dem si se yu rispek dem. (Ek. 21:17) Dem a-go niid yu fi tek kier a dem wen dem a get op iina iej, an dat a wan wie yu shuo se yu rispek dem. Luk pan wa did gwaan wid María uufa faada a neehn wan Jeuova Witnis. Wen ar faada did get sik, im did mek it aad fi shi tek kier a im. Shi se: “Mi prie no fi onggl av rispek fi mi faada, bot fi kyan shuo im se mi rispek im tu. Mi tel miself se ef Jeuova se mi fi rispek mi mada an faada, den im wi elp mi fi dwi’it. Afta a wail, mi get fi si se mi faada no afi chienj im wiez dem fi mi rispek im.” Wen wi shuo se wi rispek di piipl dem iina wi fambili iivn duo it mait-a aad som a di taim, a shuo wi a shuo se wi rispek Jeuova, di Wan we mek di fambili.

OU WI KYAN SHUO DI BREDA AN SISTA DEM IINA DI KANGGRIGIESHAN SE WI RISPEK DEM?

11. Wa mait-a mek it aad fi shuo som a di breda an sista dem rispek?

¹¹ Wa mek it mait-a aad? Wi breda an sista dem chrai fi liv ou di Baibl se dem fi liv. Bot som a di taim dem mait-a chriit wi bad, joj wi rang, an som a dem mait-a nagin bad. Ef wan breda ar wan sista iina di kanggrigieshan stie dem wie de, wi mait-a fain it aad fi rispek dem. (Kol. 3:13) Bot wa kyan elp wi?

12. Wa mek it impuotant fi shuo rispek tu di breda an sista dem iina di kanggrigieshan? (2 Piita 2:9-12)

¹² Wa mek wi fi shuo rispek? (Riid 2 Piita 2:10,11.) Iina im sekan leta we im did rait, Piita did se som a di breda an sista dem iina di kanggrigieshan neva did a taak tu ‘di elda dem’ iina wan wie we shuo se dem rispek dem. Wa yu tingk di ienjel dem did du wen dem si dat a gwaan? Dem ‘neehn se notn bad bout dem’ kaa dem did av nof rispek fi Jeuova. Tingk bout dat! Di ienjel dem porfek, an stil dem neehn se notn bad bout dem man de we did ful a demself. Insted-a dat dem lef it tu Jeuova fi joj dem. (Ruo. 14:10-12; luk pan Juud 9.) Wa wi kyan lorn fram wa di ienjel dem did du? Ef wi fi shuo rispek tu di wan dem we a fait gens wi kaaz a wa wi biliiv iina, yu no tingk wi fi shuo nof muor rispek tu di breda an sista dem iina di kanggrigieshan? (Ruo. 12:10) Wen wi du dat wi a shuo se wi av nof rispek fi Jeuova.

13-14. Ou wi kyan shuo di breda an sista dem iina di kanggrigieshan se wi rispek dem? (Luk pan di picha dem tu.)

¹³ Ou yu kyan shuo rispek? Eldaz, wen unu a tiich, unu fi dwi’it iina wan wie we shuo se unu lov di breda an sista dem. (Failii. 8, 9) So ef unu afi jraa op sumadi, dwi’it iina wan nais wie an no dwi’it wen unu beks. Sistaz, unu kyan elp di breda an sista dem iina di kanggrigieshan fi rispek dem wan aneda wen unu no chat notn fi tier dong unu wan aneda. (Taitos 2:3-5) Aal a wi kyan shuo se wi av nof rispek fi di elda dem wen wi lisn tu dem an du wa dem se an wen wi tangk dem fi di aad wok we dem a du. Wi kyan tangk dem wen dem du dem miitn paat dem, liid out di gruup fi sorvis, an wen dem elp di wan dem we mek “a rang muuv.”​—Gya. 6:1; 1 Tim. 5:17.

¹⁴ Wan sista we niem Rocío did fain it aad fi rispek wan a ar elda dem uu did yuuz di Baibl fi elp ar fi nuo wa fi du. Shi se: “Mi did fiil se im did a diil wid mi tuu chrang. An wen mi de a mi yaad, a bie bad tingz mi se bout im. Aalduo mi chrai no fi shuo it, iina mi aat mi jos fiil laik se im neehn kier bout mi.” Bot a wa did elp Rocío? Shi se: “Wan a di taim mi did a du mi Baibl riidin, an mi riid sitn iina 1 Tesaluoniyan 5:12, 13, we elp mi fi si se mi neehn a rispek di breda, an sed taim mi kanchens staat bada mi. So mi prie tu Jeuova an luk op tingz iina di buk an pamplet dem we kuda elp mi fi chienj mi wiez. Afta a wail, mi get fi si se a no di breda a di prablem bot mi did jos niid fi ombl miself. Nou mi andastan se ef mi no ombl miself it a-go aad fi mi fi shuo rispek tu ada piipl. Mi nuo mi kyan du beta. An it mek mi fiil gud wen mi chrai mi bes fi shuo se mi rispek piipl kaa mi si se Jeuova api wid mi wen mi du dat.”

OU WI KYAN SHUO RISPEK FI DI PIIPL DEM WE NAA SORV JEUOVA YET?

15. Wa mek it mait-a aad fi shuo rispek tu piipl we a no Jeuova Witnis?

¹⁵ Wa mek it mait-a aad? Nof a di taim wi miit piipl iina fiil sorvis we no waahn ier notn fram wi bout Gad ar di Baibl. (Ifii. 4:18) Som a dem no waahn ier notn fram wi kaaz a wa dem lorn fram dem a likl pikni. It mait-a aad fi diil wid di piipl dem we wi go a skuul wid an iivn di tiicha dem tu, an it mait-a aad fi diil wid di piipl dem we wi wok wid. An so afta a wail, wi mait-a fain se wi na’av no rispek fi dem piipl de agen.

16. Wa mek it impuotant fi wi shuo rispek tu di piipl dem we naa sorv Jeuova yet? (1 Piita 2:12; 3:15)

¹⁶ Wa mek wi fi shuo rispek? Memba se Jeuova si ou wi diil wid piipl uu naa sorv im yet. Di apasl Piita did tel di Kristiyan dem se dem fi memba se wa dem du kyan mek piipl waahn fi “priez Gad.” An das wai im mek dem nuo se dem fi aalwiez redi fi taak op bout wa dem biliiv iina, bot wen dem a dwi’it, dem fi dwi’it iina ‘wan jengkl an nais wie, an mek di piipl dem si se dem av nof rispek fi dem.’ (Riid 1 Piita 2:12; 3:15.) So weda wi de a kuot kaaz a wa wi biliiv iina, ar wi a mek wi nieba dem nuo wa mek wi biliiv wa wi biliiv iina, wi fi chriit dem gud laik se a Jeuova wi tan op infronta. Memba se Jeuova a wach an a lisn tu di sitn dem we wi se an ou wi se it. A wan gud riizn dat fi wi shuo rispek tu di wan dem we naa sorv Jeuova yet, no chuu?

17. Ou wi kyan shuo se wi rispek di piipl dem we wi priich tu an di wan dem we wi wok wid?

¹⁷ Ou yu kyan shuo rispek? Wen wi de iina fiil sorvis, wi no waahn fi gwaan laik wi beta dan piipl kaa wi mait-a nuo muor bout di Baibl dan dem. Insted-a dat, wi fi chriit dem beta dan ou wi wuda chriit wiself, an memba se dem wot nof tu Gad. (Agai 2:7; Fil. 2:3) Ef sumadi shiem yu kaaz a wa yu biliiv iina, du, chrai aad fi no shiem dem bak. Laik no se notn we kuda mek it luk laik se yu braita dan dem an dem no nuo notn. (1 Pii. 2:23) An ef yu se sitn we yu fiil bad bout, no ich fi tel dem se yu sari. Ou yu kyan mek di piipl dem we yu wok wid nuo se yu rispek dem? Mek dem si se yu a sumadi we wok aad, an chrai fi si di gud wiez dem we dem av. (Taitos 2:9, 10) Wen yu shuo se yu anis an wok aad, piipl naa go aalwiez api wid yu, bot yu kyan nuo fi shuor se Jeuova a-go api wid yu.​—Kol. 3:22, 23.

18. Wa mek it wot it fi wok aad fi rispek evribadi?

¹⁸ Bies pan aal a wa wi taak bout aredi, a wol iip a gud kyan kom fram it wen wi wok aad fi mek piipl si se wi rispek dem. Wen wi shuo se wi rispek di piipl dem iina wi fambili, a shuo wi a shuo se wi rispek Jeuova, di Wan we mek di fambili. An a siem wie so wen wi shuo se wi rispek di breda an sista dem iina di kanggrigieshan, a shuo wi a shuo se wi rispek wi Faada, Jeuova. An wen wi shuo nof rispek tu di piipl dem we naa sorv Jeuova yet, a mek wi a mek it iiziya fi dem big op Jeuova an gi im di priez we im fi get. Iivn ef som piipl no shuo wi rispek, it wot it fi shuo dem se wi rispek dem. Wa mek? Kaa Jeuova a-go bles wi an im mek wi nuo se im a-go rispek di wan dem we gi im nof rispek.​—1 Sam. 2:30.