QOꞌNE 2
FAARO 132 Mitte Kendeennen
Miniinki Annuwwi, Miniinxa Amuwwa Haꞌnooxxa Ulfeesse
“Haꞌnoo miniinki annuwwi,. . . dubarte ulfeesse.”—1Ph. 3:7.
MIꞌLACHCHO
Mitti miniinki anni haasoꞌaꞌneexxenna assaꞌneexxe yaanenni miniinxa ama isixxa ulfeessa dandeꞌaaki hittate?
1. Yihowwa bulii qophpheesseexxi taakkaxxi buuto maachcho?
YIHOWWA “gammashshoti Magenon” ittanni noꞌonna gammandaꞌni heꞌnonnaa hasaꞌneen. (1Xi. 1:11) Isi gammandaꞌni heꞌnannoshsha assitaaxxa heddo yaanuwwa noꞌaa uwween. (Yaq. 1:17) Tenne uwwa giddiiꞌni mitte buliiten. Mitti labbakinna meyyaxxi buliiteꞌni eꞌyinaa wodda weliꞌaan weli eeyyatee, ulfeessateenna lummisatee kako aangaan. Insaꞌne weliꞌaan weli anfeexxa jaalala jabeesseꞌnaꞌni meꞌinaa wodda gammashshoti hedha dandeennaan.—Fak. 5:18.
2. Techchixxe yannaꞌni heddi miniinki annuwwi ifixxa miniinxa amuwwa galchaꞌneeki hittate?
2 Yaadissaaxxa heddi arenna aroꞌi, jila insaꞌnexxi baro aangemmaxxa kako deeneꞌeen. Tennenaaꞌni kexxeexxa, mine insaꞌnekenaaꞌni gammashsho baxxeꞌeen. Shiqixxe yannaꞌni Buttatixxi Fayyuntetixxi Orga, fulchiteexxe rippoorteꞌni heddi miniinki annuwwi miniinxe amuwwa insaꞌnexxeꞌni bisokeꞌni miidhdhama geesisaꞌneexxa, haasoꞌiki yookiin yaadiki miidhaꞌneexxa kulendeꞌeen. Iitta hexxeexxa yaane assaaki miniinki anni, manji hedhaa wodda isee ulfeessaꞌni qofiti mine heꞌnaa wodda isee miidhaꞌneeke kada dandeꞌaan. Ittan miniinki annuwwi pornogiraafea uudaake kadaa wodda buliiteeꞌni rakko geltaan.
3. Mitti miniinki anni miniinxa ama isixxa miicaashsha assitaaxxi yaanuwwa maachcho kada dandeetta?
3 Mitti mitti miniinki annuwwi miniinxa ama isixxa miicaashsha assitaaxxi yaanuwwa maachcho? Dedha annuwwi insaꞌnee nosseeki elobaaka adaba afeeke kadaaxxi hexxaan, tenneꞌaa miniinxa ama ifixxa miica rakko afebaaxxe yaaneshsha assine hendaaxxinna hexxaan. Weli kinni nophpheeki “labballunte isixxa” ‘miniinxi ama egendaashsha labbaki hunna laꞌoonfata hasissaan’ hitaaxxi seeribeloxxi hedino hexxeexxe aada giddoten. Hiiriqi kinni yaadiki yookiin aaraa wodda ifi hira hasissaaxxa barateebaan. Mitti mitti labballi kinni pornogiraafe duuchchinii wodda uudammaxxeꞌe, dubarteteenna maaliinxe afenshaa seeribeloxxa hedino afeen. Ittan lebendaaxxa kinni, Koroniinke dhukkubixxe buutonaaꞌni kexxeexxa, tinni rakko lebbaꞌni meꞌiteexxa rippoorteteꞌni kulendeen. Hiini buutonna hexxoole, mitti miniinki anni miniinxa ama isixxa miica hasissabaan.
4. Kirsitaana kadeeki miniinki annuwwi heene yaanenaaꞌni ifi heqqedha hasissa? Mayee?
4 Kirsitaana kadeeki miniinki annuwwi dubartetee seeribeloxxa uushsho afabaashsha ifi heqqedha hasissaan.b Mayee? Buutotinna mitti manji qalbeti hedeexxa yaane muuxammaxxeeten. Hawaarya Phawuloosi Roome hedhemmaka hariiremeeka Kirstaana, “tinni aada haꞌnoo qarsitoꞌaa waaldinoqqe” hiyye xexxeꞌachchiiseemman. (Rom. 12:1, 2) Phawuloosi tennee daddaabbe Roomeke Kirsitaaniꞌaa borreesseeki, gubaꞌe hundeessendeexxinni qeerraaxxe wogga uduman. Kaddoolenna Phawuloosi hiyyeexxi yaane ifissaꞌneeshshanni, gubaꞌe giddo hedhemmake mitte mitte mannixxe sammonaaꞌni aadatixxinna buttatixxi hedino fulde muddeemmabaan. Phawuloosi insaꞌnee hedinotinna adabiki jijjiiremmaashsha jabeesse gorseeki tenneꞌaaten. Kunni gorsi taꞌixxe yannaꞌni Kirsitaana kadeeki miniinke annuwwi duuchchi hujeteꞌni hosisa hasissaaken. Yaadissaaxxa, taꞌixxe yannaꞌninna mitti mitti Kirstaani buttatixxe hedinonni boojiꞌeme miniinxe amuwwa insaꞌnexxeꞌni miidhdhama geesisaꞌneen.c Yihowwa mitti miniinki anni miniinxa ama isixxa abidoꞌa hasaꞌneeki hittate? Konne qortumika hiissichcho tinni qoꞌne hundeessendeexxe xiqsenaaꞌni alfinannon.
5. Taakkaka Pheexiroosi 3:7 xxe hundaayyeshsha, mitti miniinki anni miniinxa ama ifixxa abida hasissaaki hittate?
5 Taakkaka Pheexiroosi 3:7 yaansis. Yihowwa miniinki annuwwi miniinxa ama ifixxa ulfeessaashsha ajajeen. Ulfinni mitte lumminse uundaanneka manjo abindaanne ora leellishshaaxxe yaanen. Mitti miniinxa ama ifixxa ulfeessaaki miniinki anni isee baꞌluntetinna jaalalati abidaan. Tenne qoꞌneꞌni mitti miniinki anni miniinxa ama ifixxa ulfeessaꞌneexxa leellisha dandeꞌaaki hittate kaddeexxa uundannon. Edinsennexxi miniinki anni miniinxe ama isixxee ulfinne afebaaxxa leellishaake adaban hinaanneka uundo.
MINIINXA AMA ATIXXA SALPHISAAKE ADABUWWANAAꞌNI BAYYAT
6. Yihowwa miniinxa ama ifixxa ganaaka labballo uudaaki hittate? (Qolaasiyaasi 3:19)
6 Bisokeꞌni miidhdhama geesisatenaaꞌn. Yihowwa fuggichcha kadeeka hoone manjonna eeyyabaan. (Far. 11:5) Yihowwa giddiiꞌninni miniinxe ama ifixxeꞌni midhdhama geesisaaka manjo eeyyabaan. (Mil. 2:16; Qolaasiyaasi 3:19 yaansis.) Tenne qoꞌnexxi keꞌitiinxi 1 Pheexiroosi 3:7 keꞌni afendaaxxi xiqse, mitti miniink anni ifixxa miniinxa ama elo garinni abida gophaꞌneexxe kaddoole, Mageniki welti afeexxi firunte miidhendaaxxa ifissaan. Matanga Yihowwa kadha isixxa laqabaan.
7. Effesooni 4:31, 32 xxe hundaayyeshsha, miniinki annuwwi hoone haasoꞌanaaꞌni bayyata hasissa? (“Ifisemeeka Yaada” uudi)
7 Haasoꞌiki miidhatenaaꞌn. Mitti mitti miniinki annuwwi aaretinna qalbe enqitaaxxe haasoꞌaaxxe yaanenni miniinxa ama ifixxa miidhaan. Kaddoomaleꞌe, Yihowwa “mufe, aare, cancanna yowwichcho” ijjenda eeyyabaan.d (Effesooni 4:31, 32 yaansis.) Isi duuchchiinxa yaane laqaan. Yihowwa miniinki anni qofitti mine heꞌnaa woddanna miniinxa ama ifixxa haasoossaꞌneeka ora hubataan. Miniinki anni miniinxa ama isixxa haasoꞌiki miidhaꞌneexxe kaddoole, bulii calla kaddebaangi Yihowwanni afeexxi mittuntenna diigema dandeettaan.—Yaq. 1:26.
8. Yihowwa pornogiraafette afeexxi uushsho hitta hexxeexxe? Mayee?
8 Pornogiraafe uudatenaaꞌn. Yihowwa pornogiraafetee afeexxi uushsho maachcho? Ijjenda eeyyabaan. Battitte fakkuwwa uudaaki mitti miniinki anni Yihowwanni welt afeexxa firuntenna gophaan. Ittan miniinxa ama isixxanna salphisaan.e Yihowwa mitti miniinki anni miniinxe ama isixxee assaꞌneexxe yaanenni calla kaddebaangi, hedaꞌneexxe yaanenninna addatameeke kadoꞌaa hasaꞌneen. Yesuusi mitti labbaki meyyaxxa gaabbetixxe illenni uudaꞌnoole “qalbe isixxeꞌni” isenni welt yabaabuleexxa haasoꞌeen.f—Mat. 5:28, 29.
9. Mitti miniinki anni gara affebaaxxe maaliinxe afenshanni, miniinxa ama salphisaa wodda Yihowwa tennee yaane gibaꞌneeki mayeete?
9 Maaliinxe afenshanni salphisatenaaꞌn. Mitti mitti miniinki annuwwi miniinxa ama salphisaake, battichchanna wodanni iseki isee nageꞌa kutaake orinni maaliinxa afensha muunxaashsha gaddachchaan. Yihowwa iita hedheeka umo ifika calla eeyyatikanna mararte beloka adaba eeyyabaan. Yihowwa miniinki anni miniinxa ama eeyyaashsha, lummise uudaashshanna yaada iseka ulfeessaashsha hasaꞌneen. (Eff. 5:28, 29) Mitti Kirsitaana kadeeki miniinki anni, miniinxa ama isixxa salphisoole, miidhoole yookiin pornogiraafe uudoolenaꞌa? Hedinotinna assaꞌneexxe yaanenni jijjiirema dandeꞌaaki hittate?
MINIINKI ANNI ELOBAAKA ADABA WAALA DANDEꞌAAKI HITTATE?
10. Miniinki annuwwi Yesuusike fakkeennanaaꞌni laꞌo alfa dandeꞌaaki hittate?
10 Mitti miniinki anni miniinxa ama miidhaakanna salphisaaka adaba waalaashsha gargaartaaxxi yaane maachcho? Yesuusii fakkaatatee woꞌlaancho assaten. Yesuusi aadheemmake kadanna gophoole, hordofooleeyye isixxa abideemmaki ori, mitti miniinki anni miniinxa ama isixxa abidaaki hittate kaddeexxa fakkeenna kadaan. (Eff. 5:25) Fakkeennakeꞌe, Yesuusi hawaaryaate isixxa abidaammakenna haasoossaammake oranaaꞌni, miniinki annuwwi maa barachcho alfaaxxa uundo.
11. Yesuusi hawaaryaate isixxa abidaammaki hittate?
11 Yesuusi hawaaryaate isixxa abidaammaki baꞌluntetinna ulfinnikiten. Isi insaꞌnee miicaammabaan yookiin insaꞌnee moꞌaa hasaammabaan. Yesuusi insaꞌneke Goottanna Barsiisanjo kadoolenna, baalle afeexxa hunnati leellishaammabaan. Tenne irra ifi heeshshi asse insaꞌnaa ergatemaamman. (Yoh. 13:12-17) Hordofooleeyye isixxa; “anenaaꞌni baratte, ani shaqqaken, qalbetinna ifi heeshshi asseenneken, hafuura adhdhitinaan” hiyyeen. (Mat. 11:28-30) Yesuusi shaqqake kadeexxa qalliyye. Shaqqa manji gophaaleessakebaan. Tenne irra ifi hiratika giddika jabeenna afeen. Hifachchiissaaxxi yaane futti hitaa wodda miiraan, ittan yaane assiteeshsha kadabaan.
12. Yesuusi wele haasoossaammaki hittate?
12 Yesuusi wele haasoossaammaki jajjabeessaakenna dayyeessaake garinniten. Hordofooleeyye isixxanna haasoꞌiki miidhe egeꞌnebaan. (Luq. 8:47, 48) Matanga isoo moromaammaki manni isoo yowwaammaxxanna aarsatee woꞌlaanaammaxxa yanna “hiisse yowweemmabaan.” (1Ph. 2:21-23) Elobaaxxa yaane hiisse haasoꞌati irra sammi hiyyatee melledheemmaxxi yanna hexxemman. (Mat. 27:12-14) Kunni Kirsitaana kadeeke miniinke annuwwa eloke fakkeennan!
13. Matwoosi 19:4-6 kulendeeshsha, mitti miniinki anni “miniinxe ama isixxenni guduunfemaaki” hittate? (Fakke uudi.)
13 Yesuusi miniinki annuwwi miniinxe ama insaꞌnexxee addatemmeeke kandaashsha ajajeen. Isi anni isiki, miniinki anni miniinxe amanni “guduunfemaan” heyyeeka haasoꞌa lebee haasoꞌeen. (Matwoosi 19:4-6 yaansis.) “Guduunfema” hitaaxxi Girketixxi hiyya hexxeeshshanni tinkaa wodda mitteba abidema hitaaxxen. Tenneꞌaa miniinki anninna miniinxi ama weli abidemme heꞌnee qicoꞌni, lami insaꞌne welti abidemmaashsha assiteexxi yaane jabaxxe kada hasissaan. Insaꞌnee mitteba guduunfiteexxi yaane insaꞌne hanse kuta gonphoole kutendabaan. Miniinxe ama isixxenni, iitta hexxeexxa jabaxxa mittunte afeeki miniinki anni heene pornogiraafenaaꞌninna bayyataan. ‘Laꞌo affebaaxxa yaane uudatenaaꞌni’ rakeexxi ille isixxa enqedhaan. (Far. 119:37) Matanga isixxe miniinxe ama gadhi darre hexxeexxa dubarte gaabbabaashsha ille isixxenni kako aagaan.—Iyo. 31:1.
Addatemeeki miniinki anni pornogiraafe uudatenaaꞌni ifi heqqedhaan (Deero 13 uudi)h
14. Mitti miniinxe ama ifixxeꞌni miidhdhama geesisaꞌneeki miniinki anni, Yihowwanninna isenni afeexxa firunte haaroonsedhatee heenee tarkaaffuwwa adhdha hasissa?
14 Miniinxa ama haasoꞌaꞌneexxenninna assaꞌneexxe yaanenni miidhaꞌneeki miniinki anni, Yihowwanninna isenni welti afeexxa firunte haaroonsedhatee wele tarkaafuwwanna adhdha hasissaan. Tinni tarkaaffuwwa heente? Taakka, assateꞌni hedheexxi yaane elobaaxxe kaddeexxa egeꞌna hasissaan. Yihowwaxxe illenaaꞌni shoꞌondaaxxi mitte yaanenna hexxebaan. (Far. 44:21; Mek. 12:14; Ibr. 4:13) Langa, miniinxa ama miidha waalanna adabki jijjiirema hasissaan. (Fak. 28:13) Sakka, miniinxi ama isixxinna Yihowwa isiꞌaa gattowwaali hinaashsha qora hasissaan. (Huj. 3:19) Jijjiirematixxi halcha isi giddo hexxaashshanna hedaꞌneexxenni, haasoꞌaꞌneexxenninna assaꞌneexxe yaanenni ifi hira dandeꞌaashsha, Yihowwa gargaaroꞌaa kadhata hasissaan. (Far. 51:10-12; 2Qo. 10:5; Flp. 2:13) Sholga, heenee elobaaxxa yaanenna miidhaaka haasoꞌa gibati kadha isixxenni weli qabbaaxxa yaane assaan. (Far. 97:10) Ondi, gubaꞌe giddo hedheeke jaalalatike allalsanjuwwanaaꞌni rakkeexxi gargaarsa halsaan. (Yaq. 5:14-16) Jiya, ediꞌa itta hedheeke fuggoke adabuwwi duuchchinaaꞌni bayyataashsha gargaaraaka herrega fulchedhaan. Pornogiraafe uudaꞌneeki mitti miniinki anni kaba kulendeexxa jaaniinxa yaane hujeteꞌni hosisa hasissaan. Adabiki jijjiirematee assaꞌneexxa woꞌlaancho Yihowwa eebbisaan. (Far. 37:5) Kaddomaleꞌe, mitti miniinki anni miniinxa ama isixxa ulfeessabaashsha assaake adabuwwinaaꞌni bayyata calli geltaan hiyyotebaan. Miniinxa ama isixxa ulfeessaa qiconna barata hasissaan. Iitta assa dandeꞌaaki hittate?
MINIINXA AMA ATIXXA ULFEESSITATTO QICO
15. Mitti miniinki anni miniinxe ama isixxee jaalala afeexxa leellisha dandeꞌaaki hittate?
15 Jaalala leellishi. Mitti mitti gammachchiissaaxxa bulii afeeki dayyuwwi, miniinxa ama ifixxa eeyyaꞌneexxa leellishatee bara barandeꞌni mitte mitte yaane assatixxa aada afeen. (1Yo. 3:18) Mitti miniinki anni miniinxa ama isixxa qalbeti eeyyaꞌneexxa leellishateꞌe, heenooxxa yaanuwwa assa dandeꞌaan. Tinniirinna sunqedha yookiin jaalalati hanqafate kada dandeettaan. Harumaaxxa borro borreesseexxi “Halchisseetten” yookiin “Barra hitta hexxe?” hiyye qora dandeꞌaan. Mitte mitte yanna mellendeexxa hiyyuwwa borreesse uwwati, iseꞌaa afeexxa jaalala leellisha dandeꞌaan. Miniinki anni iitta hexxeexxa yaanuwwa assaa wodda miniinxa ama ulfeessaan, ittan bulii insaꞌnexxinna jabaattaꞌni meꞌitaan.
16. Miniinki anni miniinxa ama jaja hasissaaki mayeete?
16 Saaddaattexxa leellishi. Miniinxa ama ifixxa ulfeessaaki miniinki anni isee jajjabeessaan, dayyeessaan. Iitta assaaki mitti ori, ise isoo kiphatee assiteexxa yaane duuchcha qalli hiyye saadatiten. (Qol. 3:15) Miniinki anni miniinxa ami isixxa jajaa wodda qalbe isexxinna gammaddaan. Isenna nageꞌa alfitaan, eeyyendaꞌneexxanna ulfeessendaꞌneexxa egendaan.—Fak. 31:28.
17. Mitti miniinki anni miniinxe ama isixxee ulfinna afeexxa leellisha dandeꞌaaki hittate?
17 Baꞌluntenna ulfinna leellishi. Miniinxa ama eeyyaaki miniinki anni isee lummisee uudaan. Isee uudaaki Yihowwa isiꞌaa uwweexxe fiixa uwwashshaten. (Fak. 18:22; 31:10) Tennenaaꞌni kexxeexxa, weli adda shinqaa woddanna maaliinxa afensha muunxa wodda midde, isee baꞌluntetinnaa ulfinniki abidaan. Miniinxa ama isixxa gammachchiisabaakenna salphisaake ittani wodani isee nageꞌa kutaake garinni maaliinxa afensha muunxaashsha tirtirsabaan.g Isinna Yihowwa edo caꞌichcha wodana afetee jabaxxa woꞌlaancho assaan.—Huj. 24:16.
18. Miniinki annuwwi maa assatee mudhdha hasissa? (“Ulfichcha Miniinke Anna Kadatee Gargaaraaka Shoole Oruwwa” hitaꞌneexxa kollo uudi.)
18 Miniinke annuwwaa, hedho haꞌnooxxe duuchchaꞌni miniinxa amuwwa haꞌnooxxa ulfeessatee assitinaꞌneexxa yaane, Yihowwa uudaꞌneexxanna saadaꞌneexxa addatte. Miniinxa ama haꞌnooxxa ulfeesitinabaashsha assaake adabuwwanaaꞌni bayyatte. Baꞌlake, ulfichchanna jaalalatike kadati miniinxa ama haꞌnooxxa ulfeessatee murteessedhe. Iitta assati miniinxa ama haꞌnooxxa eetinaꞌneexxanna lummisine uudinaꞌneexxa leellishshinaan. Miniinxa ama haꞌnooxxa ulfeesitinaꞌnoole, duuchchiinxenaaꞌni caaldeexxa Yihowwanni affineexxi firunte baxxabaashsha heqqexxinaan.—Far. 25:14.
FAARO 131 “Magen Mitteba Usureeka”
a “Pornogiraafe” hitaaxxi hiyya, ilati biso caꞌa assite leellishshaaxxe viidiyoni, fakkeni, borroni yookiin hafuuriki saꞌissinaaxxe erganni manjiinxa saaliinxa halcha dammassatee qophpheessendaaxxa yaanuwwa ifissaaxxen.
b Miniinki annuwwi Baꞌleessa 2024 keꞌni fuldeexxe Heqqecatixxe Xellephonaaꞌni “Dubarte Abiddaatteki Yihowwa Abidaꞌnee Garinnitee?” hiyyaꞌneeka umo yaada yaansisati eloxxa laꞌo afa dandeꞌaan.
c Mini giddo miidhdhami gayaꞌneeki manji, jw.orgꞌninna Jw Labireereteꞌni “Leba Tarja” hiyyaꞌneeke umi yaadi hunda afemaaka “Mini Giddo Miidhdhami Geyaꞌneeke Manniꞌa Kadaaka Gargaarsa” hiyyaꞌneeka yaada yaansisati laꞌo alfa dandeꞌaan.
d IFISEMEEKA YAADA: “Miidhaaka Haasoꞌa” hiyyo ulfinne afebaake summinni yeꞌa, yowwichchonna duuchchinii wodda yoꞌne kulaten hiyyoten. Huuni dhiibbetiki, salphisaaki haasoꞌi yookiin yowwichchi miidhaake haasoꞌa hiyyemaan.
e Jw.org teꞌninna JW Laybireereteꞌni “Pornogiraafe Bulii Haꞌnooxxa Diga Dandeettaan” hiyyaꞌneeka yaada uudi.
f Miniinki anni iseki Pornogiraafe uudaꞌneexxi miniinxi ama Oriito 2023 fuldeexxe Heqqecatixxe Xellephoꞌni “Miniinki Anni Atiki Pornogiraafe Uudaꞌnoole” hiyyaꞌneeke umi yaadinaaꞌni laꞌo eloxxa afa dandeettaan.
g Maxaafi Qullichchi arenna aroꞌi muunxaaxxi maaliinxi afensha seeriinxinna seeribeloxxi heente kaddeexxa diideesse kulabaan. Duuchchiingi Kirsitaani, Yihowwaa ulfeessatee, weliꞌaanni weli gammachchiissateenna caꞌichcha wodana afatee hansaꞌneexxa leellishshaaxxa murte murteessedha hasissaan. Bukki assinanno wodda, arenna aroꞌi tennee shookixxa yaane weli manjinni mariꞌanta hasissabaan.
h IFISANJI UWWEMEEXXA FAKKE: Mitte dayyiki Yihowwaxxe Naqaashe kadebaaki hujetiki jaaluwwi isi pornogiraafetixxa borreesile uudaashsha tirtirsaaꞌnaa.