შეინარჩუნე სიხარული შვილების გადასვლის შემდეგ
„ბევრი ჩვენგანისთვის, — აღიარა ერთმა მშობელმა, — საბოლოო განცალკევება თავზარდამცემია, რამდენად შემზადებულნიც არ უნდა ვიყოთ ამისთვის“. დიახ, როგორი გარდაუვალიც არ უნდა იყოს შვილთან დაშორება, როდესაც ეს ფაქტობრივად ხდება, მასთან გამკლავება არც ისე ადვილია. ერთი მამა მოგვითხრობს თავისი გრძნობების შესახებ, როდესაც ვაჟიშვილს დაემშვიდობა: „პირველად ჩემს სიცოცხლეში. . . გულამოსკვნით ვიტირე“.
შვილებთან დაშორება მრავალი მშობლის ცხოვრებაში სიცარიელეს ქმნის და ღია ჭრილობად რჩება. როდესაც შვილებთან ყოველდღიური ურთიერთობა აღარ აქვთ, ზოგიერთი მშობელი სიმარტოვეს, ძლიერ ტკივილსა და დანაკარგს გრძნობს. მხოლოდ მშობლებს არ უწევთ ამ მძიმე დროსთან შეგუება. ცოლ-ქმარი, ედუარდი და ავრილი გვაფრთხილებენ: „ოჯახში თუ სხვა ბავშვები რჩებიან, მათაც დაეუფლებათ დანაკარგის გრძნობა“. რას გვირჩევს ეს წყვილი? „დაუთმეთ მათ დრო და თანაუგრძნეთ. ეს მათ დაეხმარება შეეგუონ“.
დიახ, სიცოცხლე გრძელდება. თუ გინდა, რომ შინ დარჩენილ ბავშვებზე იზრუნო, ამავე დროს იმუშაო და ოჯახურ მოვალეობებსაც მიხედო, საკუთარ თავს მოდუნების უფლება არ უნდა მისცე. განვიხილოთ ზოგიერთი საშუალება, როგორ შეგიძლია კვლავ ბედნიერი იყო, როდესაც შენი შვილები საცხოვრებლად ცალკე წავლენ.
ყურადღება გაამახვილე დადებით მხარეებზე
რა თქმა უნდა, თუ თავს დანაღვლიანებულად, მარტოდ გრძნობ და გეტირება ან შენი განცდების შესახებ თანამგრძნობ მეგობართან საუბარი გესაჭიროება, აუცილებლად გააკეთე ეს. ბიბლია გვეუბნება: „სადარდებელი კაცის გულს აღონებს, კეთილი სიტყვა კი ახალისებს“ (იგავნი 12:25). ზოგჯერ სხვებს შეუძლიათ ყურადღება დადებით მხარეებზე გაგვამახვილებინონ. მაგალითად, ვალდემარი და მარიანა გვირჩევენ: „ნუ იფიქრებთ, რომ დანაკარგი განიცადეთ, არამედ ეს ფაქტი მიზნის წარმატებით მიღწევად ჩათვალეთ“. რა დადებითი თვალსაზრისია! „ჩვენ ბედნიერები ვართ, რომ ჩვენი ვაჟიშვილების დამოუკიდებელ პიროვნებებად ჩამოყალიბება შევძელით“, — ამბობენ რუდოლფი და ჰილდა.
ეცადე თუ არა, რომ შენი შვილი „უფლის მოძღვრებითა და დარიგებით“ აღგეზარდა? (ეფესელთა 6:4). შეიძლება ასეთ შემთხვევაშიც კი წუხდე მის წასვლასთან დაკავშირებით. მაგრამ ბიბლია არწმუნებს მათ, ვინც ამგვარად ზრდის ბავშვს, რომ იგი „სიბერეშიც კი არ გადაუხვევს მას“ (იგავნი 22:6). ნუთუ უზომოდ სასიამოვნო არ არის, როდესაც შვილში შენი აღზრდის შედეგებს ხედავ? მოციქული იოანე თავისი სულიერი ოჯახის შესახებ წერდა: „არ არის ჩემთვის იმაზე მეტი სიხარული, ვიდრე იმის მოსმენა, რომ ჩემი შვილები ჭეშმარიტებით დადიან“ (3 იოანე 4). ალბათ, შვილთან დაკავშირებით შენც მსგავს გრძნობებს განიცდი.
მართალია, ყველა ბავშვი არ იძლევა ქრისტიანულ აღზრდაზე დადებით ნაყოფს. თუ ეს შენს წამოზრდილ შვილსაც ეხება, სულაც არ ნიშნავს, რომ შენ, როგორც მშობელმა, არ ივარგე. ტყუილად ნუ კიცხავ საკუთარ თავს, თუ ყველაფერი იღონე, რომ იგი ღვთისმოსაწონად გაგეზარდა. უნდა გესმოდეს, რომ შენი შვილი, როგორც ზრდასრული პიროვნება, ღვთის წინაშე თვითონ არის პასუხისმგებელი (გალატელთა 6:5). შეინარჩუნე იმედი, რომ თავის დროზე იგი გადაამოწმებს თავის არჩევანს და საბოლოოდ ‘ისარი’ სამიზნეს მოხვდება (ფსალმუნი 126:4).
კვლავაც მშობელი ხარ!
თუმცა შვილთან დაშორება მნიშვნელოვან ცვლილებებს იწვევს, ეს არ ნიშნავს, რომ შენი, როგორც მშობლის, პასუხისმგებლობა დასრულებულია. ფსიქოლოგი ჰოვარდ ჰალპერნი ამბობს: „მშობელი სიკვდილამდე იქნები, მაგრამ მოვლასა და აღზრდასთან დაკავშირებით შენი თვალსაზრისი უნდა შეცვალო“.
ბიბლიამ დიდი ხნის წინ დაადასტურა, რომ ბავშვის გაზრდით მშობლობა არ მთავრდება. იგავნის 23:22 ამბობს: „გაუგონე შენს მშობელ მამას და დედას, მოხუცებულს, ნუ მოიძულებ“. დიახ, მაშინაც კი, როდესაც მშობლები ‘მოხუცდნენ’ და შვილები უკვე გაიზარდნენ, მშობლებს კვლავაც შეუძლიათ შვილების ცხოვრებაზე მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიონ. რასაკვირველია, ზოგი ცვლილება აუცილებელია. მაგრამ დროდადრო ხომ ყველანაირი ურთიერთობა მოითხოვს ცვლილებას, ყოველთვის ხალასი და სიამოვნების მომგვრელი იყოს. ასე რომ, ახლა, როდესაც შენი შვილები გაიზარდნენ, ეცადე მათთან ისეთი ურთიერთობა გქონდეს, როგორიც სრულწლოვან პიროვნებას შეეფერება. საინტერესოა, რომ გამოკვლევების თანახმად, მშობლებსა და შვილებს შორის ურთიერთობა ხშირად უმჯობესდება, როდესაც შვილები ცალკე გადადიან საცხოვრებლად! ცხოვრებისეულ სიძნელეებთან პირისპირ შეხვედრისას ხშირ შემთხვევაში შვილები თავიანთ მშობლებზე სხვაგვარად იწყებენ ფიქრს. ჰარტმუტი, გერმანელი მამაკაცი, ამბობს: „ახლა მე ჩემს მშობლებს უკეთ ვუგებ და შემიძლია ავხსნა მათი ზოგიერთი მოქმედება“.
მოერიდე ჩარევას
დიდი ზიანი შეიძლება მოიტანოს, თუ შენი ზრდასრული შვილების პირად ცხოვრებაში ჩარევას დაიწყებ (შეადარე 1 ტიმოთე 5:13). ერთი ქალი, რომელსაც ქმრის მშობლებთან დაძაბული ურთიერთობა აქვს, ჩივის: „ჩვენ გვიყვარს ისინი, მაგრამ ჩვენ მხოლოდ ჩვენი ცხოვრებით ცხოვრება და საკუთარი გადაწყვეტილებების მიღება გვსურს“. რა თქმა უნდა, ვერც ერთი მოსიყვარულე მშობელი განზე ვერ გადგება, როდესაც მისი შვილი განსაცდელში ვარდება, მაგრამ ხშირად უკეთესია, თავი შეიკავო რჩევის მიცემისგან, თუ თვითონ არ გთხოვენ ამას, რამდენად გონივრული და კეთილი ზრახვებიდან გამომდინარეც არ უნდა იყოს იგი. ეს განსაკუთრებით ყურადსაღებია შვილის დაქორწინების შემდეგ.
ჟურნალი „გამოიღვიძეთ!“ 1983 წელს ასეთ რჩევას იძლეოდა: „კეთილგანწყობილებით შეხვდი შენი როლის ცვლილებას. როდესაც ბავშვი სიარულს იწყებს, შენ მას მეტად აღარ უვლი ისე, როგორც ადრე. მსგავსად, მზრუნველი მეთვალყურის როლი ახლა მრჩეველის როლით უნდა შეცვალო. შენი შვილის მაგივრად გადაწყვეტილებების მიღება, როდესაც ის უკვე სრულწლოვანია, ისეთივე შეუფერებელი იქნება, როგორც მისი დედის რძით კვება. როგორც მრჩეველი, ახლა ამდენს ვეღარ გააკეთებ. შენ ვეღარ გამოიყენებ შენს უფლებებს ისე, როგორც ადრე (მაგალითად: „გააკეთე, რადგანაც მე გეუბნები“). პატივი უნდა სცე შენს შვილს, როგორც სრულწლოვან პიროვნებას“a.
შეიძლება არ ეთანხმებოდე შვილის ან მისი მეუღლის ყველა გადაწყვეტილებას. მაგრამ ქორწინების სიწმინდის პატივისცემა დაგეხმარება, რომ დაიცხრო ზრუნვის სურვილი და საჭიროების გარეშე ჩარევას მოერიდო. ფაქტია, რომ ხშირად უკეთესია, ახალგაზრდა წყვილს ნება მისცე, თავად გაუმკლავდნენ პრობლემებს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, შეიძლება ზედმეტ უსიამოვნებებს შეხვდე რძლისთვის ან სიძისთვის არასასურველი რჩევის მიცემისას, რომლებიც ქორწინების ასეთ რთულ პერიოდში შეიძლება კრიტიკის მიმართ მეტად მგრძნობიარენი იყვნენ. ზემოხსენებული ჟურნალი „გამოიღვიძეთ!“ იმავე სტატიაში გვირჩევს: „დაძლიე გაუთავებლად, თხოვნის გარეშე რჩევების მიცემის სურვილი, რომლებიც სიძეს ან რძალს მტრებად გადაგიქცევენ“. მხარში ამოუდექი შვილებს, მაგრამ შენს ჭკუაზე ნუ ატარებ მათ. კარგი ურთიერთობების შენარჩუნებით შვილისთვის უფრო ადვილს გახდი, რომ შენ მოგმართოს, თუ რჩევა მართლაც დასჭირდება.
გამოაცოცხლე ცოლქმრული ურთიერთობები
მრავალ წყვილს შვილების ცალკე წასვლა შესაძლებლობას აძლევს უფრო გაიუმჯობესონ ურთიერთობა. კარგ მშობლად ყოფნა იმდენ დროსა და ძალ-ღონეს მოითხოვს, რომ ცოლ-ქმარს მხედველობიდან რჩებათ საკუთარი ურთიერთობები. ერთი ცოლი ამბობს: „ახლა, როცა შვილები ცალკე წავიდნენ, კონრადი და მე ვცდილობთ, რომ ერთმანეთს მეტი დრო დავუთმოთ“.
რადგანაც მშობლის ყოველდღიური მოვალეობებიდან განთავისუფლდით, ახლა ერთმანეთისთვის მეტი დრო გექნებათ. ერთი დედა ამბობს: „ახლა თავისუფალი დრო. . . შესაძლებლობას გვაძლევს, რომ უფრო მეტი შევიტყოთ ერთმანეთისა და ჩვენი ურთიერთობის შესახებ, და დავკავდეთ დამაკმაყოფილებელი საქმიანობით“. ის აგრძელებს: „ეს ახლად შესწავლისა და გასაოცარი განვითარების პერიოდია და, თუმცა ზოგჯერ შეიძლება დანაღვლიანდე, ასეთი პერიოდი მაინც გამომაცოცხლებელია“.
ზოგი მშობლისთვის ცხოვრება აგრეთვე ფინანსურად უფრო ადვილი ხდება. ჰობი და საქმე, რომლის მიტოვებაც მოუწიათ, შეუძლიათ ახლა განაგრძონ. იეჰოვას მოწმე ბევრი წყვილი ახალ თავისუფალ დროს სულიერი ინტერესებისთვის იყენებს. ერთი მამა, სახელად გერმანი, გვიხსნის, რომ მან და მისმა მეუღლემ ყურადღება დაუყოვნებლივ მიმართეს სრული დროით მსახურების განახლებაზე, როდესაც მათი შვილები ცალკე წავიდნენ საცხოვრებლად.
როდესაც მარტოხელა მშობლებს შორდებიან
შვილებისგან ცალკე ცხოვრება მარტოხელა მშობლებისთვის შეიძლება განსაკუთრებით ძნელი იყოს. რებეკა, მარტოხელა დედა, რომელსაც ორი ვაჟიშვილი ჰყავს, გვიხსნის: „როდესაც შვილები საცხოვრებლად ცალკე გადადიან, ჩვენ, მარტოხელა მშობლებს, არ გვყავს მეუღლე, რომელიც გვერდში ამოგვიდგება და ჩვენს მიმართ სიყვარულს გამოამჟღავნებს“. მარტოხელა მშობლისთვის შვილები შეიძლება ემოციურად მხარდამჭერნი იყვნენ. და თუ ოჯახის ბიუჯეტში წვლილი შეჰქონდათ, მათმა ცალკე წასვლამ შეიძლება ფინანსური სიძნელეებიც გამოიწვიოს.
ზოგმა მარტოხელა დედამ თავისი ეკონომიკური მდგომარეობა გამოასწორა იმით, რომ ჩაეწერა სპეციალობის სწრაფშემსწავლელ კურსებზე. მაგრამ როგორ შეუძლია პიროვნებას შეავსოს მარტოობით გამოწვეული სიცარიელე? ერთი მარტოხელა დედა ამბობს: „ჩემთვის დამხმარეა ყოველთვის რამის კეთება. შეიძლება ბიბლიის კითხვა, სახლის დალაგება ან უბრალოდ სწრაფი სიარული, ან სირბილი. მაგრამ ჩემთვის ყველაზე ძვირფასი საშუალება მარტოობის გრძნობის გადასალახავად თანაქრისტიანებთან საუბარია“. დიახ, „იყავით. . გაშლილნი“ და დაამყარეთ ახალი და სიამოვნების მომგვრელი მეგობრული კავშირები (2 კორინთელთა 6:13). იყავით „ვედრებასა და ლოცვაში“, როდესაც განსაკუთრებულად გიჭირთ (1 ტიმოთე 5:5). დარწმუნებული იყავით, რომ იეჰოვა გაგაძლიერებთ და დაგეხმარებათ ცვლილებების ამ რთულ დროს.
სიხარული შეინარჩუნე დაშორებისას
როგორიც არ უნდა იყოს შენი მდგომარეობა, გახსოვდეს, რომ ცალკე საცხოვრებლად შვილების წასვლით ცხოვრება არ მთავრდება. არც ოჯახური კავშირები ირღვევა. ბიბლიაში აღწერილი ჯანსაღი სიყვარული იმდენად მძლავრია, რომ შეუძლია ადამიანები შეაკავშიროს, თუნდაც ისინი ერთმანეთისგან შორს იყვნენ. მოციქული პავლე გვახსენებს, რომ სიყვარული „ყოველივეს ითმენს. სიყვარული არასოდეს მთავრდება“ (1 კორინთელთა 13:7, 8). უანგარო სიყვარული, რომელიც ოჯახში გაგაჩნია, არ დამთავრდება უბრალოდ იმიტომ, რომ შენი შვილები საცხოვრებლად ცალკე წავიდნენ.
საინტერესოა, რომ, როდესაც შვილები ცალკე ცხოვრებით გამოწვეულ სირთულეებს ხვდებიან და ოჯახი ენატრებათ ან ეკონომიკურ სიძნელეებს განიცდიან, ხშირად ისინი პირველები აღადგენენ ხოლმე ურთიერთობას. ჰანსი და ინგრიდი გვირჩევენ: „შვილებს გააგებინეთ, რომ თქვენი სახლის კარი მათთვის ყოველთვის ღიაა“. ხშირი სტუმრობა, წერილები ან ნებისმიერ ხელსაყრელ შემთხვევაში ტელეფონით საუბარი დაგეხმარება, რომ მათთან კავშირი გქონდეს. „მოიკითხეთ, თუ როგორ არიან, მათ საქმეში ჩარევის გარეშე“ — ამბობენ ჯეკი და ნორა.
როდესაც შვილები სახლს ტოვებენ, შენი ცხოვრება იცვლება. მაგრამ შესაძლებელია, რომ სახლში შვილების გარეშე ცხოვრება საქმიანი, აქტიური და სასიამოვნო გახადო. ასევე შვილებთან შენი დამოკიდებულებაც იცვლება, თუმცა ის კვლავ სასიხარულო და სასიამოვნო შეიძლება იყოს. „მშობლებისგან დამოუკიდებლად ცხოვრება, — ამბობენ პროფესორები ჯეფრი ლი და გარი პეტერსონი, — არ გულისხმობს მშობლების მიმართ სიყვარულის, ერთგულებისა და პატივისცემის დაკარგვას. . . სინამდვილეში მჭიდრო ოჯახური კავშირები ხშირად მთელი სიცოცხლის მანძილზე გრძელდება“. დიახ, არასდროს შეწყვეტ შვილების სიყვარულსა და ყოველთვის მათი მშობელი იქნები. ვინაიდან შენ იმდენად გიყვარს შენი შვილები, რომ მათ დამოუკიდებელი ცხოვრების ნება დართე, მართლაც არ დაგიკარგავს ისინი.
[სქოლიო]
a იხილე სტატია „ყოველთვის მშობელი ხარ“, 1983 წლის 8 თებერვლის „გამოიღვიძეთ!“ (ინგლ.).
[ჩანართი 12 გვერდზე]
„პირველად ჩემს სიცოცხლეში. . . გულამოსკვნით ვიტირე“.
[ჩარჩო⁄სურათები 10 გვერდზე]
რჩევა სრულწლოვან შვილებს — დაეხმარეთ მშობლებს დაშორებისას
ჩვეულებრივ, როცა საცხოვრებლად ცალკე გადადიხარ, უფრო ადვილია, ვიდრე, როცა გტოვებენ და მიდიან. ასე რომ, როდესაც მოხარული ხარ დამოუკიდებლობითა და სრულწლოვანის ცხოვრებით, გამოამჟღავნე გულკეთილობა და გულისხმიერება მშობლების მიმართ, თუ მათთვის ძნელია შეგუება. დაარწმუნე ისინი, რომ კვლავ გიყვარს და თბილი გრძნობები გაგაჩნია მათ მიმართ. პატარა წერილმა, მოულოდნელმა საჩუქარმა ან ტელეფონით თბილმა საუბარმა შეიძლება დიდად გაამხნევოს დანაღვლიანებული მშობელი! შეატყობინე მათ შენს ცხოვრებაში მომხდარი მნიშვნელოვანი მოვლენების შესახებ. ეს მათ აგრძნობინებს, რომ ოჯახური კვანძები ჯერაც მჭიდროა.
როდესაც თვითონ შეხვდები ცხოვრებაში სიძნელეებს, ალბათ უფრო მეტად მიხვდები, ვიდრე ოდესმე, თუ რა გამოიარეს მშობლებმა შენზე ზრუნვისას. შეიძლება ამან აღგძრას, რომ მშობლებს უთხრა: „მადლობელი ვარ იმისთვის, რაც ჩემთვის გააკეთეთ!“