თავი 6

როგორ შევეწყო ჩემს და-ძმებს?

ავიღოთ შეფასების ხუთბალიანი სისტემა, 1 იყოს „ცივი ურთიერთობა“, ხოლო 5 — „თბილი ურთიერთობა“. რამდენი ბალით შეაფასებდი შენს და-ძმებთან ურთიერთობას? ․․․․․

ზოგს კარგი და-ძმობა აქვს. 19 წლის ფელიშა ამბობს: „ჩემი და ირენა 16 წლისაა. ჩვენ საუკეთესო მეგობრები ვართ“. 17 წლის რუთი იმავეს ამბობს თავის 20 წლის ძმაზე, ერიკზე: „კარგად ვუგებთ ერთმანეთს. არასდროს ვჩხუბობთ“.

ბევრს ლორენისა და მარლას მსგავსი ურთიერთობა აქვს. ლორენი ყვება: „ჩხუბის მიზეზს ყოველთვის ვპოულობთ. ყოველ სიტყვაზე ვეკიდებით ერთმანეთს“. შეიძლება შენი სიტუაცია 12 წლის ელისის სიტუაციას ჰგავს, რომელიც თავის 14 წლის ძმაზე, დენისზე, ამბობს: „დენისი სულ ჩემს ნერვებზე თამაშობს. მივარდება ოთახში და დაუკითხავად იღებს ჩემს ნივთებს. სუფთა ბავშვია რა“!

შენც გიჭირს დასთან ან ძმასთან საერთო ენის გამონახვა? მართალია, მშობლები ზრუნავენ იმაზე, რომ ოჯახში სიმშვიდე იყოს, მაგრამ ადრე თუ გვიან თავად მოგიწევს უთანხმოებების დამოუკიდებლად მოგვარება. ჯობს ამის სწავლა ოჯახიდან დაიწყო.

ყველაზე ხშირად რის გამო ჩხუბობ შენს დასთან ან ძმასთან? გადახედე ქვემოთ მოყვანილ მიზეზებს და ამ ნიშნით ✔ აღნიშნე, ყველაზე მეტად, რომელი გაღიზიანებს.

□ სხვის ნივთებში ქექვა. ჩემი და/ძმა დაუკითხავად იღებს ჩემს ნივთებს.

□ ხასიათის შეუთავსებლობა. ჩემი და/ძმა მარტო საკუთარ თავზე ფიქრობს და ჩემს ცხოვრებაში უხეშად ერევა.

□ რამის უნებართვოდ გაკეთება. ჩემი და/ძმა დაუკაკუნებლად შემოდის ჩემს ოთახში და დაუკითხავად კითხულობს ჩემს მესიჯებსა თუ იმეილებს.

□ სხვა ․․․․․

რთულია არ გაღიზიანდე, როცა შენი და ან ძმა გამუდმებით გაბეზრებს თავს — სულ უფროსობს და უხეშად ერევა შენს პირად საქმეებში. ერთ ბიბლიურ იგავში ვკითხულობთ: „ცხვირის ჭყლეტით სისხლი გამოდის, რისხვის ჭყლეტით კი — ჩხუბი“ (იგავები 30:33). როგორც ცხვირში გარტყმისას წამოვა სისხლი, ისე გულში წყენის ჩადებისას შეიძლება სულ პატარა მიზეზმაც კი გამოგიყვანოს მდგომარეობიდან. ასეთი რეაქცია სიტუაციას უფრო გაამწვავებს (იგავები 26:21). რა უნდა გააკეთო, რომ თავი ხელში აიყვანო და რისხვა არ გადმოანთხიო? ამაში პრობლემის მთავარი მიზეზის დანახვა დაგეხმარება.

პირში მიხლა თუ პრობლემის მიზეზის გარკვევა

და-ძმებს შორის უსიამოვნება სახეზე გამოყრილ მუწუკებს ჰგავს. მუწუკი გარედან უსიამოვნო დასანახია, გამომწვევი მიზეზი კი კანქვეშა ინფექციაა. მსგავსად ამისა, და-ძმების შეხლა-შემოხლაც არასასიამოვნო დასანახია, მაგრამ მის მიღმა უფრო სერიოზული პრობლემა იმალება.

შეიძლება თავად შეეცადო მის ამორწყვას და მოიშორო კიდეც. მაგრამ ამით უფრო გაიუარესებ მდგომარეობას — შესაძლოა ლაქა დაგრჩეს ან ინფექცია გაამწვავო. უმჯობესი იქნება, თუ ჯერ ინფექციის მიზეზს დაადგენ და ამგვარად თავიდან აირიდებ შემდგომ გართულებებს. ზუსტად ასეა და-ძმებთან უსიამოვნების შემთხვევაშიც. ჯერ შეეცადე პრობლემის მიზეზის გარკვევას, რომ საქმე ჩხუბამდე არ მივიდეს. ამ დროს მეფე სოლომონის რჩევის გათვალისწინება დაგეხმარებოდა: „წვდომის უნარი ადამიანში რისხვას ანელებს“ (იგავები 19:11).

კიდევ ერთხელ დაფიქრდი ზემოხსენებული ელისის შემთხვევაზე. ის თავის ძმაზე, დენისზე, ამბობს, რომ უვარდება ოთახში და დაუკითხავად იღებს მის ნივთებს. სწორედ ეს ხდება მათი ჩხუბის მიზეზი. მაგრამ შენი აზრით, როგორ აირიდებენ ისინი თავიდან უსიამოვნებას? ალბათ, დაგვეთანხმები, რომ ამას ურთიერთპატივისცემით შეძლებენ. ელისი შეიძლება ფიქრობს, რომ თუ დენისს პირდაპირ ეტყვის, რომ არასდროს შევიდეს მის ოთახში და არ აიღოს მისი ნივთები, ამით გადაჭრის პრობლემას. ასეთი პირდაპირობა მორიგ კონფლიქტს გამოიწვევს. მაგრამ, თუ ელისი სთხოვს დენისს, პატივი სცეს მას და დაუკითხავად არ აიღოს მისი ნივთები, მათი ურთიერთობა გაუმჯობესდება.

როგორ მოვაგვაროთ ან ავირიდოთ უთანხმოებები?

მხოლოდ ის არ არის საკმარისი, გაარკვიო პრობლემის მთავარი მიზეზი. უნდა იცოდე, როგორ გადაჭრა პრობლემა, რომ მორიგ კონფლიქტს აარიდო თავი. ქვემოთ მოცემულია ექვსი რჩევა:

1. წინასწარ შეთანხმდით ზოგ რამეზე. დახედე, რა აღნიშნე შენს დასთან თუ ძმასთან უთანხმოების მიზეზად. ერთმა და იმავე პრობლემამ რომ არ იჩინოს თავი, ისეთ რამეზე შეთანხმდით, რის გაკეთებასაც რეალურად შეძლებთ. მაგალითად, როცა საქმე პირად ნივთებს ეხება, შეგიძლიათ ერთმანეთს სთხოვოთ: „სანამ რამეს აიღებ, ყოველთვის მკითხე, რა“. შეიძლება დისგან ან ძმისგან უარიც მიიღო: „ამას ვერ გათხოვებ“. ასეთ შემთხვევაშიც კი პატივი ეცი მის აზრს. ამ დროს ყოველთვის გახსოვდეს იესოს რჩევა: „ყველაფერში, როგორც თქვენ გინდათ, რომ მოგექცნენ სხვები, თქვენც ისევე მოექეცით მათ“ (მათე 7:12). ეს პრინციპი დაგეხმარებათ, ისეთ რამეზე შეუთანხმდეთ ერთმანეთს, რისი შესრულებაც ორივეს გაგიადვილდებათ. მშობლებსაც შეეკითხეთ, რამდენად გონივრულია ის, რაზეც ერთმანეთს შეუთანხმდით (ეფესოელები 6:1).

2. თავად შეასრულე ის, რასაც ითხოვ. პავლე მოციქულმა დაწერა: „სხვებს ასწავლი და საკუთარ თავს არა? ქადაგებ, არ მოიპაროო და იპარავ?“ (რომაელები 2:21). როგორ შეგიძლია ამ პრინციპის გამოყენება? თუ გსურს, და-ძმებმა პატივი სცენ შენს აზრს, თავად მოიქეცი შენი თხოვნის თანახმად. მაგალითად, თუ მათ სთხოვ, ოთახში დაუკაკუნებლად არ შემოვიდნენ, მაშინ შენც იგივე გააკეთე. ან თუ სთხოვ, რომ შენი მესიჯები და იმეილები დაუკითხავად არ წაიკითხონ, შენც ნუ წაიკითხავ მათსას.

3. მაშინვე ნუ განაწყენდები! რატომ არის ეს რჩევა გონივრული? პასუხი ბიბლიურ იგავშია: „განაწყენება სულელთა უბეში ბუდობს“ (ეკლესიასტე 7:9). თუ ადვილად განაწყენდები, სიმშვიდეს დაკარგავ. ყოველთვის იტყვის შენი და ან ძმა ისეთ რამეს, რაც გაგაღიზიანებს. შენც ხომ გაგიღიზიანებია ისინი?! (მათე 7:1—5). ჯენი ყვება: „როცა 13 წლის ვიყავი, ვფიქრობდი, რომ ყოველთვის მე ვიყავი მართალი და ჩემი აზრის გატანა მინდოდა. ახლა იმავეს ჩემი პატარა და აკეთებს და ამიტომ არ ვბრაზდები მის ნათქვამზე“.

4. აპატიე და გულში წყენა არ ჩაიდო. სერიოზული უთანხმოების დროს უნდა გაარკვიო მიზეზი და განმუხტო სიტუაცია. მაგრამ არ იქნება კარგი, თუ ყველა წვრილმანზე გამოეკიდები შენს დას ან ძმას. თუ ‘გვერდს აუვლი დანაშაულს’, იეჰოვას გულს გაუხარებ (იგავები 19:11). 19 წლის ელისონი ამბობს: „მე და ჩემი და რეიჩელი ადვილად ვაგვარებთ უთანხმოებებს. ხშირ შემთხვევაში მაშინვე ვიხდით ბოდიშს და შემდეგ ერთმანეთს ვეუბნებით ჩვენს აზრს, თუ რამ გამოიწვია უთანხმოება. ზოგჯერ მეორე დილამდე არაფერს ვეუბნები პრობლემაზე. მეორე დილით კი, თითქოს არც არაფერი მომხდარა, აღარც მიწევს ამაზე საუბარი“.

5. დაეკითხე მშობლებს. თუ ვერ რიგდებით, მშობლებს სთხოვე დახმარება (რომაელები 14:19). თუმცა გახსოვდეს, რომ მშობლების გარეშე უთანხმოების მოგვარების უნარი სულიერი მოწიფულობის ნიშანია.

6. კარგი დაინახე შენს და-ძმებში. ალბათ, შენს და-ძმებს აქვთ ისეთი თვისებები, რომლებიც მოგწონს. ქვემოთ დაწერე, ყველაზე მეტად რომელი თვისება მოგწონს შენს და-ძმებში.

სახელი

․․․․․

რომელი თვისება მომწონს

․․․․․

ნაცვლად იმისა, რომ ოცდაოთხი საათი შენი და-ძმების ცუდ საქციელზე იბუზღუნო, გულწრფელად უთხარი, მათი რომელი თვისებები გხიბლავს (ფსალმუნი 130:3; იგავები 15:23).

ბიბლიაში ნათქვამია, რომ ძმა ან და შეიძლება ყოველთვის არ იყოს შენი უახლოესი მეგობარი (იგავები 18:24). მაგრამ თქვენ შეძლებთ ერთმანეთთან ურთიერთობის გაუმჯობესებას, თუ ‘მოუთმენთ ერთმანეთს’ მაშინაც კი, თუ გაქვთ ‘ჩივილის მიზეზი’ (კოლოსელები 3:13). თუ ასე მოიქცევით, ერთმანეთს აღარ გააღიზიანებთ და საერთო ენასაც ადვილად გამონახავთ.

საკვანძო ბიბლიური მუხლი

„ყველასთვის ცნობილი გახდეს თქვენი კეთილგონიერება“ (ფილიპელები 4:5).

რჩევა

თუ გიჭირს ურთიერთობა შენს დასთან ან ძმასთან, სხვა თვალით შეხედე მას. წარმოიდგინე, რომ ის გეხმარება იმ ძვირფასი თვისებების შეძენაში, რომლებიც ცხოვრებაში გამოგადგება.

იცოდი, რომ . . . ?

როდესაც დამოუკიდებლად დაიწყებ ცხოვრებას, ზოგჯერ მოგიწევს ურთიერთობა ისეთ ადამიანებთან, რომლებიც გაგაღიზიანებენ. ისინი შეიძლება იყვნენ შენი თანამშრომლები ან სხვა ადამიანები, რომლებიც უხეშად მოგექცევიან, არ გაითვალისწინებენ შენს გრძნობებსა და ინტერესებს. სახლი ის ადგილია, სადაც შეგიძლია ისწავლო, როგორ მოაგვარო მშვიდობიანად ასეთი სირთულეები.

რა უნდა გავაკეთო

მე და ჩემს დას/ძმას შეგვიძლია შევთანხმდეთ შემდეგ საკითხებზე: ․․․․․

ჩემს დას/ძმას ნაკლებად გავაღიზიანებ, თუ ․․․․․

რა ვკითხო მშობლებს ამ საკითხზე? ․․․․․

როგორ ფიქრობ?

● რატომ არის აუცილებელი, რომ ისწავლო პრობლემის გამომწვევი მიზეზის დანახვა?

● რით არის შენთვის კარგი, რომ გყავს და ან ძმა?

[ჩანართი 46 გვერდზე]

„ჩემს და-ძმებთან ყველაზე თბილი მოგონებები მაკავშირებს. მათ გარეშე ყველაფერს ფასი დაეკარგებოდა. ყველას, ვისაც ჰყავს და-ძმები, მინდა ვუთხრა: იცოდეთ მათი ფასი და გაუფრთხილდით მათ“ (მერლინი).

[ჩარჩო 42 გვერდზე]

სამუშაო გვერდი

გაარკვიე პრობლემის მთავარი მიზეზი

გინდა უკეთ შეძლო და-ძმებთან უთანხმოების ნამდვილი მიზეზის პოვნა? ამაში დაგეხმარება იესოს იგავი გზასაცდენილ შვილზე, რომელიც სახლიდან წავიდა და თავისი ქონება გაფლანგა (ლუკა 15:11—32). წაიკითხე ეს იგავი და ყურადღება მიაქციე, რა რეაქცია ჰქონდა უფროს ძმას, როცა გაიგო, რომ უმცროსი ძმა სახლში დაბრუნდა. შემდეგ უპასუხე ქვემოთ დასმულ კითხვებს. ․․․․․

რამ გამოიწვია უფროსი ძმის მწვავე რეაქცია? ․․․․․

შენი აზრით, რა იყო უფროსი ძმის გაბრაზების მთავარი მიზეზი? ․․․․․

როგორ შეეცადა მამა ამ უსიამოვნების მოგვარებას? ․․․․․

როგორ უნდა მოეგვარებინა უფროს ძმას ეს პრობლემა? ․․․․․

ახლა დაფიქრდი შენსა და შენს დას ან ძმას შორის ამას წინათ წამოჭრილ უთანხმოებაზე. დაწერე პასუხები ქვემოთ დასმულ კითხვებზე.

რამ გამოიწვია თქვენ შორის უთანხმოება? ․․․․․

როგორ ფიქრობ, რა იყო ამის მთავარი მიზეზი? ․․․․․

რაზე შეგიძლიათ წინასწარ შეთანხმდეთ, რომ შემდგომში თავიდან აირიდოთ უთანხმოებები? ․․․․․

[სურათი 43 გვერდზე]

და-ძმებს შორის უთანხმოებები სახეზე გამოყრილ მუწუკებს ჰგავს. მათი მოგვარება თუ გინდა, ჯერ გამომწვევი მიზეზი გაარკვიე.