აბნერი

[მამა ლამპარია]

ნერის ვაჟი ბენიამინის ტომიდან; პირველი სამუელის 14:50, 51, როგორც ჩანს, აბნერზე მიანიშნებს, როგორც „საულის ბიძაზე“, თუმცა ეს ფრაზა ებრაულ ენაში შეიძლება აბნერზეც მიუთითებდეს და მამამის ნერზეც. იოსებ ფლავიუსი აბნერს მოიხსენიებს საულის ბიძაშვილად, მამამის ნერსა და საულის მამას, კიშს კი — ძმებად („იუდეველთა სიძველენი“, წ. VI, თ. 6, აბზ. 6). მაგრამ 1 მატიანის 8:33-სა და 9:39-ში ჩაწერილი ღვთივშთაგონებული ჩანაწერიდან ჩანს, რომ კიში ნერის ვაჟი იყო და შესაბამისად აბნერის ძმა. ამიტომ აბნერი საულის ბიძა გამოდის (იხ. აგრეთვე ცხრილი სტატიაში აბიელი №1).

აბნერი საულის ჯარს მეთაურობდა. ზოგ შემთხვევაში მისი ჯარი შთამბეჭდავი რაოდენობისა იყო და 200 000-ზე მეტ მეომარს ითვლიდა (1სმ. 15:4). განსაკუთრებული შემთხვევების დროს გამართულ ნადიმზე აბნერი მეფის გვერდით იჯდა (1სმ. 20:25). თუმცა აბნერი უეჭველად ძლიერი და მამაცი ვაჟკაცი იყო, მას მაინც უსაყვედურა დავითმა, რომელიც იმ დროს ზიფის უდაბნოში იმალებოდა, რომ სათანადოდ არ იცავდა თავის ბატონს, „იეჰოვას ცხებულს“ (1სმ. 26:14—16).

საულის სიკვდილისა და ფილისტიმელების მიერ საულის ჯარის დამარცხების შემდეგ, აბნერმა საულის ვაჟ იშ-ბოშეთთან ერთად გადაკვეთა იორდანე და გალაადის მახანაიმში გადავიდა. თუმცა იუდას ტომმა ხებრონში მეფედ დავითი გამოაცხადა, აბნერმა მახანაიმში იშ-ბოშეთი გაამეფა, როგორც დავითის მეტოქე. აშკარაა, რომ იშ-ბოშეთის სამეფო ძალაუფლების უკან აბნერი იდგა. დროთა განმავლობაში აბნერმა იშ-ბოშეთის მხარეს გადაიყვანა ისრაელის ყველა ტომი, გარდა იუდასი (2სმ. 2:8—10).

გარკვეული ხნის შემდეგ მეტოქე მეფეების ჯარები ძალის გამოსაცდელად შეიკრიბნენ ბენიამინის ტერიტორიაზე გაბაონის ტბორთან, რომელიც ხებრონიდან მახანაიმამდე მესამედ მანძილზე მდებარეობდა. ძალების შეფასების შემდეგ აბნერმა წინადადება წამოაყენა, რომ ორივე მხრიდან 12-12 ახალგაზრდა მეომარი შებრძოლებოდა ერთმანეთს. ისინი თანაბარი ძალისანი აღმოჩნდნენ და ერთმანეთი დახოცეს, რის გამოც ჯარები ბრძოლის ველზე გავიდნენ. აბნერის ჯარმა იოაბის ჯარზე 18-ჯერ მეტი მეომარი დაკარგა და უდაბნოსკენ დაიხია (2სმ. 2:12—17, 30, 31).

აბნერმა არაერთხელ სთხოვა იოაბის ფეხსწრაფ ძმას, ასაჰელს, სხვას გამოდევნებოდა და თავიდან აერიდებინა მისი ხელით სიკვდილი. მაგრამ ასაჰელი დაჟინებით მისდევდა. ბოლოს აბნერმა შუბის ტარი ხელუკუღმა მთელი ძალით გაუყარა მუცელში და მოკლა ასაჰელი (2სმ. 2:18—23). აბნერის თხოვნით იოაბმა მზის ჩასვლისას ბრძანება გასცა, შეეწყვიტათ დევნა და ორივე ჯარი თავიანთი დედაქალაქებისკენ გაემართა. მათი ამტანობა იქიდან გამოჩნდა, რომ აბნერის ჯარმა 80 ან მეტი კილომეტრი გაიარა — ჩავიდა იორდანეს ველზე, გადაკვეთა მდინარე, გადაიარა გალაადის მთაგორიანი მხარე და მახანაიმში ჩავიდა. იოაბის ხალხმა კი, ბეთლემში ასაჰელის დამარხვის შემდეგ (შესაძლოა მეორე დღეს), მთელი ღამე იარა მთებზე და 22 კმ განვლო ხებრონამდე (2სმ. 2:29—32).

აბნერი მხარს უჭერდა იშ-ბოშეთის უსუსურ მმართველობას, თან საკუთარ პოზიციას ამყარებდა. შეიძლება მას მეფობისკენაც ეჭირა თვალი, რადგან საულის ბიძა იყო. როცა იშ-ბოშეთმა პასუხი მოსთხოვა საულის ერთ-ერთ ხარჭასთან დაწოლის გამო (ნებადართული იყო მხოლოდ ტახტის მემკვიდრისთვის მეფის სიკვდილის შემდეგ), აბნერი განრისხდა და უთხრა, რომ დავითის მხარეს გადავიდოდა (2სმ. 3:6—11). მან მოლაპარაკება დაიწყო დავითთან და ხაზი გაუსვა იმას, რომ ფაქტობრივად, იუდას გარდა, მთელ ისრაელს თავად მართავდა. მან შეასრულა დავითის მოთხოვნა და მისი ცოლი მიქალი დაუბრუნა, რის შემდეგაც პირადად შეხვდა იუდასგან განდგომილი 11 ტომის თავკაცებს, რათა ისინი იეჰოვას ცხებული მეფის, დავითის მხარეს გადაეყვანა (2სმ. 3:12—19). დავითმა გულთბილად მიიღო ის თავის დედაქალაქ ხებრონში. აბნერი იმავე დღეს დაადგა გზას, რომ ისრაელის ყველა ტომი დაეყოლიებინა დავითთან შეთანხმების დასადებად. მაგრამ იოაბმა, რომელიც სათარეშოდ იყო გასული და ის-ის იყო დაბრუნდა, განაცხადა, რომ აბნერი ცბიერი ჯაშუში იყო. მან თავისი ინიციატივით დააბრუნა ის შუა გზიდან და ისეთ ადგილას შეიტყუა, სადაც მოკლავდა (2სმ. 3:20—27).

აბნერის სიკვდილის შემდეგ იშ-ბოშეთს არავისგან აღარ ჰქონდა მხარდაჭერის იმედი. მალე ის შეთქმულებმა მოკლეს. ასე დაესვა წერტილი საულის სახლის მეფობას (2სმ. 4:1—3, 5—12).

მრავალი წლის შემდეგ სიკვდილის პირას მყოფმა დავითმა გაიხსენა აბნერის მკვლელობა (აგრეთვე ამასას მკვლელობა) და უბრძანა სოლომონს, ჩამოერეცხა მათი სისხლის ღვრით გამოწვეული დანაშაული, რომელიც იოაბმა დაატეხა დავითის სახლს (1მფ. 2:1, 5, 6). მალევე, სოლომონის ბრძანებით, აბნერის მკვლელი იოაბი სიკვდილით დასაჯეს (1მფ. 2:31—34).

ბიბლია მოიხსენიებს აბნერის მხოლოდ ერთ ვაჟს, იაასიელს, რომელიც დავითის მეფობის დროს ბენიამინის ტომის წინამძღოლი იყო (1მტ. 27:21). 1 მატიანის 26:28-ში ნათქვამია, რომ აბნერმა, როგორც ლაშქრის მეთაურმა, ნადავლიდან შესაწირავი გაიღო კარვისთვის.