ჯადოქრობა

იდუმალი ხერხებისა და ძალების გამოყენებით თითქოსდა ზებუნებრივი ნიშნების მოხდენა. უკავშირდება სპირიტულ, ოკულტურ ძალებს.

როგორც ამბობენ, შავ მაგიაში შედის მტრისთვის ზიანის მისაყენებლად ჯადოების კეთება, დაწყევლა და გათვალვა, თეთრი მაგიით კი ცდილობენ ჯადოებისა და წყევლის მოხსნას და, ამგვარად, ადამიანების დახმარებას. ზოგიერთ ძველ ხალხში შავი მაგია აკრძალული იყო და მისი მიმდევარი სიკვდილით ისჯებოდა. მაგრამ ბიბლიის თვალსაზრისი უფრო მკაცრია, რადგან სპირიტიზმის ნებისმიერ ფორმას კრძალავს (ლვ. 19:26; კნ. 18:9—14). როგორც მიიჩნევენ, ზებუნებრივი ცოდნისა და სიბრძნის წყალობით მიღებული მაგიური ფორმულების მეშვეობით ჯადოქრები ცდილობენ ადამიანებზე ზემოქმედებასა და მომავლის შეცვლას. ამ მხრივ ჯადოქრობა განსხვავდება მკითხაობისგან, რომლის მიზანიც მომავლის გაგებაა და არა მისი შეცვლა (იხ. მკითხაობა).

ძირითადად, ჯადოქრობა ემყარება რწმენას, რომ ჯადოქრებს შეუძლიათ ადამიანის ბოროტი სულით შეპყრობა ან გათავისუფლება, ბოროტი სულების შეცდომაში შეყვანა, დატყვევება და ხის ან თიხის გამოსახულებაში ჩამწყვდევა. მათი მტკიცებით თაფლისგან ან სხვა სასიამოვნო ნივთიერებისგან გაკეთებული მაგიური ბილიკებით ჯადოქრებს შეუძლიათ საკუთარ ჭკუაზე ატარონ დემონები.

ასეთი შეხედულებების საფუძველზე ჩამოყალიბდა ცბიერი გრძნეული ქურუმების კლასი, რომელიც უდიდეს გავლენას ახდენდა ხალხის ცხოვრებაზე. ისინი ამტკიცებდნენ, რომ დემონებზე გაცილებით დიდ, ზებუნებრივ ძალას ფლობდნენ, ამიტომ დიდ თანხას სძალავდნენ მათ გავლენაში მყოფ ხალხს. ხალხს სწამდა, რომ დახელოვნებულ ჯადოქრებს შეეძლოთ დემონების დამორჩილება, თავად დემონებს კი მათზე ძალაუფლება არ ჰქონდათ.

ეს სპირიტული მეთოდები ძველ ბაბილონში მცხოვრებმა ქალდეველებმა შეიმუშავეს. ძვ. წ. მერვე საუკუნეში წინასწარმეტყველმა ესაიამ დაწერა, რომ იმდროინდელ ბაბილონში ყველანაირი ჯადოქრობა ყვაოდა (ეს. 47:12—15). საუკუნეზე მეტი ხნის შემდეგაც, დანიელის დროს, ბაბილონის სამეფო კარზე გრძნეული ქურუმები მსახურობდნენ (დნ. 1:20; 2:2, 10, 27; 4:7; 5:11). სიტყვები „გრძნეული ქურუმები“ ებრაული სიტყვის ზუსტი თარგმანია.

ბაბილონელებს ძალიან ეშინოდათ მახინჯი ადამიანების და მათ გრძნეულებსა და კუდიანებს ეძახდნენ, რადგან ისინი შავი მაგიის მიმდევრებად მიაჩნდათ. ქურუმებზე ამბობდნენ, რომ ისინი თეთრ მაგიას მისდევდნენ. ხალხს ეგონა, რომ ერთი და იმავე შელოცვას შეეძლო ავადმყოფის განკურნება, თუ მას ქურუმი წარმოთქვამდა, ან მოკვლა, თუ მას გრძნეული ან კუდიანი იტყოდა.

ბაბილონში ენების არევის შედეგად მთელ დედამიწაზე გაფანტულმა ხალხმა, შესაძლოა, თან წაიღო ჯადოქრობის გარკვეული ელემენტები (დბ. 11:8, 9). დღეს მილიონები წარმოთქვამენ ფართოდ გავრცელებული ინდუიზმის მაგიურ ფორმულას, მანტრას, იგივე შელოცვას. მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში დღესაც არიან გრძნეული ქურუმები, ექიმბაშები, შამანები და ჯადოქრები, ისევე როგორც ძვ. წ. მე-18 საუკუნეში ეგვიპტეში იოსების დროს იყვნენ (დბ. 41:8, 24). იოსების მონად გაყიდვიდან ორ საუკუნეზე მეტი ხნის შემდეგ ეგვიპტელმა გრძნეულმა ქურუმებმა გარკვეულწილად გაიმეორეს მოსეს მოხდენილი პირველი სამი სასწაული (გმ. 7:11, 22; 8:7). მაგრამ მათ ვერ შეძლეს ქინქლის გაჩენა და იმის აღიარება მოუწიათ, რომ ამაში ღვთის ხელი ერია. ისინი შემდეგი სასჯელის დროსაც უძლურები აღმოჩნდნენ და სხვების მსგავსად მათაც გამოაყარა მუწუკები (გმ. 8:18, 19; 9:11).

ბიბლია გმობს. ბიბლია რადიკალურად განსხვავდება ძველი ხალხების წერილობითი ძეგლებისგან, რადგან იგი გაკვრითაც კი არ აშუქებს დადებითად იდუმალ ძალებსა და ჯადოქრობას. ის არსად გვირჩევს, რომ შავი მაგიის ჯადოს მოსახსნელად თეთრ მაგიას მივმართოთ. პირიქით, ბიბლია მოგვიწოდებს, იეჰოვასადმი რწმენა განვიმტკიცოთ, ვილოცოთ და მას მივენდოთ, რათა დაცული ვიყოთ „ბოროტი სულებისა“ და მათი საქმიანობისგან, მათ შორის ჯადოქრობისგან (ეფ. 6:11—18). „ფსალმუნებში“ მართლები ღმერთს ბოროტისგან ხსნას სთხოვენ. იესომაც გვასწავლა, ვილოცოთ, რომ ბოროტს თავი დავაღწიოთ (მთ. 6:13). მეორე მხრივ, თალმუდი და ყურანი მკითხველს ცრურწმენასა და შიშს უნერგავს. აპოკრიფულ წიგნ „ტობითში“ აღწერილია ჯადოქრობასთან დაკავშირებული დაუჯერებელი ამბები (ტობითი 6:4, 8, 9, 17; 8:2, 3; 11:8—12; იხ. აპოკრიფი [ტობითი]).

აქედან გამომდინარე, ისრაელი ერი ამ მხრივ განსხვავდებოდა იმ დროს მცხოვრები სხვა ერებისგან. ეს განსხვავება რომ მუდამ ყოფილიყო, იეჰოვამ თავის ხალხს არაორაზროვანი კანონები მისცა მათ შესახებ, ვინც ოკულტურ ძალებს უკავშირდებოდა. „არ აცოცხლო გრძნეული“ (გმ. 22:18). „არ დაიწყოთ ... ჯადოქრობა ... ის კაცი ან ქალი, რომელშიც სულების გამომძახებლის ან მარჩიელის სულია, უნდა მოკვდეს“ (ლვ. 19:26; 20:27). „არ იყოს შენში ... ჯადოქარი, მისანი, არც გრძნეული, არც ჯადოს გამკეთებელი, არც ის, ვინც რჩევას სთხოვს სულების გამომძახებელს“ (კნ. 18:10—14).

იეჰოვას წინასწარმეტყველმა განაცხადა, რომ ღმერთი ყველა ჯადოქარს მოკვეთდა (მქ. 5:12). საული, იზებელი და მენაშე, რომლებმაც მიატოვეს იეჰოვა და ამა თუ იმ სახის ჯადოქრობას მიმართეს, ჩვენთვის მისაბაძ მაგალითს არ წარმოადგენენ (1სმ. 28:7; 2მფ. 9:22; 2მტ. 33:1, 2, 6).

ქრისტიანულ-ბერძნული წერილებიდან ვიგებთ, რომ იესოსა და მისი მოციქულების დროს რომის იმპერიაში ჯადოქრობა ფართოდ იყო გავრცელებული. კუნძულ კვიპროსზე იყო კაცი სახელად ბარიესო, რომელზეც პავლემ თქვა, რომ ის „ყოველგვარი მზაკვრობითა და ბოროტებით სავსე, ეშმაკის შვილი“ იყო (სქ. 13:6—11). თუმცა ზოგიერთმა, მაგალითად სამარიელმა სიმონმა, მიატოვა ჯადოქრობა და გაქრისტიანდა (სქ. 8:5, 9—13). ერთხელ ეფესოში „ბევრმა მათგანმა, ვინც ჯადოქრობას მისდევდა, მოიტანა თავისი წიგნები და ყველას თვალწინ დაწვა. მათ შეაჯამეს წიგნების ფასი და მათი ღირებულება ორმოცდაათი ათასი ვერცხლი [თუ დინარი იყო, $37 200] გამოვიდა“ (სქ. 19:18, 19). გალატელებისთვის მიწერილ წერილში მოციქულმა პავლემ სპირიტიზმი „ხორცის საქმეებს“ შორის მოიხსენია და გააფრთხილა ისინი, რომ ასე მოქმედნი ღვთის სამეფოს ვერ დაიმკვიდრებდნენ (გლ. 5:19—21). ვინც არ იშლის ბაბილონური საქმეების კეთებას, ვერ იქნება ამ დიდებულ სამეფოში (გმც. 21:8; 22:15). ის დიდ ბაბილონთან ერთად განადგურდება, რომელმაც სახელი გაითქვა იმით, რომ შეცდომაში შეჰყავს ერები თავისი ჯადოქრობით (გმც. 18:23; იხ. ძალა, სასწაულები [ძალის მართებულად გამოყენება]).