ნათანაელი

[ებრ-დან, ნიშნავს ღმერთმა მისცა]

იესოს თორმეტი მოციქულიდან ერთ-ერთი. სავარაუდოდ, ბართლომეს მეორე სახელი. ბართლომე, რაც ნიშნავს „თალმაის ძეს“, პატრონიმია (მამის სახელისგან ნაწარმოები ფსევდონიმი). იოანე მოციქული მას ნათანაელად მოიხსენიებს, მათე, მარკოზი და ლუკა კი — ბართლომედ. ისინი ბართლომეს სახელს ფილიპეს გვერდით სვამენ, იოანე კი ფილიპეს გვერდით ნათანაელს მოიხსენიებს (მთ. 10:3; მრ. 3:18; ლკ. 6:14; ინ. 1:45, 46). ისრაელში მეტად გავრცელებული იყო ერთზე მეტი სახელის ქონა. მაგალითად, სიმონ იოანეს ვაჟს, კეფადაც და პეტრედაც იცნობდნენ (ინ. 1:42). უჩვეულო არაფერი იყო იმაში, რომ ნათანაელი ბართლომედაც („თალმაის ვაჟი“) იწოდებოდა. მაგალითად, ერთ კაცს ბარტიმეოსი ანუ „ტიმეოსის ვაჟი“ ერქვა (მრ. 10:46). მომდევნო საუკუნეებში ქრისტიანი მწერლები თავიანთ ნაშრომებში ორივე სახელს, „ნათანაელსაც“ და „ბართლომესაც“ იყენებდნენ.

ნათანაელი გალილეის კანიდან იყო (ინ. 21:2). იესოს მსახურება ახალი დაწყებული ჰქონდა, როცა ნათანაელი მისი მიმდევარი გახდა. მას შემდეგ, რაც ფილიპე იესოს მოწოდებას გამოეხმაურა, თავისი მეგობარი, ნათანაელი მოძებნა და უთხრა, წაჰყოლოდა და მესია ენახა. ნათანაელმა თქვა: „ნაზარეთიდან კარგს რას უნდა ელოდო?“, მაგრამ ფილიპეს მაინც გაჰყვა. ნათანაელის დანახვაზე იესომ თქვა: „აი ნამდვილი ისრაელი, რომელშიც არ არის ცბიერება“. იესომ ეს იმიტომ თქვა, რომ, ალბათ, რაღაც განსაკუთრებული შეამჩნია ნათანაელის ბუნებაში. იესომ ისიც უთხრა ნათანაელს, რომ ვიდრე ფილიპე დაუძახებდა, ლეღვის ქვეშ დაინახა ის. ამ ყოველივეს შემდეგ ნათანაელმა აღიარა, რომ იესო ღვთის ძე და ისრაელის მეფე იყო. იესო დაჰპირდა ნათანაელს, რომ ამაზე მეტს იხილავდა (ინ. 1:43—51).

როგორც ერთ-ერთი თორმეტთაგანი, ნათანაელი ყოველთვის ახლდა იესოს მსახურების დროს და მისგან სწავლობდა (მთ. 11:1; 19:25—28; 20:17—19, 24—28; მრ. 4:10; 11:11; ინ. 6:48—67). იესოს სიკვდილისა და აღდგომის შემდეგ ის სხვა მოციქულებთან ერთად თევზაობას დაუბრუნდა. დილით, როცა ისინი ნავით ნაპირს უახლოვდებოდნენ იესომ დაუძახა მათ. ვიდრე ნავი ნაპირს მიადგებოდა, ნათანაელი, პეტრესგან განსხვავებით, ნავში დარჩა, შემდეგ დანარჩენებთან ერთად ისაუზმა და იესოსა და პეტრეს შორის გამართული საუბრის მომსწრეც გახდა (ინ. 21:1—23). ნათანაელი სალოცავად შეკრებილ მოციქულებსა და ორმოცდამეათე დღეს შეკრებილებს შორის იყო (სქ. 1:13, 14; 2:42).