თესლი

წმინდა წერილებში ხშირად გვხვდება ებრაული სიტყვა ზერაʽ და ბერძნული სიტყვა სპერმა, რომლებიც ზოგ შემთხვევაში თესლად ითარგმნა. ეს სიტყვები გამოიყენება კონტექსტებში, სადაც საუბარია 1) სოფლის მეურნეობასა და მცენარეებზე, 2) ფიზიოლოგიასა და 3) შთამომავლობაზე (იხ. შთამომავალი).

სოფლის მეურნეობა, მცენარეები. ისრაელში ძირითადად სოფლის მეურნეობას მისდევდნენ, ამიტომ ბიბლიაში ხშირად არის საუბარი თესვაზე, დარგვასა და მკაზე. აგრეთვე ხშირად მოიხსენიება სიტყვა „თესლი“. პირველად ის შემოქმედების მესამე დღესთან დაკავშირებით არის მოხსენიებული. იეჰოვამ ბრძანა: „აღმოაცენოს მიწამ ბალახი, თესლოვანი მცენარეები და თესლიანი ნაყოფის მომცემი ხეები დედამიწაზე მათი გვარისდა მიხედვით“ (დბ. 1:11, 12, 29). ამგვარად, შემოქმედმა გაამჟღავნა თავისი განზრახვა, რომ დედამიწა დაეფარა ისეთ მცენარეებს, რომლებიც თესლით მრავლდებოდა, მათი შეჯვარება არ მოხდებოდა და თითოეული თავისი უნიკალური თესლის მეშვეობით თავისი „გვარისდა მიხედვით“ გამრავლდებოდა.

ფიზიოლოგია. ებრაული სიტყვა ზერაʽ ფიზიოლოგიური მნიშვნელობით გამოიყენება ლევიანების 15:16—18-სა და 18:20-ში, სადაც მოხსენიებულია თესლდენა. ლევიანების 12:2-ში გამოყენებულია ებრაული ზმნის (ზარაʽ; ნიშნავს თესვას) კაუზატიური ფორმა, რაც ქართულ თარგმანებში გადმოვიდა დაორსულებად და განაყოფიერებად. რიცხვების 5:28-ში ვნებით გვარში მდგომი ზმნა ზარაʽ გვხვდება არსებით სახელთან ზერაʽ და შემდეგნაირად ითარგმნება: „ის უნდა დაორსულდეს თესლით“ (აქ), „განაყოფიერდება თესლით“ (ბსგ).

შთამომავლობა. უმეტეს შემთხვევაში სიტყვა ზერაʽ შთამომავლობის აღსანიშნავად გამოიყენება. დაბადების 7:3-ში ის გამოყენებულია ცხოველების ნაშიერებთან. დაბადების 9:9-ში ამ სიტყვით მოხსენიებულია ნოეს შთამომავლობა, დაბადების 16:10-ში კი — აგარის შთამომავლობა. ღმერთმა უბრძანა აბრამსა და მის შთამომავლებს, ღვთის მიერ მათთან დადებული შეთანხმების ნიშნად წინადაეცვითათ (დბ. 17:7—11).

ბერძნული სიტყვა სპერმა იმავე მნიშვნელობებით გამოიყენება, როგორც ებრაული სიტყვა ზერაʽ (შდრ. მთ. 13:24; 1კრ. 15:38; ებ. 11:11; ინ. 7:42). იესო ქრისტემ მონათესავე სიტყვა სპოროს („დათესილი“) ღვთის სიტყვის აღსანიშნავად მოიხსენია (ლკ. 8:11).

ნაყოფიერი უხრწნელი თესლი. მოციქულმა პეტრემ თავის სულიერ ძმებს მისწერა და თქვა, რომ ისინი ხელახლა იშვნენ, „რათა იესო ქრისტეს მკვდრეთით აღდგომის მეშვეობით ცოცხალი იმედი“ ჰქონოდათ და „უხრწნელი, წაუბილწველი და უჭკნობელი მემკვიდრეობა“ მიეღოთ, რომელიც, როგორც პეტრე ამბობს, „ზეცაში ინახება“ მათთვის. მოციქულმა ხაზი გაუსვა იმ ფაქტს, რომ ისინი ხრწნადმა ვერცხლმა და ოქრომ კი არ დაიხსნა, არამედ ქრისტეს სისხლმა. შემდეგ დასძინა: „თქვენ ცოცხალი და მარადიული ღვთის სიტყვის მეშვეობით ხელახლა გშვათ არა ხრწნადმა, არამედ ნაყოფიერმა უხრწნელმა თესლმა“. აქ თესლად ითარგმნა ბერძნული სიტყვა სპორა, რაც ნიშნავს დათესილ თესლს, რომელიც შეიძლება აღმოცენდეს (1პტ. 1:3, 4, 18, 19, 23).

პეტრემ ამგვარად შეახსენა თავის ძმებს, რომ ისინი „ცოცხალი და მარადიული ღვთის“ შვილები იყვნენ და არა მოკვდავი მიწიერი მამის შვილები, რომელსაც მათთვის უხრწნელობისა და მარადიული სიცოცხლის მიცემა არ ძალუძს. უხრწნელი თესლი, რომელმაც ხელახლა შვა ისინი, ღვთის წმინდა სული ანუ მოქმედი ძალა იყო, რომელიც ღვთის მარადიულ, ამავე სულით შთაგონებულ სიტყვასთან ერთად მოქმედებდა. მოციქულმა იოანემაც სულით შობილებზე მსგავსი რამ თქვა: „ღვთისგან შობილი არ სცოდავს, რადგან ღვთის ნაყოფიერი თესლი რჩება მასში და არ შეუძლია ცოდვის ჩადენა, რადგან ღვთისგან არის შობილი“ (1ინ. 3:9).

ეს სული მათ ხელახლა შობს ღვთის შვილებად. ის სიწმინდისკენ აღძრავს მათ და მათში ხორცის გამხრწნელ საქმეებს კი არა, სულის ნაყოფს წარმოშობს. ნაყოფიერი თესლის მქონეთ ხორცის საქმეები ჩვევად არა აქვთ. ამის შესახებ მოციქულმა პავლემ თქვა: „ღმერთმა უწმინდურებისკენ კი არ მოგვიწოდა, არამედ სიწმინდისკენ. ამიტომ უგულებელმყოფელი უგულებელყოფს არა ადამიანს, არამედ ღმერთს, რომელიც თავის წმინდა სულს გაძლევთ“ (1თს. 4:7, 8).

მაგრამ, თუ რომელიმე სულით შობილი გამუდმებით შეეწინააღმდეგება ამ სულს, ანუ დაანაღვლიანებს, დაამწუხრებს ან გაანაწყენებს მას, ღმერთი თავის სულს წაართმევს ასეთ ადამიანს (ეფ. 4:30; შდრ. ეს. 63:10). მან შეიძლება სულის წინააღმდეგ მკრეხელობაც კი ჩაიდინოს, რაც მისთვის სავალალო იქნება (მთ. 12:31, 32; ლკ. 12:10). სწორედ ამიტომ გაუსვეს პეტრემ და იოანემ ხაზი სიწმინდისა და ღვთის სიყვარულის შენარჩუნების, ძმებისადმი გულითადი სიყვარულისა და ღვთის სულის ხელმძღვანელობისადმი მორჩილების აუცილებლობას, რითაც დამტკიცდებოდა, რომ ისინი ღვთის ნამდვილი და ერთგული შვილები იყვნენ (1პტ. 1:14—16, 22; 1ინ. 2:18, 19; 3:10, 14).