ხილვა

სურათი ან მოვლენა, რომელიც უჩვეულოდ წარმოისახებოდა ადამიანის გონებაში დღისით ან ღამით. ზოგჯერ ეს ხდებოდა მაშინ, როცა ადამიანი ბურანში ან სიზმარში იყო (სქ. 10:3; დბ. 46:2). ხშირად რთულია ბიბლიაში მოხსენიებული ხილვებისა და სიზმრების ერთმანეთისგან განსხვავება, ზოგჯერ კი ისინი ერთმანეთს ერწყმის.

როგორც ჩანს, როდესაც ადამიანი ღვთისგან ხილვას მღვიძარე მდგომარეობაში ხედავდა, ზემოქმედება მის ცნობიერებაზე ხდებოდა. მოგვიანებით მას შეეძლო გაეხსენებინა და საკუთარი სიტყვებით აღეწერა ან ჩაეწერა ეს ხილვა. ზოგს, მაგალითად დანიელსა და ნაბუქოდონოსორს, „ღამის ხილვაც“ ჰქონდა. როგორც ჩანს, ამ დროს ზემოქმედება მძინარე ადამიანის ქვეცნობიერებაზე ხდებოდა.

ბურანი. როგორც ჩანს, ღვთის სული დროდადრო ბურანში, ღრმად კონცენტრირებულ ან მძინარე მდგომარეობაში მყოფი ადამიანის გონებაში სურათის ან ხილვის სახით წარმოსახავდა ღვთის განზრახვას. ქრისტიანულ-ბერძნულ წერილებში „ბურანად“ ითარგმნა ბერძნული სიტყვა ეკსტასის. პირდაპირი გაგებით ის ნიშნავს გადადებას ან ადგილის შეცვლას, გადატანითი მნიშვნელობით კი — გონების ნორმალური მდგომარეობის შეცვლას. ბურანში მყოფი ადამიანი ეთიშება გარემოს და ხილვაში გადადის (სქ. 22:17, 18).

ღვთის კეთილგანწყობაში დარწმუნება. ზოგჯერ იეჰოვა თავის მსახურებს ხილვაში უმჟღავნებდა, როგორ მოეპყრობოდა მათ და თავის კეთილგანწყობაში არწმუნებდა. აბრამს (აბრაამი) ხილვაში იეჰოვას სიტყვა გამოეცხადა და დაარწმუნა: „აბრამ, ნუ გეშინია! მე ვარ შენი ფარი. დიდ ჯილდოს მიიღებ“ (დბ. 15:1). შემდეგ იეჰოვამ შეთანხმება დაუდო აბრაამს (დბ. 15:2—21). რამდენიმე წლის შემდეგ ღმერთი იაკობსაც ელაპარაკა ღამის ხილვაში და უთხრა, რომ არ შეშინებოდა ეგვიპტეში წასვლის, რადგან იქ დიდ ხალხად აქცევდა და შემდეგ თავად გამოიყვანდა იქიდან (დბ. 46:1—4; შდრ. 2სმ. 7:1—17; 1მტ. 17:1—15).

ხელმძღვანელობა ღვთის განზრახვის შესასრულებლად. ზოგი ხილვის მეშვეობით იეჰოვა თავის მსახურებს ხელმძღვანელობდა თავისი ნების შესასრულებლად. მას შემდეგ, რაც განდიდებული იესო ქრისტე ტარსოსელ სავლეს გამოეცხადა, სავლემ, მიუხედავად იმისა, რომ დროებით დაბრმავდა, ხილვაში ნახა კაცი სახელად ანანია, რომელმაც მას ხელები დაადო და მხედველობა დაუბრუნა. ხილვაში ანანიამაც მიიღო მითითება, წასულიყო დამასკოში იმ სახლში, სადაც სავლე იმყოფებოდა (სქ. 9:1—19).

ახ. წ. 36 წელს კესარეაში მცხოვრებ ღვთისმოშიშ უცხოტომელ კორნელიუსს ხილვაში ანგელოზი გამოეცხადა და უთხრა, რომ სიმონ-პეტრეს მოსაყვანად იოპეში კაცი გაეგზავნა (სქ. 10:1—8). იოპეში პეტრე ბურანში წავიდა და ხილვაში ნახა ციდან ჩამომავალი ტილო, რომელიც სხვადასხვა უწმინდური არსებებით იყო სავსე. ამ ხილვიდან მოციქულმა ისწავლა, რომ ბილწად არ უნდა მიეჩნია ის, რაც ღმერთმა განწმინდა. ამან პეტრე მოამზადა, რომ წინადაუცვეთელი უცხოტომელებისთვის სასიხარულო ცნობის ქადაგების საქმე წამოეწყო (სქ. 10:9—23; 11:5—12).

ღვთის მიერ სამქადაგებლო საქმიანობასთან დაკავშირებული მითითებები პავლესაც არაერთი ხილვის მეშვეობით მიეცა. მეორე მისიონერული მოგზაურობისას პავლემ ტროაში ღამის ხილვაში ნახა მაკედონელი კაცი, რომელიც ეხვეწებოდა, „ჩამოდი მაკედონიაში და დაგვეხმარეო“ (სქ. 16:8—12). მოგვიანებით, მას შემდეგ, რაც ღამის ხილვაში უფალი ელაპარაკა, მოციქული კორინთში წელიწად-ნახევარი დარჩა და ღვთის სიტყვას ასწავლიდა (სქ. 18:8—11).

წინასწარმეტყველება.  ღვთისგან მომდინარე ზოგიერთი ხილვა წინასწარმეტყველური იყო ან ადამიანს ხილვასა თუ სიზმარში მიღებული წინასწარმეტყველებების ახსნის შესაძლებლობას აძლევდა. წინასწარმეტყველ დანიელს „ყოველგვარი ხილვისა და სიზმრის გაგებაც შეეძლო“ (დნ. 1:17). სწორედ „ღამის ხილვაში“ გაუმჟღავნა ღმერთმა დანიელს მეფე ნაბუქოდონოსორის მიერ მსოფლიო იმპერიების ამსახველი უზარმაზარი ქანდაკების შესახებ ნანახი სიზმრის შინაარსი და მნიშვნელობა (დნ. 2:19, 28; შდრ. დნ. 4:5, 10, 13, 20—22).

წინასწარმეტყველურ სიზმარსა და „ღამის ხილვებში“ დანიელმა იხილა ზღვიდან ამომავალი ოთხი უზარმაზარი მხეცი, რომლებიც დედამიწიდან წამომდგარ ოთხ „მეფეს“ განასახიერებდნენ (დნ. 7:1—3, 17). წინასწარმეტყველს აგრეთვე წილად ხვდა პატივი, ეხილა „კაცის ძის მსგავსი“, რომელსაც ძველმა დღეთამ მისცა მმართველობა, დიდება და სამეფო (დნ. 7:13, 14).

ღვთისგან ხილვები მიეცათ ბიბლიის დამწერებს — ესაიას (1:1; 6:1—13), ამოსსა (7:1—9, 12; 8:1, 2) და ეზეკიელს (1:1). ედომის წინააღმდეგ აბდიას ღვთივშთაგონებული წინასწარმეტყველური განაცხადი შემდეგი სიტყვებით იწყება: „აბდიას ხილვა“ (აბდ. 1). „ნაუმის ხილვა“ შეიცავს ნინევეს წინააღმდეგ გამოტანილ განაჩენს (ნამ. 1:1).

წიგნ „გამოცხადებაში“ შესულია ხანდაზმული მოციქული იოანეს მიერ ნანახი არაერთი ხილვა. წიგნის ბერძნული სახელწოდება აპოკალიპსის ნიშნავს გაცხადებას ან გამოააშკარავებას, რაც შესაფერისი სახელწოდებაა, რადგან ააშკარავებს წიგნის დაწერიდან შორეულ მომავალში მოსახდენ მრავალ მოვლენას (გმც. 1:1).

ცრუ ხილვები. ძვ. წ. 607 წელს იერუსალიმის განადგურებამდე ცოტა ხნით ადრე ცრუწინასწარმეტყველები „საკუთარი გულის ხილვას“ ლაპარაკობდნენ და არა იეჰოვასგან მომდინარე ცნობებს (იერ. 23:16). მათ არ ჰქონდათ ხილვა იეჰოვასგან, ამიტომ მათი ხილვები უსარგებლო იყო (გდ. 2:9, 14). იეჰოვა მათ წინააღმდეგ გამოდიოდა, რადგან ტყუილს ამბობდნენ და ცრუ ხილვებს ხედავდნენ (ეზკ. 13).

ნაწინასწარმეტყველები იყო, რომ ხილვებს იხილავდნენ. გარდა იმისა, რომ იქნებოდა ცრუ ხილვებიცა და ღვთისგან მიცემული ზემოხსენებული ხილვებიც, ღვთივშთაგონებით იოელმა იწინასწარმეტყველა, რომ ჭაბუკები ღვთის სულის გავლენით ხილვებს იხილავდნენ (იოლ. 2:28). პეტრემ ცხადყო, რომ ეს წინასწარმეტყველება ახ. წ. 33 წლის ორმოცდამეათე დღის დღესასწაულზე შესრულდა, როდესაც წმინდა სული გადავიდა იესო ქრისტეს მიმდევრებზე და მათ სასწაულებრივად დაიწყეს მრავალ ენაზე „ღვთის დიდებული საქმეების შესახებ“ ლაპარაკი (სქ. 2:1—4, 11, 15—17).