რა არის ცუდი ფულის სიყვარულში?

პოლი და მერი სუპერმარკეტის მფლობელები იყვნენ აფრიკის ერთ-ერთ ღარიბ რაიონში.a ისინი დღე და ღამე მუხლჩაუხრელად შრომობდნენ და ბევრ ფულს იღებდნენ. დროთა განმავლობაში მერის შეეძლო ეამაყა თავისი დიდი ახალი სახლით, რომელიც გაწყობილი იყო ძვირფასი ავეჯით, ხოლო პოლის კი შეეძლო მდიდრული ავტომობილით მგზავრობა.

ერთხელ მათთან მივიდა ერთი ჯგუფი, რომელიც გამოდიოდა ხელისუფლების წინააღმდეგ. მათ მოითხოვეს: „ჩვენ გვინდა, რომ შენმა საწარმომ ჩვენი საქმისათვის ყოველთვიურად მსხვერპლად გაიღოს [100 დოლარი]“. მათ არ სურდათ პოლიტიკურ ბრძოლაში მონაწილეობის მიღება. პოლმა და მერიმ მამაცურად თქვეს უარი. ნეიტრალური პოზიციის გამო ეს ჯგუფი დაეჭვდა, თითქოს ისინი სახელმწიფოსგან იღებდნენ ფულად დახმარებას. ერთ-ერთ დასვენების დღეს, მაშინ, როდესაც პოლი და მერი არ იმყოფებოდნენ ქალაქში, მათი მაღაზია გაძარცვეს, ხოლო მანქანა და ლამაზი სახლი დაწვეს.

ნამდვილად სამწუხარო შემთხვევაა, მაგრამ შეგვიძლია თუ არა ჩვენ მისგან გაკვეთილის მიღება? მრავალ ადამიანს, რომელიც ბევრს შრომობს გამდიდრებისათვის, შესაძლოა არ შემთხვევია უბედურება, რომელიც მას სიმდიდრეს დააკარგვინებდა, მაგრამ რა შეიძლება ითქვას მომავლის შესახებ? რატომ ამბობს ბიბლია, რომ „გამდიდრების მსურველები ცვივიან განსაცდელსა და მახეში მრავალ განუსჯელ და მავნე გულისთქმაში, რომელნიც გასანადგურებლად და დასაღუპავად უბიძგებენ ადამიანს„? (1 ტიმოთე 6:9).

გაწონასწორებული შეხედულება ფულზე

ბიბლიის თანახმად, ოჯახის წევრების მატერიალური მოთხოვნილებები უნდა დააკმაყოფილოს ჭეშმარიტმა ქრისტიანმა მამაკაცმა. ისეთი გარემოებები, როგორიცაა უმუშევრობა ან ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემა, ზოგჯერ აფერხებენ ამას. მაგრამ ქრისტიანი, რომელიც განზრახ არ აკმაყოფილებს თავის ოჯახს, „განუდგა რწმენას და ურწმუნოზე უარესია“ (1 ტიმოთე 5:8).

ზოგიერთ სოფელში ადამიანები ძირითადად მიწათმოქმედებით ცხოვრობენ: ისინი თავად ქმნიან პროდუქტებს და მოშენებული ჰყავთ შინაური ცხოველები. ზოგიერთი მათგანი ნაკლებად სარგებლობს ფულით, რადგან ცხოვრებისათვის ყოველივე აუცილებელს იღებს საქონლის გაცვლა-გამოცვლითა და საყოფაცხოვრებო მომსახურებით. მაგრამ ყველაზე ხშირად ოჯახის მარჩენლები ოჯახს იმით აკმაყოფილებენ, რომ იწყებენ მუშაობას და იღებენ ყოველთვიურ ჯამაგირს. გარდა ამისა, ბრძნულად დაზოგილმა ფულმა შეიძლება რამდენადმე დაგვიცვას სიძნელეებისა და უბედურების ჟამს. მაგალითად, ჩვენ შეიძლება ფული დაგვჭირდეს სამედიცინო საშუალებებისათვის, ან ბინის შესაკეთებელ აუცილებელ ხარჯებზე. ამიტომ, როცა ბიბლია ლაპარაკობს ფულზე, გამოიყენებს ისეთ რეალურ გამოთქმებს, როგორიცა „ფულიც დაიფარავს“ და „ფული ყველაფერზე პასუხს აგებს“ (ეკლესიასტე 7:12; 10:19).

ვინაიდან ფულს ბევრი რამ შეუძლია, ამიტომ არსებობს საშიშროება განვითარდეს არარეალური შეხედულება მის ძალაუფლებაზე. ქრისტიანმა აუცილებლად უნდა შეიგნოს მისი განსაზღვრული შესაძლებლობები სხვა უფრო მნიშვნელოვან საგნებთან შედარებით. მაგალითად, ბიბლია, ფულის ფასს ღმერთისაგან გამომდინარე სიბრძნის ფასს ადარებს: „სიბრძნეც დაიფარავს კაცს და ფულიც დაიფარავს, მაგრამ სიბრძნე უპირატესია; მის მფლობელს აცოცხლებს“ (ეკლესიასტე 7:12). რატომ უპირატესობს ღმერთის სიბრძნე ფულთან შედარებით?

წარსულის გაკვეთილი

ჩვენი ერის 66 წელს იერუსალიმში მომხდარი ამბები, თვალნათლივ გვიჩვენებს ღმერთისაგან გამომდინარე სიბრძნის უპირატესობას ფულზე. მას შემდეგ, რაც იუდევლებმა იერუსალიმში მოიგერიეს შემოსეული რომაელთა ჯარები, ისინი ალბათ ფიქრობდნენ რომ აი, ახლა დადგა მათ წინაშე მშვენიერი სავაჭრო მომავალი. მოპოვებული თავისუფლების პატივსაცემად მათ იწყეს თავიანთი ფულის გამოჭედვა. იუდევლები ჭრიდნენ მონეტებს, რომლებზეც აკეთებდნენ შემდეგ წარწერებს: „სიონის თავისუფლებისათვის“ და „წმინდა იერუსალიმი“. ყოველ ახალ წელს ისინი უშვებდნენ ახალ მონეტებს წარწერებით: „წელი მეორე“, „წელი მესამე“ და „წელი მეოთხე“. არქეოლოგებმა ზოგიერთი იშვიათი მონეტაც კი მოიძიეს წარწერით „წელი მეხუთე“, რომელიც მიეკუთვნება ჩვენი ერის 70 წელს. განა შეიძლება ითქვას, რომ იუდეველი ქრისტიანები იუდეველთა ახალ ფულს უყურებდნენ, როგორც ხანგრძლივი თავისუფლების ნამდვილ სიმბოლოს?

არა. იმიტომ, რომ მათ ახსოვდათ თავიანთი უფლის ბრძნული სიტყვები. იესომ იწინასწარმეტყველა რომაელთა შემოსევა, რომელიც მოხდა ჩვენი ერის 66 წელს. უფალმა იესომ ურჩია თავის მიმდევრებს „გამოსულიყვნენ იერუსალიმიდან“, როცა ეს მოხდებოდა (ლუკა 21:20–22). ისტორია ადასტურებს, რომ ასეც მოიქცნენ იუდეველი ქრისტიანები. იერუსალიმის დატოვება მათთვის ნიშნავდა მიწის, ქონებისა და სავაჭრო საშუალებების დაკარგვას, მაგრამ ჩვენ ვხედავთ, რომ ისინი მზად იყვნენ ამისათვის. ოთხი წლის შემდეგ რომაელთა ჯარები დაბრუნდნენ და ალყა შემოარტყეს ქალაქს.

„ხოლო ოქრო კი ძალიან ბევრი იყო ქალაქში,“ — წერდა ისტორიკოსი, იოსებ ფლავიუსი, რომელმაც თავისი თვალით იხილა ეს ამბები. მაგრამ დიდი რაოდენობის ფულს არ შეეძლო იერუსალიმის გადარჩენა შიმშილისაგან, რომელმაც მოიცვა მთელი ქალაქი თა თანდათან „სულ უფრო ძლიერდებოდა“. ქალაქის ზოგიერთმა მცხოვრებმა გადაყლაპა ოქროს მონეტა და ცდილობდა ქალაქიდან გაქცევას. მაგრამ მოწინააღმდეგეებმა დახოცეს ისინი, გაუპეს მუცლები, რათა ამოეღოთ ფული. მაგრამ, „მდიდრებისათვის საშიში იყო ქალაქში დარჩენა, ვინაიდან მათ ბრალს დებდნენ ღალატში იმ მიზნით, რათა ხელში ჩაეგდოთ მათი ქონება“.

ექვსი თვის ალყის შემდეგ იერუსალიმი დაინგრა და მილიონობით მისი მცხოვრები დაიღუპა შიმშილისაგან, ეპიდემიისაგან, შავი ჭირისა და მახვილისაგან. ფულის სიყვარულმა დააბრმავა მრავალი და დასაღუპავად განწირა. ხოლო ბრძნული სიტყვების ცხოვრებაში გატარებამ ებრაელი წარმოშობის ქრისტიანები გადაარჩინა უბედურებისაგან.

ეს არის ერთადერთი შემთხვევა ისტორიაში, როცა ფული ვერ შველოდა ადამიანებს მძიმე ჟამს. როგორი მკაცრი ბატონი შეიძლება იყოს ფულის სიყვარული! (მათე 6:24). უფრო მეტიც, ფულს ყოველთვის შეუძლია გააუბედუროს ადამიანი.

სიხარული, რომელსაც ფულით ვერ იყიდი

გამდიდრების მგზნებარე სურვილს შეუძლია დააბრმავოს ადამიანი იმ უამრავ სიხარულთან დაკავშირებით, რომლებიც არ მოითხოვენ ბევრ ფულს. მაგალითისათვის, ნამდვილი მეგობრების ბედნიერ ოჯახურ ურთიერდამოკიდებულებას, ბუნების საოცრებებს, სანახაობრივ დაისს, შთამბეჭდავ ჭექა-ქუხილს, ვარსკვლავებით მოჭედილ ცას, ცხოველთა ზნეს და ყვავილებსა თუ ხეებს უღრან ტყეებში.

მართლაც, ზოგიერთ მდიდარ ადამიანს აქვს დიდი დრო დასტკბეს ამ სიხარულით, მაგრამ უმეტესი მათგანი ძალიან არის ჩაფლული მთელი ძალ-ღონით შეინარჩუნოს ან კიდევ უფრო გაზარდოს თავისი სიმდიდრე. როგორ უცნაურადაც არ უნდა მოგვეჩვენოს, შეიძლება ითქვას, რომ ხშირად ბედნიერება გვერდს უვლის თვით იმათაც კი, რომელთაც აქვთ საამისოდ საშუალება. ეს აოცებთ თანამედროვე მკვლევარებს. „როგორ ავხსნათ ასეთი ფაქტი: ის, რაც ასე რიგად სასურველია ბევრი ადამიანისათვის და მათი აზრით, არის საშუალება ყოველგვარი გასაჭირიდან თავის დასაცავად, როცა მოიპოვებ, იგი მხოლოდ გულის გამტეხია და ზიანის მომტანი?“ — სვამს კითხვას თომას უაისმანი თავის წიგნში „ფულისაკენ სწრაფვა — აკვიატებულობის გამოკვლევა“ (ინგლ.).

მდიდარი ადამიანისათვის ძნელია განსაზღვროს, თუ ვინ არის მისი ნამდვილი მეგობარი და ამან შეიძლება მას ჩამოართვას ბედნიერება. მდიდარმა მეფე სოლომონმა თავად გამოსცადა, რომ „ბევრ დოვლათს ბევრი მჭამელი ჰყავს“ (ეკლესიასტე 5:10). ბევრი მდიდარი ადამიანი უამრავ უსიამოვნებას იმითაც განიცდის, რომ ცდილობს თავისი მდიდარი ფასეულობის შენარჩუნებასა და გაზრდას. ხოლო ეს კი ხშირად მშვიდ ძილს უფრთხობს ადამიანს. ბიბლია განმარტავს: „ტკბილია ძილი მშრომელი კაცისა, გინდ ცოტა ჭამოს, გინდ ბევრი; ხოლო სიმდიდრე ძილს უფრთხობს მდიდარს“ (ეკლესიასტე 5:11).

ფულის სიყვარულმა შეიძლება ზიანი მიაყენოს ურთიერთდამოკიდებულებას ოჯახის წევრებსა და მეგობრებს შორის, ვინაიდან ამას შეუძლია ადამიანის გადაცდენა უწმინდური ქცევებისა და დანაშაულისაკენ. ფულის მოყვაულები ხშირად აზარტულ თამაშებში მონაწილეობენ. სამწუხაროა, მაგრამ უნდა ითქვას, რომ მგზნებარე სურვილს — ითამაშო თუნდაც ერთხელ მაინც, მრავალი მიჰყავს ვალებამდე. „იმ დროისათვის, როცა ისინი [მგზნებარე მოთამაშეები] მოდიან ჩემთან, — თქვა სამხრეთ აფრიკელმა ფსიქიატრმა, უკვე შეუძლებელია დაეხმარო მათ: ვინაიდან დაკარგეს სამუშაო, თავიანთი ფირმა, სახლი და ხშირად ხდება, რომ ოჯახებმაც მიატოვეს ისინი“. როგორი ჭეშმარიტია ის გაფრთხილება, რომელსაც ბიბლია გვაძლევს: „ერთგულ კაცზე ბევრი კურთხევაა, ხოლო ვინც გამდიდრებას ესწრაფვის, დაუსჯელი ვერ გადარჩება“ (იგავნი 28:20).

„ფრთებს შეისხამს და. . . გაფრინდება“

კიდევ ერთ მიზეზს, თუ რატომ არის ფულის სიყვარული ასე საშიში, წარმოადგენს ის, რომ ადამიანური ხელისუფლებები უუნარონი აღმოჩნდნენ ყოველმხრივ ითანამშრომლონ ან მოგვცენ გარანტია იმისა, რომ ფული დარჩება სტაბილურ საერთაშორისო ღირებულებად; ისინი უკვე უუნარონი იყვნენ თავიდან აეცილებინათ ეკონომიკური დაცემა, კრიზისები და გაპარტახება საფონდო ბირჟაზე. ყაჩაღობა, ქურდობა და ინფლაცია — აი ამით ესმევა ხაზი ღვთიური სიტყვების სინამდვილეს: „გამდიდრებაზე ნუ იზრუნებ, თავიდან მოიშორე ფიქრი. თვალებს მიაპყრობ და გამქრალია, რადგან ფრთებს შეისხამს და არწივივით ზეცას გაფრინდება“ (იგავნი 23:4, 5).

ინფლაცია. ბუნებრივია, ეს პრობლემა მხოლოდ ღარიბი ქვეყნებისთვის არ არის დამახასიათებელი. ამ საუკუნის დასაწყისში ინფლაციამ დაუცხრომელი სისწრაფით დააზარალა ცენტრალური ევროპის სამრეწველო ქვეყნები. მაგალითად, პირველი მსოფლიო ომის წინ გერმანული მარკა დაახლოებით უთანაბრდებოდა ინგლისურ შილინგს, ფრანგულ ფრანკს და იტალიურ ლირას. ათი წლის შემდეგ შილინგი, ფრანკი და ლირა უთანაბრდებოდა დაახლოებით 1 000 000 000 000 მარკას. როგორ ზეგავლენას ახდენს მდიდარ საზოგადოებაზე მზარდი ინფლაცია? „ის, რაც 1920-იანი წლების დასაწყისში დაემართათ დამარცხებულ წამყვან სახელმწიფოებს, არის თუ არა ფაქტი, რომლისგანაც შეგვიძლია დასკვნების გამოტანა, — ასაბუთებს ადამ ფერგიუსონი თავის წიგნში „როცა კვდება ფული“ (ინგლ.), — მაშინ [ფულის კრიზისი] ნებას რთავს ისეთ სიხარბეს, ძალადობას, უბედურებასა და სიძულვილს, რომელიც ხშირად შობს შიშს, რომ ასეთი საზოგადოება არ რჩება დაუზიანებელი და უცვლელი“.

1923 წელს გერმანიამ კვლავ აღადგინა თავისი სავალუტო კურსი, როცა გადაუსვა ხაზი 12 ნულს, ისე რომ, 1 000 000 000 000 ძველი მარკა მოულოდნელად გაუთანაბრდა ერთ ახალ მარკას. ამ ნაბიჯმა შეაჩერა ინფლაცია, მაგრამ გამოიწვია სხვა დამღუპველი შედეგი. ფერგიუსონი ხსნის: „ფულის სტაბილურობის აღდგენამ გააკოტრა ათასობით ადამიანი, მილიონობით ადამიანს ჩამოართვა არსებობის საშუალება და ჩაკლა მათი იმედი; ასევე, ირიბად ამოიღო უფრო მეტად საშინელი ფასი, რომელიც მთელ ქვეყნიერებას უნდა გადაეხადა“. როგორც ჩანს, „საშინელი ფასის“ ქვეშ ავტორს მხედველობაში ჰქონდა ნაციზმის ჩასახვა და მეორე მსოფლიო ომი.

ის ფაქტი, რომ წინათ დიდმა საბანკო ანგარიშებმა უმტყუნა ასეთ ბევრ ადამიანს, ამ მსოფლიო ეკონომიკური არამდგრადობის დროს ჩვენ უნდა მოგვემსახუროს გამომაფხიზლებელ გაფრთხილებად. თავად ღმერთის ძე გვაფრთხილებდა, რომ ფულს არ შეუძლია შველა და ეს არაერთხელ მომხდარა (ლუკა 16:9). მაგრამ ფულის ყველაზე დიდი და საყოველთაო კრახი მოხდება მაშინ, როცა იეჰოვა ღმერთი სისრულეში მოიყვანს ამ ბოროტი ქვეყნიერების თავზე გამოტანილ განაჩენს. „არავის არგებს სიმდიდრე რისხვის დღეს, სიმართლე კი იხსნის სიკვდილისაგან“ (იგავნი 11:4).

ამიტომაც, როგორ მნიშვნელოვანია, თვითოეული ჩვენთაგანი ზრუნავდეს ჩვენს ჭეშმარიტ მეგობრებთან, — იეჰოვა ღმერთსა და იესო ქრისტესთან სამართლიანი მდგომარეობის შენარჩუნებაზე!

წარუვალი ბედნიერების წყარო

ჩვენს მიერ დასაწყისში მოხსენიებული პოლი და მერი იეჰოვას მოწმეები იყვნენ, რომლებიც რამოდენიმე წელი მონაწილეობდნენ სრულიდროით სამქადაგებლო სამახურში. მაგრამ გამდიდრების სურვილმა შეაჩერა ისინი: პოლიმ და მერიმ თავი დაანებეს ქრისტიანული კრების შეხვედრებზე სიარულს და საჯარო სამსახურში სხვებთან რწმენის გაზიარებას. მაგრამ მათ მალე გამოიღვიძეს. „ახლა მე ვხედავ, თუ რა უგუნურება იყო ის, რომ მთელს ჩემს დროსა და ძალას ვხარჯავდი ამაოებაზე, იმაზე, რაც შეიძლება ერთ წუთში აორთქლდეს“ — თქვა მერიმ მას შემდეგ, როცა გაძარცვეს და სახლი დაურბიეს. საბედნიეროდ, მათ ამ მდგომარეობიდან მიიღეს კარგი გაკვეთილი ჯერ კიდევ მანამ, სანამ გვიანი იქნებოდა. დიახ, ყველაზე დიდი ზიანი, რომელიც შეიძლება მოგვაყენოს ფულის სიყვარულმა, ეს არის ის, რომ ადამიანს ჩამოართვას სწორი ურთიერთდამოკიდებულების უფლება იეჰოვა ღმერთთან და იესო ქრისტესთან. განა შეგვიძლია ჩვენ ამ მეგობრების გარეშე გვქონდეს იმედი, რომ გადავიტანთ ამ ბოროტი ქვეყნიერების აღსასრულს და ვიცხოვრებთ დაპირებულ ახალ სამართლიან ქვეყნიერებაში? (მათე 6:19–21, 31–34; 2 პეტრე 3:13).

ამიტომ, დამოუკიდებლად იმისა, თუ როგორ პიროვნებად მიგაჩნია შენი თავი, მდიდრად თუ ღარიბად, მოერიდე განავითარო ფულის სიყვარული. იშრომე იმაზე, რომ მიიღო და შეინარჩუნო ყველაზე დიდი სიმდიდრე — სწორი მდგომარეობა იეჰოვა ღმერთის წინაშე. შენ ამას გააკეთებ მაშინ, თუ მუდამ გეხსომება გამუდმებული მოწვევა: „სული და პატარძალი ამბობენ: მოდი! მომსმენმაც თქვას: მოდი! მწყურვალი დაე მოვიდეს და მსურველმა დაე უსასყიდლოდ აიღოს სიცოცხლის წყალი“ (გამოცხადება 22:17).

[სქოლიოები]

[სურათები 8, 9 გვერდებზე]

იუდეველთა აჯანყების პერიოდში მოჭრილი მონეტის ორივე მხარე, წარწერით «წელი მეორე».

[საავტორო უფლება]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.