გადაარჩინე შვილი!

მაიკლი და ალფინა ცხოვრობენ კუაზულუ-ნატალის მწვანე გორებს შორის მდებარე სოფლის ველზე (სამხრეთ აფრიკა). შვიდი ბავშვის აღზრდისას მათ მრავალი სიძნელე შეხვდათ. მეუღლის სრული მხარდაჭერით მაიკლმა ყველაფერი გააკეთა, რაც შეეძლო, რომ დამორჩილებოდა მამებთან დაკავშირებულ ბიბლიურ მოწოდებას: „აღზარდეთ [შვილები] უფლის მოძღვრებითა და დარიგებით“ (ეფესელთა 6:4). მაგრამ ზოგჯერ მაინც პრობლემები წამოიჭრება.

მაგალითად, აფრიკელი მწყემსი ბიჭუნებისთვის ჩვეულებრივია თავიანთი მშობლების მსხვილფეხა რქოსანი საქონლის გაერთიანება, რომ უფრო მეტი დრო ჰქონდეთ ერთად თამაშისთვის. ზოგჯერ ისინი ცელქობენ და მათთვის შეუფერებელ საკითხებზე ლაპარაკობენ. როცა მაიკლის ვაჟები ოჯახის საქონლის სამწყემსად გადიოდნენ, ის მკაცრად არიგებდა მათ, რომ ურთიერთობა არ ჰქონოდათ ზოგ ბავშვთან (იაკობი 4:4). მიუხედავად ამისა, სამუშაოდან სახლში დაბრუნებისას ის ზოგჯერ ხედავდა, რომ ისინი მაინც აკეთებდნენ ამას. ამიტომ მას მათი დასჯა უწევდა (იგავნი 23:13, 14).

ფიქრობ, რომ მაიკლი მეტისმეტად მკაცრი იყო თავის ბავშვებთან? ზოგი შეიძლება ასე თვლიდეს, მაგრამ იესო ქრისტემ თქვა, რომ „სიბრძნე საქმეებითაა გამართლებული“ (მათე 11:19). მაიკლმა და ალფინამ სახლში მოსიყვარულე ატმოსფერო შექმნეს იმით, რომ დროს უთმობდნენ თავიანთ ბავშვებს და ასწავლიდნენ მათ ბიბლიურ ცნობებსა და ჭეშმარიტებებს.

მაიკლსა და ალფინას ჰყავთ ოთხი ასული — თიმბეკილი, სეფივე, თოლაკელი და თიმბეკანი. თითოეული, ღვთის სამეფოს შესახებ კეთილი ცნობის სრული დროით მქადაგებელია. მათი ორი ვაჟი იეჰოვას მოწმეთა კრებებში თავმჯდომარე ზედამხედველად მსახურობს. მესამე ვაჟი, რომლის მეუღლეც აგრეთვე სრული დროით მქადაგებელია, სამსახურებრივი თანაშემწეა.

დიდი ოჯახის მქონე მრავალი ქრისტიანი შვილების აღზრდაში წარმატებითაა კურთხეული. მაგრამ მშობლების მიერ კარგად აღზრდილი ზოგი ბავშვი ტოვებს ჭეშმარიტებას. ეჭვგარეშეა, მათ მშობლებს ახსოვთ იესოს მიერ მოყვანილი თვალსაჩინო მაგალითი გზასაცდენილ შვილზე და ცხოვრობენ იმედით, რომ მათი ვაჟი ან ასული მოინანიებს და, საბოლოოდ, გადარჩება (ლუკა 15:21–24).

მიუხედავად ამისა, ზოგი ქრისტიანი მშობელი, სამწუხაროდ, ყველა შვილს წუთისოფელში კარგავს. ეს წუხილის მიზეზს წარმოადგენს განსაკუთრებით აფრიკის კუთხეებში, სადაც ბავშვები, თითქოს, კარგად იქცევიან, ვიდრე მოზარდობის ასაკს მიაღწევენ. შემდეგ, სიყმაწვილის ასაკში, მათ სატანის წუთისოფლის უზნეო გზები იტყუებს (1 იოანე 5:19, აქ). შედეგად, მრავალ მამას კრების უხუცესად მსახურების უფლება არ ეძლევა (1 ტიმოთე 3:1, 4, 5). აშკარაა, რომ ქრისტიანმა მამამ საკუთარი სახლის გადარჩენა ძალიან მნიშვნელოვან საქმედ უნდა ჩათვალოს. ამგვარად, რის გაკეთება შეუძლიათ მშობლებს, რომ გადაარჩინონ შვილები?

იყავი ახლო მეგობარი

იესო მხოლოდ სრულყოფილი კი არ იყო, არამედ მნიშვნელოვნად აღემატებოდა ნებისმიერ სხვა ადამიანს შემეცნებასა და გამოცდილებაში. მიუხედავად ამისა, ის თავის არასრულყოფილ მოწაფეებს ისე ექცეოდა, როგორც ახლო მეგობრებს (იოანე 15:15). აი, რატომ უნდოდათ მასთან ყოფნა და რატომ უხაროდათ მისი სიახლოვე (იოანე 1:14, 16, 39–42; 21:7, 15–17). მშობლებს შეუძლიათ ისწავლონ აქედან. პატარა მცენარის მსგავსად, რომლის ფოთლებიც თბილი მზის სინათლისკენაა მიმართული, ბავშვებს უხარიათ, როცა ოჯახში მოსიყვარულე, მეგობრული ატმოსფეროა.

მშობლებო, თავისუფლად მოგმართავენ შვილები ყველაფერზე, რაც მათ აწუხებთ? უსმენთ მათ? დასკვნის გამოტანამდე ცდილობთ, გაიგოთ მათი აზრები და გრძნობები უფრო სრული სურათის შესაქმნელად? ეხმარებით მოთმინებით, რომ ბიბლიური პუბლიკაციების მათთან ერთად გამოკვლევით პასუხები მოაძებნინოთ გარკვეულ კითხვებზე?

ერთი სამხრეთ აფრიკელი დედა გვიამბობს: «სკოლაში ჩვენი ქალიშვილის მიყვანის დღიდან ყოველთვის ვამხნევებდით მას, ეამბნა, რა მოხდა დღის განმავლობაში. მაგალითად, შევეკითხებოდი: „ვისთან ერთად იყავი შესვენებაზე? მითხარი რამე შენს ახალ მასწავლებელზე. როგორ გამოიყურება? რა არის დაგეგმილი ამ კვირაში?“ ერთხელ ჩვენი ქალიშვილი მოვიდა სახლში და გვითხრა, რომ ინგლისური ენის მასწავლებელი აპირებდა კლასის წაყვანას კინოფილმის სანახავად, რომელზეც მოგვიანებით რეცენზიას დაწერდნენ. კინოფილმს საეჭვო სათაური ჰქონდა. როგორც გამოირკვა, ის ქრისტიანისთვის შეუფერებელი იქნებოდა. ეს საკითხი მთელმა ოჯახმა განვიხილეთ. მეორე დღეს ჩვენი ქალიშვილი მივიდა მასწავლებელთან და აუხსნა, რომ არ სურდა კინოფილმის ნახვა, რადგან მასში აღწერილი ზნეობა არ იქნებოდა მის ქრისტიანულ შეხედულებებთან შეთანხმებული. მასწავლებელმა იფიქრა ამ საკითხზე, მოგვიანებით კი მადლობა გადაუხადა ჩვენს ქალიშვილს და უთხრა, რომ არ უნდოდა კლასის წაყვანა ისეთი რამის საყურებლად, რაზეც ინანებდა». სიყვარულით აღსავსე ინტერესმა, რომელსაც ეს მშობლები მუდამ ავლენდნენ თავიანთი ქალიშვილის გადასარჩენად, კარგი ნაყოფი გამოიღო. მათი ქალიშვილი არის ბედნიერი, ოპტიმისტური პიროვნება და ამჟამად სამხრეთ აფრიკაში მსახურობს საზოგადოება „საგუშაგო კოშკის“ ფილიალში.

იესომ შესანიშნავი მაგალითი დატოვა სხვების შვილებთან ურთიერთობაში. მას სიამოვნებდა მათთან ყოფნა (მარკოზი 10:13–16). როგორი ბედნიერები უნდა იყვნენ მშობლები, რომ საკუთარ შვილებთან ერთად გააკეთონ რამე! აფრიკის ზოგ კუთხეში მამას რცხვენია, რომ ვინმემ დაინახოს, როგორ ეთამაშება თავის ვაჟებს ბურთს ან სხვა რამეს. მაგრამ ქრისტიანმა მამამ არასოდეს უნდა იფიქროს, რომ არ ეკადრება შვილებთან ერთად მოთამაშე დაინახოს ვინმემ. ახალგაზრდებს ესაჭიროებათ მშობლები, რომელთაც სიამოვნებთ მათთან დროს გატარება. ეს უფრო უადვილებს ბავშვებს, გამოთქვან, რაც აწუხებთ. ასეთი ემოციური მოთხოვნილებების უგულებელყოფის შემთხვევაში ბავშვები შეიძლება გაღიზიანებულები და გულჩათხრობილები გახდნენ, განსაკუთრებით მაშინ, როცა გამუდმებით შენიშვნებს აძლევენ.

ოჯახურ ურთიერთობებზე პავლემ კოლასელებს მისწერა: „მამებო, ნუ გააღიზიანებთ თქვენს შვილებს, რათა თავი არ მოაბეზროთ“ (კოლასელთა 3:21). ეს შეიძლება იმაზე მიუთითებდეს, რომ ზოგჯერ მშობლები ვერ აწონასწორებენ მეტისმეტად ბევრ დასჯასა და მეტისმეტად მცირე მეგობრობას. ბავშვები, მათ შორის მოზარდები, რომლებიც უყვართ და აფასებენ, უფრო გამოეხმაურებიან საჭირო დასჯას.

ღვთის სიყვარული

ყველაზე ძვირფასი მემკვიდრეობა, რის გადაცემაც მშობლებს შეუძლიათ შვილებისთვის, სიყვარულის გამოვლენასთან დაკავშირებული პირადი მაგალითია. ბავშვებისთვის საჭიროა, დაინახონ და მოისმინონ, თუ როგორ გამოხატავენ და ავლენენ მშობლები ნამდვილ სიყვარულს ღვთის მიმართ. ერთი ახალგაზრდა, რომელიც სამხრეთ აფრიკაში საზოგადოება „საგუშაგო კოშკის“ ფილიალში მსახურობს, ყვება: «პატარა რომ ვიყავი, მამაჩემს საოჯახო საქმეებში ვეხმარებოდი ხოლმე. მე მიყვარდა ეს, უბრალოდ, იმიტომ, რომ მამა ნამდვილად აფასებდა ჩემს პატარა წვლილს. მუშაობის განმავლობაში ის ბევრს მიყვებოდა იეჰოვაზე. მაგალითად, მახსენდება ერთი შაბათი, როცა გულმოდგინედ ვკრეჭდით გაზონს. მართლა ცხელოდა. მამა ოფლიანდებოდა, ამიტომ გავიქეცი და ორი ჭიქა წყალი მოვიტანე, თან ყინული ჩავაგდე შიგ. მამამ მითხრა: „ხედავ, შვილო, რა ბრძენია იეჰოვა? ყინული წყალზე ტივტივებს. ის რომ ჩაძირულიყო, ტბებისა და ტბორების ფსკერზე ყოველგვარი სიცოცხლე გაწყდებოდა. ნაცვლად ამისა, ყინული საიზოლაციო საფარის როლს ასრულებს! არ გვეხმარება ეს, უკეთ გავიცნოთ იეჰოვა?“a მოგვიანებით, ნეიტრალიტეტის დაცვისთვის ციხეში ყოფნისას, ფიქრის საშუალება მომეცა. ერთ ღამეს ჩემს საკანში სევდიანს გამახსენდა მამაჩემის ეს სიტყვები. რა აზრიანი იყო ისინი! რომ შემეძლოს, მარადიულად ვეთაყვანებოდი იეჰოვას».

დიახ, ბავშვებს ესაჭიროებათ, დაინახონ ღვთისადმი სიყვარული ყველაფერში, რასაც მშობლები აკეთებენ. ღვთის სიყვარული და მისადმი მოწადინებული მორჩილება განსაკუთრებით უნდა ჩანდეს როგორც აღმძვრელი ძალა, რომელიც ქრისტიანულ შეხვედრებზე დასწრების, სამქადაგებლო მსახურებაში მონაწილეობისა და ოჯახთან ერთად ბიბლიის კითხვისა თუ შესწავლის უკან დგას (1 კორინთელთა 13:3). რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, ღვთისადმი სიყვარული უნდა აირეკლოს ოჯახის მიერ მთელი გულით წარმოთქმულმა ლოცვებმა. შეუძლებელია გადაჭარბებული იყოს იმის ხაზგასმა, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია შვილებისთვის ასეთი მემკვიდრეობის გადაცემა. აი, რატომ ებრძანათ ისრაელებს: „გიყვარდეს უფალი, შენი ღმერთი მთელი შენი გულითა და სულით, მთელი შენი შეძლებით. გულში გქონდეს ეს სიტყვები, რომლებიც დღეს გამოგიცხადე. ჩააგონებდე შენს შვილებს და უთხრობდე სახლში ჯდომისას, გზაზე სიარულისას, დაწოლისას და ადგომისას“ (მეორე რჯული 6:5–7; შეადარე მათე 22:37–40).

ღვთის სიყვარულსა და მორჩილებაში დიდად ხელის შემშლელია მემკვიდრეობით მიღებული ცოდვილი ბუნება (რომაელთა 5:12). ამიტომ ბიბლია აგრეთვე გვიბრძანებს: „უფლის მოყვარულნო, შეიძულეთ ბოროტება“ (ფსალმუნი 96:10). ცუდი ფიქრები ხშირად ცუდ საქციელს იწვევს. ამის თავიდან ასარიდებლად ბავშვმა სხვა მნიშვნელოვანი თვისებაც უნდა განავითაროს.

ღვთისმოშიშობა

სასურველია, გქონდეს სიყვარული, გაერთიანებული მოკრძალებულ შიშთან, რომ არ გააკეთო ის, რაც იეჰოვას არ მოეწონება. იესო ქრისტემ თვითონ დაგვიტოვა მაგალითი როგორც პიროვნებამ, რომელმაც სიამოვნება ჰპოვა ‘უფლის შიშში’ (ესაია 11:1–3). ასეთი შიში მნიშვნელოვანია, როცა ბავშვი სიყმაწვილის ასაკს უახლოვდება და ძლიერ სექსუალურ აღგზნებას განიცდის. ღვთისმოშიშობა დაეხმარება ახალგაზრდას, წინააღმდეგობა გაუწიოს წუთისოფლის ზეგავლენას, რომელსაც შეიძლება უზნეო ყოფაქცევა მოჰყვეს (იგავნი 8:13). ზოგან მშობლები ერიდებიან, რომ შვილებს ასწავლონ სექსუალურ ცდუნებებთან ბრძოლა. ფაქტობრივად, მრავალი თვლის, რომ ამ საკითხების განხილვა არასწორია. მაგრამ რა არის მშობლების მხრიდან ასეთი უგულებელყოფის შედეგი?

სამმა სამედიცინო სპეციალისტმა — ბუგამ, ამოკომ და ცაიიანამ — ინტერვიუ აიღეს ტრანსკეის (სამხრეთ აფრიკა) სოფლებში მცხოვრები 1 702 გოგონასა და 903 ბიჭისგან. „სამხრეთ აფრიკის სამედიცინო ჟურნალი“ (South African Medical Journal) იტყობინებოდა, რომ „ამ შემოწმებაში გოგონების 76 პროცენტსა და ბიჭების 90,1 პროცენტს უკვე გამოცდილი ჰქონდა სქესობრივი კავშირი“. გოგონების საშუალო ასაკი 15 წელი იყო და ბევრი მათგანი ძალდატანებით იქნა ჩაბმული სექსუალურ ურთიერთობაში. 250-ზე მეტი ერთხელ ან მეტჯერ იყო დაფეხმძიმებული. სხვა შედეგი სქესობრივი კავშირით გადამდები დაავადებების დიდი რაოდენობა იყო.

როგორც ჩანს, მრავალი მშობელი ვერ ხედავს საჭიროებას — ასწავლოს შვილებს, როგორ მოერიდონ ქორწინებამდელ სქესობრივ კავშირს. ნაცვლად ამისა, ზემოხსენებული ჟურნალი ხსნის: „ტრანსკეის სასოფლო საზოგადოებაში შვილიანობა და დედობა ქალური მოწიფულობის აღიარებული მაჩვენებელია და ამას სწრაფად ამჩნევენ გოგონები, რომლებიც ეს ესაა სქესობრივად მომწიფდნენ“. მსგავსი პრობლემა მსოფლიოს სხვა კუთხეებშიც საბუთდება.

აფრიკაში მრავალი ახალგაზრდა ადანაშაულებს მშობლებს იმაში, რომ ისინი არ ეხმარებიან მათ სექსუალობის გაგებაში. ზოგ ქრისტიან მშობელს მეტისმეტად ეუხერხულება, გამოიყენოს წიგნი „შენი ახალგაზრდობა — ჰპოვე საუკეთესო მასში“b (ინგლ.). მის 20–23 გვერდებზე ახსნილია სასქესო ორგანოების კეთილშობილური გამოყენება და ცვლილებები, რომლებიც სქესობრივი მოწიფულობის ასაკში ხდება.

ქრისტიანი მშობლები, რომლებიც უმკლავდებიან სირთულეს — შვილებთან ერთად განიხილონ ღვთის თვალსაზრისი სექსზე — შექებას იმსახურებენ. საუკეთესოა, ეს თანდათანობით გაკეთდეს იმის მიხედვით, თუ საკითხების გაგების რა უნარი აქვს ბავშვს. ისეთი ფაქტორის გათვალისწინებით, როგორიცაა ბავშვის ასაკი, მშობლებისთვის შეიძლება საჭირო იყოს, რომ კონკრეტულად მიუთითონ სხეულის ნაწილებზე და მათ დანიშნულებებზე. სხვა მხრივ, გამოუცდელმა ახალგაზრდამ შეიძლება ნათქვამიდან მთავარი ვერ გაიგოს (1 კორინთელთა 14:8, 9).

ერთი სამხრეთ აფრიკელი მამა, რომელსაც ორი ქალიშვილი და ერთი ვაჟი ჰყავს, ყვება: „ხშირ შემთხვევაში, საშუალება მქონდა, ჩემს ქალიშვილებთან ერთადაც კი განმეხილა საფრთხილო სექსუალური საკითხები. ჩემი მეუღლე კი განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობდა ჩვენს გოგონებს იმით, რომ სარგებლობდა წიგნით „შენი ახალგაზრდობა — ჰპოვე საუკეთესო მასში“ (იხილე გვერდები 26–31). ჩემი ვაჟი 12 წლის რომ იყო, გადავწყვიტე, თან წამეყვანა შორს, მთებში. იმ შემთხვევისას, ჩვენ დეტალებში განვიხილეთ ბიჭის სხეულის განვითარება და განსაკუთრებული დანიშნულება, რომელიც მოგვიანებით ქორწინებაში გარკვეულ როლს შეასრულებდა. მასთან ერთად განვიხილე აგრეთვე აუცილებლობა — მორიდებოდა მასტურბაციის სამარცხვინო ჩვევას და გოგონებისთვის ეყურა კეთილშობილურად და პატივისცემით, როგორც საკუთარ დედასა და დებს უყურებს“.

სასიხარულო ჯილდო

ახლახანს მოხსენიებული მამა და დედა გულმოდგინედ შრომობდნენ და ბედნიერები არიან, რომ სამი ბავშვის აღზრდაში კარგ შედეგებს მიაღწიეს. ახლა სამივე ერთგულ ქრისტიანებზე დაქორწინებული მოწიფული ადამიანები არიან. მათი ვაჟი და სიძეები უხუცესებად მსახურობენ ქრისტიანულ კრებაში, ორი წყვილი კი მრავალი წელია სრული დროით არის დაკავებული სამახარებლო საქმით.

დიახ, მშობლებს, რომლებიც გულმოდგინედ შრომობენ საკუთარი სახლის გადასარჩენად, შეუძლიათ სასიხარულო ჯილდოს მოლოდინი ჰქონდეთ შვილებისგან, რომლებიც ასეთი ბიბლიური სწავლების მორჩილებას ირჩევენ, ვინაიდან იგავნის 23:24, 25 ამბობს: „ბრძენის მშობელი მისით გაიხარებს. გაიხარებს შენი დედ-მამა“. ყურადღება მიაქციე ამ სტატიის შესავალში მოხსენიებულ დიდ ოჯახს. „როცა ჩემი შვილების მიერ მიღწეულ სულიერ წარმატებებზე ვფიქრობ, — ამბობს ალფინა, — გული სიხარულით მიძგერს“. დაე ყველა ქრისტიანმა მშობელმა იშრომოს ამ სასიხარულო ჯილდოსთვის.

[სქოლიოები]

[სურათი 23 გვერდზე]

ცხოვრებისეული ფაქტების ასახსნელად მამას შეუძლია ნიადაგი მოამზადოს.