მოსწონს თუ არა ღმერთს პირველნაყოფთა მოწევის დღესასწაულის აღნიშვნა?

არომატული ხილი, თვალწარმტაცი ბოსტნეული და საღი მარცვლების ძნების ხილვა მეტად მიმზიდველია. მოსავლის აღებისას მთელ ინგლისში ამ ნაყოფებით არის შემკული ეკლესიათა საკურთხევლები და მქადაგებლების კათედრები. ევროპაში, ისევე როგორც სხვაგან, მრავალჯერ ზეიმობენ მოსავლის აღების როგორც დაწყების, ისე დამთავრების სეზონს.

განსაკუთრებით მადლიერები არიან ისინი, რომელთა სარჩოც ამ მიწის ნაყოფებზეა დამოკიდებული. მართლაც, ღმერთმა ძველ ისრაელს სამი ყოველწლიური დღესასწაულის აღნიშვნა დაუწესა და ეს დღესასწაულები მჭიდროდ იყო დაკავშირებული მოსავლის აღებასთან. ადრე გაზაფხულზე, უფუარობის დღესასწაულის განმავლობაში, ისრაელებს ქერის პირველმოწეული ნაყოფის შეკვრა მიჰქონდათ. გვიან გაზაფხულზე, შვიდეულის (ანუ ორმოცდამეათე დღის) დღესასწაულზე, მათ ხორბლის პირველმოწეული ნაყოფებისგან გაკეთებული პურები მიჰქონდათ. შემოდგომაზე დგებოდა კრეფის დღესასწაული, რაც ისრაელებისთვის სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოების დამთავრების აღმნიშვნელი იყო (გამოსვლა 23:14–17). ეს დღესასწაულები „წმინდა შეკრებულობანი“ და მხიარულების დრო იყო (ლევიანნი 23:2; მეორე რჯული 16:16).

მაგრამ რა შეიძლება ითქვას მოსავლის აღების დღევანდელი დღესასწაულების შესახებ? მოსწონს ისინი ღმერთს?

წარმართული ელემენტები

მოსავლის აღების ტრადიციული დღესასწაულის წუთისოფლისეული სულითა და მისთვის დამახასიათებელი ღრეობით აღნიშვნის გამო შეწუხებულმა კორნუოლელმა (ინგლისი) ანგლიკანური ეკლესიის მღვდელმა 1843 წელს გადაწყვიტა, მოსავლის მოწევის დღესასწაულის შუა საუკუნეების ჩვეულება განეახლებინა. მან პირველმოწეული ხორბლისგან გააკეთა პური იმ მიზნით, რომ თავის ეკლესიაში ზიარების დღესასწაული ეზეიმა. ასე მოქმედებით მან უკვდავყო „ლამესის“ დღესასწაული, — „ქრისტიანული“ დღესასწაული, რომელმაც, როგორც ზოგი ამბობს, შესაძლოა ძველი კელტების ღვთაების „ლიუხის“ თაყვანისცემიდან აიღო დასაბამიa. ამგვარად, დღევანდელი მოსავლის მოწევის ანგლიკანურ დღესასწაულს წარმართული წარმოშობა აქვს.

რა შეიძლება ითქვას იმ სხვა დღესასწაულების შესახებ, რომლებსაც მოსავლის მოწევის დასასრულს აღნიშნავდნენ? „ენციკლოპედია ბრიტანიკას“ (The Encyclopædia Britannica) თანახმად, მრავალი ჩვეულება, რომელიც ამ დღესასწაულებს ახასიათებს საწყისს „მარცვლეულის სულის ანუ მარცვლეულის დედის შესახებ ანიმიზმური რწმენიდან“ იღებს. ზოგ ქვეყანაში მიწათმოქმედებს სწამდათ, რომ სული ასაღები მოსავლის უკანასკნელი ძნის მარცვლებში იყო ჩასახლებული. მისი გამოდევნის მიზნით მარცვლებს ცეხვავდნენ. ზოგან მარცვლიან ღეროებს ისე წნავდნენ, რომ „მარცვლის თოჯინას“ აკეთებდნენ და მომდევნო წელს თესვამდე უსაფრთხო ადგილას „თილისმად“ ინახავდნენ. შემდეგ ხვნისას ამ მარცვლებიან თავთავს მიწაში ჩაფლავდნენ იმ იმედით, რომ ის აკურთხებდა ახალ მოსავალს.

ზოგიერთი ლეგენდა მოსავლის აღებას ბაბილონის ნაყოფიერების ქალღმერთ იშთარის მეუღლის, ღვთაება თამუზის თაყვანისცემას უკავშირებს. მარცვლეულის მწიფე თავთავების მოჭრას თამუზის უდროო სიკვდილს უკავშირებენ. სხვა ლეგენდები მოსავლის აღებას უკავშირებს ადამიანის მსხვერპლშეწირვასაც კი, ჩვეულებას, რომელიც იეჰოვა ღმერთს ეზიზღება (ლევიანნი 20:2; იერემია 7:30, 31).

როგორია ღვთის თვალსაზრისი?

ძველი ისრაელისადმი ღვთის მოპყრობა ცხადყოფს, რომ იეჰოვა, შემოქმედი და სიცოცხლის წყარო, თავისი თაყვანისმცემლებისგან განსაკუთრებულ ერთგულებას მოითხოვდა (ფსალმუნი 35:10; ნაუმი 1:2, აქ). წინასწარმეტყველ ეზეკიელის დროს ღვთაება თამუზის გლოვა ‘დიდი სისაძაგლე’ იყო იეჰოვას თვალში. ამ და სხვა რელიგიური რიტუალების გამო იეჰოვა არ ისმენდა იმ ცრუ თაყვანისმცემელთა ლოცვებს (ეზეკიელი 8:6, 13, 14, 18).

შეადარე ეს იმ მითითებასთან, რომელიც იეჰოვამ ისრაელებს მოსავლის აღების დღესასწაულის დაცვის შესახებ მისცა. კრეფის დღესასწაულზე ისრაელებს საზეიმო თავყრილობა ჰქონდათ, რომლის დროსაც ახალგაზრდა და მოხუცი, მდიდარი და ღარიბი, საოცრად ლამაზი ხეების დიდი ფოთლებით შემკულ დროებით საცხოვრებლებში ცხოვრობდნენ. ეს მათთვის დიდი სიხარულის დრო იყო, მაგრამ, ამავე დროს, ის ღვთის მიერ მათი წინაპრების ეგვიპტიდან გათავისუფლებაზე დაფიქრების დროც იყო, რომლითაც ღმერთმა დააჯილდოვა ისინი (ლევიანნი 23:40–43).

ისრაელების დღესასწაულებზე ერთადერთ ჭეშმარიტ ღმერთს, იეჰოვას, სწირავდნენ შესაწირავებს (მეორე რჯული 8:10–20). რაც შეეხება ზემოთ მოხსენიებული ანიმისტების რწმენას, ბიბლია არსად არ ლაპარაკობს, რომ პროდუქტებს, მაგალითად, ხორბლის ძნას, ჰქონდეს სული.b და საღვთო წერილი ნათლად აჩვენებს, რომ კერპები ცოცხლები არ არიან, არ შეუძლიათ ილაპარაკონ, დაინახონ, მოისმინონ, იყნოსონ, იგრძნონ ან მათ თაყვანისმცემლებს როგორმე დაეხმარონ (ფსალმუნი 113:13–16; რომაელთა 1:23–25).

დღეს ქრისტიანები არ ექვემდებარებიან რჯულის კავშირს, რომელიც ღმერთმა ძველ ისრაელთან შეკრა. ღმერთმა „აიღო იგი შუაგულიდან და ჯვარს მიამსჭვალა“ (კოლასელთა 2:13, 14). იეჰოვას დღევანდელი მსახურები ‘ქრისტეს რჯულით’ ცხოვრობენ და მადლიერებას გამოხატავენ ყველაფრისთვის, რასაც ღვთისგან ღებულობენ (გალატელთა 6:2).

მოციქულმა პავლემ პირდაპირ განაცხადა, რომ იუდეველთა დღესასწაულები ‘მომავლის ჩრდილი’ იყო, შემდეგ კი დაამატა: ‘სხეული [„სინამდვილეში“, აქ] კი — ქრისტესია’ (კოლასელთა 2:16, 17). მაშასადამე, ჭეშმარიტი ქრისტიანები იზიარებენ ბიბლიურ აზრს: „რასაც ისინი სწირავენ, ეშმაკს სწირავენ და არა ღმერთს. . . არ შეგიძლიათ სვათ უფლის სასმისი და ეშმაკის სასმისი“ (1 კორინთელთა 10:20, 21). გარდა ამისა, ქრისტიანები ემორჩილებიან მითითებას: „უწმიდურს ნუ მიეკარებით“. აქვს თუ არა მოსავლის მოწევის დღესასწაულებს იმ მხარეში, სადაც შენ ცხოვრობ, წარმართული ანუ ცრუ რელიგიური მნიშვნელობა? თუ ეს ასეა, ნამდვილ ქრისტიანებს შეუძლიათ თავი აარიდონ იეჰოვას განაწყენებას იმით, რომ არავითარ მონაწილეობა არ მიიღონ ასეთ უწმინდურ თაყვანისმცემლობაში (2 კორინთელთა 6:17).

როცა მადლიერი ბავშვი მამისგან საჩუქარს ღებულობს, ვის უხდის ის მადლობას? სრულიად უცხო პიროვნებას თუ თავის მშობელს? გულწრფელი ლოცვებით ღვთის თაყვანისმცემლები ყოველდღე უხდიან მადლობას იეჰოვას, თავიანთ ზეციერ მამას, ასეთი დიდი ხელგაშლილობისთვის (2 კორინთელთა 6:18; 1 თესალონიკელთა 5:17, 18).

[სქოლიოები]