კეთროვანი, მაგრამ სიხარულითა და სულიერი კურთხევებით აღსავსე
მოგვითხრო აიზეია ადაგბონამ
დავიბადე და გავიზარდე აკურეში (ნიგერია). ჩვენს ოჯახს ჩინური კარტოფილი, ბანანი, მანიჰოტი და კაკაო მოჰყავდა. მამაჩემს არ უნდოდა, რომ სკოლაში მევლო. ის მეუბნებოდა: „შენ მიწათმოქმედი ხარ. ჩინური კარტოფილის მოყვანას კი კითხვა სულაც არ სჭირდება“.
მიუხედავად ამისა, კითხვის სწავლის სურვილი არ გამნელებია. საღამოობით იმ სახლის ფანჯარასთან ვდგებოდი მოსასმენად, სადაც ზოგ ბავშვს დაქირავებული მასწავლებელი სახლში ასწავლიდა. ეს ხდებოდა 1940 წელს, როდესაც 12 წლის ვიყავი. მათი მამა რომ დამინახავდა, დამიყვირებდა და გამაგდებდა. მაგრამ მე ისევ უკან ვბრუნდებოდი. ზოგჯერ მასწავლებელი არ მოდიოდა, მაშინ შევიპარებოდი და იმ ბავშვებთან ერთად ვიხედებოდი მათ წიგნებში. ხანდახან ისინი მათხოვებდნენ თავიანთ წიგნებს. აი, ასე ვისწავლე კითხვა.
შევუერთდი ღვთის ხალხს
გარკვეული დროის შემდეგ ვიშოვე ბიბლია და ძილის წინ ყოველთვის ვკითხულობდი ხოლმე. ერთ საღამოს ვკითხულობდი მათეს მე-10 თავს, რომელშიც ნაჩვენებია, რომ ხალხი შეიძულებდა და განდევნიდა იესოს მოწაფეებს.
გამახსენდა, რომ ერთხელ ჩვენთან, სახლში, იეჰოვას მოწმეები მოვიდნენ და მათ ცუდად მოექცნენ. ამის გახსენებაზე თავში გამიელვა აზრმა, რომ შესაძლოა ეს ის ხალხია, ვისზეც იესო ლაპარაკობდა. შემდეგში, როდესაც მოწმეები მოვიდნენ, ჟურნალი გამოვართვი. როგორც კი მათთან ურთიერთობა დავიწყე, სხვების დაცინვის ობიექტი გავხდი. მაგრამ რაც უფრო ცდილობდნენ, გული აეცრუებინათ ჩემთვის, მით უფრო ვმტკიცდებოდი და სიხარული მეუფლებოდა იმის გამო, რომ ჭეშმარიტი რელიგია ვიპოვე.
ჩემზე ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება იმან მოახდინა, რომ იეჰოვას მოწმეები, ჩვენს მხარეში არსებული სხვა რელიგიური ჯგუფებისგან განსხვავებით, თავიანთ თაყვანისცემაში ადგილობრივი წარმართული რელიგიის ტრადიციებსა და ჩვეულებებს არ ურევდნენ. მაგალითად, თუმცა ჩვენი ოჯახი ანგლიკანურ ეკლესიაში დადიოდა, მამაჩემს გამოყოფილი ჰქონდა ნიში, სადაც იორუბას ღმერთ ოგუნს სცემდა თაყვანს.
მამის სიკვდილის შემდეგ, წესით, მე უნდა მიმეღო მემკვიდრეობით ეს ნიში. მე უარი ვთქვი, ვინაიდან ვიცოდი, რომ ბიბლია განსჯიდა კერპთაყვანისმცემლობას. იეჰოვას დახმარებით სულიერად ვიზრდებოდი და 1954 წლის დეკემბერში მოვინათლე.
კეთრით დაავადება
იმ წელს ფეხებზე რაღაც შესივება შევნიშნე და ვხედავდი, რომ ფეხებზე მგრძნობელობაც დაკარგული მქონდა. ფეხები ნაკვერჩხალზეც რომ დამედგა, ტკივილს არ ვიგრძნობდი. მოგვიანებით შუბლსა და ტუჩებზე მოწითალო გამონაყარი გამიჩნდა. არც მე და არც ჩემმა ოჯახმა არ იცოდა, თუ რა მჭირდა; ვფიქრობდით, რომ ეს ეგზემა იყო. დაავადებისგან განკურნების ძიებაში 12 მკურნალთან მივედი. ბოლოს ერთ-ერთმა მათგანმა გვითხრა, რომ კეთრით ვიყავი დაავადებული.
რა თავზარდამცემი იყო ეს ცნობა ჩემთვის! იმდენად მოვიშალე, რომ მოსვენება და ძილი დავკარგე. ღამით კოშმარებს ვხედავდი. მაგრამ ბიბლიური ჭეშმარიტების ცოდნა და იეჰოვაზე მინდობა დამეხმარა, რომ მომავლისთვის იმედით შემეხედა.
დედაჩემს უთხრეს, რომ, თუ ქურუმთან მივიდოდი და ის ჩემთვის მსხვერპლს შესწირავდა, გამოვკეთდებოდი. მე არ წავედი, რადგან ვიცოდი, რომ ასეთი მოქმედება იეჰოვას არ მოეწონებოდა. როდესაც მიხვდნენ, რომ მე იქ წამსვლელი არ ვიყავი, დედაჩემს მეგობრებმა ურჩიეს, რომ აეღო კოლას თესლები და ჩემთვის შუბლზე გადაესვა. ეს კი შესაძლებლობას მისცემდა, კოლას თესლები ქურუმისთვის მიეტანა, რათა მას ის ჩემს სახელზე მსხვერპლის შესაწირავად გამოეყენებინა. მე ამაში არავითარი მონაწილეობის მიღება არ მსურდა და დედასაც სწორედ ეს ვუთხარი. ბოლოს დედამ ხელი ჩაიქნია და აღარ უცდია, რომ წარმართულ რელიგიაში მიმეღო მონაწილეობა.
იმ დროისთვის, როდესაც საავადმყოფოში მივედი, ჩემი დაავადება მძიმე ფორმაში იყო გადასული. მთელი სხეული დაწყლულებული მქონდა. საავადმყოფოში მკურნალობის შედეგად თანდათანობით აღმიდგა კანის ნორმალური მდგომარეობა.
მათ მკვდარი ვეგონე
მაგრამ ჩემი პრობლემა ამით არ დამთავრებულა. მარჯვენა ფეხი ძალიან დაინფიცირდა, რის გამოც 1962 წელს საჭირო გახდა მისი ამპუტაცია. ოპერაციას გართულებები მოჰყვა. ექიმებმა ჩემი გადარჩენის იმედი დაკარგეს. უკანასკნელი საეკლესიო რიტუალის შესასრულებლად თეთრკანიანი მისიონერი მღვდელი მოიყვანეს. ძალიან დასუსტებული ვიყავი და ლაპარაკის თავი არ მქონდა, მაგრამ მომვლელმა ქალმა უთხრა, რომ იეჰოვას მოწმე ვიყავი.
მღვდელმა მკითხა: „გინდა შეიცვალო რწმენა და კათოლიკე გახდე იმ მიზნით, რომ ზეცაში მოხვდე?“ გულში გამეცინა. ვილოცე იეჰოვასადმი და ვთხოვე, პასუხის გაცემის ძალა მოეცა. დიდი წვალების შემდეგ ძლივს ამოვღერღე: „არა!“ მღვდელი გაბრუნდა და წავიდა.
ჩემი მდგომარეობა ისე გაუარესდა, რომ საავადმყოფოს პერსონალს ეგონა, რომ მოვკვდი. მათ სახეზე ზეწარი გადამაფარეს. მორგში არ ჩავუტანივართ, რადგან იქ ჩატანამდე ექიმს ან მედდას უნდა დაედასტურებინა ჩემი სიკვდილი. აქ მორიგე ექიმი არ ჰყავდათ, ხოლო ყველა მედდა წვეულებაზე იყო წასული. ასე რომ, იმ ღამეს პალატაში დამტოვეს. დილით შემოვლაზე ექიმი არ მოსულა ჩემს საწოლთან, ვინაიდან ზეწარი მქონდა გადაფარებული და მკვდარი ვეგონე. ბოლოს ვიღაცამ შენიშნა, რომ ზეწრის ქვეშ „გვამი“ ინძრეოდა.
აი ასე გადავრჩი მაშინ და 1963 წლის დეკემბერში აბეოკუტას (ნიგერიის სამხრეთ-დასავლეთი) ლეპროზორიუმში გამაგზავნეს, სადაც დღემდე ვცხოვრობ.
ქადაგებაში წინააღმდეგობას მიწევენ
ლეპროზორიუმში ჩემი მისვლისას დაახლოებით 400 კეთროვანი იყო და მათ შორის მხოლოდ მე ვიყავი მოწმე. ამის შესახებ „საგუშაგო კოშკის“ საზოგადოებას მივწერე, რაზეც დაუყოვნებლივ გამომეხმაურნენ და აკომოჯის კრებას სთხოვეს ჩემთან ურთიერთობის დამყარება. ასე რომ, ძმებთან კონტაქტი არასოდეს დამიკარგავს.
ლეპროზორიუმში მისვლისთანავე ქადაგება დავიწყე. ადგილობრივი მოძღვარი ამას სიხარულით არ შეხვედრია, რის შესახებაც სოცუზრუნველყოფის აგენტს აცნობა, რომელიც ჩვენს ლეპროზორიუმს უწევდა ხელმძღვანელობას. სოცუზრუნველყოფის აგენტი გერმანიიდან ჩამოსული ერთი ხანდაზმული მამაკაცი იყო. მან მითხრა, რომ ბიბლიის სწავლება ჩემი საქმე არ იყო, რადგან მე არც არავითარი განათლება და არც იმის მოწმობა მქონდა, რაც ამის გაკეთების უფლებას მომცემდა; და ვინაიდან სათანადო განათლება არ მქონდა, ესე იგი, ხალხსაც არასწორად ვასწავლიდი. მითხრა, რომ, თუ გავჯიუტდებოდი, შეიძლება ლეპროზორიუმიდან გავეწერე და სამედიცინო დახმარების გარეშე დავრჩენილიყავი. მე კი ხმის ამოღების საშუალებაც არ მომცა.
შემდეგ ბრძანება გასცა, რომ არავის ესწავლა ჩემთან ბიბლია, რის გამოც ბევრმა, ვინც ადრე დაინტერესდა, შეწყვიტა ჩემთან სიარული.
ყველაფერი იეჰოვას ვუთხარი ლოცვაში და სიბრძნე და ხელმძღვანელობა ვთხოვე. მომდევნო კვირას ლეპროზორიუმში არსებულ ბაპტისტების ეკლესიაში მივედი, თუმცა მათ რელიგიურ მსახურებაში მონაწილეობა არ მიმიღია. მსახურებისას დადგა დრო, როდესაც დამსწრეებს შეკითხვები უნდა დაესვათ. ხელი ავიწიე და ვიკითხე: „თუ ყველა კარგი ადამიანი ზეცაში მიდის და ცუდი — სადმე სხვაგან, რატომ ამბობს ესაიას 45:18, რომ ღმერთმა დედამიწა დასასახლებლად გამოსახა?“
ამ კითხვაზე კრება ახმაურდა. ბოლოს მისიონერმა მოძღვარმა თქვა, რომ ჩვენთვის შეუძლებელია ჩავწვდეთ ღვთის გზებს. მაშინ თვითონვე გავეცი პასუხი ჩემს კითხვაზე და წავიკითხე ბიბლიური მუხლები, რომლებიც აჩვენებს, რომ 144 000 ავა ზეცაში, ბოროტები განადგურდებიან, ხოლო მართლები დედამიწაზე იცხოვრებენ მარადიულად (ფსალმუნი 36:10, 11; გამოცხადება 14:1, 4, სსგ).
ამ პასუხზე მადლიერების ნიშნად ყველამ ტაში დაუკრა. მაშინ მოძღვარმა თქვა: „გაიმეორეთ ტაში, რადგან ამ კაცმა ნამდვილად იცის ბიბლია“. მსახურების დასრულების შემდეგ ზოგიერთი მოვიდა და მითხრა: „შენ ბევრად მეტი იცი, ვიდრე ჩვენმა მოძღვარმაო“.
გაწერით მუქარა გრძელდება
ამ შემთხვევის შემდეგ ჩემი შეზღუდვა ძირითადად შეწყდა და ხალხმა კვლავ დაიწყო ჩემთან ბიბლიის შესწავლა. მაგრამ კიდევ დარჩნენ მოწინააღმდეგეები, რომლებმაც გავლენა იქონიეს სოცუზრუნველყოფის აგენტზე, რათა მას ლეპროზორიუმიდან მოვეშორებინე. ეკლესიაში ჩემი დასწრებიდან დაახლოებით ერთი თვის შემდეგ მან დამიძახა და მითხრა: „რატომ აგრძელებ ქადაგებას? ჩემს ქვეყანაში არ უყვართ იეჰოვას მოწმეები, ასევეა აქაც. რატომ მაყენებ უსიამოვნებას? ნუთუ არ იცი, რომ შემიძლია აქედან გაგწერო?“
„ბატონო, მე თქვენ პატივს გცემთ სამი მიზეზის გამო. პირველი, თქვენ ჩემზე უფროსი ბრძანდებით, ხოლო ბიბლია ამბობს, რომ ჭაღარას პატივი უნდა ვცეთ. მეორე, რის გამოც პატივს გცემთ ის არის, რომ თქვენ მშობლიური ქვეყანა დატოვეთ, რათა აქ ჩვენთვის დახმარება აღმოგეჩინათ. მესამე, თქვენ კეთილი და დიდსულოვანი პიროვნება ბრძანდებით და ეხმარებით გასაჭირში მყოფებს. მაგრამ, როგორ გგონიათ, რა უფლებით შეგიძლიათ ჩემი აქედან გაწერა? პრეზიდენტი არ ასახლებს ამ ქვეყნიდან იეჰოვას მოწმეებს. არც ადგილობრივი მმართველობა გვასახლებს. თქვენ რომც გამწეროთ ამ ლეპროზორიუმიდან, იეჰოვა მაინც იზრუნებს ჩემზე“, — ვუპასუხე მე.
ასე მტკიცედ მასთან არასოდეს მილაპარაკია და, როგორც შევნიშნე, ამან მასზე ძალიან იმოქმედა. ის უსიტყვოდ გამშორდა. ამის შემდეგ, როდესაც მასთან ჩემზე ვინმე დაიჩივლებდა, ის უკმაყოფილოდ ეტყოდა: „მე აღარ ჩავერევი ამ საქმეში. თუ თქვენ გაწუხებთ მისი ქადაგება, მიბრძანდით და თვითონ ელაპარაკეთ“.
წერა-კითხვის შემსწავლელი კლასის ჩამოყალიბება
ქადაგებაში წინააღმდეგობის გაწევას ისინი განაგრძობდნენ, ვინც ლეპროზორიუმის ბაპტისტების ეკლესიაში დადიოდნენ. მაშინ ერთი ასეთი აზრი დამებადა. მივედი სოცუზრუნველყოფის აგენტთან და ვკითხე, შეიძლებოდა თუ არა დამეფუძნებინა წერა-კითხვის შემსწავლელი კლასი. შეკითხვაზე, თუ რამდენი უნდა ყოფილიყო სწავლის ქირა, ვუპასუხე, რომ სწავლა უფასო იქნებოდა.
მომცეს საკლასო ოთახი, დაფა, ცარცი და ასე დავუწყე ლეპროზორიუმში მყოფ ზოგიერთ პიროვნებას წერა-კითხვის სწავლება. გაკვეთილებს ყოველდღე ვატარებდი. პირველი 30 წუთი კითხვას ვასწავლიდი, შემდეგ ვუყვებოდი და ვუხსნიდი ბიბლიურ ისტორიას. ბოლოს ბიბლიას ვკითხულობდით.
მოსწავლეებს შორის იყო ერთი ქალი, სახელად ნიმოტა. მას ძალიან აინტერესებდა სულიერი საკითხები და ადრე კითხვები დაუსვია, როგორც ეკლესიაში, ისე მეჩეთში. პასუხი ვერსად ვერ მიიღო; ამიტომ მოდიოდა ჩემთან და მე მისვამდა ამ შეკითხვებს. საბოლოოდ მან თავი მიუძღვნა იეჰოვას და მოინათლა. 1966 წელს ჩვენ დავქორწინდით.
ჩვენი კრებიდან უმეტესობამ იმ კლასში ისწავლა წერა-კითხვა. კლასის ჩამოყალიბება ჩემი გონიერების წყალობით არ მომხდარა; ნამდვილად, ამაში აშკარად იეჰოვას კურთხევა ჩანდა. ამის შემდეგ აღარავის უცდია ჩემთვის ქადაგებაში ხელის შეშლა.
სამეფო დარბაზი ლეპროზორიუმში
ნიმოტაზე დაქორწინების პერიოდისთვის „საგუშაგო კოშკის“ შესწავლას რეგულარულად ვესწრებოდით ოთხი პიროვნება. დაახლოებით ერთი წლის განმავლობაში იმ ოთახში გვქონდა შეხვედრები, სადაც კეთროვნებს ჭრილობებს ჰბანდნენ. შემდეგ სოცუზრუნველყოფის აგენტმა, რომელიც უკვე დამიმეგობრდა, მითხრა: „არ არის კარგი, რომ შენს ღმერთს სამკურნალო ოთახში სცემ თაყვანს“.
მან გვითხრა, რომ შეგვეძლო შეხვედრები დურგლების ფარდულში ჩაგვეტარებინა, რომელიც იმ დროისთვის თავისუფალი იყო. გარკვეული დროის შემდეგ ეს ფარდული სამეფო დარბაზად გადაკეთდა. მისი გადაკეთება ქალაქელი ძმების დახმარებით 1992 წელს დავასრულეთ. როგორც 24-ე გვერდზე მოცემულ სურათში ხედავთ, ჩვენი დარბაზი საკმაოდ კარგად გამართული შენობაა — მობათქაშებული და შეღებილი, კარგი იატაკითა და სახურავით.
კეთროვნებთან ქადაგება
33 წელია, რაც ჩემი სამქადაგებლო ტერიტორია ლეპროზორიუმია. როგორ ხდება კეთროვნებთან ქადაგება? ჩვენთან, აფრიკაში, ხალხის უმეტესობას სჯერა, რომ ყველაფერი ღვთისგან მომდინარეობს. ამიტომ, თუ მათ კეთრი აქვთ, ისინი ფიქრობენ, რომ ეს როგორღაც ღმერთისგანაა. ზოგს ძალიან თრგუნავს თავისი მდგომარეობა. სხვები გაღიზიანებულები არიან და ამბობენ: „ნუ გვეუბნები, რომ ღმერთი მოსიყვარულე და გულმოწყალეა. ეგ რომ მართალი იყოს, ეს დაავადება არ უნდა არსებობდეს“. პასუხად ვუკითხავთ და ვარჩევთ იაკობის 1:13-ს, სადაც ნათქვამია, რომ ‘ბოროტით ღმერთი არავის არ ცდის’. შემდეგ ვუხსნით, თუ რატომ უშვებს ღმერთი ავადმყოფობას და ვუთითებთ მის დანაპირებზე დედამიწაზე სამოთხის შესახებ, სადაც აღარავინ იავადმყოფებს (ესაია 33:24).
მრავალი კეთილგანწყობით გამოეხმაურა კეთილ ცნობას. ამ ლეპროზორიუმში ჩემი მოსვლის შემდეგ იეჰოვამ იმ 30-ზე მეტი კეთროვნისთვის დახმარების აღმოსაჩენად გამომიყენა, რომლებმაც თავი მიუძღვნეს ღმერთს და მოინათლნენ. განკურნების შემდეგ მრავალი სახლში დაბრუნდა, რამდენიმე კი გარდაიცვალა. ახლა სამეფოს 18 მაუწყებელი გვყავს და შეხვედრებს რეგულარულად დაახლოებით 25 კაცი ესწრება. ორი ჩვენგანი უხუცესად მსახურობს, გვყავს ერთი სამსახურებრივი თანაშემწე და ერთი სრული დროით პიონერი. ბედნიერებით ვივსები, როდესაც ვხედავ, რომ დღეს ლეპროზორიუმში მყოფი ამდენი პიროვნება ერთგულად ემსახურება იეჰოვას! როდესაც აქ მოვედი, ვშიშობდი, რომ მარტო ვიქნებოდი, მაგრამ იეჰოვამ ჩინებულად მაკურთხა.
ძმების მომსახურების სიხარული
კეთრის განსაკურნავად 1960 წლიდან მოყოლებული წამლებს ვსვამდი, მაგრამ უკვე 5 წელია, რაც წამლები არ დამილევია. ახლა მე ისევე როგორც სხვები კრებაში, სრულიად განვიკურნე. კეთრმა თავისი დაღი დამასვა — ფეხი მუხლს ქვემოთ მაქვს მოკვეთილი და ხელებს ვერ ვშლი, მაგრამ დაავადებისგან განვიკურნე.
რადგან უკვე გამოვჯანმრთელდი, ზოგი მეკითხება, რატომ არ ვბრუნდები სახლში. ამის რამდენიმე მიზეზი არსებობს, მაგრამ ძირითადად, აქ ძმებისადმი დახმარების აღმოჩენის სურვილი მაკავებს. იეჰოვას ცხვრების დამწყემსვის სიხარული აღემატება ყველაფერს, რის მოცემაც სახლში დაბრუნებისას ჩემს ოჯახს შეუძლია.
ძალიან მადლობელი ვარ, რომ იეჰოვას შესახებ უფრო ადრე გავიგე, ვიდრე ჩემი კეთრით დაავადების შესახებ გავიგებდი. წინააღმდეგ შემთხვევაში, შეიძლება თავი მომეკლა. წლების განმავლობაში მრავალი სიძნელე და პრობლემა გადავიტანე, მაგრამ წამლებმა კი არ გადამარჩინა, არამედ იეჰოვამ. როდესაც წარსულს ვიხსენებ, სიხარულით ვივსები, ხოლო, როდესაც ღვთის სამეფოს ქვეშევრდომობით მომავალ ცხოვრებაზე ვფიქრობ, ბევრად უფრო მეტი სიხარული მეუფლება.
[ჩარჩო 25 გვერდზე]
მონაცემები კეთრის შესახებ
რა არის ის?
დღეს არსებული კეთრი არის დაავადება, რომელსაც იწვევს ბაცილა, რომელიც 1873 წელს არმაუერ ჰანზენმა აღმოაჩინა. მის პატივსაცემად ექიმები ამ დაავადებას ჰანზენის დაავადებასაც უწოდებენ.
ბაცილა აზიანებს ნერვებს, ძვლებს, თვალებსა და გარკვეულ ორგანოებს. იკარგება მგრძნობელობა, ხშირად კიდურების. დაავადებამ, თუ მას დროზე არ გამოავლენენ, შეიძლება გამოიწვიოს სახისა და კიდურების საშინელი დამახინჯება. ზოგჯერ ის სიკვდილის მიზეზიც ხდება.
იკურნება?
კეთრის მსუბუქი ფორმები ყოველგვარი მკურნალობის გარეშეც იკურნება. უფრო სერიოზული ფორმების განკურნება შესაძლებელია წამლების საშუალებით.
კეთრის საწინააღმდეგო პირველი წამალი, რომელიც 1950 წელს გამოიყენეს, ნელი მოქმედების იყო და სულ უფრო და უფრო უშედეგო ხდებოდა, ვინაიდან კეთრის ბაცილებმა მისადმი რეზისტენტობა გამოიმუშავეს. XX საუკუნის 80-იანი წლებიდან შეიმუშავეს ახალი პრეპარატები; საყოველთაოდ მიღებულ სტანდარტს წარმოადგენს კომპლექსური მკურნალობა. ამ კომპლექსში შედის სამი წამლის: დასპონის, რიფამიცინისა და კლოფამიზინის გამოყენება. თუმცა კომპლექსური მკურნალობის შედეგად ბაცილები ნადგურდება, ასეთი მკურნალობა ვერ აღადგენს მიყენებულ ზიანს.
კომპლექსური მკურნალობა დაავადების ეფექტური სამკურნალო საშუალებაა. ამიტომ კეთროვნების რიცხვი 1985 წლიდან 1996 წლის ივლისამდე 12 მილიონიდან 1,3 მილიონამდე შემცირდა.
რამდენად გადამდებია?
კეთრის კონტაგიოზურობა შედარებით მცირეა; ორგანიზმის ბუნებრივი წინააღმდეგუნარიანობა საკმაოდ ძლიერაა გამოხატული. თუ დაინფიცირებას აქვს ადგილი, ეს, ჩვეულებრივ, კეთრით დასნებოვნებულთან ხანგრძლივი ახლო კონტაქტის შედეგად ხდება.
ექიმებმა ზუსტად არ იციან, თუ როგორ აღწევს ბაცილა ორგანიზმში, მაგრამ ვარაუდობენ, რომ ეს კანის ან ცხვირის მეშვეობით ხდება.
მომავლის პერსპექტივები
გამიზნულია, რომ 2 000 წლისთვის კეთრი „როგორც საზოგადოების ჯანმრთელობის პრობლემა“, აღმოიფხვრას. ეს ნიშნავს, რომ ნებისმიერ ფენაში კეთრის შემთხვევათა რაოდენობა 10 000-ში ერთზე მეტი არ იქნება. ღვთის სამეფოს მმართველობისას ის სრულიად მოისპობა (ესაია 33:24).
წყაროები: World Health Organization; International Federation of Anti-Leprosy Associations; and Manson’s Tropical Diseases, 1996 Edition.
[ჩარჩო 27 გვერდზე]
ერთნაირია დღევანდელი და ბიბლიური დროის კეთრი?
დღეს სამედიცინო სახელმძღვანელოები კეთრს საკმაოდ ზუსტად აღწერს: მეცნიერება ამ დაავადების გამომწვევ მიკრობს Mycobacterium leprae-ს უწოდებს. ბიბლია, რა თქმა უნდა, სამედიცინო სახელმძღვანელო არ არის. ებრაულ და ბერძნულ სიტყვებს, რომლებიც მრავალ ბიბლიაში „კეთრად“ გადაითარგმნა, ბევრად უფრო ვრცელი მნიშვნელობა აქვს. მაგალითად, ბიბლიაში აღწერილი კეთრის შემთხვევაში შეინიშნება აშკარა სიმპტომები არა მარტო ადამიანის სხეულზე, არამედ ტანსაცმელსა და სახლზე, რასაც დღევანდელი კეთრის გამომწვევი ბაცილა არ იწვევს (ლევიანნი 13:2, 47; 14:34).
გარდა ამისა, დღევანდელი კეთრის სიმპტომები ზუსტად არ შეესაბამება ბიბლიური დროის კეთრის აღწერილობას. ზოგიერთის აზრით, ეს შეიძლება აიხსნას იმ ფაქტით, რომ დროთა განმავლობაში, დაავადების ხასიათი შეიცვალა. სხვებს სჯერათ, რომ ბიბლიაში კეთრად გადმოთარგმნილ დაავადებაში აღწერილია რიგი დაავადებებისა, რომლებიც შეიძლება იყოს ან შეიძლება არც იყოს M. leprae-თი გამოწვეული.
„ახალი აღთქმის თეოლოგიური ლექსიკონი“ (Theological Dictionary of the New Testament) აღნიშნავს, რომ როგორც ბერძნული, ისე ებრაული სიტყვა, ჩვეულებრივ, კეთრად ითარგმნება და „ერთსა და იმავე დაავადებაზე ან დაავადებათა ჯგუფზე მიუთითებს. . . საეჭვოა, ეს ის დაავადება იყოს, რომელსაც ახლა კეთრს ვუწოდებთ. მაგრამ დაავადების ზუსტი სამედიცინო დიაგნოზის დასმა გავლენას არ ახდენს იმ ცნობის შეფასებაზე, რომელშიც აღნიშნულია [იესოსა და მისი მოწაფეების მიერ კეთროვნების] განკურნება“.
[სურათი 24 გვერდზე]
კრების წევრები სამეფო დარბაზთან (ლეპროზორიუმი).
[სურათი 26 გვერდზე]
აიზეია ადაგბონა და მისი მეუღლე, ნიმოტა.