უკიდურესი სიღარიბიდან აურაცხელი სიმდიდრის შეძენამდე

მოგვითხრო მანუელ დე ჟეზუშ ალმეიდამ

1916 წლის ოქტომბერში დავიბადე; 17 და-ძმიდან ყველაზე უმცროსი ვიყავი. ჩემი უფროსი 9 და-ძმა ავადმყოფობისა და ცუდი კვების გამო გარდაიცვალა, რომლებსაც არც კი ვიცნობდი. დანარჩენი 8 და-ძმა კი მშობლებთან ერთად ქალაქ პორტუსთან (პორტუგალია) ახლომდებარე პატარა სოფელში ვცხოვრობდით.

ჩვენი უბრალო საცხოვრებელი სახლი პატარა მისაღებისა და ერთი საძინებელი ოთახისგან შედგებოდა. ჭა, საიდანაც სასმელ წყალს ვიღებდით, სახლიდან თითქმის ნახევარი კილომეტრით იყო მოშორებული. საკვების მოსამზადებლად ცუდი პირობები გვქონდა.

როგორც კი ჩემი უფროსი ძმები წამოიზარდნენ, სიმინდის ყანაში დაიწყეს მუშაობა. მათი შემოსავლის წყალობით ოჯახი ასე თუ ისე უზრუნველყოფილი იყო საკვებით. და-ძმებს შორის მხოლოდ მე შევძელი მცირე განათლების მიღება და ესეც ჩემი ძმების დახმარებით. მიუხედავად იმისა, რომ ცხოვრება გვიჭირდა, გულმოდგინედ ვიცავდით კათოლიკურ ეკლესიაში დადგენილ წესებს იმ იმედით, რომ როგორმე გამოსწორდებოდა ჩვენი მდგომარეობა.

მაისში ეკლესიაში ეგრეთ წოდებული „ნოვენა“ იმართებოდა ხოლმე. გამთენიისას, როცა ჯერ კიდევ ბნელოდა, ცხრა დღის განმავლობაში ყოველდღიურად მივდიოდით ტაძარში. ეკლესიაში ვლოცულობდით იმაში დარწმუნებულები, რომ ღვთისგან კურთხევებს მივიღებდით. ამავე დროს, იმასაც ვფიქრობდით, რომ მღვდელი ღვთის წმინდა მსახური იყო. მაგრამ გარკვეული პერიოდის გასვლის შემდეგ თვალსაზრისი შეგვეცვალა.

უკეთესის ძიებაში

როდესაც ვეღარ ვახერხებდით საეკლესიო გადასახადის გადახდას, მღვდელი არ ითვალისწინებდა ჩვენს ფინანსურ სიდუხჭირეს და შეღავათს არ გვიწევდა. ამან გული გამიტეხა. ეკლესიისადმი ჩემი დამოკიდებულება რადიკალურად შეიცვალა. ამიტომ, როცა 18 წლის გავხდი, გადავწყვიტე, დამეტოვებინა ოჯახი და ცხოვრებაში მომეძებნა ყანაში მუშაობაზე და ეკლესიასთან კონფლიქტურ დამოკიდებულებაზე უკეთესი რამ. 1936 წელს პორტუგალიის დედაქალაქ ლისაბონში ჩავედი.

იქ გავიცანი ედმინია. მართალია, ვხვდებოდი, რომ რელიგია სატყუარას მსგავსი რამ იყო, მაგრამ ჩვეულებისამებრ კათოლიკურ ეკლესიაში დავქორწინდით. 1939 წელს კი დაიწყო მეორე მსოფლიო ომი, როცა პორტუგალია ანტანტის მხარეს იბრძოდა. იმ დროს იარაღის 18 საწყობი მქონდა ჩაბარებული; ერთ დღეში 125-ზე მეტ საომარი აღჭურვილობით დატვირთულ მანქანას ვაგზავნიდით.

ჩემზე ძლიერ მოქმედებდა, როდესაც ვხედავდი, რომ ომის შედეგად გამოწვეულ უბედურებებში კათოლიკურ ეკლესიასაც დიდი წვლილი მიუძღვოდა. მაინტერესებდა, ნამდვილად ზრუნავდა თუ არა ადამიანებზე ღმერთი და როგორ უნდა გვეცა მისთვის თაყვანი. წლების შემდეგ, 1954 წელს, ხანდაზმული იეჰოვას მოწმე მამაკაცი ჩემთვის საინტერესო საკითხებზე მესაუბრა. ამ შეხვედრამ სრულიად შეცვალა ჩემი ცხოვრება.

ბიბლიური იმედით აღფრთოვანებული

ამ კეთილმა კაცმა, სახელად ჯოშუამ, განმიმარტა, რომ მხოლოდ ღვთის სამეფოს მმართველობის შედეგად გადაიჭრებოდა მსოფლიო პრობლემები და დამყარდებოდა მშვიდობა და უსაფრთხოება (მათე 6:9, 10; 24:14). მისი საუბრით აღფრთოვანებული ვიყავი, მაგრამ რელიგიისადმი ნდობადაკარგულს აღარ მსურდა დამეჯერებინა მოსმენილი. როცა ბიბლიის შესწავლა შემომთავაზა, მხოლოდ იმ პირობით დავთანხმდი, რომ შესწავლისთვის ფულს არ მომთხოვდა და პოლიტიკაზე არ ისაუბრებდა. წინააღმდეგობა არ გაუწევია, მითხრა, რომ, რასაც მთავაზობდა უფასო იყო (გამოცხადება 22:17).

მალე ჯოშუასადმი ნდობით განვიმსჭვალე. მოზარდობის პერიოდიდანვე ძალიან მინდოდა საკუთარი ბიბლია მქონოდა და მას ვკითხე, შესაძლებელი იყო თუ არა ამ სურვილის ასრულება. როგორი აღფრთოვანებული ვიყავი, როცა ბიბლიის მიღების შემდეგ პირველად წავიკითხე ჩვენი შემოქმედის დანაპირები: „თვით ღმერთი იქნება მათთან [კაცობრიობასთან]. მოსწმედს ყველა ცრემლს მათი თვალებიდან და აღარ იქნება სიკვდილი. გლოვა, გოდება და ტკივილიც აღარ იქნება, რადგან წინანდელნი გარდახდნენ“! (გამოცხადება 21:3, 4).

განსაკუთრებით შვების მომგვრელი იყო ჩემთვის ბიბლიის დანაპირები იმის შესახებ, რომ ბოლო მოეღება სიღარიბესა და ავადმყოფობას. ერთგულმა მამაკაცმა ელიჰუმ ღვთის შესახებ თქვა: „უხვად იძლევა საზრდოს“ (იობი 36:31). როგორც ბიბლიაშია აღნიშნული, ღვთის სამეფოს სამართლიანი მმართველობის დროს „არ იტყვის მცხოვრები: ავად ვარო“ (ესაია 33:24). როგორ სიყვარულით აღსავსე მზრუნველობას იჩენს იეჰოვა ღმერთი ადამიანების მიმართ! როგორ გაიზარდა ჩემი ინტერესი მისი დანაპირებისადმი!

პირველად იეჰოვას მოწმეების შეხვედრას 1954 წლის 17 აპრილს დავესწარი. ეს იყო განსაკუთრებული შეხვედრა — ქრისტეს სიკვდილის გახსენების საღამო. იმ დროიდან მოყოლებული შეხვედრებს რეგულარულად ვესწრებოდი. მალე, ნასწავლ სასარგებლო მასალას სხვებსაც ვუზიარებდი. იმ პერიოდში პორტუგალიაში იეჰოვას მოწმეები ყოველთვიურად ოკეანის სანაპიროზე ვაწყობდით პიკნიკს და შემდეგ ვატარებდით ნათლობას. ჯოშუასთან პირველი საუბრიდან 7 თვის გასვლის შემდეგ იეჰოვასადმი მიძღვნის ნიშნად ოკეანეში მოვინათლე.

1954 წლის დასაწყისში მთელ პორტუგალიაში დაახლოებით იეჰოვას 100 მოწმე იყო. ამიტომ, სამქადაგებლო საქმიანობისთვის ხელმძღვანელობის გასაწევად იქ მამაკაცების დიდი საჭიროება იგრძნობოდა. სულიერად სწრაფად წავიწიე წინ და კრებაში პასუხისმგებლობები მალევე დამეკისრა. 1956 წელს ლისაბონში, იეჰოვას მოწმეების მეორე კრებაში თავმჯდომარე ზედამხედველად, ანუ როგორც მაშინ ეძახდნენ, კრების მომსახურედ დამნიშნეს. დღესდღეობით ამ ქალაქსა და მის გარეუბნებში ასზე მეტი კრებაა.

სტუმართმოყვარეობის გამოვლენის შედეგად მიღებული სარგებლობა

თუმცა მე და ედმინიას ფინანსურად ძალიან გვიჭირდა, ჩვენი კარი ყოველთვის ღია იყო ქრისტიანი ძმებისთვის. 1955 წელს ერთი პიონერი (ასე უწოდებენ სრული დროით მქადაგებლებს), რომელიც თავისი ქვეყნიდან, ბრაზილიიდან მიემგზავრებოდა გერმანიაში საერთაშორისო კონგრესზე — „გამარჯვებული სამეფო“ — დასასწრებად, მცირე ხნით პორტუგალიაში გაჩერდა. უტრანსპორტობის გამო ერთი თვის მანძილზე ჩვენთან დარჩა. როგორი სულიერი სარგებლობა მივიღეთ მისი სტუმრობით!

იმ პერიოდში ჩვენ სხვა სტუმრებიც გვყავდა, მათ შორის ბეთელის ოჯახის წევრები იეჰოვას მოწმეების მთავარი სამმართველოდან (ბრუკლინი, ნიუ-იორკი). მაგალითად, ჰიუგო რიმერი და მისი მეზობელი ჩარლზ აიხერი. მათ ჩვენთან ერთად ისადილეს და შემდეგ მოხსენებები წაუკითხეს პორტუგალიელ ძმებს. როგორც ახალგამოჩეკილი ბარტყები — საზრდოს, ჩვენც ისე ველოდებოდით მათგან სულიერად გამომაცოცხლებელი ამბების მოსმენას.

თავიანთი მონახულებების დროს მიმომსვლელი ზედამხედველებიც ჩვენს სახლში რჩებოდნენ. დაუვიწყარი იყო 1957 წელს მაროკოს ფილიალის ზედამხედველის, ელვერუ ბერეკოჩეას, სტუმრობა. ის პორტუგალიაში ძმების გასამხნევებლად იყო ჩამოსული, ჩვენს სახლში კი წიგნის შესწავლას ესწრებოდა; ძალიან ვთხოვეთ ჩვენთან დარჩენილიყო პორტუგალიაში ყოფნის პერიოდში. მისი სტუმრობის შედეგად, რომელიც ერთი თვე გრძელდებოდა, უხვი კურთხევებით დავჯილდოვდით და სულიერად დავნაყრდით. ელვერუმ ჩემი საყვარელი ედმინიას მიერ კარგად მომზადებული კერძების წყალობით წონაშიც კი მოიმატა.

ბავშვობაში გამოცდილმა უკიდურესმა სიღარიბემ შეიძლება ღრმა კვალი დატოვოს ადამიანზე. მაგრამ მიუხედავად ამისა, ჩემთვის უკვე ნათელი გახდა, რომ, რაც უფრო მეტ მსხვერპლს იღებ იეჰოვასა და მისი ერთგული მსახურებისთვის, მით უფრო მეტ კურთხევებს ღებულობ. ამაში არაერთხელ დავრწმუნებულვარ, როცა შეძლებისდაგვარად გამოგვიჩენია სტუმართმოყვარეობა.

1955 წელს პორტუში კონგრესზე გამოცხადდა, რომ 1958 წელს იეჰოვას მოწმეების საერთაშორისო კონგრესი ნიუ-იორკში, იანკის სტადიონზე ჩატარდებოდა. იმ პერიოდში პორტუგალიაში ძალიან ცოტა სამეფო დარბაზი იყო; თითოეულში დადგეს შესაწირავების ყუთი პორტუგალიელი დელეგატებისთვის ფინანსური დახმარების აღმოსაჩენად, რათა კონგრესს დასწრებოდნენ. წარმოიდგინეთ ჩვენი ბედნიერება, როცა მე და ჩემი მეუღლე ამ დელეგატებს შორის აღმოვჩნდით! რამხელა სიხარული განვიცადეთ, როცა შეერთებულ შტატებში კონგრესის მოსასმენად ჩასულები ბრუკლინში იეჰოვას მოწმეთა მსოფლიო მთავარ სამმართველოსაც ვეწვიეთ!

დევნის გადატანა

1962 წელს იეჰოვას მოწმეების სამქადაგებლო საქმიანობა პორტუგალიაში ოფიციალურად აიკრძალა და მისიონერები — მათ შორის, ერიკ ბრიტენი, დომენიკ პიკონი და ერიკ ბევრიჯი — მეუღლეებითურთ ქვეყნიდან გააძევეს. ამის შემდეგ სამეფო დარბაზებში კრების შეხვედრების ჩატარება აგვიკრძალეს, რის გამოც შეხვედრებს ფარულად, კერძო ბინებში ვატარებდით; მალე დიდი კონგრესების ჩატარების შესაძლებლობაც წაგვერთვა. ამიტომ მე დამეკისრა ვალდებულება, მეზრუნა სატრანსპორტო საშუალებებზე, რათა ჩვენს ქრისტიან ძმებსა და დებს შეძლებოდათ კონგრესებს სხვა ქვეყნებში მაინც დასწრებოდნენ.

იეჰოვას უამრავი მოწმის სხვა ქვეყნებში გასამგზავრებლად ორგანიზების გაწევა ადვილი არ იყო. მაგრამ ეს ღირდა ძალისხმევად, რადგან პორტუგალიელი ძმები შესანიშნავ სულიერ სარგებლობას ღებულობდნენ. როგორი გამამხნევებელი იყო მათთვის შვეიცარიაში, ინგლისში, იტალიასა და საფრანგეთში ჩატარებულ კონგრესებზე დასწრება! ამასთანავე, ამ კონგრესების წყალობით მათ პორტუგალიაში ლიტერატურა ჩამოიტანეს. იმ წლებში არაერთხელ მოვითხოვეთ, ოფიციალურად ვეღიარებინეთ პორტუგალიაში, როგორც რელიგიური ორგანიზაცია, მაგრამ ყველა ამ მოთხოვნაზე უარი მივიღეთ.

1962 წლის დასაწყისში მისიონერების გაძევების შემდეგ საიდუმლო პოლიცია ინტენსიურად შეუდგა სამქადაგებლო მსახურების შეჩერებას. ჩვენი უამრავი და-ძმა დააპატიმრეს და სასამართლოში საქმე აღძრეს მათ წინააღმდეგ. ამ რამდენიმე შემთხვევის შესახებ სარწმუნო ცნობები გამოქვეყნებულია „საგუშაგო კოშკსა“ და მის თანმხლებ ჟურნალში „გამოიღვიძეთ!“a.

ქადაგების მიზეზით დაპატიმრებულებს შორის იყო პიონერი, რომელსაც ღვთის სამეფოს შესახებ კეთილი ცნობა მე გავაცანი. მის პირად ნივთებში პოლიციამ ჩემი მისამართი აღმოაჩინა, ამიტომ მეც გამომიძახეს და დამკითხეს.

მოგვიანებით პოლიციის ორი თანამშრომელი დამადგა თავზე, რომლებმაც ბიბლიის შესასწავლი დამხმარე ლიტერატურა და ბიბლიის 13 ეგზემპლარი ჩამომართვეს. მოსვენება არ გვქონდა; მას შემდეგ კიდევ 7-ჯერ გაჩხრიკეს ჩვენი საცხოვრებელი სახლი თავისი სათავსოებითურთ. ყოველი მოსვლისას უამრავ კითხვას გვისვამდნენ.

სასამართლოში რამდენჯერმე გამომიძახეს თანამორწმუნეების სასარგებლოდ ჩვენების მისაცემად. თუმცა განათლებით ვერ დავიკვეხნიდი, იეჰოვამ მომცა ‘სიბრძნე, რომელსაც ვერ დაუპირისპირდნენ და ვერც შეეპასუხნენ ჩვენი მოწინააღმდეგენი’ (ლუკა 21:15). ერთ მომენტში მოსამართლე ისეთი განცვიფრებული დარჩა ჩემი ჩვენებით, რომ შემეკითხა, რა განათლება მქონდა მიღებული. სასამართლო დარბაზში ყველა დამსწრეს გაეცინა, როცა შეიტყვეს, რომ მხოლოდ ოთხი კლასი მქონდა დამთავრებული.

დევნის გაძლიერებასთან ერთად იზრდებოდა მათი რიცხვი, ვინც სამეფოს ცნობას ეხმაურებოდნენ. 1962 წელს პორტუგალიაში 1 300 მოწმეც არ იყო, 1974 წლისთვის კი მათმა რიცხვმა 13 000-ს გადააჭარბა! 1967 წლის მაისში მიმომსვლელ ზედამხედველად მსახურება შემომთავაზეს. ამ მსახურების დროს სხვადასხვა კრებებში მონახულებებზე დავდიოდი, რათა სულიერად გამეძლიერებინა ისინი.

აურაცხელი სიმდიდრით ტკბობა

1974 წლის დეკემბერში წილად მხვდა უპირატესობა, წვლილი შემეტანა პორტუგალიაში იეჰოვას მოწმეების საქმიანობის კანონიერად აღიარებაში. მომდევნო წელს მე და ჩემი მეუღლე იშტორილში იეჰოვას მოწმეების ბეთელის ოჯახის წევრები გავხდით. ამასთანავე მივიღე დანიშნულება, რომ პორტუგალიის ფილიალის კომიტეტის წევრად მემსახურა.

როგორი სიხარულის მომგვრელი იყო იმის ნახვა, რომ პორტუგალიასა და ჩვენი ფილიალის მეთვალყურეობის ქვეშ მყოფ ტერიტორიებზე ყვაოდა სამქადაგებლო საქმიანობა! ამ ტერიტორიებში შედიოდა ანგოლა, აზორის კუნძულები, კაბო-ვერდე, მადეირა, სან-ტომე და პრინსიპი. ასევე აღმაფრთოვანებელი იყო, რომ წლების განმავლობაში პორტუგალიიდან მისიონერები იგზავნებოდნენ ამ მხარეებში, სადაც ხალხი სამეფოს ცნობისადმი დიდ ინტერესს ამჟღავნებდა. წარმოიდგინეთ, როგორ ვხარობთ, რომ დღესდღეობით ამ ტერიტორიებზე 88 000-ზე მეტი სამეფოს მაუწყებელია, მათ შორის 47 000-ზე მეტი პორტუგალიაში! 1998 წელს შეხვედრებზე დამსწრეთა რიცხვმა უმაღლესს ციფრს — 245 000-ს მიაღწია, 1954 წელს კი, როცა მოწმე გავხდი, მათი რიცხვი 200-ც არ იყო.

მე და ედმინია მთელი გულით ვიზიარებთ ფსალმუნმომღერლის სიტყვებს: ‘ერთი დღე [იეჰოვას] ეზოებში ათასზე უმჯობესია’ (ფსალმუნი 83:11). როდესაც ვიხსენებ სიღარიბეში გატარებულ ბავშვობას და ვადარებ სულიერ სიმდიდრეს, რომლითაც მას შემდეგ ვტკბები, იმავეს ვგრძნობ, რასაც ესაია წინასწარმეტყველი გრძნობდა: „უფალო, შენ ღმერთი ხარ ჩემი! შენ გადიდებ და შენს სახელს ვმადლობ, რადგან შენ მოიმოქმედე საკვირველებანი. . . რადგან შენა ხარ საპყართა სიმტკიცე, გლახაკთა სიმტკიცე“ (ესაია 25:1, 4).

[სქოლიო]

[სურათები 24 გვერდზე]

ზემოთ: ლისაბონში ძმა ალმეიდა აცხადებს 1958 წელს ნიუ-იორკში გამართულ კონგრესზე დელეგატების გამგზავრებასთან დაკავშირებული ღონისძიების შესახებ.

შუაში: კრების მომსახურეების შეხვედრა, რომელიც წარმოდგენილი იქნა პარიზში ჩატარებულ საერთაშორისო კონგრესზე — „მშვიდობა დედამიწაზე“.

ქვემოთ: ძმები დაქირავებულ ავტობუსებს ამზადებენ საფრანგეთში საოლქო კონგრესზე გასამგზავრებლად.

[სურათი 25 გვერდზე]

პორტუგალიის ფილიალში დილის თაყვანისცემას ვუძღვები.

[სურათი 25 გვერდზე]

პორტუგალიის ფილიალი, რომლის მიძღვნაც 1988 წელს მოხდა.

[სურათი 26 გვერდზე]

ბრუკლინის ბეთელიდან ჩამოსული ძმის, ჰიუგო რიმერის, მოხსენებები გამამხნევებელი იყო ჩვენთვის.

[სურათი 26 გვერდზე]

მეუღლესთან ერთად.