თავი 28

განსაცდელები ორგანიზაციის შიგნით და გაცხრილვა

იეჰოვას მოწმეების ორგანიზაციის განვითარებისა და ზრდის პერიოდში იყო ისეთი შემთხვევები, რომლებიც თითოეული მოწმის რწმენას სცდიდა. როგორც ლეწვისა და განიავების პროცესი ასუფთავებს ხორბალს ბზისგან, ისე მსგავსი სიტუაციები უწყობს ხელს ჭეშმარიტი ქრისტიანების ამოცნობას (შეადარეთ ლუკას 3:17). აშკარა ხდებოდა, თუ სინამდვილეში რა ამოძრავებდა იმ ადამიანებს, რომლებიც ორგანიზაციასთან თანამშრომლობდნენ. მსახურობდნენ ისინი პირადი გამორჩენის მიზნით? იყვნენ ისინი არასრულყოფილი ადამიანების მიმდევრები? თუ თავმდაბალი და იეჰოვაზე სრულად მინდობილი ადამიანები იყვნენ, რომელთაც გულწრფელად სურდათ, გაეგოთ და შეესრულებინათ ღვთის ნება? (შეადარეთ 2 მატიანეს 16:9).

იესო ქრისტეს მიმდევრები პირველ საუკუნეშიც მსგავსად ხვდებოდნენ რწმენის გამოცდებს. იესომ უთხრა მათ, რომ მასთან ერთად იმეფებდნენ, თუ ერთგულებას შეინარჩუნებდნენ (მათ. 5:3, 10; 7:21; 18:3; 19:28). თუმცა მას არ უთქვამს, როდის მიიღებდნენ ამ ჯილდოს. შეძლებდნენ ისინი, რომ სამეფოს ინტერესები კვლავაც პირველ ადგილზე დაეყენებინათ, მაშინ როცა ადამიანები მათი საქმიანობისადმი გულგრილად და მტრულად იყვნენ განწყობილნი? ეს ყველამ ვერ შეძლო (2 ტიმ. 4:10).

ზოგიერთისთვის გამოცდას იესოს სწავლების მეთოდი წარმოადგენდა. ფარისევლები დაბრკოლდნენ, როდესაც იესომ პირდაპირ უარყო მათი ტრადიციები (მათ. 15:1—14). იესოს სწავლების მეთოდი მათთვისაც კი მიუღებელი აღმოჩნდა, ვინც მის მოწაფედ აცხადებდა თავს. ერთხელ, როდესაც იესო საუბრობდა, თუ რამდენად მნიშვნელოვანი იყო მისი სხეულისა და სისხლის მიმართ რწმენის გამოვლენა, რომელსაც ის მსხვერპლად გაიღებდა, მისი მოწაფეებიდან ბევრი აღაშფოთა იესოს მიერ გადატანითი მნიშვნელობით ნათქვამმა სიტყვებმა. ბევრი არ დაელოდა ამ სიტყვების ახსნას, „ადრინდელ საქმეებს დაუბრუნდა და აღარ დაჰყვებოდა მას“ (იოან. 6:48—66).

თუმცა იესო ყველას არ მიუტოვებია. სიმონ პეტრემ უთხრა მას: „უფალო, ვისთან წავიდეთ? შენა გაქვს მარადიული სიცოცხლის სიტყვები. ჩვენ ვირწმუნეთ და შევიცანით, რომ შენა ხარ ღვთის წმინდა“ (იოან. 6:67—69). მათ საკმარისი ნახეს და გაიგონეს, რათა დარწმუნებულიყვნენ, რომ ღმერთი მხოლოდ იესოს მეშვეობით აცხადებს ჭეშმარიტებასა და თავის განზრახვებს (იოან. 1:14; 14:6). მაგრამ რწმენის გამოცდები კვლავაც გრძელდებოდა.

იესომ თავისი სიკვდილისა და აღდგომის შემდეგ მოციქულები და სხვები კრებებში მწყემსებად დანიშნა. ისინი არასრულყოფილები იყვნენ და ზოგჯერ ეს გარშემომყოფებისთვის გამოცდა იყო (შეადარეთ საქმეების 15:36—41; გალატელების 2:11—14). იყვნენ ისეთებიც, ვინც ზედმეტ პატივს მიაგებდა ცნობილ ქრისტიანებს. ერთნი ამბობდნენ, „მე პავლესი ვარო“, მეორენი კი — „მე აპოლოსისო“ (1 კორ. 3:4). ყველას სიფრთხილე მართებდა, რათა არ დავიწყებოდათ, რას ნიშნავდა იესო ქრისტეს მიმდევრობა.

პავლე მოციქულმა სხვა სერიოზული პრობლემებიც იწინასწარმეტყველა და ქრისტიანული კრების შესახებ თქვა: „გამოჩნდებიან ისეთები, რომლებიც უკუღმართად ილაპარაკებენ, რათა თან გაიყოლონ მოწაფეები“ (საქ. 20:29, 30). მოციქულმა პეტრემაც იწინასწარმეტყველა, რომ ღვთის მსახურებს შორის ცრუმასწავლებლები გამოჩნდებოდნენ, რომლებიც სხვებს „ყალბი სიტყვებით“ პირადი გამორჩენისთვის გამოიყენებდნენ (2 პეტ. 2:1—3). რწმენისა და ერთგულების გამოცდები ჯერ კიდევ წინ იყო.

ამგვარად, იეჰოვას მოწმეების ორგანიზაციის თანამედროვე ისტორიაში განსაცდელები და გაცხრილვა მოულოდნელი არ იყო. თუმცა ბევრი გააკვირვა იმან, თუ ვინ დაბრკოლდა და რამ დააბრკოლა ისინი.

მართლა აფასებდნენ ისინი გამოსასყიდს?

1870-იანი წლების დასაწყისში რასელი და მისი თანამოაზრეები უფრო და უფრო მეტს იგებდნენ ღვთის განზრახვების შესახებ და მეტად აფასებდნენ მას. ეს მათთვის სულიერი განახლების დრო იყო. მაგრამ 1878 წელს ღვთის სიტყვისადმი მათი რწმენა და ერთგულება ყველაზე დიდი გამოცდის წინაშე დადგა. საქმე ეხებოდა იესოს მიერ მსხვერპლად გაღებული სხეულისა და სისხლის დაფასებას, სწორედ იმ სწავლებას, რომლის გამოც პირველ საუკუნეში იესოს ბევრი მოწაფე დაბრკოლდა.

ორი წლით ადრე, 1876 წელს, ჩარლზ ტეიზ რასელმა საქმიანი ურთიერთობა წამოიწყო ნელსონ ბარბორთან, რომელიც როჩესტერიდან (ნიუ-იორკი) იყო. მათ გააერთიანეს ბიბლიის შემსწავლელი ჯგუფები. რასელმა საკუთარი ხარჯებით აღადგინა გაზეთ „დილის მაცნის“ ბეჭდვა, რომლის რედაქტორიც ბარბორი იყო, თანაშემწე კი — თავად რასელი. მათ ასევე ერთად გამოსცეს წიგნი „სამი ქვეყნიერება და ამ ქვეყნიერების მკა“.

შემდეგ მოხდა წარმოუდგენელი რამ! „დილის მაცნის“ 1878 წლის აგვისტოს ნომერში ბარბორმა დაწერა სტატია, რომელშიც გააუბრალოვა ისეთი ბიბლიური მუხლები, როგორიცაა 1 პეტრეს 3:18, ესაიას 53:5, 6, ებრაელების 9:22, და შეურაცხმყოფლად მიიჩნია მოსაზრება, რომ ქრისტე ჩვენი ცოდვების გამოსასყიდად ეტანჯა. მოგვიანებით რასელმა დაწერა: «ჩვენდა სამწუხაროდ, ბატონმა ბარბორმა . . . გაზეთ „დილის მაცნეში“ დაწერა სტატია, რომელშიც უარყო სწავლება გამოსყიდვის შესახებ — მან უარყო, რომ ქრისტემ თავისი სიკვდილით ადამისა და მისი შთამომავლების ცოდვების საფასური გადაიხადა. ის ამბობდა, რომ თუ მამა თავისი დამნაშავე შვილის შეცდომას გამოისყიდდა იმით, რომ ბუზს ქინძისთავს გაუყრიდა, ტკივილს მიაყენებდა და მოკლავდა, მაშინ ქრისტეს სიკვდილიც შეიძლებოდა ყოფილიყო ადამიანთა ცოდვების სრულყოფილი გამოსასყიდი».a

დადგა გადამწყვეტი მომენტი. ერთგულად დაუჭერდა რასელი მხარს ბიბლიის სწავლებას გამოსასყიდის შესახებ, რაც ღმერთმა კაცობრიობის სახსნელად გააკეთა, თუ ის ადამიანთა ფილოსოფიის გავლენაში მოექცეოდა? მიუხედავად იმისა, რომ რასელი მხოლოდ 26 წლისა იყო, ბარბორი კი — მასზე გაცილებით უფროსი, რასელმა „დილის მაცნის“ შემდეგივე ნომერში დაწერა სტატია, რომელშიც ის გაბედულად აცხადებდა, რომ ქრისტეს დაღვრილ სისხლს ცოდვების გამოსყიდვის ძალა ჰქონდა და გამოსასყიდი „ღვთის სიტყვის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი სწავლება იყო“.

შემდეგ რასელმა „დილის მაცნის“ რედაქტორის ერთ-ერთ მოადგილეს, პატონს სთხოვა, დაეწერა სტატია იმის შესახებ, რომ ქრისტეს დაღვრილი სისხლისადმი რწმენა ცოდვების პატიების საფუძველი იყო. პატონმა დაწერა სტატია, რომელიც დეკემბრის ნომერში დაიბეჭდა. ბარბორთან ბიბლიის საფუძველზე არაერთი უშედეგო მსჯელობის შემდეგ, რასელმა მასთან ურთიერთობა გაწყვიტა და ჟურნალ „დილის მაცნის“ გამოცემას ფინანსური მხარდაჭერა შეუწყვიტა. 1879 წლის ივლისში რასელმა დაიწყო ახალი ჟურნალის „სიონის საგუშაგო კოშკი და ქრისტეს მოსვლის მაცნის“ გამოცემა, რომელშიც ის მხარს უჭერდა იესოს მიერ გაღებული გამოსასყიდის შესახებ სწავლებას. მაგრამ ყველაფერი ამით არ დასრულებულა.

ორი წლის შემდეგ პატონმა, რომელიც იმ დროს საზოგადოება „საგუშაგო კოშკის“ მიმომსვლელ წარმომადგენლად მსახურობდა, დატოვა ორგანიზაცია. შემდეგ მან გამოაქვეყნა თავისი მეორე წიგნი სათაურით „გარიჟრაჟი“, რომელშიც უარყო ის აზრი, რომ ადამმა ცოდვა ჩაიდინა და, შესაბამისად ისიც, რომ საჭირო იყო გამომსყიდველი. პატონი აცხადებდა, რომ უფალი თავად იყო არასრულყოფილი ადამიანი, რომელმაც თავისი ცხოვრებით უბრალოდ აჩვენა სხვებს, როგორ შეიძლებოდა ცოდვილი მიდრეკილებების ჯვარცმა. 1881 წელს რასელის კიდევ ერთმა თანამოაზრემ ჯოუნზმა დაიწყო ჟურნალ „სიონის ცისკრის ვარსკვლავის“ გამოცემა, რომელიც „საგუშაგო კოშკის“ მსგავსი იყო, თუმცა მასში ღვთის განზრახვასთან დაკავშირებული მარტივი საკითხები განიხილებოდა. თავიდან ისე ჩანდა, თითქოს ყველაფერი რიგზე იყო. თუმცა ერთ წელიწადში ჯოუნზმა თავის პუბლიკაციაში უარყო ქრისტეს გამომსყიდველური მსხვერპლი, შემდეგ წელს კი — ბიბლიის ყველა სწავლება. რა დაემართა ამ ორ ადამიანს? მათ საკუთარ თეორიებსა და ადამიანთა ფილოსოფიებს ღვთის სიტყვისგან ჩამოშორების ნება მისცეს (შეადარეთ კოლოსელების 2:8). ჯოუნზმა ცოტა ხანში შეწყვიტა თავისი პუბლიკაციის გამოცემა. პატონმა გამოსცა ჟურნალი, რომელშიც სახარება თავისი შეხედულებისამებრ ახსნა, მაგრამ ამ ჟურნალის ტირაჟი ძალიან შეზღუდული იყო.

ძმა რასელს აღელვებდა, რა გავლენას მოახდენდა ყოველივე ეს „საგუშაგო კოშკის“ მკითხველზე. მას ესმოდა, რომ ეს თითოეულის რწმენის გამოცდა იყო. მან კარგად იცოდა, რომ არაბიბლიური სწავლებებისადმი მისი კრიტიკა ზოგიერთმა მეტოქეობად ჩათვალა. მაგრამ ძმა რასელის მიზანი საკუთარი მიმდევრების ყოლა არ იყო. მიმდინარე მოვლენებთან დაკავშირებით მან დაწერა: „ამ გამოცდებისა და გაცხრილვის მთავარი მიზანი იმ ადამიანების შეგროვებაა, რომლებიც არ არიან ეგოისტები, სრულად მიუძღვნეს თავი უფალს, მისი ნების შესრულების მოშურნეები არიან და იმდენად არიან დარწმუნებულნი მის სიბრძნეში, მისი სიტყვისა და გზის სიდიადეში, რომ ნებას არ რთავენ ყალბ მსჯელობას თუ საკუთარ იდეებსა და გეგმებს, მის სიტყვას ჩამოაშორონ“.

იყენებდა ღმერთი ხილულ არხს?

მსოფლიოში ბიბლიას, გარკვეულწილად, ბევრი რელიგიური ორგანიზაცია და ბევრი ცალკეული ადამიანი იყენებს. შეიძლება იმის თქმა, რომ ჩარლზ ტეიზ რასელს ღმერთი იყენებდა, როგორც ხილულ არხს? თუ ეს ასე იყო, ძმა რასელის სიკვდილის შემდეგ ღმერთს აღარ ჰქონდა ხილული არხი? ეს საკითხები საკამათო გახდა და შემდგომი გამოცდები და გაცხრილვა გამოიწვია.

ღმერთი არ გამოიყენებდა რასელს თავის ხილულ არხად, თუკი ის არ იქნებოდა მისი სიტყვის ერთგული დამცველი (იერ. 23:28; 2 ტიმ. 3:16, 17). ღმერთი არ გამოიყენებდა იმ ადამიანს, რომელიც ბიბლიაში ნათლად დაინახავდა, რომ უნდა ექადაგა, მაგრამ შიშის გამო თავს შეიკავებდა ამ საქმისგან (ეზეკ. 2:6—8). ღმერთი არც ისეთ ადამიანს გამოიყენებდა, რომელიც ბიბლიური ცოდნით საკუთარ თავს განადიდებდა (იოან. 5:44). რა ცხადყო ფაქტებმა?

როდესაც იეჰოვას მოწმეები იხსენებენ ძმა რასელის საქმეებს, სწავლებებს, სწავლების მიზანს და შედეგებს, მათ ეჭვი აღარ ეპარებათ, რომ ღმერთი გარკვეული დროის მანძილზე მართლაც განსაკუთრებული სახით იყენებდა მას.

იეჰოვას მოწმეებს ასეთი შეხედულება მხოლოდ იმიტომ არა აქვთ, რომ გამოსასყიდის სწავლებასთან დაკავშირებით ძმა რასელმა სიმტკიცე შეინარჩუნა. ისინი მხედველობაში იღებენ იმ ფაქტსაც, რომ მან უშიშრად უარყო ქრისტიანული სამყაროს ზოგიერთი ცრუ სწავლება, რადგან ისინი წმინდა წერილებში ჩაწერილ აზრებს ეწინააღმდეგებოდა. ამ სწავლებებში შედიოდა სამების შესახებ მოძღვრება, რომელიც სათავეს ძველი ბაბილონიდან იღებს და რომელიც ეგრეთ წოდებულმა ქრისტიანებმა მხოლოდ ბიბლიის სრულად დაწერის შემდეგ მიიღეს, ასევე სწავლება სულის უკვდავების შესახებ, რომელიც დამკვიდრდა პლატონის ფილოსოფიის გავლენაში მყოფი ადამიანების მიერ და რომელიც ჯოჯოხეთის ცეცხლში სულის მარადიულად ტანჯვის შესახებ ასწავლიდა. ქრისტიანული სამყაროს ბევრმა სწავლულმაც იცის, რომ ასეთ სწავლებებსb ბიბლიური საფუძველი არა აქვს, თუმცა ისინი ამას არ ქადაგებენ თავიანთი კათედრიდან. ამის საპირისპიროდ, ძმა რასელმა წამოიწყო ინტენსიური კამპანია, რათა ყველას, ვისაც სურვილი ჰქონდა, გაეგო, თუ რას ამბობდა ბიბლია სინამდვილეში ამ საკითხებთან დაკავშირებით.

აღსანიშნავია ისიც, თუ რას აკეთებდა ძმა რასელი, როდესაც ღვთის სიტყვიდან სხვა უაღრესად მნიშვნელოვანი სწავლებების შესახებ იგებდა. მან გაიგო, რომ ქრისტე ადამიანის თვალისთვის უხილავად, ძლიერ, სულიერ პიროვნებად დაბრუნდებოდა. ის ჯერ კიდევ 1876 წელს მიხვდა, რომ უცხოტომელთათვის დანიშნული დროები 1914 წელს დასრულდებოდა (ლუკ. 21:24). ამ სწავლებებიდან ზოგიერთს სხვა ბიბლეისტებიც ჩასწვდნენ და იცავდნენ კიდეც მათ. მაგრამ ძმა რასელმა მთელი თავისი სახსრები გამოიყენა, რათა მათ შესახებ სხვა ქვეყნებშიც ექადაგა, რაც მანამდე არც ერთ ადამიანსა თუ ჯგუფს არ გაუკეთებია.

ის მოუწოდებდა სხვებს, რომ მისი ნაწერები ღვთის სიტყვასთან შეედარებინათ, რათა თავად დარწმუნებულიყვნენ, რომ ყველაფერი, რასაც სწავლობდნენ, ბიბლიასთან იყო შეთანხმებული. ერთ მამაკაცს, რომელმაც ძმა რასელს ღვთის სიტყვის გამოკვლევასთან დაკავშირებით წერილი მისწერა, რასელმა უპასუხა: „თუ პირველი საუკუნის ქრისტიანები საჭიროდ თვლიდნენ მოციქულების ნათქვამის შემოწმებას, რომლებიც ღვთისგან იყვნენ შთაგონებულები და ამის შესახებ აცხადებდნენ კიდეც, რამდენად უფრო მნიშვნელოვანია, თავად დარწმუნდეთ, რომ ეს სწავლებები მოციქულებისა და უფლის მითითებებს ეთანხმება, რადგან მათი ავტორი არ აცხადებს, რომ ღვთისგან შთაგონებულია, არამედ უბრალოდ მინდობილია უფლის ხელმძღვანელობას და ისიც თავისი ფარის გამოსაკვებად იყენებს მას“.

ძმა რასელი არ ამტკიცებდა, რომ ზებუნებრივი ძალა ან ღვთისგან გამოცხადებები ჰქონდა. ის საკუთარ თავს არ მიაგებდა პატივს იმისთვის, რასაც ასწავლიდა. ის ცნობილი ბიბლიის მკვლევარი იყო და იმ ფაქტს, რომ წმინდა წერილებში კარგად ერკვეოდა, იმით ხსნიდა, რომ „უბრალოდ, დადგა ღვთისგან დადგენილი დრო“. მან თქვა: „თუ მე გავჩუმდებოდი და სხვაც არავინ ამოიღებდა ხმას, ქვები დაიწყებდნენ ღაღადს“. საკუთარ თავს ის საჩვენებელ თითს ადარებდა, რომელიც ღვთის სიტყვაში ჩაწერილზე მიუთითებდა.

ჩარლზ ტეიზ რასელი ადამიანებისგან განდიდებას არ ეძებდა. იმ ადამიანებისთვის აზროვნების გამოსასწორებლად, რომლებიც მას ზედმეტად მიაგებდნენ პატივს, ძმა რასელმა 1896 წელს დაწერა: «რამდენადაც ღვთის წყალობით შეგვიძლია რაღაც ზომით სახარების გავრცელებას ვემსახუროთ, უადგილო არ იქნებოდა, გაგვემეორებინა ის, რაც უკვე არაერთხელ ვთქვით პირად საუბრებში თუ ამ ჟურნალის ფურცლებზე — სახელდობრ ის, რომ ვაფასებთ თანამსახურებისა და მთლიანად თანამორწმუნეების სიყვარულს, კეთილგანწყობას, ნდობასა და მათთან ურთიერთობას, ამიტომ არ გვსურს დიდება და პატივი არც ჩვენთვის და არც ჩვენი ნაშრომებისთვის; არ ვითხოვთ, რომ გვიწოდონ „თქვენო აღმატებულებავ“ ან „რაბი“; არც ის გვინდა, რომ რომელიმე მიმდინარეობას ჩვენი სახელი ეწოდოს».

მაშინაც კი, როცა მისი სიკვდილი ახლოვდებოდა, ძმა რასელი არ თვლიდა, რომ აღარაფერი დარჩა შესასწავლი და გასაკეთებელი. ის ხშირად საუბრობდა „საღვთო წერილის გამოკვლევის“ მეშვიდე ტომის მომზადებაზე. ამასთან დაკავშირებით ძმა რასელმა თავის სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე მენტა სტერჯენს, რომელიც მოგზაურობის დროს თან ახლდა, უთხრა: „მისი დაწერა სხვას შეუძლია“. თავის ანდერძში მან გამოთქვა სურვილი, რომ „საგუშაგო კოშკის“ გამოცემა უფალზე სრულად მინდობილი ადამიანებისგან შემდგარი კომიტეტის ხელმძღვანელობით გაგრძელებულიყო. მან განაცხადა, რომ კომიტეტში მომსახურე მამაკაცები ბოლომდე ერთგულები უნდა ყოფილიყვნენ „ბიბლიური სწავლებების, განსაკუთრებით გამოსასყიდის შესახებ სწავლების, რადგან ქრისტესადმი რწმენის, ღვთის სიტყვისა და მისი სულის მორჩილების გარეშე შეუძლებელია ღვთის მოწონებისა და მარადიული ხსნის მიღება“.

ძმა რასელს ესმოდა, რომ სასიხარულო ცნობის საქადაგებლად ჯერ კიდევ ბევრი იყო გასაკეთებელი. 1915 წელს ვანკუვერში (ბრიტანეთის კოლუმბიის პროვინცია, კანადა) ინტერვიუს დროს მას ჰკითხეს, როდის მიიღებდნენ იმ პერიოდში მცხოვრები ქრისტეს ცხებული მიმდევრები ზეციერ ჯილდოს. მან უპასუხა: „არ ვიცი, მაგრამ წინ ჯერ კიდევ ბევრი საქმე გველოდება. ამისთვის ათასობით ძმა და მილიონობით დოლარი იქნება საჭირო. საიდან მივიღებთ ამ ყველაფერს, ჩემთვის უცნობია, თუმცა უფალმა იცის თავისი საქმის“. 1916 წელს, იმ სამქადაგებლო მოგზაურობამდე ცოტა ხნით ადრე, რომლის დროსაც ის გარდაიცვალა, მან თავის კაბინეტში დაიბარა მაკმილანი, რომელიც ადმინისტრაციულ საქმეებში ეხმარებოდა. ამ შეხვედრის დროს რასელმა თქვა: „ამ საქმის გასაგრძელებლად ძალა აღარ შემწევს, გასაკეთებელი კი ისევ ძალიან ბევრია“. სამი საათის მანძილზე ის უხსნიდა ძმა მაკმილანს სამქადაგებლო საქმიანობის მომავალ მასშტაბებს, როგორც ეს წმინდა წერილების საფუძველზე ესმოდა. მაკმილანი არ დაეთანხმა მას, ამიტომ რასელმა უთხრა: „ეს ადამიანის კი არა, უფლის საქმეა“.

ადმინისტრაციული ცვლილებით გამოწვეული განსაცდელები

ძმა რასელის ბევრი თანამოაზრე მტკიცედ იყო დარწმუნებული, რომ საქმეს უფალი ხელმძღვანელობდა. მის დაკრძალვაზე უილიამ ვან ამბერგმა განაცხადა: „ღმერთი თავისი ნების შესასრულებლად წარსულში ბევრ მსახურს იყენებდა და, უეჭველია, მომავალშიც ბევრს გამოიყენებს. ჩვენ ადამიანებსა და მათ საქმეებს კი არ მივუძღვენით თავი, არამედ უფლის ნების შესრულებას იმის თანახმად, რასაც ის გაგვიმჟღავნებს თავისი სიტყვითა და ხელმძღვანელობით. მმართველი კვლავაც ღმერთია“. ძმა ვან ამბერგს თავისი პოზიცია სიცოცხლის ბოლომდე არ შეუცვლია.

სამწუხაროდ, იყვნენ ისეთებიც, რომლებიც აღტაცებულები იყვნენ რასელით, მაგრამ განსხვავებულ სულს ავლენდნენ. ამიტომ რასელის სიკვდილის შემდეგ მდგომარეობის შეცვლამ განსაცდელები და გაცხრილვა გამოიწვია. განდგომილთა ჯგუფები გამოჩნდა არა მარტო შეერთებულ შტატებში, არამედ ბელფასტში (ირლანდია), კოპენჰაგენში (დანია), ვანკუვერში, ვიქტორიაში (ბრიტანეთის კოლუმბიის პროვინცია, კანადა) და სხვაგან. ჰელსინკში (ფინეთი) ზოგი ავრცელებდა აზრს, რომ რასელის სიკვდილის შემდეგ არანაირი არხი აღარ არსებობდა სულიერი სინათლის გასავრცელებლად. 164 ადამიანი აჰყვა ზოგი გავლენიანი ძმის მოწოდებას და ორგანიზაცია დატოვა. აკურთხა ისინი ღმერთმა? მოკლე დროის მანძილზე ისინი საკუთარ ჟურნალს გამოსცემდნენ და შეხვედრებსაც ატარებდნენ. მაგრამ დროთა განმავლობაში ჯგუფში განხეთქილებამ იჩინა თავი და ის მალე დაიშალა. ბევრი მათგანი სიხარულით დაბრუნდა ბიბლიის მკვლევართა შეხვედრებზე, თუმცა ყველა არა.

ძმა რასელის სიკვდილი და მის შემდეგ განვითარებული ორგანიზაციული ცვლილებები დიდი გამოცდა აღმოჩნდა რ. ნიკოლსონისთვის, რომელიც ავსტრალიის ფილიალის მდივანი იყო, და მისი გულის მოტივები გამოააშკარავდა. რასელის სიკვდილის შემდეგ ნიკოლსონმა დაწერა: «საუკუნის მეოთხედზე მეტხანს მიყვარდა ის არა მარტო მისი საქმეების გამო, არამედ მისი შესანიშნავი ხასიათის გამოც; ვხარობდი იმ სწავლებებით, რომელთაც ის „დროულ სულიერ საზრდოდ“ გვაწვდიდა, და მისი დარიგებებით; აღტაცებული ვიყავი მისი თანაგრძნობით, სიკეთითა და სიყვარულით, რომელიც შესანიშნავად ერწყმოდა მის გაბედულებასა და მტკიცე გადაწყვეტილებას, შეესრულებინა ყველაფერი, რაც მისი რწმენით ღვთის ნება იყო, ან ღვთის სიტყვიდან გახდა მისთვის ცხადი . . . ადამიანს მარტოობის გრძნობა ეუფლება, როცა აცნობიერებს, რომ ეს ძლიერი საყრდენი ხელიდან გამოეცალა».

ნიკოლსონის აზრით, საზოგადოება „საგუშაგო კოშკის“ ახალი პრეზიდენტი ჯოზეფ რუტერფორდი არ შეეფერებოდა იმ თანამდებობას, რომელიც ძმა რასელს ეკავა. ნიკოლსონმა ღიად დაიწყო იმ პირდაპირობის გაკრიტიკება, რომლითაც ბიბლიის შესასწავლ ახალ მასალაში მხილებული იყო ცრუ რელიგია. მალე მან დატოვა ორგანიზაცია და მიითვისა ორგანიზაციის ქონების დიდი ნაწილი, რომელიც თავის სახელზე ჰქონდა გაფორმებული; მასთან ერთად დატოვეს ორგანიზაცია მისმა მომხრეებმა მელბურნში (ავსტრალია), რომელთათვისაც ის ავტორიტეტს წარმოადგენდა. რატომ მოხდა ასეთი რამ? როგორც ჩანს, ნიკოლსონი ადამიანის მიმდევარი გახდა და როცა ეს ადამიანი მოკვდა, მას უფლისადმი პატიოსნად და ერთგულად მსახურების სურვილი გაუნელდა. ვერც ერთმა მათგანმა, ვინც იმ დროს ჩამოშორდა ორგანიზაციას, წინ ვერ წაიწია სულიერად. თუმცა აღსანიშნავია, რომ ჯეინ ნიკოლსონი არ შეუერთდა თავის განდგომილ ქმარს. უპირველესად, ის იეჰოვას ერთგული იყო და სიცოცხლის ბოლომდე, 1951 წლამდე, სრული დროით მსახურობდა.

ბევრი მიხვდა, რომ ძმა რასელის სიკვდილის შემდეგ განვითარებული მოვლენებით უფლის ნება სრულდებოდა. ამასთან დაკავშირებით კანადაში მცხოვრებმა ერთმა იეჰოვას მსახურმა ძმა რუტერფორდს მისწერა:

„ძვირფასო ძმაო, გთხოვ, არასწორად არ გაიგო ის, რასაც გწერ! ხასიათით შენ და ძმა რასელი ისე განსხვავდებით ერთმანეთისგან, როგორც დღე და ღამე. ბევრს, მართლაც ძალიან ბევრს უყვარდა ძმა რასელი მისი პიროვნებისა და ხასიათის გამო; და ძალიან, ძალიან ცოტა თუ გაბედავდა მის წინააღმდეგ წასვლას. ბევრმა მხოლოდ იმიტომ მიიღო ჭეშმარიტება, რომ ამას ძმა რასელი ქადაგებდა. შემდეგ მრავალმა დაიწყო ამ ადამიანის თაყვანისცემა . . . შენ გახსოვს, როცა ერთხელ კონგრესზე ძმა რასელმა თავის გულახდილ მოხსენებაში ისაუბრა ამ გულწრფელი ძმების შეცდომაზე და მაგალითად იოანესა და ანგელოზის შემთხვევა მოიყვანა (გამოცხადება 22:8, 9). ჩვენ ყველამ კარგად ვიცით, რა მოხდა მისი სიკვდილის შემდეგ.

მაგრამ შენ, ძმაო რუტერფორდ, ხასიათით ძალიან განსხვავდები ძმა რასელისგან. შენ გარეგნობითაც კი განსხვავდები მისგან, მაგრამ ეს შენი ბრალი არ არის. ეს დაბადების დღის საჩუქარია და მასზე უარს ვერ იტყოდი . . . მას შემდეგ, რაც ორგანიზაციის მართვა მოგენდო, ძმები უსამართლოდ გაკრიტიკებენ და ცილს გწამებენ. მიუხედავად ამ ყველაფრისა, შენ ჩვენი უფლისადმი ერთგული რჩები და გულმოდგინედ ასრულებ მის დავალებას, რომელიც ესაიას 61:1—3-შია ჩაწერილი. იცოდა უფალმა, რას აკეთებდა, როცა მართვის საქმეს შენ განდობდა? რა თქმა უნდა, იცოდა. წარსულში ჩვენ ქმნილებას უფრო ვეთაყვანებოდით, ვიდრე შემოქმედს და უფალმა იცოდა ეს. ამიტომ თავისი საქმეების მართვა, ან უფრო სწორად მკის საქმე, მან ჩააბარა სრულიად განსხვავებული ხასიათის მქონე ქმნილებას. შენ არ ითხოვ თაყვანისცემას. მე ვიცი ეს, მაგრამ ისიც ვიცი, რომ შენ გსურს, ყველამ, ვინც ეს ძვირფასი რწმენა გაითავისა, გაიხაროს იმ სინათლით, რომელიც უფლის ნებით მართალთა ბილიკს ანათებს. უფალს სურს, რომ ეს ასე იყოს“.

ცხადი ხდება „ერთგული და გონიერი მონის“ ვინაობა

ბევრს, ვინც იმ დროს წავიდა ორგანიზაციიდან, ეგონა, რომ იესოს მიერ მათეს 24:45—47-ში მოხსენიებული „ერთგული და გონიერი მონა“, რომელსაც შინაურებისთვის უნდა გაენაწილებინა სულიერი საზრდო, იყო ერთადერთი ადამიანი — ჩარლზ ტეიზ რასელი. ამ აზრს „საგუშაგო კოშკში“, განსაკუთრებით რასელის სიკვდილის შემდეგ, რამდენიმე წლის მანძილზე ესმებოდა ხაზი. იმ დროს ბიბლიის მკვლევარებში არსებული ასეთი შეხედულება ეფუძნებოდა იმ უზარმაზარ როლს, რომელსაც ძმა რასელი ასრულებდა. რასელი ამის შესახებ პირადად არასდროს საუბრობდა, თუმცა აღიარებდა, რომ ამ აზრის მხარდამჭერთა არგუმენტები ერთი შეხედვით გონივრული იყო.c ამავე დროს, ის ხაზს უსვამდა იმას, რომ ადამიანს, რომელსაც უფალი ასეთი საქმისთვის გამოიყენებდა, თავმდაბლობითა და გულმოდგინებით უნდა განედიდებინა თავისი ბატონი და თუ ეს რჩეული უფლის ნებას ვერ შეასრულებდა, უფალი შეცვლიდა მას სხვა ადამიანით.

თუმცა ძმა რასელის სიკვდილის შემდეგ ჭეშმარიტების შუქის უფრო და უფრო მკაფიოდ ნათებამ და ქრისტეს მიერ ნაწინასწარმეტყველები სამქადაგებლო საქმიანობის მასშტაბების ზრდამ აშკარა გახადა, რომ „ერთგული და გონიერი მონა“ ძმა რასელის სიკვდილის შემდეგ არ გამქრალა. 1881 წელს ძმა რასელმა თავად გამოთქვა თვალსაზრისი, რომ „მონა“ შედგებოდა ერთგული ცხებული ქრისტიანების კლასისგან. მას წარმოდგენილი ჰქონდა ის, როგორც ადამიანთა კლასი, რომლებიც ღვთის ნების შესასრულებლად იყვნენ გაერთიანებულნი (შეადარეთ ესაიას 43:10). ეს აზრი ბიბლიის მკვლევარებმა კიდევ ერთხელ დაადასტურეს 1927 წელს. დღეს იეჰოვას მოწმეები აღიარებენ, რომ ერთგული და გონიერი მონა სულიერ საზრდოს ჟურნალ „საგუშაგო კოშკისა“ და ორგანიზაციის სხვა პუბლიკაციების მეშვეობით იძლევა. ისინი არ ამტკიცებენ, რომ მონის კლასი უშეცდომოა, მაგრამ მას თვლიან ერთადერთ არხად, რომელსაც უფალი ამ ქვეყნიერების ბოლო დღეებში იყენებს.

როდესაც სიამაყე დაბრკოლებად იქცა

იყო ისეთი დროც, როდესაც გარკვეული პასუხისმგებლობის მქონე ადამიანები საკუთარ თავს სულიერი სინათლის არხად თვლიდნენ და უარყოფდნენ ყველაფერს, რაც ორგანიზაციიდან მოდიოდა. სხვებს უბრალოდ სურდათ, უფრო გავლენიანები ყოფილიყვნენ. ისინი ეძებდნენ მიმდევრებს, ანუ პავლე მოციქულის სიტყვების თანახმად, ცდილობდნენ, თან გაეყოლებინათ მოწაფეები (საქ. 20:29, 30). რა თქმა უნდა, ეს მათი მოტივებისა და სულიერობის გამოცდა იქნებოდა, ვის გადაბირებასაც ისინი ცდილობდნენ. განვიხილოთ რამდენიმე მაგალითი.

1894 წელს ბიბლიის მკვლევარებს ალეგანიში (პენსილვანია) გაუგზავნეს სპეციალური მოსაწვევები შეხვედრაზე დასასწრებად, რომელიც 5 აპრილს ჩატარდებოდა. ამ შეხვედრაზე არ მიუწვევიათ ძმა რასელი მეუღლესთან ერთად. შეხვედრას დაახლოებით 40 ადამიანი ესწრებოდა. წერილში, რომელსაც ხელს აწერდნენ ი. ბრაიანი, ს. როჯერზი, ჯ. ადამსონი და ო. ფონ ცეხი, ნათქვამი იყო, რომ ამ შეხვედრაზე საუბარი იქნებოდა დამსწრეთა „კეთილდღეობაზე“. როგორც აღმოჩნდა, შეთქმულების მიზანი იყო, შეკრებილი ხალხის გონება მოეწამლათ იმის მტკიცებით, რომ ძმა რასელის საქმიანობაში „უკანონობა“ აღმოაჩინეს (თუმცა ფაქტები საპირისპიროს მოწმობდა), რომ მას საჭიროზე მეტი ძალაუფლება ჰქონდა (რომელიც თავად სურდათ მიეღოთ) და ნაცვლად იმისა, რომ მხოლოდ საჯარო მოხსენებებით შემოფარგლულიყო (რომლებშიც მათთვის უფრო ადვილი იქნებოდა საკუთარი აზრების გავრცელება), ის დაბეჭდილ ფურცლებს იყენებდა სახარების ქადაგებისა და ბიბლიის მკვლევართა ჯგუფებისთვის. ამ ყველაფერმა შეკრებილებზე ცუდად იმოქმედა და ბევრი დაბრკოლდა კიდეც. მაგრამ ისინი, ვინც ორგანიზაცია დატოვეს, ვერ გახდნენ უფრო სულიერი ადამიანები და ვერც უფრო გულმოდგინეები უფლის საქმეში.

20 წელზე მეტი ხნის შემდეგ, ძმა რასელმა თავის სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე გამოთქვა სურვილი, დიდ ბრიტანეთში ბიბლიის მკვლევარების გასამხნევებლად გაეგზავნა პოლ ჯონსონი, რომელიც კარგი ორატორი იყო. ორგანიზაციამ პატივი სცა ძმა რასელის სურვილს და 1916 წლის ნოემბერში ჯონსონი დიდ ბრიტანეთში გაგზავნა. თუმცა ბრიტანეთში ჩასვლისთანავე მან ორგანიზაციის ორ დირექტორს პასუხისმგებლობა ჩამოართვა. ჯონსონს საკუთარ თავზე დიდი წარმოდგენა შეექმნა და თავის მოხსენებებსა და წერილებში ამტკიცებდა, რომ ეზრას, ნეემიასა და მორდოქაის საქმის გამგრძელებელი იყო. ის საკუთარ თავს იესოს მიერ მათეს 20:8-ში მოხსენიებულ მმართველად თვლიდა. ჯონსონმა სცადა, ხელში ჩაეგდო ორგანიზაციის ფინანსები, რისთვისაც ლონდონის უმაღლეს სასამართლოში საქმე აღძრა.

ჯონსონს არაფერი გამოუვიდა, ამიტომ ნიუ-იორკში დაბრუნდა. იქ ის შეეცადა ორგანიზაციის დირექტორთა საბჭოს ზოგიერთი წევრის მხარდაჭერა მოეპოვებინა. ისინი, ვინც მან გადაიბირა, თავიანთი მიზნის მისაღწევად ცდილობდნენ, დაემტკიცებინათ რეზოლუცია ორგანიზაციის წესდების გასაუქმებლად; წესდების თანახმად, ორგანიზაციის საქმეებს პრეზიდენტი განაგებდა. მათ სურდათ, ყველა საკითხში საბოლოო გადაწყვეტილების მიღების უფლება მოეპოვებინათ. ორგანიზაციის ინტერესების დასაცავად ძმა რუტერფორდმა იურიდიულ ზომებს მიმართა; მათ, ვინც ორგანიზაციის საქმიანობისთვის ხელის შეშლას ცდილობდა, ბეთელის დატოვება მოსთხოვეს. მომდევნო წლის დასაწყისში, ორგანიზაციის აქციონერთა ყოველწლიურ შეხვედრაზე, როდესაც იმ წლისთვის დირექტორთა საბჭოს წევრები და სხვა პასუხისმგებელი პირები აირჩიეს, ამ აგიტატორებს უმეტესობამ ხმა არ მისცა. შესაძლოა, ზოგიერთი მათგანი თვლიდა, რომ ისინი მართლები იყვნენ, მაგრამ მათი სულიერი ძმებიდან უმეტესობამ ნათლად გამოხატა თავისი პოზიცია, რომ არ ეთანხმებოდნენ მათ. როგორ მიიღებდნენ ისინი შეგონებას?

მოგვიანებით პ. ჯონსონმა დაიწყო ბიბლიის მკვლევარების შეხვედრებზე დასწრება და თავი ისე მოჰქონდა, თითქოს ეთანხმებოდა მათ რწმენასა და საქმიანობას. მაგრამ როდესაც სხვების ნდობას მოიპოვებდა, მათში ეჭვის მარცვალს თესავდა. და თუ ვინმე ორგანიზაციასთან ურთიერთობის გაწყვეტას შესთავაზებდა, ის ფარისევლურად საყვედურობდა მათ. ის ასე იქცეოდა მანამ, სანამ ჯგუფის ერთგულება ბოლომდე არ შეირყეოდა. წერილებით თუ მოგზაურობების დროს ის ცდილობდა, ზეგავლენა მოეხდინა ძმებზე არა მხოლოდ შეერთებულ შტატებში, არამედ კანადაში, იამაიკაზე, ევროპასა თუ ავსტრალიაში. მიაღწია მან წარმატებას?

შესაძლოა, ერთი შეხედვით, მისი მოქმედება წარმატებული ჩანდა, როდესაც კრებაში უმეტესობა ორგანიზაციასთან ურთიერთობის გაწყვეტის მომხრე იყო. მაგრამ ისინი ხის მოჭრილი ტოტს ჰგავდნენ, რომელიც რაღაც პერიოდი მწვანეა, შემდეგ კი ჭკნება და უსიცოცხლო ხდება. როდესაც 1918 წელს მოწინააღმდეგეებმა კონგრესი ჩაატარეს, მათ შორის უთანხმოებამ იჩინა თავი და განხეთქილება მოხდა. ეს ჯგუფი ნელ-ნელა იშლებოდა. ზოგიერთი პატარა ჯგუფი, რომელსაც მათთვის მოსაწონი ლიდერი ჰყავდა, მცირე ხანს აგრძელებდა არსებობას. არც ერთი მათგანი არ იღებდა მონაწილეობას მთელი მსოფლიოს მასშტაბით ღვთის სამეფოს შესახებ დამოწმების საქმიანობაში, რომლის შესრულებაც იესომ თავის მიმდევრებს დაავალა.

როცა ეს მოვლენები ხდებოდა, ძმები იხსენებდნენ 1 პეტრეს 4:12-ში ჩაწერილ სიტყვებს: „საყვარელნო, ნუ ჩაცვივდებით საგონებელში თქვენ შორის გაჩაღებული ცეცხლის გამო, რაც თქვენი გამოცდისთვის არის, თითქოს უცნაური რამ გემართებოდეთ“.

სიამაყემ რწმენა ზემოთ მოხსენიებული ადამიანების გარდა სხვებსაც შეურყია. მათ შორის იყო ალექსანდრე ფრაიტაგი, ჟენევაში (შვეიცარია) ორგანიზაციის ოფისის ზედამხედველი. მას ყურადღების ცენტრში ყოფნა უყვარდა და ორგანიზაციის პუბლიკაციების ფრანგულ ენაზე თარგმნის დროს მათ საკუთარ აზრებსაც უმატებდა. ფრაიტაგი ორგანიზაციის სტამბებსაც კი იყენებდა საკუთარი მასალების დასაბეჭდად. კანადაში ორგანიზაციის ფილიალის ზედამხედველი უ. სოლტერი აღარ ეთანხმებოდა ორგანიზაციის პუბლიკაციებს და ყველას ეუბნებოდა, რომ, მისი აზრით, ის საზოგადოება „საგუშაგო კოშკის“ მომავალი პრეზიდენტი გახდებოდა. როდესაც მას პასუხისმგებლობა ჩამოართვეს, მან უპატიოსნოდ გამოიყენა ორგანიზაციის ლოგოიანი ფურცლები კანადასა და სხვა ქვეყნებში კრებებისთვის მითითებების მისაცემად, რათა მათ შეხვედრებზე მის მიერ დაწერილი მასალა შეესწავლათ. ნიგერიაში ერთ-ერთი ასეთი ადამიანი იყო გ. უკოლი, რომელმაც თავიდან გულმოდგინება გამოავლინა, მაგრამ შემდეგ ჭეშმარიტება მისთვის გახდა გზა სიმდიდრისა და გამოჩენილი მდგომარეობისკენ. როდესაც მან მიზნებს ვერ მიაღწია, პრესაში ერთგული ძმების გაკრიტიკება დაიწყო. ასეთები სხვებიც იყვნენ.

მსგავს სულს ბოლო წლებშიც კი ავლენდნენ ის ადამიანები, რომელთაც ორგანიზაციაში დიდი პასუხისმგებლობები ჰქონდათ მინდობილი.

რა თქმა უნდა, ამ ადამიანებს თავისუფლად შეეძლოთ ერწმუნათ ის, რაც სურდათ. მაგრამ, როდესაც ვინმე სახალხოდ თუ პირად საუბრებში აცხადებს ისეთ რამეს, რაც ორგანიზაციის პუბლიკაციებში მოყვანილი აზრებისგან განსხვავდება და ამას ორგანიზაციის სახელით აკეთებს, ეს განხეთქილებას იწვევს. როგორ უმკლავდებოდნენ იეჰოვას მოწმეები ასეთ სიტუაციებს?

მათ არ დაუწყიათ ასეთი ადამიანების დევნა (თუმცა განდგომილები ხშირად ლანძღავდნენ ყოფილ სულიერ ძმებს) და მათთვის არც ფიზიკური ზიანის მიყენებას ცდილობდნენ (როგორც ამას კათოლიკური ეკლესია აკეთებდა ინკვიზიციის მეშვეობით). ნაცვლად ამისა, ისინი მიჰყვებოდნენ პავლე მოციქულის ღვთივშთაგონებულ რჩევას: „თვალი გეჭიროთ მათზე, ვინც უთანხმოებებს იწვევს და აბრკოლებს სხვებს, რითაც ეწინააღმდეგება იმას, რაც გისწავლიათ. ერიდეთ მათ, რადგან ასეთი ადამიანები ჩვენი უფლის, ქრისტეს მონები არ არიან . . . და შემპარავი სიტყვებითა და მლიქვნელობით აცდენენ გულუბრყვილოთა გულებს“ (რომ. 16:17, 18).

როცა მიმდინარე მოვლენებს სხვები აკვირდებოდნენ, მათაც ეძლეოდათ გულისნადების გამოააშკარავების შესაძლებლობა.

სწავლებებთან დაკავშირებული შეხედულებების შესწორების აუცილებლობა

იეჰოვას მოწმეები აღიარებენ, რომ ღვთის განზრახვებთან დაკავშირებით მათი შეხედულება წლების განმავლობაში იცვლებოდა. იმ ფაქტიდან გამომდინარე, რომ ღვთის განზრახვების შესახებ ცოდნა იზრდება, ასეთი ცვლილებები აუცილებელიცაა. ღვთის განზრახვები არ იცვლება, უბრალოდ, როდესაც ღმერთი აჯილდოებს მის მსახურებს და უფრო მეტის გაგების შესაძლებლობას აძლევს, მათ თავიანთ შეხედულებებში ცვლილებების მოხდენა სჭირდებათ.

მოწმეები ბიბლიის საფუძველზე აღნიშნავენ, რომ მსგავსად ხდებოდა ძველ დროში ღვთის ერთგული მსახურების შემთხვევაშიც. აბრაამს იეჰოვასთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდა, მაგრამ როდესაც ურს ტოვებდა, ამ რწმენის კაცმა არაფერი იცოდა იმ ადგილზე, სადაც ღმერთს მიჰყავდა; წლების მანძილზე მას არ ესმოდა, როგორ შეასრულებდა ღმერთი დანაპირებს და მას დიდ ხალხად აქცევდა (დაბ. 12:1—3; 15:3; 17:15—21; ებრ. 11:8). ღმერთმა არაერთი ჭეშმარიტება გაუცხადა წინასწარმეტყველებს, მაგრამ იყო ისეთი საკითხებიც, რომლებიც იმ დროს არ ესმოდათ (დან. 12:8, 9; 1 პეტ. 1:10—12). მსგავსად, იესომაც ბევრი რამ აუხსნა თავის მოციქულებს, თუმცა თავისი მიწიერი ცხოვრების დასასრულს უთხრა მათ, რომ ჯერ კიდევ ბევრი უნდა ესწავლათ (იოან. 16:12). მაგალითად, კრებაში უცხოტომელების მისვლასთან დაკავშირებული საკითხი მოციქულებს არ ესმოდათ მანამ, სანამ თავად არ იხილეს, როგორ სრულდებოდა ეს წინასწარმეტყველება (საქ. 11:1—18).

როგორც მოსალოდნელი იყო, დამკვიდრებულ შეხედულებებში ცვლილებების შეტანა ზოგიერთისთვის გამოცდას წარმოადგენდა. უფრო მეტიც, ყველა ცვლილება მარტივი და ადვილად შესასრულებელი არ იყო. არასრულყოფილების გამო ზოგჯერ შეიძლება ერთი უკიდურესობიდან მეორე უკიდურესობაში გადავარდნა, სანამ ადამიანი სწორ დასკვნამდე არ მივა. ამას კი დრო სჭირდება. კრიტიკულად განწყობილთათვის ეს შეიძლება დაბრკოლებად იქცეს. განვიხილოთ ერთი შემთხვევა.

ჯერ კიდევ 1880 წელს „საგუშაგო კოშკში“ განიხილებოდა აბრაამთან დადებული შეთანხმების, კანონის საფუძველზე დადებული შეთანხმებისა და ახალი შეთანხმების სხვადასხვა დეტალი. ქრისტიანულმა სამყარომ დაივიწყა ღვთის დანაპირები, რომ აბრაამის შთამომავლით ის დედამიწაზე მცხოვრებ ყველა ოჯახს აკურთხებდა (დაბ. 22:18). მაგრამ ძმა რასელი გულწრფელად იყო დაინტერესებული იმით, თუ როგორ შეასრულებდა ღმერთი ამ დაპირებას. ის ფიქრობდა, რომ იუდეველთა გამოსყიდვის დღის ბიბლიური აღწერა მიუთითებდა იმაზე, თუ როგორ შესრულდებოდა ის ახალ შეთანხმებასთან დაკავშირებით. 1907 წელს, როდესაც ამ შეთანხმებებს ხელახლა განიხილავდნენ და განსაკუთრებულ ყურადღებას კაცობრიობისთვის კურთხევების მოტანის საკითხში ქრისტეს თანამემკვიდრეთა როლზე ამახვილებდნენ, რის შესახებაც აბრაამთან დადებულ შეთანხმებაში იყო ნაწინასწარმეტყველები, ზოგიერთ ბიბლიის მკვლევარს ძლიერი პროტესტის გრძნობა გაუჩნდა.

იმ დროს ამ საკითხის სრულად გაგებაში მათ გარკვეული ფაქტორები უშლიდა ხელს. მაშინ ბიბლიის მკვლევარებს არასწორი წარმოდგენა ჰქონდათ იმაზე, თუ რა როლს ასრულებდა ისრაელი ერი ღვთის განზრახვის შესრულებაში. ეს ხელის შემშლელი ფაქტორი მანამდე არსებობდა, სანამ ყველასთვის ნათელი არ გახდა, რომ ებრაელი ხალხი არ იყო დაინტერესებული იმით, რომ ღმერთს მათი მეშვეობით შეესრულებინა თავისი წინასწარმეტყველური სიტყვა. კიდევ ერთი ხელის შემშლელი ფაქტორი ის იყო, რომ ბიბლიის მკვლევარებს ბოლომდე სწორად არ ესმოდათ, ვინ იყო გამოცხადების 7:9, 10-ში მოხსენიებული „უამრავი ხალხი“. ეს საკითხი გაურკვეველი მანამდე რჩებოდა, სანამ წინასწარმეტყველების შესრულების დროს „უამრავმა ხალხმა“ არ დაიწყო გამოჩენა. მათაც კი, ვინც კრიტიკის ქარცეცხლში ატარებდა ძმა რასელს, არ ესმოდათ ეს საკითხები.

თუმცა ზოგჯერ ისინი, ვინც თავს ქრისტიან ძმებს უწოდებდნენ, უსაფუძვლოდ ადანაშაულებდნენ საზოგადოება „საგუშაგო კოშკს“, თითქოს ის უარყოფდა, რომ ღმერთსა და ადამიანებს შორის შუამავალი იესო იყო, უარყოფდა გამოსასყიდს, მის აუცილებლობასა და თავად ფაქტს, რომ გამოსყიდვა მოხდა. ეს ყველაფერი სიცრუე იყო. მაგრამ ზოგი მათგანი, ვინც ამას ამტკიცებდა, პასუხისმგებელი პირი იყო; მათ თან გაიყოლეს სხვები, რომლებიც მათი მოწაფეები გახდნენ. შესაძლოა, ზოგიერთ საკითხს ისინი ახალი აღთქმიდან სწორად ასწავლიდნენ, მაგრამ აკურთხა უფალმა მათი საქმიანობა? რაღაც დროის მანძილზე ისინი შეხვედრებს ატარებდნენ, მაგრამ შემდეგ მათმა ჯგუფებმა არსებობა შეწყვიტეს.

მათგან განსხვავებით ბიბლიის მკვლევარები კვლავაც ქადაგებდნენ სასიხარულო ცნობას და ასრულებდნენ იესოს მიერ მოწაფეებისთვის მიცემულ დავალებას. ამასთანავე, ისინი იკვლევდნენ ღვთის სიტყვას და აკვირდებოდნენ მოვლენებს, რომლებიც ნათელს ჰფენდა მასში ჩაწერილს. საბოლოოდ, 1930-იან წლებში შეთანხმებების გაგებაში ხელის შემშლელი ძირითადი ფაქტორები აღარ არსებობდა და „საგუშაგო კოშკსა“ და სხვა პუბლიკაციებში ამ საკითხებთან დაკავშირებით სწორი შეხედულებები გამოქვეყნდა.d ამან ძალიან გაახარა ყველა, ვინც მოთმინებით იცდიდა.

საფუძვლიანი იყო მათი მოლოდინი?

დროდადრო ბიბლიის მკვლევარები თავიანთი იმედებისა და მოლოდინის გამო კრიტიკულად განწყობილი ადამიანების დაცინვის ობიექტები ხდებოდნენ. თუმცა ამ გულმოდგინე ქრისტიანების იმედებსა და მოლოდინს საფუძვლად ედო გულწრფელი სურვილი, ენახათ ღვთის უტყუარი დაპირებების შესრულება.

ღვთის შთაგონებული წმინდა წერილებიდან ბიბლიის მკვლევარებმა გაიგეს, რომ იეჰოვა დედამიწის ყველა ერს აბრაამის შთამომავლის მეშვეობით კურთხევას დაჰპირდა (დაბ. 12:1—3; 22:15—18). მათ ღვთის სიტყვაში ნახეს დანაპირები, რომ კაცის ძე ზეციდან იმმართველებდა დედამიწაზე და დედამიწიდან ზეცაში აყვანილი ერთგული ადამიანებისგან შემდგარი მცირე სამწყსო მასთან ერთად იმეფებდა ათას წელს (დან. 7:13, 14; ლუკ. 12:32; გამოცხ. 5:9, 10; 14:1—5; 20:6). ბიბლიის მკვლევარებმა იცოდნენ იესოს დაპირება, რომ დაბრუნდებოდა და თან წაიყვანდა მათ, ვისთვისაც ზეცაში ადგილი მოამზადა (იოან. 14:1—3). მათთვის აგრეთვე ცნობილი იყო, რომ მესია თავისი ერთგული წინაპრებიდან ზოგს მთელ დედამიწაზე მთავრებად დანიშნავდა (ფსალმ. 45:16). მათ ესმოდათ, რომ წმინდა წერილები ამ ბოროტი ქვეყნიერების განადგურებას წინასწარმეტყველებდა და ხვდებოდნენ, რომ ეს ყოვლისშემძლე ღვთის დიდ დღეს, არმაგედონს უკავშირდებოდა (მათ. 24:3; გამოცხ. 16:14, 16). მათზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა მუხლებმა, საიდანაც ჩანს, რომ დედამიწა მარადიულად დასახლებული იქნება, რომ მასზე მცხოვრებთ ჭეშმარიტი მშვიდობა ექნებათ და ვინც იესოს სრულყოფილი ადამიანური შესაწირავის მიმართ რწმენას გამოავლენს, მარადიული სიცოცხლით გაიხარებს სამოთხეში (ეს. 2:4; 45:18; ლუკ. 23:42, 43; იოან. 3:16).

გასაკვირი არაფერია იმაში, რომ მათ აინტერესებდათ, როდის და როგორ მოხდებოდა ეს ყველაფერი. პასუხობდა წმინდა წერილები ამ კითხვებს?

ბიბლიის მკვლევარებმა გამოიყენეს ინგლისელი კრისტოფერ ბოუენის მიერ ახსნილი ბიბლიური ქრონოლოგია, საიდანაც მიხვდნენ, რომ კაცობრიობის ისტორიის 6 000-წლიანი პერიოდი 1873 წელს დასრულდა, რის შემდეგაც იწყებოდა კაცობრიობის ისტორიის მეშვიდე ათასწლეული და ისინი უკვე ნაწინასწარმეტყველებ ქრისტეს ათასწლიანი მეფობის გარიჟრაჟს უახლოვდებოდნენ. ამასთან დაკავშირებით ბიბლიის მკვლევართა მიერ წმინდა წერილებიდან გაგებული მტკიცებები მოყვანილი იყო რასელის მრავალტომიან წიგნში „ქრისტეს ათასწლიანი მეფობის გარიჟრაჟი“, რომელსაც მოგვიანებით „საღვთო წერილის გამოკვლევა“ ეწოდა.

ბიბლიის მკვლევარები დროის კიდევ ერთ ორიენტირად მიიჩნევდნენ ღონისძიებას, როცა ღმერთმა ძველ ისრაელს დაუწესა იუბილე, ანუ გათავისუფლების წელი, რომელიც ყოველ 50-ე წელს უნდა აღენიშნათ. იუბილე შვიდი შვიდწლიანი პერიოდის შემდეგ დადგებოდა, რომელიც შაბათის წლით მთავრდებოდა. იუბილეს წლის განმავლობაში ებრაელ მონებს ათავისუფლებდნენ და მემკვიდრეობით მიღებული მიწები, რომელიც გაყიდული იყო, თავდაპირველ მფლობელებს უბრუნდებოდა (ლევ. 25:8—10). ამ შვიდწლიან ციკლზე დაფუძნებულმა გამოთვლებმა ბიბლიის მკვლევარები იმ დასკვნამდე მიიყვანა, რომ შესაძლოა მსოფლიოში დიდი იუბილე 1874 წლის შემოდგომაზე დაიწყო, რადგან, როგორც ჩანდა, უფალი ამ წელს დაბრუნდა უხილავად და დადგა „ყველაფრის აღდგენის დრო“ (საქ. 3:19—21).

იმ ვარაუდზე დაყრდნობით, რომ პირველ საუკუნეში მომხდარი მოვლენები შეიძლებოდა მომავალი მოვლენების პარალელური ყოფილიყო, მათ აგრეთვე დაასკვნეს, რომ თუ იესოს ნათლობა და ცხება ახ. წ. 29 წლის შემოდგომაზე შეესაბამებოდა 1874 წელს მის უხილავად მოსვლას, მაშინ ახ. წ. 33 წლის გაზაფხულზე იერუსალიმში მისი ჩოჩრით შესვლა მიანიშნებდა 1878 წლის გაზაფხულზე მის ზეცაში გამეფებაზე.e მათ იმის იმედიც ჰქონდათ, რომ ზეციურ ჯილდოს ამ დროს მიიღებდნენ. როცა ეს ასე არ მოხდა, მათ დაასკვნეს, რომ ვინაიდან იესოს ცხებულ მიმდევრებს მასთან ერთად უნდა ემეფათ მის სამეფოში, 1878 წელს დაიწყო ზეციური ცხოვრებისთვის მათი აღდგენა, ვისაც სიკვდილის ძილით ეძინა. ბიბლიის მკვლევარები ასევე იმ დასკვნამდე მივიდნენ, რომ ახ. წ. 36 წელს ისრაელი ერის მიმართ ღვთის განსაკუთრებული კეთილგანწყობის დასრულება შესაძლოა 1881 წელზე მიუთითებდა, როცა სულიერ ისრაელთან შეერთების შესაძლებლობა აღარავის ექნებოდა.f

მოხსენებაში „დღეს მცხოვრები მილიონები არასდროს მოკვდებიან“, რომელიც რუტერფორდმა 1920 წლის 21 მარტს წარმოთქვა ნიუ-იორკის თეატრ „იპოდრომში“, ყურადღება მახვილდებოდა 1925 წელზე. რატომ იყო ეს თარიღი მნიშვნელოვანი? 1920 წელს გამოცემულ ბროშურაში აღნიშნული იყო, რომ თუკი 70 სრულ იუბილეს გადაითვლიდნენ იმ თარიღიდან, რომელსაც ისინი ისრაელის აღთქმულ მიწაზე შესვლის თარიღად მიიჩნევდნენ (ნაცვლად იმისა, რომ აეთვალათ ბაბილონში გადასახლებამდე ბოლო იუბილეს წლიდან 50-ე ციკლის ბოლო იუბილეს დასაწყისამდე) მივიდოდნენ 1925 წლამდე. იმ ყველაფრის საფუძველზე, რაც ამ მოხსენებაში ითქვა, ბევრს იმედი გაუჩნდა, რომ მცირე სამწყსოს დარჩენილი წევრები თავიანთ ზეციერ ჯილდოს 1925 წელს მიიღებდნენ. ამ წელს უკავშირდებოდა ქრისტიანობამდელი ღვთის ერთგული მსახურების აღდგენაც, რომლებსაც დედამიწაზე ზეციერი სამეფოს წარმომადგენლებად და მთავრებად უნდა ემსახურათ. თუკი ეს ყველაფერი მართლა მოხდებოდა, ეს იმის ნიშანი იქნებოდა, რომ კაცობრიობამ შეაბიჯა იმ პერიოდში, როცა სიკვდილი აღარ იბატონებდა და მილიონობით მცხოვრებს დედამიწაზე აღარასოდეს ექნებოდა სიკვდილის შიში. ეს ნამდვილად იმედის მომცემი იყო ყველასთვის! მართალია, ბიბლიის მკვლევარები ცდებოდნენ, მაგრამ ამ ცნობას სიხარულით უზიარებდნენ სხვებს.

მოგვიანებით, 1935—1944 წლებში ბიბლიის ქრონოლოგიის ხელახლა გადამოწმების დროს აღმოჩნდა, რომ „მეფე ჯეიმზის თარგმანში“g საქმეების 13:19, 20 მუხლების არასწორმა თარგმანმა და ასევე სხვა ფაქტორებმა ქრონოლოგია ერთ საუკუნეზე მეტი ხნით უკან გადასწია.h მოგვიანებით ამან წარმოშვა აზრი, რომელსაც ზოგჯერ ვარაუდად გამოთქვამდნენ, ზოგჯერ კი — დარწმუნებით, რომ ვინაიდან კაცობრიობის ისტორიის მეშვიდე ათასწლეული დაიწყებოდა 1975 წელს, შესაძლოა, ქრისტეს ათასწლიან მეფობასთან დაკავშირებული მოვლენებიც ამ წელს დაწყებულიყო.

სწორი იყო იეჰოვას მოწმეების შეხედულება ამ საკითხებზე? ისინი არ ცდებოდნენ იმაში, რომ ღმერთი აუცილებლად შეასრულებდა თავის დაპირებებს. მაგრამ დროების ზოგიერთმა გამოთვლამ და მათთან დაკავშირებულმა მოლოდინმა, ისინი იმედგაცრუებამდე მიიყვანა.

1925 წლის შემდეგ საფრანგეთისა და შვეიცარიის ზოგიერთ კრებაში დამსწრეთა რაოდენობა საგრძნობლად შემცირდა. 1975 წელს მოწმეები კვლავაც იმედგაცრუებულნი დარჩნენ, როდესაც ათასწლიანი მმართველობის დაწყების შესახებ მათი იმედები არ გამართლდა. ამის გამო ზოგმა ორგანიზაცია დატოვა. ისინი კი, ვინც ძმების რწმენის შერყევას ცდილობდნენ, გაირიცხნენ. რა თქმა უნდა, ეს ხშირად დროებთან დაკავშირებული იმედგაცრუებების გამო ხდებოდა, მაგრამ ზოგჯერ მიზეზი უფრო ღრმა საკითხებიც იყო. ზოგიერთი თვლიდა, რომ საჭირო არ იყო კარდაკარ ქადაგება; იყვნენ ისეთებიც, ვინც უბრალოდ თავისი გზით კი არ წავიდა, არამედ იმ ორგანიზაციის წინააღმდეგ დაიწყო აგრესიული გამოსვლები, რომელთანაც მანამდე თანამშრომლობდა, და თავისი შეხედულებების გასაშუქებლად პრესასა და ტელევიზიასაც იყენებდა. მიუხედავად ამისა, განდგომილების რიცხვი შედარებით მცირე იყო.

ამ გამოცდებმა ორგანიზაციაში გაცხრილვა გამოიწვია და ზოგიერთი ბზესავით გაიფანტა, როგორც ეს ხორბლის განიავების დროს ხდება, მაგრამ სხვებმა სიმტკიცე შეინარჩუნეს. ჟიულ ფელერმა აღნიშნა, როგორ მოიქცნენ ის და სხვები 1925 წელს: „ვინც იეჰოვას ბოლომდე ენდობოდა, სიმტკიცე შეინარჩუნა და ქადაგება განაგრძო“. ბიბლიის მკვლევარები ხვდებოდნენ, რომ შეცდომა დაუშვეს, თუმცა იცოდნენ, რომ ღვთის სიტყვა არასოდეს შეცდებოდა, ამიტომ მათ არ ჰქონდათ მიზეზი, იმედი დაეკარგათ ან ხალხისთვის არ ემცნოთ ღვთის სამეფოს შესახებ, რომელიც კაცობრიობის ერთადერთი იმედია.

მოწმეების ზოგიერთი მოლოდინი არ გამართლდა, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ბიბლიის ქრონოლოგიას ფასი არ ჰქონდა. დანიელის მიერ ჩაწერილი წინასწარმეტყველება მესიის გამოჩენასთან დაკავშირებით 69-წლიანი კვირების და „იერუსალიმის აღსადგენად და ასაშენებლად ნაბრძანები სიტყვის“ შემდეგ თავის დროზე, ახ. წ. 29 წელს შესრულდა (დან. 9:24—27).i 1914 წელზეც ბიბლიაში ჩაწერილი წინასწარმეტყველებები მიუთითებდა.

1914 წელი — მოლოდინი და რეალობა

1876 წელს ჩარლზ რასელმა დაწერა თავისი სტატიებიდან პირველი, რომელშიც ის 1914 წელზე მიუთითებდა, როგორც უცხოტომელთათვის დანიშნული დროების დასასრულზე, რაზეც იესო საუბრობდა (ლუკ. 21:24). 1889 წელს გამოცემულ „ქრისტეს ათასწლიანი მეფობის გარიჟრაჟის“ მეორე ტომში, ძმა რასელმა ლოგიკური თანამიმდევრობით მოიყვანა დეტალები, რომლებიც შესაძლებლობას მისცემდა მკითხველს, დაენახა იმის ბიბლიური საფუძველი, რასაც რასელი წერდა, და თავად შეემოწმებინა ის. 1914 წლამდე თითქმის ორმოც წელზე მეტი ხნის მანძილზე ბიბლიის მკვლევარებმა გაავრცელეს მილიონობით პუბლიკაცია, რომლებშიც ყურადღება უცხოტომელთათვის დანიშნული დროების დასრულებაზე მახვილდებოდა. ბიბლიის ქრონოლოგიაზე, რომელიც 1914 წელზე მიუთითებდა, სხვა რელიგიურ პუბლიკაციებშიც იყო საუბარი, მაგრამ ბიბლიის მკვლევარების გარდა, ვინ გაავრცელა ის სხვადასხვა ქვეყანაში და ვინ ცხოვრობდა იმ რწმენით, რომ უცხოტომელთათვის დანიშნული დროები ამ წელს დასრულდებოდა?

1914 წლის მოახლოებასთან ერთად მოლოდინი უფრო გამძაფრდა. რას მოიტანდა ეს წელი? „ბიბლიის მკვლევარების ყოველთვიურ ტრაქტატში“ (ტომი VI, №1, გამოიცა 1914 წლის დასაწყისში) ძმა რასელმა დაწერა: „თუ ჩვენ ზუსტი თარიღი და ბიბლიის ქრონოლოგია გვაქვს, უცხოტომელთათვის დანიშნული დროები 1914 წელს დასრულდება. რისი ნიშანი იქნება ეს, ჩვენ ზუსტად არ ვიცით. ჩვენ ველით, რომ მესია დაახლოებით იმ დროისთვის დაიწყებს მმართველობას, როცა უცხოტომელთათვის დანიშნული დრო დასასრულს მიუახლოვდება. ჩვენ ასევე ველით, თუმცა შესაძლოა ვცდებით კიდეც, რომ ღვთიური სასამართლო საოცრად გამოვლინდება ყოველი უსამართლობის მიმართ და ეს იმის ნიშანი იქნება, რომ დაიშლება დღეს არსებული საზოგადოებრივი ინსტიტუტების უმეტესობა, თუ ყველა არა“. რასელმა აღნიშნა, რომ 1914 წელს არ ელოდა „წუთისოფლის აღსასრულს“; ის დარწმუნებული იყო, რომ დედამიწა მარადიულად იარსებებდა, არსებული სისტემა კი, რომელსაც სატანა მართავს, განადგურდებოდა.

1913 წლის 15 ოქტომბრის „საგუშაგო კოშკში“ ნათქვამი იყო: „ჩვენს ხელთ არსებული საუკეთესო ქრონოლოგიური გამოთვლის თანახმად, ეს დრო არის დაახლოებით 1914 წლის ოქტომბერი ან უფრო გვიანდელი პერიოდი. ჩვენ არაფერს ვამტკიცებთ, მაგრამ ველით შემდეგი მოვლენების განვითარებას: 1) უცხოტომელთათვის დანიშნული დროების ანუ მსოფლიოში უცხოტომელთა მმართველობის დასრულებას და 2) მსოფლიოში მესიანური სამეფოს მმართველობის დაწყებას“.

როგორ მოხდებოდა ეს? ბიბლიის მკვლევარებს იმ დროს ლოგიკურად მიაჩნდათ, რომ სხვა ყველაფერთან ერთად მოხდებოდა იმ ადამიანთა განდიდება, რომლებიც ღმერთმა ქრისტეს ზეციერ სამეფოში მმართველობისთვის აირჩია და ჯერ კიდევ დედამიწაზე იყვნენ დარჩენილნი. რა გრძნობა დაეუფლა მათ, როცა 1914 წელს მათი მოლოდინი არ გამართლდა? 1916 წლის 15 აპრილის „საგუშაგო კოშკში“ ეწერა: „ჩვენ გვჯერა, რომ თარიღი ზუსტი იყო და უცხოტომელთათვის დანიშნული დროები დასრულდა“. მაგრამ იქვე გულწრფელად იყო ნათქვამი: „უფალს არ უთქვამს, რომ მთელი ეკლესია 1914 წელს განდიდდებოდა. ეს ჩვენი ვარაუდი იყო და, როგორც ჩანს, შევცდით“.

ამ საკითხში ისინი, გარკვეულწილად, იესოს მოციქულებს ჰგავდნენ. მოციქულებმა იცოდნენ წინასწარმეტყველებები ღვთის სამეფოს შესახებ და სწამდათ, რომ ისინი შესრულდებოდა. მაგრამ დროდადრო მათ მცდარი მოლოდინი ჰქონდათ, თუ როგორ და როდის შესრულდებოდა ისინი. ამის გამო ბევრს გული უტყდებოდა (ლუკ. 19:11; 24:19—24; საქ. 1:6).

როდესაც 1914 წლის ოქტომბერმა ისე განვლო, რომ ცხებულებმა არ მიიღეს მოსალოდნელი ზეციერი ჯილდო, ძმა რასელი მიხვდა, რომ მათი მოტივები სერიოზულად გამოიცდებოდა. 1914 წლის 1 ნოემბრის „საგუშაგო კოშკში“ ის წერდა: «ნუ დაგვავიწყდება, რომ გამოცდის პერიოდში ვცხოვრობთ. მსგავსი რამ გადახდათ მოციქულებს ჩვენი უფლის სიკვდილსა და ორმოცდამეათე დღის დღესასწაულს შორის პერიოდში. უფალი აღდგომის შემდეგ რამდენჯერმე გამოეცხადა მოციქულებს და მას შემდეგ მათ დიდხანს აღარ უნახავთ ის. შემდეგ მოციქულებს გული გაუტყდათ და თქვეს: „ლოდინი საჭირო აღარ არის“. ერთმა თქვა: „წავედი სათევზაოდ“, სხვა ორმა კი მას უთხრა: „ჩვენც მოვდივართ“. მათ გადაწყვიტეს, თევზჭერის საქმე გაეგრძელებინათ, ნაცვლად იმისა, რომ ადამიანთა მებადურები გამხდარიყვნენ. ეს მოწაფეებისთვის გამოცდის დრო იყო. დღესაც ასეთი დროა. თუ ვინმე რაიმე მიზეზის გამო შორდება უფალს და მის ჭეშმარიტებას და აღარ სურს უფლის საქმის მთელი გულით კეთება, ეს იმაზე მიანიშნებს, რომ ასეთი ადამიანი ღმერთს სიყვარულის გამო კი არა, სხვა მიზეზის გამო დაუახლოვდა. შესაძლოა, მას იმედი ჰქონდა, რომ დრო ახლოს იყო და მხოლოდ განსაზღვრული დროით მიუძღვნა ღმერთს თავი».

როგორც ჩანს, ზოგს სწორედ ეს შეემთხვა. თავიანთი ფიქრებითა და სურვილებით ისინი, ძირითადად, ზეციური ცხოვრების მიღებაზე იყვნენ კონცენტრირებულნი. როდესაც ეს მოსალოდნელ დროს არ მოხდა, მათ აღარ სურდათ 1914 წელს მომხდარი საოცარი მოვლენების მნიშვნელობის დანახვა. ამ ადამიანებს მხედველობიდან გამორჩათ ყველა ის ჭეშმარიტება, რომლებიც ღვთის სიტყვიდან ისწავლეს და იმათი დაცინვა დაიწყეს, ვინც მათ ოდესღაც ამ ჭეშმარიტების გაგებაში დაეხმარა.

ბიბლიის მკვლევარებმა კვლავაც თავმდაბლად დაიწყეს წმინდა წერილების შესწავლა, რათა ღვთის სიტყვას მათი შეხედულებები გამოესწორებინა. მათ კვლავაც სწამდათ, რომ უცხოტომელთათვის დანიშნული დროები 1914 წელს დასრულდა. თანდათანობით მათ უფრო ნათლად დაინახეს, როგორ დაიწყო მმართველობა მესიანურმა სამეფომ — ის დამყარდა ზეცაში, როცა იეჰოვამ ძალაუფლება თავის ძეს, იესო ქრისტეს გადასცა; აგრეთვე ისინი მიხვდნენ, რომ საჭირო არ იყო, დალოდებოდნენ, როდის მიიღებდნენ იესოს მემკვიდრეები ზეციერ ჯილდოს, რადგან ისინი მოგვიანებით განდიდდებოდნენ მასთან ერთად. გარდა ამისა, მათ გაიგეს, რომ სამეფოს გავლენის გაფართოებისთვის საჭირო არ იყო ძველად მცხოვრები ერთგული წინასწარმეტყველების მკვდრეთით აღდგენა, რადგან მეფე გამოიყენებდა დედამიწაზე მცხოვრებ ერთგულ ქრისტიანებს, რომ ყველა ხალხისთვის მარადიულად ცხოვრებისა და სამეფოს მიწიერ ქვეშევრდომად გახდომის შესაძლებლობა მიეცა.

მათ თვალწინ ამ შთამბეჭდავი სურათის გადაშლას რწმენის გამოცდა და გაცხრილვა მოჰყვა. მაგრამ ისინი, ვისაც ნამდვილად უყვარდა იეჰოვა და სიხარულს ანიჭებდა მსახურება, ძალიან მადლიერები იყვნენ, რომ ასეთი განსაკუთრებული მსახურების შესაძლებლობა მიეცათ (გამოცხ. 3:7, 8).

მათ შორის იყო ალექსანდრე მაკმილანი. მოგვიანებით ის წერდა: «თუმცა ჩვენი მოლოდინი, რომ ზეცაში ვიქნებოდით აყვანილნი, 1914 წელს არ გამართლდა, იმ წელს უცხოტომელთათვის დანიშნული დროები მაინც დასრულდა . . . ძალიან არ გვაღელვებდა ის, რომ ყველაფერი ისე არ შესრულდა, როგორც ველოდით, რადგან ჩვენ „შემოქმედების ფოტოდრამაზე“ მუშაობითა და ომით გამოწვეული სირთულეების დაძლევით ვიყავით დაკავებულნი». ძმა მაკმილანი იეჰოვას ემსახურებოდა და ბედნიერი იყო, რომ მოესწრო იმ დროს, როცა სამეფოს მაუწყებელთა რიცხვმა მილიონს საგრძნობლად გადააჭარბა.

მან გაიხსენა ორგანიზაციაში გატარებული 66 წელი და თქვა: „საკუთარი თვალით ვნახე, რა მკაცრი განსაცდელების წინაშე იდგა ორგანიზაცია და როგორ გამოიცადა მისი თითოეული წევრის რწმენა. მაგრამ ღვთის სულის დახმარებით ორგანიზაცია გადარჩა და წინსვლა განაგრძო“. სწავლებებში მომხდარ ცვლილებებთან დაკავშირებით მან დასძინა: „ძირითადი ჭეშმარიტება, რაც წმინდა წერილებიდან გავიგეთ, უცვლელი დარჩა. მივხვდი, რომ უნდა ვაღიაროთ ჩვენი შეცდომები და განვაგრძოთ ღვთის სიტყვის კვლევა, რათა მეტი გავიგოთ. მნიშვნელობა არა აქვს, რა ცვლილებების შეტანა მოგვიწევს დროდადრო ჩვენს შეხედულებებში, ეს გავლენას ვერ მოახდენს გამოსასყიდით გამოვლენილ წყალობაზე და ღვთის დაპირებულ მარადიულ სიცოცხლეზე“.

ძმა მაკმილანი მთელი ცხოვრების მანძილზე ხედავდა, რომ ბიბლიის მკვლევარების რწმენის გამოცდის გამომწვევ საკითხებს შორის იყო ორი საკითხი — ქადაგებისთვის მზადყოფნა და თეოკრატიული ორგანიზაციის დაფასება, რომლებიც ააშკარავებდა მათი გულის მოტივებს.

დიდი ყურადღება მიექცა სამქადაგებლო და ორგანიზაციულ საკითხებს

„სიონის საგუშაგო კოშკი“ პირველივე ნომრიდან მოუწოდებდა თითოეულ ჭეშმარიტ ქრისტიანს, რომ სხვებისთვის გაეზიარებინათ ჭეშმარიტება. რაც დრო გადიოდა, ამაზე უფრო და უფრო მახვილდებოდა ყურადღება. „საგუშაგო კოშკის“ მკითხველებს ხშირად მოუწოდებდნენ, რომ დაეფასებინათ სხვებისთვის სასიხარულო ცნობის გადაცემის შესაძლებლობა და პასუხისმგებლობა. ბევრს სამქადაგებლო საქმიანობაში შედარებით მცირე წვლილი შეჰქონდა და მხოლოდ ცოტანი იყვნენ ისეთები, ვინც აქტიურად ქადაგებდა კარდაკარ, რათა სხვებსაც შესძლებოდათ სამეფოს შესახებ ცნობის მოსმენა.

1919 წლიდან მოყოლებული სამქადაგებლო საქმიანობაში მონაწილეობის აუცილებლობას უფრო მეტი ყურადღება მიექცა. ამ საკითხზე ძმა რუტერფორდმა დიდი ყურადღება გაამახვილა თავის მოხსენებაში, რომელიც იმავე წელს სიდარ-პოინტში (ოჰაიო) წარმოთქვა. იმ კრებებს, რომლებმაც ორგანიზაციას მიმართეს თხოვნით, ორგანიზება გაეწია სამქადაგებლო საქმიანობისთვის, დაუნიშნეს სამსახურებრივი ხელმძღვანელი. მას საკუთარ თავზე უნდა აეღო ამ საქმის ხელმძღვანელობა და თვალყური ედევნებინა, რომ კრებას ქადაგებისთვის საჭირო ლიტერატურის მარაგი ჰქონოდა.

1922 წელს „საგუშაგო კოშკში“ დაიბეჭდა სტატია სათაურით „მსახურება მნიშვნელოვანია“. მასში ხაზი ესმებოდა იმის აუცილებლობას, რომ ხალხს სამეფოს შესახებ სასიხარულო ცნობა მოესმინა, ყურადღება მახვილდებოდა მათეს 24:14-ში ჩაწერილ იესოს წინასწარმეტყველურ დავალებაზე და კრებებში მომსახურე უხუცესებისთვის ეწერა: „არავინ იფიქროს, რომ თუკი კრების უხუცესია, მისი მსახურება მხოლოდ საუბრით უნდა შემოიფარგლოს. თუ მას შესაძლებლობა მიეცემა, ხალხს დაბეჭდილი სახით გადასცეს ცნობა, ეს დიდი პატივი და სახარების ქადაგებაა, და ხშირ შემთხვევაში მსახურების სხვა სფეროებთან შედარებით უფრო ეფექტურია“. სტატიაში დასმული იყო კითხვა: „შეუძლია ნებისმიერს, ვინც სრულად მიუძღვნა თავი უფალს, ასეთ დროს თავისი უმოქმედობა გაამართლოს?“.

ბევრი სხვადასხვა რამეს იმიზეზებდა, რომ არ ექადაგა. ისინი მიზანშეწონილად არ თვლიდნენ „წიგნების გაყიდვას“, თუმცა ეს საქმიანობა მოგების მიზნით არ კეთდებოდა და ზუსტად ამ პუბლიკაციების წყალობით გაიგეს მათ ღვთის სამეფოს შესახებ ჭეშმარიტება. 1926 წლის დასაწყისში, როდესაც ბიბლიის მკვლევარებს მოუწოდებდნენ, კვირაობით კარდაკარ წიგნებით ექადაგათ, ბევრი ამის წინააღმდეგ გამოვიდა, თუმცა მხედველობიდან რჩებოდათ, რომ კვირა დღეს ბევრი ადამიანი, ჩვეულებრივ, თაყვანისცემისთვის გამოყოფდა. ძირითადი პრობლემა იმაში მდგომარეობდა, რომ კარდაკარ ქადაგებას ისინი თავიანთი ღირსების შელახვად თვლიდნენ. თუმცა ბიბლიაში ნათლად არის ჩაწერილი, რომ იესომ თავისი მოწაფეები ხალხთან სახლებში გაგზავნა საქადაგებლად და მოციქული პავლეც „სახალხოდ და კარდაკარ“ ქადაგებდა (საქ. 20:20; მათ. 10:5—14).

სამქადაგებლო საქმიანობაზე ყურადღება უფრო მახვილდებოდა და ისინი, ვისი გულიც აღძრული არ იყო, იესოსა და მისი მოციქულებისთვის მიებაძათ, თანდათანობით ორგანიზაციას ჩამოშორდნენ. დანიაში სკივის კრებაში, ისევე როგორც სხვა კრებებში, მაუწყებლების რიცხვი თითქმის განახევრდა. ირლანდიაში დუბლინის კრებაში თავიდან ასამდე მაუწყებელი იყო, თუმცა შემდეგ ამათგან მხოლოდ ოთხიღა დარჩა. მსგავსი რწმენის გამოცდები და გაცხრილვა მიმდინარეობდა შეერთებულ შტატებში, კანადაში, ნორვეგიასა და სხვა ქვეყნებში. შედეგად კრებები გაიწმინდა.

ისინი, ვისაც ნამდვილად სურდა, ღვთის ძისთვის მიებაძა, დადებითად გამოეხმაურნენ წმინდა წერილებში ჩაწერილ მოწოდებას. მაგრამ კარდაკარ მსახურების დასაწყებად მხოლოდ მზადყოფნის სული არ იყო საკმარისი. ზოგიერთს ეს ძალიან უძნელდებოდა. თუმცა და-ძმებისთვის ძალიან გამამხნევებელი იყო ჯგუფური ქადაგება და სპეციალური სამსახურებრივი კონგრესები. ორ დას ჩრდილოეთ იუტლანდიაში (დანია) დიდი ხნის მანძილზე ახსოვდა მსახურების პირველი დღე. ისინი შეხვდნენ ჯგუფს, მოისმინეს მითითებები, წავიდნენ თავიანთ უბანზე, მაგრამ შემდეგ ტირილი დაიწყეს. ორმა ძმამ დაინახა, რაც მოხდა; მათ დებს შესთავაზეს, ერთად ემსახურათ. დები მალე მხიარულ გუნებაზე დადგნენ. მას შემდეგ, რაც სამქადაგებლო საქმიანობას გემო გაუსინჯეს, ბევრი სიხარულითა და ენთუზიაზმით აივსო და უფრო მეტის გაკეთების სურვილი გაუჩნდა.

შემდეგ, 1932 წელს „საგუშაგო კოშკში“ ორ ნაწილად გამოქვეყნდა სტატია სათაურით „იეჰოვას ორგანიზაცია“ (15 აგვისტოს და 1 სექტემბრის ნომრები). მასში ნაჩვენები იყო, რომ კრებებში უხუცესების არჩევას არაბიბლიური საფუძველი ჰქონდა. კრებებს მოუწოდებდნენ, პასუხისმგებლობები მიეცათ მხოლოდ ისეთი მამაკაცებისთვის, რომლებიც აქტიურები იყვნენ სამქადაგებლო საქმიანობაში და იმ პასუხისმგებლობების თანახმად ცხოვრობდნენ, რომლებიც იეჰოვას მოწმეებს მოეთხოვებათ. ასეთი მამაკაცებისგან უნდა შემდგარიყო სამსახურებრივი კომიტეტი. ერთ-ერთ მათგანს, კრების რეკომენდაციით ორგანიზაცია სამსახურებრივ ხელმძღვანელად ნიშნავდა. ბელფასტში (ირლანდია) ამის წყალობით გაიცხრილნენ ის ადამიანები, რომელთაც საკუთარი თავის განდიდების სურვილი უფრო ჰქონდათ, ვიდრე თავმდაბლურად მსახურების.

1930-იანი წლების დასაწყისისთვის გერმანიაში, კრება დატოვა იმ ადამიანთა დიდმა ნაწილმა, რომლებიც სამქადაგებლო მსახურებას არაფრად აგდებდნენ. სხვებმა კრება შიშის გამო მიატოვეს, როცა 1933 წელს გერმანიის ბევრ ქალაქში მოწმეების საქმიანობა აიკრძალა. მაგრამ რწმენის ეს გამოცდები ათასობით ადამიანმა გადაიტანა და, საშიშროების მიუხედავად, ქადაგება განაგრძო.

მთელ მსოფლიოში სამეფოს შესახებ სამქადაგებლო საქმიანობა ძლიერდებოდა. მსახურებამ თითოეული იეჰოვას მოწმის ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი ადგილი დაიკავა. მაგალითად, ოსლოში (ნორვეგია) კრება შაბათ-კვირაობით ქირაობდა ავტობუსს, რათა მაუწყებლები ახლომდებარე ქალაქებში გადაეყვანათ. ისინი დილით ადრე ხვდებოდნენ, ცხრა ან ათი საათისთვის უკვე თავიანთ უბნებზე იყვნენ, შვიდი ან რვა საათის მანძილზე გულმოდგინედ ქადაგებდნენ და შემდეგ სახლში დასაბრუნებლად ისევ ავტობუსთან იკრიბებოდნენ. სხვები ველოსიპედებით მიდიოდნენ სოფლებში საქადაგებლად, თან მიჰქონდათ წიგნებით სავსე ჩანთები და დამატებითი ლიტერატურა მუყაოს ყუთებით. იეჰოვას მოწმეები ბედნიერები, გულმოდგინეები და ღვთის ნების შესრულებისთვის გაერთიანებულები იყვნენ.

1938 წელს, როდესაც კვლავ მიექცა ყურადღება კრებებში პასუხისმგებელი ძმების დანიშვნას,j ყველა იწონებდა ადგილობრივი არჩევნების გაუქმებას. კრებებმა სიხარულით მიიღეს რეზოლუციები, რომლებშიც დიდ პატივისცემას გამოხატავდნენ თეოკრატიული ორგანიზაციის მიმართ და სთხოვდნენ „ორგანიზაციას“ (რომელშიც, როგორც მათ ესმოდათ, შედიოდა ცხებულთა დარჩენილი ნაწილი ანუ ერთგული და გონიერი მონა) ორგანიზება გაეწია კრების სამქადაგებლო საქმიანობისთვის და დაენიშნა კრების ყველა მსახური. ამის შემდეგ ხელმძღვანელმა საბჭომ კრებებში დანიშნა ძმები და ორგანიზება გაუწია კრებების გაერთიანებულ და ნაყოფიერ საქმიანობას. მხოლოდ რამდენიმე ჯგუფი არ დაეთანხმა ამ ცვლილებებს და ორგანიზაცია დატოვა.

სამეფოს შესახებ ცნობის ქადაგებისთვის თავის მიძღვნა

ორგანიზაციამ სრულად უნდა მიუძღვნას თავი იმ საქმეს, რომლისკენაც ღვთის სიტყვა მოუწოდებს, რათა კვლავაც ჰქონდეს იეჰოვას კეთილგანწყობა. ეს საქმე ღვთის სამეფოს შესახებ სასიხარულო ცნობის ქადაგებაა (მათ. 24:14). თუმცა იყო ისეთი შემთხვევებიც, როდესაც ის ადამიანები, რომლებიც გულმოდგინედ თანამშრომლობდნენ ორგანიზაციასთან, ცდილობდნენ ორგანიზაციის სახელით სხვა საქმეებიც ეწარმოებინათ, რითაც ძმების ყურადღება სხვა რამეებზე გადაჰქონდათ. მათთვის რწმენის გამოცდა იყო, როცა ამის გამო შეგონებას იღებდნენ, განსაკუთრებით მაშინ, როცა თვლიდნენ, რომ სწორი მოტივები ამოძრავებდათ.

მსგავსი რამ მოხდა ფინეთში 1915 წელს, როდესაც ზოგიერთმა ძმამ ჩამოაყალიბა საზოგადოება, რომელსაც „არარატი“ დაარქვეს და ფინურ ენაზე გამოცემული „საგუშაგო კოშკის“ გვერდებს იმისთვის იყენებდნენ, რომ მკითხველი ამ საზოგადოების საქმიანობაში ჩაებათ. ამ საზოგადოების ერთ-ერთი დამფუძნებელი თავმდაბლად შეხვდა ძმა რასელის სიტყვებს, რომელმაც უთხრა, რომ მან და მისმა თანამოაზრეებმა საკუთარ თავს უფლება მისცეს, „ჩამოშორებოდნენ მნიშვნელოვან საქმიანობას — სახარების ქადაგებას“. თუმცა ერთ ძმას, რომელიც ათ წელიწადზე მეტი ხნის მანძილზე აქტიურად ემსახურებოდა იეჰოვას ნორვეგიაში, მსგავსი რჩევის მიღებაში სიამაყემ შეუშალა ხელი.

1930-იან წლებში მსგავსმა პრობლემამ იჩინა თავი შეერთებულ შტატებშიც. მქადაგებელთათვის მითითებების მისაცემ ფურცელს რამდენიმე კრება თავად ბეჭდავდა, რომელშიც შედიოდა შეხსენებები ორგანიზაციის „ბიულეტენიდან“, ასევე მსახურების დროს მომხდარი შემთხვევები და ადგილობრივი კრებების სამქადაგებლო შეხვედრების გეგმა. ერთ-ერთი ასეთი ფურცელი, რომელიც ბალტიმორში (მერილენდი) დაიბეჭდა, მხარს უჭერდა სამქადაგებლო საქმიანობას, მაგრამ ამავე დროს მას სავაჭრო საქმიანობის წამოსაწყებადაც იყენებდნენ. თავიდან ძმა რუტერფორდი უსიტყვოდ ეთანხმებოდა ზოგიერთ ასეთ წამოწყებას, მაგრამ როდესაც გაირკვა, თუ რა შეიძლებოდა მოჰყოლოდა ასეთ სავაჭრო საქმიანობაში მონაწილეობას, „საგუშაგო კოშკში“ დაიწერა, რომ ორგანიზაცია ამას მხარს არ უჭერდა. ანტონ კერბერისთვის ეს ძალიან დიდი გამოცდა იყო, რადგან ის სწორედ ამ საქმით ცდილობდა ძმების ფინანსურად დახმარებას. თუმცა დროთა განმავლობაში მან კვლავ დაიწყო თავისი შესაძლებლობების გამოყენება, რათა იეჰოვას მოწმეებს სამქადაგებლო საქმიანობის შესრულებაში დახმარებოდა.

1938 წელს მოწმეები ავსტრალიაშიც დადგნენ ასეთი პრობლემის წინაშე, რომელიც ორგანიზაციის საქმიანობის აკრძალვის დროს უფრო გამწვავდა (1941 წლის იანვრიდან 1943 წლის ივნისამდე). იმისთვის, რომ იმ დროს ერთი შეხედვით არსებულ საჭიროებებზე ეზრუნათ, ორგანიზაციის ფილიალი სხვადასხვა კომერციულ საქმიანობაში ჩაება. ეს სერიოზული შეცდომა იყო. მათ ჰქონდათ სახერხი ქარხნები, 20-ზე მეტი „სამეფოს მეურნეობა“, საინჟინრო ფირმები, საცხობი და სხვა დაწესებულებები. აკრძალვის დროს ორი კერძო სტამბა ფარულად ბეჭდავდა ორგანიზაციის პუბლიკაციებს. მოწმეებს ზოგიერთმა ქმედებამ ქრისტიანული ნეიტრალიტეტი დაარღვევინა. ისინი ამ საქმიანობების მიზეზად აკრძალვის დროს პიონერების მხარდაჭერასა და ორგანიზაციის ფინანსურად უზრუნველყოფას ასახელებდნენ. ზოგიერთს ამის გამო ძალიან ქენჯნიდა სინდისი. მართალია, მოწმეების უმეტესობა ორგანიზაციაში დარჩა, მაგრამ სამქადაგებლო საქმიანობა შეჩერდა. რატომ არ ჰქონდათ მათ იეჰოვას კურთხევა?

1943 წელს, როდესაც ორგანიზაციის საქმიანობაზე აკრძალვა მოხსნეს, ძმები ფილიალში მიხვდნენ, რომ სამეფოს შესახებ ქადაგებისთვის ყურადღების მისაქცევად, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანი საქმიანობაა, საჭირო იყო ასეთი დაწესებულებების დახურვა. ეს სამ წელიწადში გაკეთდა და ბეთელის ოჯახის წევრების რაოდენობა ნორმამდე დავიდა. მაგრამ კვლავაც აუცილებელი იყო სიტუაციის განმუხტვა და ორგანიზაციისადმი ნდობის აღდგენა.

1947 წელს ორგანიზაციის პრეზიდენტი ნეითან ნორი და მისი მდივანი მილტონ ჰენშელი უშუალოდ ამ პრობლემასთან გასამკლავებლად ავსტრალიაში ჩავიდნენ. ამავე წლის 1 ივნისის „საგუშაგო კოშკში“ ამ კომერციულ საქმიანობებთან დაკავშირებით ეწერა: „საუბარი არ არის იმ ყოველდღიურ სამუშაოზე, რომელსაც ძმები თავის სარჩენად ასრულებენ, არამედ საუბარია იმაზე, რომ ორგანიზაციის ფილიალმა შეიძინა სხვადასხვა საწარმო და ქვეყნის ყველა კუთხიდან მიიწვია მაუწყებლები, განსაკუთრებით პიონერები, რომლებსაც სახარების ქადაგების ნაცვლად იქ უნდა ემუშავათ“. ამის გამო ისინი რაღაც გაგებით ომშიც კი ჩაებნენ. თითოეული პროვინციის დედაქალაქში გამართულ კონგრესზე ძმა ნორი გულახდილად საუბრობდა ძმებთან ამ პრობლემებზე. ამ კონგრესებზე მიიღეს რეზოლუცია, რომლებშიც ავსტრალიელი ძმები აღიარებდნენ თავიანთ შეცდომას და იეჰოვას წყალობასა და პატიებას სთხოვდნენ იესო ქრისტეს სახელით. ამისთვის საჭირო იყო სიფხიზლე და განსაცდელების გადალახვა, რათა ორგანიზაცია მხოლოდ ღვთის სამეფოს შესახებ ცნობის ქადაგებით ყოფილიყო დაკავებული.

როდესაც იეჰოვას მოწმეები თავიანთ თანამედროვე ისტორიას იხსენებენ, ნათლად ხედავენ, რომ იეჰოვამ ნამდვილად გაწმინდა თავისი ორგანიზაცია (მალ. 3:1—3). მათ თანდათანობით მოიშორეს არასწორი დამოკიდებულებები, შეხედულებები და ქცევები. ისინი კი, ვისაც გამოსწორება არ სურდა, ორგანიზაციიდან წავიდნენ. ორგანიზაციაში რჩებოდნენ ისეთი ადამიანები, ვინც ადამიანური ფილოსოფიის გამო ბიბლიურ ჭეშმარიტებაზე უარი არ თქვეს. ისინი ადამიანის მიმდევრები კი არ არიან, არამედ იეჰოვა ღმერთზე სრულად მიძღვნილი მსახურები. ისინი სიხარულით მიჰყვებიან ორგანიზაციის მითითებებს, რადგან ხედავენ იმის უტყუარ მტკიცებულებებს, რომ ეს ორგანიზაცია იეჰოვას ეკუთვნის. მათ უხარიათ, რომ ჭეშმარიტების შუქი უფრო და უფრო ანათებს (იგავ. 4:18). თითოეული მათგანისთვის დიდი პატივია აქტიურ იეჰოვას მოწმედ, ღვთის სამეფოს მაუწყებლად ყოფნა.

[სქოლიოები]

[ჩანართი 619 გვერდზე]

რწმენის გამოცდა და გაცხრილვა მოულოდნელი არ ყოფილა

[ჩანართი 621 გვერდზე]

„ისინი არაფერს რთავენ იმის ნებას, რომ უფლის სიტყვას ჩამოაშორონ“

[ჩანართი 623 გვერდზე]

„არ გვსურს დიდება და პატივი არც ჩვენთვის და არც ჩვენი ნაშრომებისთვის“

[ჩანართი 624 გვერდზე]

„მმართველი კვლავაც ღმერთია“

[ჩანართი 626 გვერდზე]

„ერთგული და გონიერი მონა“ ძმა რასელის სიკვდილის შემდეგ არ გამქრალა

[ჩანართი 627 გვერდზე]

მათი მიზანი ხალხის გონების მოწამვლა იყო

[ჩანართი 628 გვერდზე]

რწმენა ზოგს სიამაყემ შეურყია

[ჩანართი 629 გვერდზე]

„თვალი გეჭიროთ მათზე, ვინც უთანხმოებებს იწვევს . . . და ერიდეთ მათ“

[ჩანართი 630 გვერდზე]

ზოგიერთი უსაფუძვლოდ ადანაშაულებდა „საგუშაგო კოშკს“, თითქოს ის გამოსასყიდს უარყოფდა

[ჩანართი 635 გვერდზე]

„ეს ჩვენი ვარაუდი იყო და, როგორც ჩანს, შევცდით“

[ჩანართი 636 გვერდზე]

ისინი, ვისაც ნამდვილად უყვარდა იეჰოვა და სიხარულს ანიჭებდა მსახურება, ძალიან მადლიერები იყვნენ, რომ ასეთი განსაკუთრებული მსახურების შესაძლებლობა მიეცათ

[ჩანართი 638 გვერდზე]

„შეუძლია ნებისმიერს, ვინც სრულად მიუძღვნა თავი უფალს, ასეთ დროს თავისი უმოქმედობა გაამართლოს?“

[ჩანართი 641 გვერდზე]

მათ თანდათანობით მოიშორეს არასწორი დამოკიდებულებები, შეხედულებები და ქცევები

[ჩარჩო⁄სურათი 622 გვერდზე]

უილიამ ვან ამბერგი

1916 წელს უილიამ ვან ამბერგმა თქვა: „ეს მსოფლიო მასშტაბით გასაკეთებელი უზარმაზარი საქმე ერთი ადამიანის საქმე არ არის . . . ეს ღვთის საქმეა“. თუმცა საკუთარი თვალით ნახა, როგორ განდგა ზოგი, მან სიცოცხლის ბოლომდე შეინარჩუნა მტკიცე რწმენა. ძმა ვან ამბერგი 1947 წელს 83 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

[ჩარჩო⁄სურათი 633 გვერდზე]

ჟიულ ფელერი

ახალგაზრდობაში ჟიულ ფელერი რწმენის მკაცრი გამოცდის თვითმხილველი გახდა. შვეიცარიაში ზოგ კრებაში მაუწყებლების რიცხვი განახევრდა, ზოგში კი უფრო ნაკლები ხალხი დარჩა. თუმცა მოგვიანებით მან დაწერა: „ვინც იეჰოვას ბოლომდე ენდობოდა, სიმტკიცე შეინარჩუნა და ქადაგება განაგრძო“. ძმა ფელერმაც გადაწყვიტა, მსგავსად მოქცეულიყო და 1992 წლისთვის მას უკვე 68 წელი ჰქონდა ნამსახურები ბეთელში.

[ჩარჩო⁄სურათი 634 გვერდზე]

კლეიტონ ვუდვორთი

ერთ ადამიანს, რომელმაც იეჰოვასადმი მსახურება მხოლოდ იმიტომ შეწყვიტა, რომ 1914 წელს იესო ქრისტეს ცხებული მიმდევრები ზეცაში არ ამაღლდნენ, კლეიტონ ვუდვორთი სწერდა:

«ოცი წლის წინ მე და შენ გვწამდა, რომ ახალშობილები უნდა მონათლულიყვნენ; რომ ამ ნათლობის უფლება ღმერთმა მღვდლებს მისცა; რომ ეს ნათლობა აუცილებელი იყო მარადიული ტანჯვისგან თავის დასაღწევად; რომ ღმერთი სიყვარულია; რომ მან შექმნა და კვლავაც ქმნის მილიარდობით თავის მსგავს ქმნილებას, რომლებიც შემდეგ მარადიულად დაიტანჯებიან ცეცხლოვანი გოგირდის კვამლში და თავიანთი ტანჯვის შესამსუბუქებლად ამაოდ დაიწყებენ ერთ წვეთ წყალზე ხვეწნას . . .

ჩვენ გვწამდა, რომ ადამიანი სიკვდილის შემდეგაც აგრძელებს სიცოცხლეს; გვწამდა, რომ იესო ქრისტე არასდროს მომკვდარა და შეუძლებელიც იყო, მომკვდარიყო; რომ არავითარი გამოსასყიდი არ გადახდილა და არც არასდროს იქნებოდა გადახდილი; რომ იეჰოვა ღმერთი და მისი ძე, ქრისტე იესო ერთი და იგივე პიროვნებაა; რომ ქრისტე თავისი თავის მამაა; რომ იესო თავისი თავის შვილიცაა; რომ წმინდა სული პიროვნებაა; რომ ერთს მივუმატოთ ერთი, მივუმატოთ ერთი, უდრის ერთს; რომ როცა ჯვარზე გაკრულმა იესომ წამოიძახა: „ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო, რატომ მიმატოვე“, ის თავის თავს მიმართავდა; . . . რომ დღეს არსებული სამეფოები ქრისტეს სამეფოს ნაწილია; რომ ეშმაკი დედამიწის სამეფოებზე კი არ ბატონობს, არამედ სადღაც, უცნობ ადგილას არსებულ ჯოჯოხეთშია . . .

ვმადლობ ღმერთს იმ დღისთვის, რომელ დღესაც ჭეშმარიტება გავიგე. ის იმდენად ჯანსაღი, იმდენად გონებისა და გულის მაცოცხლებელი იყო, რომ დაუყოვნებლივ მივატოვე ცრუ და ყალბი სწავლებები და ჩემი მეშვეობით ღმერთმა შენც აგიხილა თვალები. ჩვენ ერთად ვხარობდით ჭეშმარიტებით და თხუთმეტი წელი გვერდიგვერდ ვმსახურობდით. უფალმა დიდი პატივი დაგდო და თავის მაუწყებლად დაგნიშნა; არავის ვიცნობ ისეთს, ვისაც ასე კარგად გამოსდიოდა დიდი ბაბილონის სულელური სწავლებების დაცინვა. შენს წერილში იკითხე: „შემდეგ რა მოხდება?!“. სწორედ ამაშია უბედურება! შემდეგ ის მოხდა, რომ უფლება დართე შენს გულს, გაბრაზებულიყო ადამიანზე, ვისმა სიყვარულის შრომამ და ცით ბოძებულმა კურთხევამ ჩვენამდე მოიტანა ჭეშმარიტება. შენ წახვედი და თან უფლის რამდენიმე ცხვარიც გაიყოლე . . .

შეიძლება შენს თვალში სასაცილო ვარ, რომ 1914 წლის პირველ ოქტომბერს ზეცად არ ავმაღლდი, მაგრამ შენ სრულებითაც არა ხარ ჩემს თვალში სასაცილო!

ახლა, როცა დედამიწის ათი უდიდესი სამეფო სასიკვდილო აგონიით იტანჯება, სრულიად შეუფერებლად მიმაჩნია, დავცინო ადამიანს [ძმა რასელს], ერთადერთ ადამიანს, რომელიც ორმოცი წლის მანძილზე ასწავლიდა, რომ უცხოტომელთათვის დანიშნული დროები 1914 წელს დასრულდებოდა».

ძმა ვუდვორთს რწმენა არ შერყევია, როცა 1914 წელთან დაკავშირებით მისი მოლოდინი არ გამართლდა. ის უბრალოდ მიხვდა, რომ ჯერ კიდევ ბევრი რამ უნდა გაეგოთ. მას სწამდა, რომ ღვთის განზრახვა აუცილებლად შესრულდებოდა, ამიტომ 1918—1919 წლებში ცხრა თვე გაატარა ციხეში. მოგვიანებით ის ჟურნალების „ოქროს ხანისა“ და „ნუგეშის“ რედაქტორად მსახურობდა. ძმა ვუდვორთმა სიცოცხლის ბოლომდე შეინარჩუნა მტკიცე რწმენა და იეჰოვას ორგანიზაციისადმი ერთგულება. ის 1951 წელს 81 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

[ჩარჩო⁄სურათი 637 გვერდზე]

ალექსანდრე მაკმილანი

„მივხვდი, რომ გონივრულია, მოთმინებით დაველოდოთ იეჰოვას, თავად აგვიხსნას საკითხები წმინდა წერილებიდან, ნაცვლად იმისა, რომ რაღაც ახლის გამო გული გავიტეხოთ. ზოგჯერ კონკრეტულ თარიღებთან დაკავშირებით ჩვენი მოლოდინი მთლიანად წმინდა წერილებზე არ იყო დაფუძნებული. იმით, რომ ჩვენი მოლოდინი არ გამართლდა, ღვთის განზრახვები არ შეცვლილა“.

[სურათები 620 გვერდზე]

რწმენის მთავარი გამოცდა იესო ქრისტეს მიერ გაღებული მსხვერპლის აღიარება იყო

[სურათები 625 გვერდზე]

ზოგიერთი, ვინც რასელს განადიდებდა, უკმაყოფილო იყო რუტერფორდის ხასიათით, რითაც ნათლად აჩვენებდა, თუ ვის ემსახურებოდა სინამდვილეში

[სურათები 639 გვერდზე]

როდესაც სამქადაგებლო მსახურებაზე უფრო მეტად მახვილდებოდა ყურადღება, ბევრმა ორგანიზაცია დატოვა, მაგრამ სხვებმა მეტი გულმოდგინებით დაიწყეს ქადაგება

1922 წლის 15 აგვისტოს „საგუშაგო კოშკი“

1928 წლის 1 აპრილის „საგუშაგო კოშკი“

1927 წლის 15 ივნისის „საგუშაგო კოშკი“

[სურათები 640 გვერდზე]

როდესაც უმთავრესი მნიშვნელობა თეოკრატიულ ორგანიზაციას დაეთმო, ბევრი, ვინც პირად დიდებას ეძებდა, ორგანიზაციიდან წავიდა