წინასწარშექმნილ აზრზე სიყვარული და თავმდაბლობა იმარჯვებს

8. რა პრინციპი უდევს საფუძვლად ქრისტიანულ ერთობას? ახსენით.

⁸ იესომ თავის მიმდევრებს ასწავლა, თუ რა პრინციპი უდევს საფუძვლად ჩვენს ერთობას. „თქვენ ყველანი ძმები ხართ“, — თქვა მან (წაიკითხეთ მათეს 23:8, 9). ჩვენ ძმები იმ გაგებით ვართ, რომ საერთო წინაპარი გვყავს (საქ. 17:26). მაგრამ, როგორც იესომ ახსნა, მისი მიმდევრები იმ გაგებითაც იყვნენ და-ძმები, რომ ისინი იეჰოვას ზეციერ მამად აღიარებდნენ (მათ. 12:50). ამასთანავე, ისინი გახდნენ დიდი სულიერი ოჯახის წევრები, რომელთაც სიყვარული და რწმენა აერთიანებდათ. ამიტომ მოციქულები თავიანთ წერილებში ხშირად მოიხსენიებდნენ თანაქრისტიანებს და-ძმებად (რომ. 1:13; 1 პეტ. 2:17; 1 იოან. 3:13).a

9, 10. ა) რატომ არ ჰქონდათ იუდეველებს იმის მიზეზი, რომ თავიანთი წარმოშობით ეამაყათ? ბ) როგორ გვასწავლა იესომ, რომ არ უნდა გვქონდეს სხვა ერის ხალხზე წინასწარშექმნილი აზრი? (იხილეთ სურათი მე-8 გვერდზე)

⁹ მას შემდეგ, რაც ნათლად დაგვანახვა, რომ ერთმანეთს და-ძმებად უნდა მივიჩნევდეთ, იესომ თავმდაბლობის აუცილებლობაზე გაამახვილა ყურადღება (წაიკითხეთ მათეს 23:11, 12). როგორც აღვნიშნეთ, სიამაყე მოციქულებს შორის დაყოფას იწვევდა. პრობლემას ისიც ქმნიდა, რომ ისინი თავიანთი ერის წარმოშობით ამაყობდნენ. მართლა საამაყო იყო იუდეველებისთვის ის, რომ აბრაამის შთამომავლები იყვნენ? ბევრი იუდეველი ამაყობდა ამით. მაგრამ იოანე ნათლისმცემელმა უთხრა მათ: „ღმერთს აქვს იმის ძალა, რომ ამ ქვებიდან აღუდგინოს აბრაამს შვილები“ (ლუკ. 3:8).

¹⁰ იესო არ იწონებდა, როცა ადამიანები თავიანთი წარმოშობით ამაყობდნენ და გმობდა ასეთ საქციელს. მან თავისი პოზიცია მაშინ გამოხატა, როცა ერთმა მწიგნობარმა ჰკითხა: „ვინ არის ჩემი მოყვასი?“. პასუხად იესომ მოიყვანა მაგალითი ერთ სამარიელზე, რომელმაც ყაჩაღებისგან ნაცემ იუდეველზე იზრუნა. გზად ჩავლილმა იუდეველებმა ყურადღება არ მიაქციეს გასაჭირში ჩავარდნილ თანამემამულეს, სამარიელს კი გული დაეწვა მის გამო. მაგალითის ბოლოს იესომ უთხრა მწიგნობარს, რომ ამ სამარიელისთვის მიებაძა (ლუკ. 10:25—37). იესომ ცხადყო, რომ სამარიელებს შეეძლოთ, იუდეველებისთვის მოყვასის სიყვარული ესწავლებინათ.

11. რატომ უნდა ყოფილიყვნენ ქრისტეს მოწაფეები უცხოელების მიმართ მიუკერძოებლები და როგორ დაეხმარა მათ ამ მხრივ იესო?

¹¹ დავალებული საქმის შესასრულებლად იესოს მოწაფეებს სიამაყისა და წინასწარშექმნილი აზრის მოშორება სჭირდებოდათ. ზეცად ამაღლებამდე მან დაავალა მათ, რომ ექადაგათ „მთელ იუდეასა და სამარიაში და დედამიწის კიდით კიდემდე“ (საქ. 1:8). იესომ წინასწარ მოამზადა ისინი ასეთი ფართომასშტაბიანი დავალებისთვის. ის ყურადღებას უმახვილებდა უცხოელების კარგ თვისებებზე. მაგალითად, მან შეაქო უცხოელი ასისთავი ძლიერი რწმენისთვის (მათ. 8:5—10). მშობლიურ ქალაქ ნაზარეთში იესომ აღნიშნა, როგორ გამოავლინა იეჰოვამ გულმოწყალება უცხოელების მიმართ, მაგალითად სარეფთაში მცხოვრები ფინიკიელი ქვრივისა და კეთროვანი ნაამანის მიმართ, რომელიც სირიელი იყო (ლუკ. 4:25—27). იესომ უბრალოდ კი არ უქადაგა სამარიელ ქალს, არამედ „ორ დღეს დარჩა“ სამარიელთა ქალაქში, რადგან ხალხს მისი ცნობა აინტერესებდა (იოან. 4:21—24, 40).

წინასწარშექმნილ აზრთან ბრძოლა პირველ საუკუნეში

12, 13. ა) რა რეაქცია ჰქონდათ მოციქულებს, როცა იესო სამარიელ ქალთან ქადაგებდა? (იხილეთ სურათი მე-8 გვერდზე) ბ) საიდან გამოჩნდა, რომ იაკობი და იოანე ვერ ჩასწვდნენ იესოს გაკვეთილს?

¹² მოციქულებისთვის ადვილი არ იყო წინასწარშექმნილ აზრთან ბრძოლა. ისინი გააკვირვა იმის დანახვამ, რომ იესო მზად იყო, სამარიელი ქალისთვის ესწავლებინა (იოან. 4:9, 27). იუდეველი წინამძღოლები საზოგადოებაში ქალებს არ ელაპარაკებოდნენ, რომ აღარაფერი ვთქვათ სამარიელ ქალზე, რომელსაც საეჭვო რეპუტაცია ჰქონდა. როცა მოციქულებმა სთხოვეს, საჭმელი ეჭამა, იესოს ნათქვამიდან გამოჩნდა, რომ სულიერ საკითხებზე მსჯელობაში ჩაბმულს შიმშილი აღარც კი ახსოვდა. ქადაგება, თუნდაც ამ სამარიელ ქალთან, მისი მამის ნება იყო და ეს მისთვის საჭმელივით იყო (იოან. 4:31—34).

¹³ იაკობი და იოანე ვერ ჩასწვდნენ ამ გაკვეთილს. როცა იესოსთან ერთად სამარიის გავლით მიდიოდნენ, მოწაფეებმა სამარიის ერთ სოფელში ღამის გასათევის ძებნა დაიწყეს. სამარიელებმა არ მიიღეს ისინი, ამიტომ განრისხებულმა იაკობმა და იოანემ იესოს უთხრეს, ნება მიეცა მათთვის, რომ მთელი სოფელი ციდან ჩამოსული ცეცხლით გაენადგურებინათ. იესო გაუწყრა მათ (ლუკ. 9:51—56). საეჭვოა, იაკობსა და იოანეს ასეთი მძაფრი რეაქცია ჰქონოდათ, მშობლიურ გალილეაში რომ მოქცეოდნენ მათ არასტუმართმოყვარულად. როგორ ჩანს, მათ მტრულ დამოკიდებულებას წინასწარშექმნილმა აზრმა შეუწყო ხელი. მოგვიანებით სამარიელებთან ქადაგებას კარგი შედეგი მოჰყვა და შეიძლება იოანე მოციქულს რცხვენოდა კიდეც, რომ ერთ დროს ასეთი მძაფრი რეაქცია ჰქონდა მათ არასტუმართმოყვარეობაზე (საქ. 8:14, 25).

14. როგორ გადაიჭრა პრობლემა, რომელიც სხვა ენაზე მოლაპარაკე ქვრივებს ეხებოდა?

¹⁴ ახ. წ. 33 წლის ორმოცდამეათე დღის დღესასწაულიდან მალევე დისკრიმინაციამ იჩინა თავი. გაჭირვებული ქვრივებისთვის საკვების განაწილების დროს ებრაულენოვან იუდეველებს მხედველობიდან რჩებოდათ ბერძნულენოვანი ქვრივები (საქ. 6:1). მიზეზი შეიძლება ის იყო, რომ მათ წინასწარშექმნილი აზრი ჰქონდათ სხვა ენაზე მოლაპარაკე ხალხის მიმართ. მოციქულებმა სწრაფად გამოასწორეს მდგომარეობა და საკვების გასანაწილებლად მოწიფული მამაკაცები დანიშნეს, რომელთაც ბერძნული სახელები ჰქონდათ. ამას შეიძლებოდა დაემშვიდებინა გულმოსული ქვრივები.

15. როგორ ისწავლა პეტრემ ყველას მიმართ მიუკერძოებლობის გამოვლენა? (იხილეთ სურათი მე-8 გვერდზე)

¹⁵ ახ. წ. 36 წელს მოწაფეების მომზადების საქმემ ფართო მასშტაბები მიიღო. მოციქულ პეტრეს მხოლოდ იუდეველებთან ჰქონდა ურთიერთობა. მაგრამ, როცა ღმერთმა ნათლად დაანახვა, რომ ქრისტიანები მიკერძოებულები არ უნდა ყოფილიყვნენ, პეტრემ უქადაგა რომაელ ჯარისკაცს, კორნელიუსს (წაიკითხეთ საქმეების 10:28, 34, 35). მას მერე პეტრე სიამოვნებით ურთიერთობდა და მიირთმევდა საკვებს უცხოტომელ თანაქრისტიანებთან. თუმცა წლების შემდეგ, ანტიოქიაში ყოფნის დროს, პეტრემ შეწყვიტა არაიუდეველ ქრისტიანებთან ერთად ჭამა (გალ. 2:11—14). ამის გამო პავლემ სამართლიანი შენიშვნა მისცა პეტრეს, რომელმაც, როგორც ჩანს, გაითვალისწინა ის. როცა პეტრემ თავისი პირველი წერილი მისწერა მცირე აზიაში მცხოვრებ იუდეველ და უცხოტომელ ქრისტიანებს, მან თბილად მოიხსენია მთელი საძმო (1 პეტ. 1:1; 2:17).

16. რით იყვნენ ცნობილნი პირველი საუკუნის ქრისტიანები?

¹⁶ აშკარაა, მოციქულებმა იესოსგან ისწავლეს, რომ ჰყვარებოდათ „ყველანაირი ადამიანი“ (იოან. 12:32; 1 ტიმ. 4:10). მართალია, დრო დასჭირდათ, მაგრამ მათ შეიცვალეს აზროვნება. პირველი ქრისტიანები ერთმანეთის სიყვარულით იყვნენ ცნობილნი. მეორე საუკუნის მწერალი ტერტულიანე ციტირებდა არაქრისტიანების სიტყვებს: „როგორ უყვართ ერთმანეთი . . . ისინი მზად არიან, სიცოცხლეც კი გაიღონ ერთმანეთისთვის“. „ახალი პიროვნებით“ შემოსვის შემდეგ პირველი საუკუნის ქრისტიანები სხვებს ღვთის თვალით უყურებდნენ და მათთვის ყველა ადამიანი თანასწორი იყო (კოლ. 3:10, 11).

11. რატომ უნდა ყოფილიყვნენ ქრისტეს მოწაფეები უცხოელების მიმართ მიუკერძოებლები და როგორ დაეხმარა მათ ამ მხრივ იესო?

¹¹ დავალებული საქმის შესასრულებლად იესოს მოწაფეებს სიამაყისა და წინასწარშექმნილი აზრის მოშორება სჭირდებოდათ. ზეცად ამაღლებამდე მან დაავალა მათ, რომ ექადაგათ „მთელ იუდეასა და სამარიაში და დედამიწის კიდით კიდემდე“ (საქ. 1:8). იესომ წინასწარ მოამზადა ისინი ასეთი ფართომასშტაბიანი დავალებისთვის. ის ყურადღებას უმახვილებდა უცხოელების კარგ თვისებებზე. მაგალითად, მან შეაქო უცხოელი ასისთავი ძლიერი რწმენისთვის (მათ. 8:5—10). მშობლიურ ქალაქ ნაზარეთში იესომ აღნიშნა, როგორ გამოავლინა იეჰოვამ გულმოწყალება უცხოელების მიმართ, მაგალითად სარეფთაში მცხოვრები ფინიკიელი ქვრივისა და კეთროვანი ნაამანის მიმართ, რომელიც სირიელი იყო (ლუკ. 4:25—27). იესომ უბრალოდ კი არ უქადაგა სამარიელ ქალს, არამედ „ორ დღეს დარჩა“ სამარიელთა ქალაქში, რადგან ხალხს მისი ცნობა აინტერესებდა (იოან. 4:21—24, 40).

წინასწარშექმნილ აზრთან ბრძოლა პირველ საუკუნეში

12, 13. ა) რა რეაქცია ჰქონდათ მოციქულებს, როცა იესო სამარიელ ქალთან ქადაგებდა? (იხილეთ სურათი მე-8 გვერდზე) ბ) საიდან გამოჩნდა, რომ იაკობი და იოანე ვერ ჩასწვდნენ იესოს გაკვეთილს?

¹² მოციქულებისთვის ადვილი არ იყო წინასწარშექმნილ აზრთან ბრძოლა. ისინი გააკვირვა იმის დანახვამ, რომ იესო მზად იყო, სამარიელი ქალისთვის ესწავლებინა (იოან. 4:9, 27). იუდეველი წინამძღოლები საზოგადოებაში ქალებს არ ელაპარაკებოდნენ, რომ აღარაფერი ვთქვათ სამარიელ ქალზე, რომელსაც საეჭვო რეპუტაცია ჰქონდა. როცა მოციქულებმა სთხოვეს, საჭმელი ეჭამა, იესოს ნათქვამიდან გამოჩნდა, რომ სულიერ საკითხებზე მსჯელობაში ჩაბმულს შიმშილი აღარც კი ახსოვდა. ქადაგება, თუნდაც ამ სამარიელ ქალთან, მისი მამის ნება იყო და ეს მისთვის საჭმელივით იყო (იოან. 4:31—34).

¹³ იაკობი და იოანე ვერ ჩასწვდნენ ამ გაკვეთილს. როცა იესოსთან ერთად სამარიის გავლით მიდიოდნენ, მოწაფეებმა სამარიის ერთ სოფელში ღამის გასათევის ძებნა დაიწყეს. სამარიელებმა არ მიიღეს ისინი, ამიტომ განრისხებულმა იაკობმა და იოანემ იესოს უთხრეს, ნება მიეცა მათთვის, რომ მთელი სოფელი ციდან ჩამოსული ცეცხლით გაენადგურებინათ. იესო გაუწყრა მათ (ლუკ. 9:51—56). საეჭვოა, იაკობსა და იოანეს ასეთი მძაფრი რეაქცია ჰქონოდათ, მშობლიურ გალილეაში რომ მოქცეოდნენ მათ არასტუმართმოყვარულად. როგორ ჩანს, მათ მტრულ დამოკიდებულებას წინასწარშექმნილმა აზრმა შეუწყო ხელი. მოგვიანებით სამარიელებთან ქადაგებას კარგი შედეგი მოჰყვა და შეიძლება იოანე მოციქულს რცხვენოდა კიდეც, რომ ერთ დროს ასეთი მძაფრი რეაქცია ჰქონდა მათ არასტუმართმოყვარეობაზე (საქ. 8:14, 25).

14. როგორ გადაიჭრა პრობლემა, რომელიც სხვა ენაზე მოლაპარაკე ქვრივებს ეხებოდა?

¹⁴ ახ. წ. 33 წლის ორმოცდამეათე დღის დღესასწაულიდან მალევე დისკრიმინაციამ იჩინა თავი. გაჭირვებული ქვრივებისთვის საკვების განაწილების დროს ებრაულენოვან იუდეველებს მხედველობიდან რჩებოდათ ბერძნულენოვანი ქვრივები (საქ. 6:1). მიზეზი შეიძლება ის იყო, რომ მათ წინასწარშექმნილი აზრი ჰქონდათ სხვა ენაზე მოლაპარაკე ხალხის მიმართ. მოციქულებმა სწრაფად გამოასწორეს მდგომარეობა და საკვების გასანაწილებლად მოწიფული მამაკაცები დანიშნეს, რომელთაც ბერძნული სახელები ჰქონდათ. ამას შეიძლებოდა დაემშვიდებინა გულმოსული ქვრივები.

15. როგორ ისწავლა პეტრემ ყველას მიმართ მიუკერძოებლობის გამოვლენა? (იხილეთ სურათი მე-8 გვერდზე)

¹⁵ ახ. წ. 36 წელს მოწაფეების მომზადების საქმემ ფართო მასშტაბები მიიღო. მოციქულ პეტრეს მხოლოდ იუდეველებთან ჰქონდა ურთიერთობა. მაგრამ, როცა ღმერთმა ნათლად დაანახვა, რომ ქრისტიანები მიკერძოებულები არ უნდა ყოფილიყვნენ, პეტრემ უქადაგა რომაელ ჯარისკაცს, კორნელიუსს (წაიკითხეთ საქმეების 10:28, 34, 35). მას მერე პეტრე სიამოვნებით ურთიერთობდა და მიირთმევდა საკვებს უცხოტომელ თანაქრისტიანებთან. თუმცა წლების შემდეგ, ანტიოქიაში ყოფნის დროს, პეტრემ შეწყვიტა არაიუდეველ ქრისტიანებთან ერთად ჭამა (გალ. 2:11—14). ამის გამო პავლემ სამართლიანი შენიშვნა მისცა პეტრეს, რომელმაც, როგორც ჩანს, გაითვალისწინა ის. როცა პეტრემ თავისი პირველი წერილი მისწერა მცირე აზიაში მცხოვრებ იუდეველ და უცხოტომელ ქრისტიანებს, მან თბილად მოიხსენია მთელი საძმო (1 პეტ. 1:1; 2:17).

16. რით იყვნენ ცნობილნი პირველი საუკუნის ქრისტიანები?

¹⁶ აშკარაა, მოციქულებმა იესოსგან ისწავლეს, რომ ჰყვარებოდათ „ყველანაირი ადამიანი“ (იოან. 12:32; 1 ტიმ. 4:10). მართალია, დრო დასჭირდათ, მაგრამ მათ შეიცვალეს აზროვნება. პირველი ქრისტიანები ერთმანეთის სიყვარულით იყვნენ ცნობილნი. მეორე საუკუნის მწერალი ტერტულიანე ციტირებდა არაქრისტიანების სიტყვებს: „როგორ უყვართ ერთმანეთი . . . ისინი მზად არიან, სიცოცხლეც კი გაიღონ ერთმანეთისთვის“. „ახალი პიროვნებით“ შემოსვის შემდეგ პირველი საუკუნის ქრისტიანები სხვებს ღვთის თვალით უყურებდნენ და მათთვის ყველა ადამიანი თანასწორი იყო (კოლ. 3:10, 11).