ქმარი და უხუცესი — პასუხისმგებლობების გაწონასწორება

‘[ზედამხედველი] უნდა იყოს ერთი ცოლის ქმარი’ (1 ტიმოთე 3:2).

1, 2. რატომ არის არაბიბლიური დაუქორწინებლობა, რომელიც მღვდლებს მოეთხოვება?

პირველ საუკუნეში ერთგულ ქრისტიანებს აინტერესებდათ სხვადასხვა პასუხისმგებლობათა გაწონასწორების საკითხი. როცა მოციქულმა პავლემ თქვა, რომ ქრისტიანი, რომელიც დაუქორწინებლად რჩება, „უკეთესად იქცევა“, ნუთუ გულისხმობდა, რომ ასეთი მამაკაცი უფრო შესაფერისი იქნებოდა ქრისტიანულ კრებაში ზედამხედველად მსახურებისთვის? სინამდვილეში, ნუთუ უხუცესად ყოფნისთვის მან დაუქორწინებლობის მოთხოვნა დაადგინა? (1 კორინთელთა 7:38). დაუქორწინებლობა მოეთხოვება კათოლიკურ სამღვდელოებას. მაგრამ ნუთუ მღვდლების დაუქორწინებლობა ბიბლიურია? მართლმადიდებლური ეკლესია მღვდლებს, რომლებიც მრევლს ემსახურებიან, ნებას რთავს, იყვნენ ცოლიანები, ეპისკოპოსებს — კი არა. არის თუ არა ეს თანხმობაში ბიბლიასთან?

² ქრისტიანული კრების საძირკვლის წევრებად მყოფი ქრისტეს 12 მოციქულიდან უმრავლესობა ცოლიანი იყო (მათე 8:14, 15; ეფესელთა 2:20). პავლემ დაწერა: „განა არა გვაქვს უფლება, მოვიყვანოთ მორწმუნე ცოლი, როგორც სხვა მოციქულებმა, უფლის ძმებმა და კეფამ [პეტრემ]?“ (1 კორინთელთა 9:5). კათოლიკური ენციკლოპედია აღიარებს იმის ალბათობას, რომ „დაუქორწინებლობის კანონს აქვს საეკლესიო წარმოშობა“ და რომ „ახალი აღთქმის მსახურებს არ მოეთხოვებოდათ დაუქორწინებლობა“ (New Catholic Encyclopedia). იეჰოვას მოწმეები მიჰყვებიან ბიბლიურ ნიმუშს და არა საეკლესიო კანონს (1 ტიმოთე 4:1–3).

უხუცესობა და ქორწინება ერთმანეთის შეთავსებადია

3. რომელი ბიბლიური ფაქტები ცხადყოფს, რომ ქრისტიან ზედამხედველებად შეიძლება იყვნენ ცოლიანი მამაკაცები?

³ იმის ნაცვლად, რომ ზედამხედველებად დანიშნული მამაკაცებისგან მოეთხოვა დაუქორწინებლობა, პავლემ მისწერა ტიტეს: «იმისათვის დაგტოვე შენ კრეტაში, რომ დაასრულო დაუსრულებელი და დააყენო ყველა ქალაქში ხუცესები [ბერძნულად, „პრე·სბიʹტე·როს“], როგორც მე დაგავალე: თუ არის ვინმე უმწიკვლო, ერთი ცოლის ქმარი, ჰყავს მორწმუნე შვილები, გარყვნილებასა და ურჩობაში ბრალდაუდებელნი. ვინაიდან ეპისკოპოსი [ბერძნულად, „ე·პიʹსკო·პოს“, რომლისგანაც მოდის სიტყვა „ეპისკოპოსი“] უნდა იყოს უმწიკვლო, როგორც ღვთის განმგებელი» (ტიტე 1:5–7).

4. ა) საიდან ვიცით, რომ ქრისტიან ზედამხედველებს არ მოეთხოვებათ დაქორწინება? ბ) რა უპირატესობა აქვს დაუქორწინებელ ძმას, რომელიც უხუცესია?

⁴ სხვა მხრივ, დაქორწინება არ წარმოადგენს მოთხოვნას უხუცესად გახდომისთვის. იესო დაუქორწინებელი დარჩა (ეფესელთა 1:22). პავლე, პირველი საუკუნის ქრისტიანული კრების გამოჩენილი ზედამხედველი, იმ დროს დაუქორწინებელი იყო (1 კორინთელთა 7:7–9). დღეს მრავალი უცოლო ქრისტიანი მსახურობს უხუცესად. დაუქორწინებლობა მათ, შესაძლოა, უფრო მეტ დროს აძლევს, რათა, როგორც ზედამხედველებმა, შეასრულონ თავიანთი მოვალეობები.

‘ცოლიანი მამაკაცი გაყოფილია’

5. რომელი ბიბლიური ფაქტები უნდა აღიარონ ცოლიანმა ძმებმა?

⁵ როდესაც ქრისტიანი მამაკაცი ქორწინდება, მან უნდა შეიგნოს, რომ საკუთარ თავზე იღებს ახალ პასუხისმგებლობებს, რომლებიც მისგან მოითხოვს დროსა და ყურადღებას. ბიბლია აცხადებს: „უცოლო უფლისაზე ზრუნავს, როგორ აამოს უფალს; ხოლო ცოლიანი წუთისოფლის საქმეებზე ზრუნავს, როგორ აამოს ცოლს [და ის გაყოფილია, აქ]“ (1 კორინთელთა 7:32–34). გაყოფილი, რა გაგებით?

6, 7. ა) რომელია ის ერთ-ერთი მხარე, რაშიც ცოლიანი მამაკაცი ‘გაყოფილია’? ბ) რა რჩევას აძლევს პავლე დაქორწინებულ ქრისტიანებს? გ) როგორ შეუძლია ამას ზეგავლენა მოახდინოს მამაკაცის გადაწყვეტილებაზე, დათანხმდეს გარკვეულ სამუშაოზე?

⁶ უპირველესად, ცოლიანი მამაკაცი თმობს თავის ძალაუფლებას საკუთარ სხეულზე. პავლემ ეს სავსებით ნათელი გახადა: „ცოლი არ უფლობს თავის სხეულზე, არამედ ქმარი. ასევე ქმარიც არ უფლობს თავის სხეულზე, არამედ ცოლი“ (1 კორინთელთა 7:4). ზოგიერთი პიროვნება, რომელიც დაქორწინებას აპირებს, შესაძლოა, ფიქრობს, რომ ეს მოწოდება ნაკლებად მნიშვნელოვანია, რადგან სექსუალური ურთიერთობები მის ქორწინებაში მთავარ ადგილს არ დაიკავებს. ბიბლია კი მოითხოვს ქორწინებამდე სიწმინდის დაცვას, მაგრამ ქრისტიანმა, სინამდვილეში, არ იცის თავისი მომავალი მეუღლის სექსუალური მოთხოვნილებები.

⁷ პავლემ აჩვენა, რომ იმ წყვილმაც კი, რომელიც ‘სულიერზე ფიქრობს’, უნდა გაითვალისწინოს ერთმანეთის სექსუალური მოთხოვნილებები. ის ურჩევდა კორინთელ ქრისტიანებს: „ქმარმა ჯეროვანი პატივი უნდა სცეს ცოლს, აგრეთვე ცოლმაც ქმარს. ნუ განშორდებით ერთმანეთს, გარდა შეთანხმებისა, დროებით, რომ მოიცალოთ ლოცვისათვის, და კვლავ ერთად იყოთ, რათა არ გამოგცადოთ სატანამ თქვენი თავშეუკავებლობით“ (რომაელთა 8:5; 1 კორინთელთა 7:3, 5). სამწუხაროდ, როცა ამ რჩევას არ მიჰყვნენ, მრუშობას ჰქონდა ადგილი. რადგან ეს ასეა, დაქორწინებულმა ქრისტიანმა ყურადღებით უნდა აწონ-დაწონოს ყველა საკითხი, სანამ თანხმობას იტყვის სამუშაოზე, რომელიც ძალიან დიდი ხნით დააშორებდა მას ცოლისგან. მას მეტად აღარ აქვს მოქმედების ისეთი თავისუფლება, როგორიც დაუქორწინებლობის პერიოდში ჰქონდა.

8, 9. ა) რა იგულისხმა პავლემ, როცა თქვა, რომ დაქორწინებული ქრისტიანები ‘წუთისოფლის საქმეებზე ზრუნავენ’? ბ) რომელი საზრუნავის შესრულებას უნდა ცდილობდნენ დაქორწინებული ქრისტიანები?

⁸ რა გაგებით შეიძლება ითქვას, რომ ცოლიანი ქრისტიანები, უხუცესების ჩათვლით, ‘წუთისოფლის [„კოʹსმოს“] საქმეებზე ზრუნავენ’? (1 კორინთელთა 7:33). სავსებით ნათელია, რომ პავლე არ ლაპარაკობდა წუთისოფლის ცუდ საქმეებზე, რომლებსაც ყველა ჭეშმარიტი ქრისტიანი უნდა გაექცეს (2 პეტრე 1:4; 2:18–20; 1 იოანე 2:15–17). ღვთის სიტყვა გვარიგებს, რომ «უარვყოთ უღვთოება და ამქვეყნიური [„კო·სმი·კოსʹ“] გულისთქმანი, და ვიცხოვროთ ამ წუთისოფელში აზრიანად, სიმართლით და ღვთისმოსაობით» (ტიტე 2:12).

⁹ მაშასადამე, დაქორწინებული ქრისტიანი „წუთისოფლის საქმეებზე ზრუნავს“, ანუ სამართლიანად არის დაკავებული ამქვეყნიური საქმეებით, რომლებიც ჩვეულებრივი ოჯახური ცხოვრების ნაწილია. ამაში შედის საცხოვრებელი ადგილის საკითხები, კვება, ტანსაცმელი, დასვენება — თუ არ ჩავთვლით სხვა უთვალავ საზრუნავს, როცა ოჯახში ბავშვებია. მაგრამ უშვილო წყვილს წარმატებული ქორწინება რომ ჰქონდეს, ქმარიც და ცოლიც უნდა ცდილობდნენ ერთმანეთს ‘აამონ’. განსაკუთრებით, ეს ქრისტიან უხუცესებს უნდა აინტერესებდეთ იმ დროს, როცა აწონასწორებენ თავიანთ პასუხისმგებლობებს.

არა მარტო კარგი უხუცესები, არამედ კარგი ქმრებიც

10. ქრისტიანი რომ უხუცესობის მოთხოვნებს შეესაბამებოდეს, რას უნდა ხედავდნენ მისი ძმები და გარეშე პირები?

¹⁰ მართალია, უხუცესებს არ მოეთხოვებათ დაქორწინება, მაგრამ თუ ქრისტიანი ცოლიანია, სანამ მას უხუცესად დანიშვნისთვის წარადგენენ, მან აუცილებლად უნდა დაამტკიცოს, რომ ცდილობს იყოს კარგი, მოსიყვარულე ქმარი ოჯახის უფროსის როლის სათანადოდ შესრულებისას (ეფესელთა 5:23–25, 28–31). პავლე წერდა: „თუ ვინმეს ეპისკოპოსობა სურს, კეთილი საქმე ნდომია. ხოლო ეპისკოპოსი უნდა იყოს უმწიკვლო, ერთი ცოლის ქმარი“ (1 ტიმოთე 3:1, 2). ყველანაირად უნდა ჩანდეს, რომ უხუცესი მაქსიმუმს აკეთებს, რათა იყოს კარგი მეუღლე, მიუხედავად იმისა, მისი ცოლი თანამორწმუნეა თუ არა. სინამდვილეში, გარეშე პირებმაც, რომლებიც კრების წევრები არ არიან, უნდა შეამჩნიონ, რომ ის ზრუნავს თავის ცოლზე და სხვა მოვალეობებზეც. პავლემ დაუმატა: „ასევე კარგი მოწმობა უნდა ჰქონდეს გარეშეებისაგან, რათა სირცხვილსა და ეშმაკის მახეში არ გაებას“ (1 ტიმოთე 3:7).

11. რა იგულისხმება ფრაზაში „ერთი ცოლის ქმარი“ და ამიტომ რა სიფრთხილე უნდა გამოიჩინონ უხუცესებმა?

¹¹ რასაკვირველია, ფრაზა „ერთი ცოლის ქმარი“ გამორიცხავს მრავალცოლიანობას და, ამავე დროს, გულისხმობს მეუღლისადმი ერთგულებას (ებრაელთა 13:4). განსაკუთრებით უხუცესებს ესაჭიროებათ იყვნენ ძალიან ყურადღებიანნი, როცა კრებაში დახმარებას უწევენ დებს. უხუცესი უნდა მოერიდოს მარტომ მიაკითხოს დას, რომელსაც ესაჭიროება რჩევა და ნუგეშისცემა. კარგია, როცა უხუცესს ახლავს სხვა უხუცესი, სამსახურებრივი თანაშემწე ან მეუღლე, თუ საქმე მხოლოდ გასამხნევებელ მონახულებას ეხება (1 ტიმოთე 5:1, 2).

12. რომელი მოთხოვნების შესრულებას უნდა ცდილობდნენ უხუცესებისა და სამსახურებრივი თანაშემწეების ცოლები?

¹² სხვათა შორის, როცა პავლემ ჩამოთვალა მოთხოვნები უხუცესებისა და სამსახურებრივი თანაშემწეებისთვის, მან იმ პიროვნებების ცოლებისთვისაც ჩაწერა რჩევა, რომლებიც ასეთი უპირატესობებისთვის არიან წარდგენილი. მან დაწერა: „ასევე მათი ცოლებიც უნდა იყვნენ პატიოსნები, არა მაბეზღარნი, კდემამოსილნი და ყველაფერში ერთგულნი“ (1 ტიმოთე 3:11). ქრისტიან ქმარს შეუძლია დიდი წვლილი შეიტანოს იმაში, რომ დაეხმაროს ცოლს, შეესაბამებოდეს ამ მოთხოვნას.

ბიბლიური მოვალეობა ცოლის მიმართ

13, 14. ცოლი თანამორწმუნეც რომ არ იყოს, რატომ უნდა დარჩეს უხუცესი მასთან და იყოს კარგი მეუღლე?

¹³ რა თქმა უნდა, რჩევაში, რომელიც მიეცა უხუცესებისა და სამსახურებრივი თანაშემწეების ცოლებს, იგულისხმება, რომ ეს ცოლები თვითონ არიან მიძღვნილი ქრისტიანები. საერთოდ, ეს ასეც არის, ვინაიდან ქრისტიანებს მოეთხოვებათ დაქორწინება მხოლოდ უფალში (1 კორინთელთა 7:39). მაგრამ რა შეიძლება ითქვას ძმაზე, რომელიც უკვე დაქორწინებული იყო ურწმუნოზე, როცა სიცოცხლე მიუძღვნა იეჰოვას, ან რომლის ცოლიც გავიდა ჭეშმარიტებიდან, თუმცა ამაში ძმას არ მიუძღვის ბრალი?

¹⁴ ეს ხელს არ შეუშლის მას უხუცესობაში. თუმცა ეს არც იმის გამმართლებელია, რომ ქმარი გაშორდეს ცოლს მხოლოდ იმიტომ, რომ ის არ იზიარებს მის რწმენას. პავლემ ურჩია: „თუ შეერთებული ხარ ცოლთან, გაყრას ნუ ეძებ“ (1 კორინთელთა 7:27). შემდეგ მან განაცხადა: „თუ ვინმე ძმას ჰყავს ურწმუნო ცოლი და ის ქალი თანახმაა მასთან იცხოვროს, ნუ დატოვებს იმ ცოლს. მაგრამ თუ ურწმუნოს სურს გაყრა, გაეყაროს. ასეთ ვითარებაში ძმა ან და დამონებულნი არ არიან, რადგან მშვიდობისაკენ მოგვიწოდა ღმერთმა. ვინაიდან, რა იცი შენ, ცოლო, იქნებ იხსნა ქმარი? ანდა რა იცი შენ, ქმარო, იქნებ იხსნა ცოლი?“ (1 კორინთელთა 7:12, 15, 16). მისი ცოლი მოწმეც რომ არ იყოს, უხუცესი კარგი ქმარი უნდა იყოს.

15. რა რჩევას აძლევს მოციქული პეტრე ქრისტიან ქმრებს და რა შეიძლება ამას მოჰყვეს შედეგად, თუ აღმოჩნდება, რომ უხუცესი დაუდევარი ქმარია?

¹⁵ ქრისტიანმა უხუცესმა უნდა შეიგნოს, რომ მისი ცოლი საჭიროებს სიყვარულით აღსავსე ყურადღებას, მიუხედავად იმისა, მორწმუნეა თუ არა. მოციქულმა პეტრემ დაწერა: „თქვენც, ქმრებო, გონივრულად მოეპყარით ცოლებს, როგორც უუძლურეს ჭურჭელს, პატივი ეცით, როგორც სიცოცხლის მადლის თანამემკვიდრეებს, რათა ლოცვა არ დაგიბრკოლდეთ“ (1 პეტრე 3:7). ქმარი, რომელიც შეგნებულად არ ზრუნავს ცოლის მოთხოვნილებებზე, საფრთხეში აგდებს თავის ურთიერთობას იეჰოვასთან; ამას შეუძლია დააბრკოლოს მიახლოება იეჰოვასთან, რომელიც თითქოს ‘ღრუბლით იბურება, რათა აირიდოს მისი ლოცვები’ (გოდება იერემიასი 3:44). ეს კი იმას გამოიწვევს, რომ აღარ ივარგებს იმსახუროს ქრისტიანულ ზედამხედველად.

16. რომელი ძირითადი აზრი გამოკვეთა პავლემ და რა თვალსაზრისი უნდა ჰქონდეთ ამაზე უხუცესებს?

¹⁶ როგორც აღნიშნული იყო, პავლეს მსჯელობის მთავარი არსი ის არის, რომ როცა მამაკაცი ქორწინდება, ის თმობს თავისუფლების გარკვეულ ნაწილს, რომელიც ჰქონდა როგორც დაუქორწინებელს, რაც მას საშუალებას აძლევდა ‘განუწყვეტლივ ემსახურა უფლისთვის, დაუბრკოლებლივ’ (1 კორინთელთა 7:35). ცნობები ცხადყოფს, რომ ზოგიერთ ცოლიან უხუცესს ყოველთვის არ ჰქონდა გაწონასწორებული მსჯელობა, პავლეს ინსპირირებულ სიტყვებთან დაკავშირებით. იმ სურვილით, რომ შეასრულონ ყველაფერი, რაც, მათი აზრით, კარგმა უხუცესებმა უნდა აკეთონ, მათ შეიძლება უგულებელყონ თავიანთი, როგორც ქმრების, მოვალეობები. ზოგიერთებისთვის ძნელია კრებაში პასუხისმგებლობის დათმობა მაშინაც კი, როცა საკუთარ თავზე მის აღებას აშკარად სულიერი ზიანი მოაქვს ცოლისთვის. ისინი შეხარიან უპირატესობებს, რომლებიც ქორწინებას მოაქვს, მაგრამ მზად არიან ისინი ქორწინებასთან დაკავშირებული პასუხისმგებლობების შესასრულებლად?

17. რა დაემართა ზოგიერთ ცოლს და როგორ შეიძლებოდა ამის თავიდან აცილება?

¹⁷ რა თქმა უნდა, საქებარია, როცა უხუცესს ასეთი გულმოდგინება აქვს. მაგრამ გაწონასწორებულია თუ არა ქრისტიანი, თუ კრებაში თავისი მოვალეობების შესრულებისას უგულებელყოფს ბიბლიურ პასუხისმგებლობებს საკუთარი ცოლის მიმართ? იმ დროს, როცა სურს დახმარება აღმოუჩინოს კრების წევრებს, გაწონასწორებული უხუცესი მეუღლის სულიერობაზეც იზრუნებს. ზოგიერთი უხუცესის ცოლი სულიერად მოსუსტდა, ზოგიერთმა კი სულიერი ‘მსხვრევა’ განიცადა (1 ტიმოთე 1:19). თუმცა ცოლი თვითონ არის პასუხისმგებელი, რომ საკუთარი თავის გადარჩენაზე იზრუნოს, მაგრამ ზოგ შემთხვევაში შესაძლებელი იქნებოდა სულიერი პრობლემის თავიდან აცილება, უხუცესს რომ ‘ეკვება და მოევლო’ თავისი ცოლისთვის, როგორც ‘უფალს ეკლესიისთვის’ (ეფესელთა 5:28, 29). ამაში რომ იყვნენ დარწმუნებული, უხუცესები უნდა ‘გაუფრთხილდნენ საკუთარ თავსაც და თავიანთ სამწყსოსაც’ (საქმეები 20:28). თუ ისინი ცოლიანები არიან, ამ სამწყსოში მათი ცოლებიც შედიან.

„ხორციელი გაჭირვება“

18. რომელია ‘გაჭირვების’ ზოგი მხარე, რომლებსაც განიცდიან დაქორწინებული ქრისტიანები და როგორ შეიძლება ამან ზეგავლენა მოახდინოს უხუცესის საქმეებზე?

¹⁸ მოციქულმა აგრეთვე დაწერა: „თუ ქალწული გათხოვდება, არ შესცოდავს. მაგრამ ასეთებს ხორციელი გაჭირვება ექნებათ და მე არ მეთმობით“ (1 კორინთელთა 7:28). პავლეს სურდა ეხსნა ის ადამიანები, რომლებიც შეძლებდნენ მისი მაგალითის მიყოლას დაუქორწინებლობის საკითხში, იმ მრავალი საზრუნავისგან, რომლებიც აუცილებლად მოჰყვება ქორწინებას. თვით უშვილო წყვილისთვის ასეთ საზრუნავში შეიძლება შედიოდეს ჯანმრთელობის პრობლემები ან ფინანსური სიძნელეები, ასევე ბიბლიური ვალდებულებები რომელიმე მეუღლის ხანდაზმული მშობლების მიმართ (1 ტიმოთე 5:4, 8). უხუცესი სანიმუშოდ უნდა შეხვდეს ამ პასუხისმგებლობებს და ამან შეიძლება ზოგჯერ გავლენა იქონიოს მისი, როგორც ქრისტიანული ზედამხედველის, მოღვაწეობაზე. საბედნიეროდ, მრავალი უხუცესი შესანიშნავად უმკლავდება პასუხისმგებლობებს ოჯახშიც და კრებაშიც.

19. რა იგულისხმა პავლემ, როცა თქვა: „ამიერიდან ცოლიანები იყავით, როგორც უცოლონი“?

¹⁹ პავლემ დაუმატა: „ამას გეტყვით ძმანო: ჟამი იწურება, ამიტომ ამიერიდან ცოლიანები იყავით, როგორც უცოლონი“ (1 კორინთელთა 7:29). რა თქმა უნდა, იმის გათვალისწინებით, რაც პავლემ უკვე დაწერა ამ თავში კორინთელების მიმართ, ნათელია: ის არ გულისხმობდა, რომ დაქორწინებულმა ქრისტიანებმა როგორღაც უნდა უგულებელყონ თავიანთი ცოლები (1 კორინთელთა 7:2, 3, 33). თუ რას გულისხმობდა, მან აჩვენა, როცა დაწერა: ‘წუთისოფლით მოსარგებლენი იყვნენ როგორც არამოსარგებლენი. ვინაიდან წარმავალია წუთისოფლის სახე’ (1 კორინთელთა 7:31). პავლეს ან იოანეს დღეებთან შედარებით, დღეს წუთისოფელი უფრო მეტად „გადადის“ (1 იოანე 2:15–17). მაშასადამე, დაქორწინებული ქრისტიანები, რომლებიც გრძნობენ იმის საჭიროებას, რომ ქრისტეს მიყოლისას გარკვეული მსხვერპლი გაიღონ, ვეღარ იქნებიან დაკავებული მხოლოდ იმ სიხარულითა და უპირატესობებით, რომლებიც ოჯახურ ცხოვრებას მოჰყვება (1 კორინთელთა 7:5).

თავგანწირული ცოლები

20, 21. ა) რომელი მსხვერპლის გასაღებად არის მზად მრავალი ქრისტიანი ცოლი? ბ) რის უფლება აქვს ცოლს, რომ მოელოდეს ქმრისგან, რომელიც შეიძლება უხუცესიც არის?

²⁰ როგორც უხუცესები სწირავენ მრავალს, რათა სარგებელი მოუტანონ სხვებს, ასევე მრავალი უხუცესის ცოლი ცდილობს ოჯახური პასუხისმგებლობები სამეფოს მნიშვნელოვან ინტერესებთან გააწონასწოროს. ათასობით ქრისტიან ქალს უხარია თანამშრომლობა გაუწიოს ქმრებს, რათა მათ შეასრულონ თავიანთი მოვალეობები, როგორც ზედამხედველებმა. ამის გამო იეჰოვას უყვარს ისინი და აკურთხებს მათ მიერ გამოვლენილ შესანიშნავ სულისკვეთებას (ფილიმონი 25). მიუხედავად ამისა, პავლეს გაწონასწორებული რჩევა ცხადყოფს, რომ ზედამხედველების ცოლებს უფლება აქვთ, ზომიერად მოითხოვონ თავიანთი ქმრებისგან დრო და ყურადღება. ეს ბიბლიური ვალდებულებაა, რომ ცოლიანმა უხუცესებმა საკმარისი დრო დაუთმონ თავიანთ ცოლებს, რათა ამგვარად გააწონასწორონ თავიანთი, როგორც ქმრებისა და ზედამხედველების, პასუხისმგებლობები.

²¹ მაგრამ რა ვთქვათ, თუ ქრისტიანი უხუცესი არა მარტო ქმარია, არამედ მამაც? როგორც ამას მომდევნო სტატიაში დავინახავთ, ეს სხვა პასუხისმგებლობებსაც უმატებს მას და ზედამხედველობის გასაწევად გზას უხსნის კიდევ ერთ სფეროში.

მამა და უხუცესი — ორივე როლის შესრულება

„თუ ვინმემ საკუთარი სახლის განმგებლობა არ იცის, როგორ იზრუნებს ღვთის ეკლესიაზე“ (1 ტიმოთე 3:5).

1, 2. ა) როგორ შეეძლოთ უცოლო, ასევე ცოლიან, მაგრამ უშვილო ზედამხედველებს ემსახურათ ძმებისთვის პირველ საუკუნეში? ბ) როგორი მაგალითი დაუტოვეს აკვილამ და პრისკილამ დღევანდელ დაქორწინებულ წყვილებს?

ადრინდელ ქრისტიანულ კრებაში ზედამხედველები შეიძლება ყოფილიყვნენ ან უცოლო მამაკაცები, ან მხოლოდ ცოლიანები, ან ცოლშვილიანები. უეჭველია, იმ ქრისტიანთაგან ზოგმა შეძლო კორინთელთა მიმართ პირველი წერილის მე-7 თავში პავლე მოციქულის მოცემული რჩევის მიყოლა და დაუქორწინებლად დარჩენა. იესომ განაცხადა: „არიან საჭურისნი, რომელთაც თვითონ დაისაჭურისეს თავი ცათა სასუფევლისათვის“ (მათე 19:12). პავლესა და, შესაძლოა, ზოგიერთი მისი მიმომსვლელი თანამშრომლის მსგავსად, ასეთი უცოლო მამაკაცები თავისუფლები იყვნენ, ემოგზაურათ, რათა დახმარებოდნენ თავიანთ ძმებს.

² ბიბლია არ ამბობს, ბარნაბა, მარკოზი, სილა, ლუკა, ტიმოთე და ტიტე უცოლონი იყვნენ თუ არა. თუ დაოჯახებულები იყვნენ, მაშინ, როგორც ჩანს, საკმაოდ თავისუფლები იყვნენ ოჯახური პასუხისმგებლობებისგან, რათა შეძლებოდათ სხვადასხვა დანიშნულების შესასრულებლად ყველგან გამგზავრება (საქმეები 13:2; 15:39–41; 2 კორინთელთა 8:16, 17; 2 ტიმოთე 4:9–11; ტიტე 1:5). შესაძლოა, მათ ცოლებიც დაჰყვებოდნენ, როგორც, ალბათ, პეტრესა და ‘სხვა მოციქულებს’ მიჰყავდათ თავიანთი ცოლები სხვადასხვა ადგილას (1 კორინთელთა 9:5). აკვილა და პრისკილა არიან ისეთი დაქორწინებული წყვილის მაგალითი, რომელიც მზად იყო გადასახლებულიყო სხვაგან — ისინი პავლეს გაჰყვნენ კორინთიდან ეფესოში, შემდეგ გადავიდნენ რომში და ისევ ეფესოში დაბრუნდნენ. ბიბლია არ ამბობს, ჰყავდათ თუ არა მათ შვილები. ძმებისათვის მათმა თავდადებულმა მსახურებამ მადლიერება დაიმსახურა ‘წარმართთა ყველა კრებაში’ (რომაელთა 16:3–5, აქ; საქმეები 18:2, 18; 2 ტიმოთე 4:19). ეჭვგარეშეა, დღესაც არსებობს მრავალი დაქორწინებული წყვილი, რომლებსაც აკვილასა და პრისკილას მსგავსად შეუძლიათ სხვა კრებას ემსახურონ, შესაძლოა, იმ ტერიტორიაზე გადასვლით, სადაც დიდი საჭიროებაა.

მამა და უხუცესი

3. რა ცხადყოფს, რომ პირველი საუკუნის უხუცესთა უმეტესობა დაოჯახებული იყო?

³ როგორც ეტყობა, ახალი წელთაღრიცხვით პირველ საუკუნეში ქრისტიანი უხუცესების უმრავლესობა ცოლშვილიანი იყო. როცა პავლემ ჩამოაყალიბა მოთხოვნები მამაკაცისთვის, რომელიც ‘ზედამხედველობისკენ მიისწრაფის’ (აქ), მან განაცხადა, რომ ასეთი ქრისტიანი უნდა იყოს „თავისი სახლის კარგი განმგებელი, რომელსაც შვილები მორჩილებაში ჰყავს ყოველგვარი ღირსებით“ (1 ტიმოთე 3:1, 4).

4. რა მოეთხოვებოდათ ცოლშვილიან უხუცესებს?

⁴ როგორც დავინახეთ, ზედამხედველს არ მოეთხოვებოდა, ჰყოლოდა ბავშვები ან ყოფილიყო დაქორწინებული. მაგრამ, თუ ცოლიანი იყო, რომ დაეკმაყოფილებინა უხუცესობის ან სამსახურებრივი თანაშემწეობის მოთხოვნები, ქრისტიანს უნდა გაეწია სათანადო და სიყვარულით აღსავსე მეთაურობა თავის ცოლზე და ცხადი უნდა გაეხადა, რომ შეეძლო თავისი შვილები სათანადო მორჩილებაში ჰყოლოდა (1 კორინთელთა 11:3; 1 ტიმოთე 3:12, 13). ნებისმიერი სერიოზული სისუსტე ოჯახური საკითხების გაძღოლაში უვარგისს გახდიდა ძმას კრებაში განსაკუთრებული უპირატესობების მიღებისთვის. რატომ? პავლე განმარტავს: „თუ ვინმემ საკუთარი სახლის განმგებლობა არ იცის, როგორ იზრუნებს ღვთის ეკლესიაზე“ (1 ტიმოთე 3:5). თუ მისი ოჯახის წევრებს არ სურდათ, დამორჩილებოდნენ მის ზედამხედველობას, რა რეაქცია ექნებოდათ სხვებს?

„ჰყავს მორწმუნე შვილები“

5, 6. ა) ბავშვებთან დაკავშირებით, რა მოთხოვნა მოიხსენია პავლემ ტიტესთან? ბ) რას მოელიან შვილიანი უხუცესებისგან?

⁵ როცა არიგებდა ტიტეს, დაენიშნა კრეტას კრებებში ზედამხედველები, პავლემ პირობები დაუდო: „თუ არის ვინმე უმწიკვლო, ერთი ცოლის ქმარი, ჰყავს მორწმუნე შვილები, გარყვნილებასა და ურჩობაში ბრალდაუდებელნი. ვინაიდან ეპისკოპოსი უნდა იყოს უმწიკვლო, როგორც ღვთის განმგებელი“. მაგრამ რა იგულისხმებოდა მოთხოვნაში ‘ჰყავდეს მორწმუნე შვილები’? (ტიტე 1:6, 7).

⁶ ტერმინში — „მორწმუნე შვილები“ — იგულისხმებიან მოზარდები, რომლებმაც უკვე მიუძღვნეს სიცოცხლე იეჰოვას და მოინათლნენ, ან ბავშვები, რომლებიც მიიწევენ მიძღვნისა და მონათვლისკენ. კრების წევრები უხუცესის შვილებისგან მოელიან, ჰქონდეთ კარგი ქცევა და იყვნენ მორჩილები. ცხადი უნდა იყოს, რომ უხუცესი შეძლებისდაგვარად ყველაფერს აკეთებს, რათა შვილებს რწმენა ჩაუნერგოს. მეფე სოლომონი წერდა: „ყმაწვილი მისი გზის დასაწყისშივე გაწვრთენი და სიბერეშიც კი არ გადაუხვევს მას“ (იგავნი 22:6). მაგრამ რა შეიძლება ითქვას, თუ ასეთი გაწვრთნის მიუხედავად, ახალგაზრდა უარს ამბობს იეჰოვასადმი მსახურებაზე და სერიოზულ ცოდვასაც კი სჩადის?

7. ა) რატომ არის აშკარა, რომ იგავნის 22:6 არ ადგენს მყარ წესს? ბ) რატომ არ კარგავს ავტომატურად უხუცესი თავის უპირატესობებს, თუ მისი შვილი არ ირჩევს იეჰოვასადმი მსახურებას?

⁷ ნათელია, რომ ზემოხსენებული იგავი არ ადგენს მყარ წესს. ის არ გამორიცხავს თავისუფალი ნების პრინციპს (მეორე რჯული 30:15, 16, 19). როცა ვაჟიშვილი ან ქალიშვილი სრულწლოვანების ასაკს აღწევს, მან პირადად უნდა გადაწყვიტოს მიძღვნასა და მონათვლასთან დაკავშირებული საკითხები. თუ აშკარად ჩანდა, რომ უხუცესი საჭირო სულიერ დახმარებას, ხელმძღვანელობასა და აღზრდას აძლევდა, ხოლო ახალგაზრდამ არ აირჩია იეჰოვასადმი მსახურება, მამა ამის გამო ავტომატურად არ ხდება უვარგისი იმსახუროს ზედამხედველად. მეორე მხრივ, თუ უხუცესს ჰყავს რამდენიმე მცირეწლოვანი შვილი, რომლებიც მასთან ცხოვრობენ და ერთმანეთის მიყოლებით სულიერად დასუსტდნენ და გასაჭირში ჩაცვივდნენ, ის შეიძლება მეტად აღარ ითვლებოდეს ‘თავისი სახლის კარგ განმგებლად’ (1 ტიმოთე 3:4). აზრი ეს არის: სავსებით აშკარა უნდა იყოს, რომ ზედამხედველი ყველაფერს აკეთებს, რათა ჰყავდეს „მორწმუნე შვილები, გარყვნილებასა და ურჩობაში ბრალდაუდებელნი“a.

‘ურწმუნო ცოლის’ მეუღლე

8. როგორ უნდა მოექცეს უხუცესი ურწმუნო ცოლს?

⁸ ურწმუნო ქალზე დაქორწინებული მამაკაცის შესახებ პავლემ დაწერა: „თუ ვინმე ძმას ჰყავს ურწმუნო ცოლი და ის ქალი თანახმაა მასთან იცხოვროს, ნუ დატოვებს იმ ცოლს. . . ვინაიდან. . . ურწმუნო ცოლი განიწმიდება ქმრით. სხვანაირად თქვენი შვილები არაწმიდები იქნებოდნენ, ახლა კი წმიდები არიან. ვინაიდან. . . რა იცი შენ, ქმარო, იქნებ იხსნა ცოლი?“ (1 კორინთელთა 7:12–14, 16). სიტყვაში „ურწმუნო“ ისეთი ქალი კი არ იგულისხმება, რომელიც საერთოდ არავითარ რელიგიას არ მიჰყვება, არამედ პიროვნება, რომელიც იეჰოვასადმი მიძღვნილი არ არის. ის შეიძლება ყოფილიყო იუდეველი ან წარმართთა ღმერთების მორწმუნე. დღესაც უხუცესს, შესაძლოა, ცოლად ჰყავს ქალი, რომელიც სხვა რელიგიას მისდევს ან აგნოსტიკოსია, ან ათეისტი. თუ მას სურს ქმართან დარჩენა, ქმარმა არ უნდა მიატოვოს ცოლი მხოლოდ იმიტომ, რომ სხვა რწმენა აქვს. ის ‘გონივრულად უნდა მოეპყრას ცოლს, როგორც უუძლურეს ჭურჭელს, პატივი უნდა სცეს მას’ და ჰქონდეს მისი გადარჩენის იმედი (1 პეტრე 3:7; კოლასელთა 3:19).

9. როგორ უნდა იმოქმედოს უხუცესმა და რა გავლენას მოახდენს ეს მის უპირატესობებზე, თუ მის ქვეყანაში კანონი ორივე მშობელს აძლევს უფლებას, აღზარდონ შვილები საკუთარი რელიგიური შეხედულებების მიხედვით?

⁹ თუ ზედამხედველი ცოლშვილიანია, მან უნდა გასწიოს მართებული მეთაურობა, როგორც ქმარმა და მამამ, და აღზარდოს შვილები „უფლის მოძღვრებითა და დარიგებით“ (ეფესელთა 6:4). მრავალ ქვეყანაში კანონი ორივე მეუღლეს აძლევს უფლებას, აღზარდონ შვილები რელიგიურად. ასეთ შემთხვევაში ცოლმა შეიძლება მოითხოვოს თავისი უფლების გამოყენება, რათა ბავშვები მოაქციოს თავის რელიგიურ შეხედულებებსა და საქმიანობაში, რაშიც შეიძლება შედიოდეს მათი წაყვანა ეკლესიაშიb. რა თქმა უნდა, ბავშვები უნდა მიჰყვნენ ბიბლიით განსწავლულ სინდისს, რათა არ მიიღონ მონაწილეობა ცრუ რელიგიურ ცერემონიალებში. როგორც ოჯახის უფროსი, მამა თავის უფლებას გამოიყენებს, რათა ბავშვებთან შესწავლა იქონიოს და როცა ეს შესაძლებელია, შეხვედრებზე წაიყვანოს სამეფო დარბაზში. როდესაც ისინი მიაღწევენ ისეთ ასაკს, რომ შეძლებენ საკუთარი გადაწყვეტილებების მიღებას, თვითონ გადაწყვეტენ, რომელი გზით წავიდნენ (იესო ნავეს ძე 24:15). თუ თანაუხუცესები და კრების წევრები ხედავენ, რომ ის ყველაფერს აკეთებს, რაზეც კანონი რთავს ნებას ჭეშმარიტებაში შვილების სათანადოდ აღსაზრდელად, ზედამხედველობისთვის უვარგისად არ ჩაითვლება.

„თავისი სახლის კარგი განმგებელი“

10. რა ძირითადი მოვალეობა ეკისრება ოჯახის უფროსს ოჯახში, თუ ის უხუცესია?

¹⁰ თვით შვილებიანი უხუცესისთვის, რომლის ცოლიც თანამორწმუნეა, არ არის ადვილი დროისა და ყურადღების სათანადო გამოყოფა ცოლისთვის, ბავშვებისა და კრებაში მიცემული პასუხისმგებლობებისთვის. ბიბლია სავსებით გასაგებად ამბობს, რომ ქრისტიანი მამის მოვალეობაა ცოლსა და შვილებზე ზრუნვა. პავლე წერდა: „ხოლო, ვინც არ ზრუნავს თავის ახლობლებზე, უფრო მეტად კი თავის სახლეულებზე, იგი განუდგა რწმენას და ურწმუნოზე უარესია“ (1 ტიმოთე 5:8). იმავე წერილში პავლემ განაცხადა, რომ მხოლოდ ის დაქორწინებული მამაკაცები უნდა წარადგინონ ზედამხედველობისთვის, რომლებმაც უკვე დაამტკიცეს, რომ არიან კარგი ქმრები და მამები (1 ტიმოთე 3:1–5).

11. ა) როგორ უნდა ‘იზრუნოს თავის სახლეულებზე’ უხუცესმა? ბ) როგორ დაეხმარება ეს უხუცესს, რომ კრებაში თავისი პასუხისმგებლობები შეასრულოს?

¹¹ უხუცესმა ოჯახის წევრების მარტო მატერიალურ მხარეებზე კი არ უნდა ‘იზრუნოს’, არამედ სულიერ და ემოციურ მოთხოვნილებებზეც. ბრძენი მეფე სოლომონი წერდა: „შენი საქმე გარეთ მოამზადე, ველზე გაასრულე იგი და ამის შემდეგ აიშენე სახლი“ (იგავნი 24:27). ასე რომ, თავისი ცოლ-შვილისთვის მატერიალური, ემოციური და გართობის მოთხოვნილებების უზრუნველყოფასთან ერთად, ზედამხედველმა სულიერადაც უნდა აღაშენოს ისინი. ამას მიაქვს დრო — დრო, რომელსაც ვეღარ დაუთმობს კრების საქმეებს. მაგრამ ეს ის დროა, რომელსაც შეუძლია დიდძალი „მოგება“ მოუტანოს ოჯახურ ბედნიერებასა და სულიერობას. საბოლოო ჯამში, თუ მისი ოჯახი ძლიერია სულიერად, უხუცესს, შესაძლოა, დიდი დრო აღარ დასჭირდეს ოჯახური პრობლემების მოსაგვარებლად. ეს უფრო მეტ საშუალებას მისცემს, იზრუნოს კრების საქმეებზეც. მისი, როგორც კარგი ქმრისა და კარგი მამის, მაგალითი სულიერად გამამხნევებელი იქნება კრებისთვის (1 პეტრე 5:1–3).

12. რომელ ოჯახურ საქმეში უნდა იყოს სამაგალითო მამა, რომელიც უხუცესად მსახურობს?

¹² სახლის კარგ გამგებლობაში შედის დროის დაგეგმვა ოჯახური შესწავლის ჩასატარებლად. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ უხუცესები ამ მხრივ სამაგალითონი იყვნენ, ვინაიდან ძლიერი ოჯახები ძლიერ კრებებს წარმოქმნიან. ზედამხედველის დრო ყოველთვის არ უნდა იყოს დაკავებული მსახურების უპირატესობებით ისე, რომ დრო აღარ რჩებოდეს ცოლ-შვილთან ოჯახური შესწავლისთვის. თუ ეს ასე ხდება, მან უნდა გადაამოწმოს თავისი განრიგი. ალბათ, მას მოუწევს განრიგის ხელახლა შედგენა ან იმ დროის შემცირება, რომელიც სხვა საქმეებისთვის აქვს გამოყოფილი, და ზოგჯერ გარკვეული უპირატესობების დათმობაც.

გაწონასწორებული ზედამხედველობა

13, 14. რა რჩევებს აძლევს „ერთგული და გონიერი მონა“ უხუცესებს, რომლებიც ოჯახის მეთაურები არიან?

¹³ რჩევა ოჯახური და კრების პასუხისმგებლობების გაწონასწორებასთან დაკავშირებით ახალი არ არის. წლების მანძილზე „ერთგული და გონიერი მონა“ უხუცესებს რჩევას აძლევს ამ მხრივ (მათე 24:45). ოცდაჩვიდმეტზე მეტი წლის წინათ, 1959 წლის 15 სექტემბრის „საგუშაგო კოშკში“, 553-ე და 554-ე გვერდებზე მოცემული იყო რჩევა: „სინამდვილეში, ნუთუ ეს ყველა მოვალეობის გაწონასწორების საკითხი არ არის? ამ გაწონასწორების დროს სათანადო ყურადღება უნდა მიექცეს შენი საკუთარი ოჯახის ინტერესებს. უეჭველად, იეჰოვა არ მოელის მამაკაცისგან, მთელი თავისი დრო გამოიყენოს კრების საქმეებისთვის, დაეხმაროს ძმებსა და მოყვასს გადარჩენის მიღწევაში და ამ დროს, არ იზრუნოს საკუთარი ოჯახის წევრების გადარჩენაზე. მამაკაცი უმთავრესად პასუხისმგებელია თავის ცოლსა და შვილებზე“.

¹⁴ „საგუშაგო კოშკი“ (1986 წლის 1-ლი ნოემბერი) 22-ე გვერდზე ურჩევდა: „მთელი ოჯახით სამქადაგებლო მსახურებაში მონაწილეობა უფრო დაგაახლოებთ ერთმანეთთან, მაგრამ ბავშვების განსაკუთრებული საჭიროებანი მოითხოვს თქვენს პირად დროსა და ემოციურ ენერგიას. მაშასადამე, საჭიროა გაწონასწორება, რათა დაადგინოთ, რამდენი დრო უნდა დაუთმოთ მოვალეობებს. . . კრებაში იმ დროს, როცა ზრუნავთ თქვენი ‘სახლეულების’ სულიერ, ემოციურ და მატერიალურ მხარეებზე. [ქრისტიანმა] ‘ღვთისადმი თავდადება პირველად საკუთარ ოჯახში უნდა ისწავლოს’ (1 ტიმოთე 5:4, 8, აქ)“.

15. რატომ ესაჭიროება ცოლშვილიან უხუცესს სიბრძნე და გამჭრიახობა?

¹⁵ ბიბლიური იგავი ამბობს: „სიბრძნით შენდება სახლი და გონიერებით არის დაფუძნებული“ (იგავნი 24:3). დიახ, ზედამხედველმა თავისი თეოკრატიული მოვალეობები რომ შეასრულოს და ამავე დროს, საკუთარი ოჯახი აღაშენოს, მას ეჭვგარეშეა, ესაჭიროება სიბრძნე და გონიერება, ანუ გამჭრიახობა. ბიბლიური გაგებით, მას აქვს ზედამხედველობის ერთ სფეროზე მეტი. ამაში შედის მისი ოჯახიც და კრებაში პასუხისმგებლობებიც. მას ამ სფეროებში წონასწორობის შესანარჩუნებლად ესაჭიროება გამჭრიახობა (ფილიპელთა 1:9, 10). მას ესაჭიროება სიბრძნე პრიორიტეტების დასადგენად (იგავნი 2:10, 11). თუმცა ის შეიძლება დიდ პასუხისმგებლობას გრძნობდეს კრებაში თავისი უპირატესობების მიმართ, როგორც ქმარსა და მამას, უნდა ესმოდეს, რომ ღვთის ბოძებული მთავარი პასუხისმგებლობა მისთვის არის ზრუნვა ოჯახის გადასარჩენად.

როგორც კარგი უხუცესები, ასევე კარგი ქმრებიც

16. რა უპირატესობა აქვს უხუცესს, რომელიც მამაც არის?

¹⁶ უხუცესი, რომელსაც კარგი ყოფაქცევის შვილები ჰყავს, შეიძლება ნამდვილად სარგებლის მომტანი იყოს. თუ მან ისწავლა კარგი მზრუნველობის გაწევა თავის ოჯახში, ის უნარიანია, დაეხმაროს კრებაში სხვა ოჯახებსაც. მას უკეთ ესმის მათი პრობლემები და შეუძლია ისეთი რჩევები მისცეს, რომლებიც მის გამოცდილებას ირეკლავს. საბედნიეროდ, ათასობით უხუცესი მთელ მსოფლიოში შესანიშნავად ასრულებს ქმრის, მამისა და ზედამხედველის როლს.

17. ა) რა არ უნდა დაავიწყდეს მამაკაცს, რომელიც მამაც არის და უხუცესიც? ბ) როგორ უნდა გამოავლინონ კრების სხვა წევრებმა თანაგრძნობა?

¹⁷ ოჯახის უფროსი უხუცესად რომ მსახურობდეს, უნდა იყოს მოწიფული ქრისტიანი, რომელსაც ცოლ-შვილზე ზრუნვასთან ერთად შეუძლია ისე გაუწიოს ორგანიზება თავის საქმეებს, რომ დრო და ყურადღება სხვებსაც დაუთმოს კრებაში. მას არასოდეს არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სამწყემსო საქმეს თავის სახლში იწყებს. რადგან იციან, რომ ცოლშვილიან უხუცესებს პასუხისმგებლობები ოჯახშიც აქვთ და კრებაშიც, კრების წევრები შეეცდებიან, გადამეტებულად არ დააკისრონ სხვა მოვალეობები. მაგალითად, უხუცესი, რომლის შვილსაც მეორე დილით სკოლაში წასვლა უწევს, ყოველთვის ვერ შეძლებს საღამოს შეხვედრის შემდეგ გარკვეული ხნით დარჩენას. კრების სხვა წევრებს უნდა ესმოდეთ ეს და ავლენდნენ გულშემატკივრობას (ფილიპელთა 4:5).

უხუცესები ძვირფასნი უნდა იყვნენ ჩვენთვის

18, 19. ა) რის გაგებაში დაგვეხმარა 1-ლი კორინთელთა მე-7 თავის განხილვა? ბ) როგორ უნდა მოვეპყრათ ასეთ ქრისტიან მამაკაცებს?

¹⁸ კორინთელთა მიმართ პავლეს პირველი წერილის მე-7 თავის განხილვამ დაგვანახა, რომ პავლეს რჩევას მიჰყვება მრავალი უცოლო მამაკაცი, რომლებიც საკუთარ თავისუფლებას იყენებენ, რათა ემსახურონ სამეფოს ინტერესებს. ასევე არიან ათასობით ცოლიანი, მაგრამ უშვილო ძმები, რომლებიც მეუღლეების მიმართ სათანადო ყურადღების გამოვლენასთან ერთად და ცოლების მხრიდან სანაქებო დახმარებით მსახურობენ შესანიშნავ ზედამხედველებად ოლქებში, რაიონებში, კრებებსა და საგუშაგო კოშკის ფილიალებში. და ბოლოს, იეჰოვას ხალხის დაახლოებით 80 000 კრებაში არის მრავალი მამა, რომლებიც მხოლოდ სიყვარულით აღსავსე მზრუნველობას კი არ იჩენენ ცოლ-შვილის მიმართ, არამედ დროსაც გამოყოფენ, რათა, როგორც მზრუნველი მწყემსები, ემსახურონ ძმებს (საქმეები 20:28).

¹⁹ მოციქულმა პავლემ დაწერა: „ხუცესნი, რომლებიც წესიერად ასრულებენ საქმეს, ორმაგი პატივის ღირსნი უნდა იყვნენ, უფრორე კი ისინი, რომელნიც იღწვიან ქადაგებითა და დამოძღვრით“ (1 ტიმოთე 5:17). დიახ, უხუცესები, რომლებიც თავიანთი ოჯახებისა და კრების შესანიშნავი გამგებლები არიან, იმსახურებენ ჩვენს სიყვარულსა და პატივისცემას. მართლაც, ისინი ჩვენთვის ძვირფასნი უნდა იყვნენ (ფილიპელთა 2:29, აქ).