ახ. წ. 32 წელი იწურება. უკვე დაახლოებით სამი წელია, რაც იესო მოინათლა. ის და მისი მოწაფეები ცოტა ხნის წინ კარვობის დღესასწაულის აღსანიშნავად იერუსალიმში იყვნენ ჩასულები და შესაძლოა ახლაც იერუსალიმის მახლობლად არიან (ლუკა 10:38; იოანე 11:1). იესო თავისი მსახურების ბოლო ექვსი თვის უმეტეს ნაწილს იუდეაში და მდინარე იორდანის გაღმა, პერეაში ატარებს. სასიხარულო ცნობა აქაც უნდა გაიგოს ხალხმა.

დაახლოებით 2 წლით ადრე, ახ. წ. 30 წლის პასექის დღესასწაულის აღნიშვნის შემდეგ, იესომ რამდენიმე თვე იუდეაში იქადაგა; გზად მას სამარიის გავლა მოუწია. შემდეგ კი, ახ. წ. 31 წელს, დაახლოებით პასექის დღესასწაულის დროს, იერუსალიმში იუდეველებმა მას მოკვლა დაუპირეს. ამის მერე იესო წელიწად-ნახევარი, ძირითადად, იუდეის ჩრდილოეთით, გალილეაში ქადაგებდა. ამ ხნის მანძილზე მას კიდევ ბევრი გაჰყვა. გალილეაში იესომ მოციქულები მოამზადა და შემდეგ საქადაგებლად გაგზავნა. მან ასეთი მითითება მისცა მათ: «იარეთ და იქადაგეთ: „მოახლოვდა ზეციერი სამეფო“» (მათე 10:5—7). ახლა კი იესო იუდეაში უწევს ხელმძღვანელობას ფართომასშტაბიან სამქადაგებლო საქმიანობას.

ამისთვის იგი 70 მოწაფეს ირჩევს და შემდეგ ორ-ორად გზავნის. ამგვარად, ამ მხარეში, სადაც „სამკალი მართლაც ბევრია, მუშები კი ცოტანი არიან“, 35 წყვილისგან შემდგარი სამეფოს მქადაგებელთა ჯგუფი მზადაა მსახურებისთვის (ლუკა 10:2). მათ იმ ადგილებში უნდა იქადაგონ, სადაც მოგვიანებით იესო თავად აპირებს ქადაგებას. ისინი განკურნავენ სნეულებს და იმ ცნობას გაავრცელებენ, რა ცნობასაც იესო აცხადებს.

მოწაფეებმა ხალხს სინაგოგებში კი არა, იესოს მითითებისამებრ, სახლებში უნდა უქადაგონ. იესო არიგებს მათ: «სახლში შესვლისას თქვით: „მშვიდობა ამ სახლს“. თუ იქნება იქ მშვიდობის მეგობარი, თქვენი მშვიდობა მასთან დარჩება». რის შესახებ უნდა იქადაგონ მათ? იესო ეუბნება, „უთხარით ყველას, ღვთის სამეფო მოგიახლოვდათ-თქო“ (ლუკა 10:5—9).

იესო 70 მოწაფეს ისეთივე მითითებებს აძლევს, როგორიც 12 მოციქულს მისცა, როცა დაახლოებით ერთი წლით ადრე საქადაგებლად გაგზავნა. იგი აფრთხილებს მათ, რომ ყველა არ მიიღებს. თუმცა მათი მონდომება უკვალოდ არ ჩაივლის და მათი ქადაგების შედეგად ბევრი ის ადამიანი, ვინც განწყობილია ჭეშმარიტების მოსასმენად, მზად იქნება, ცოტა ხნის შემდეგ მათთან მისულ მოძღვარს მთელი გულით შეეგებოს და ისწავლოს მისგან.

მალე 35 წყვილისგან შემდგარი სამეფოს მახარობელთა ჯგუფი იესოსთან ბრუნდება. ისინი სიხარულით ამცნობენ თავიანთ მოძღვარს: „უფალო, შენი სახელის ხსენებაზე დემონებიც კი გვემორჩილებიან“. ეს ამბავი ძალიან ახარებს იესოს. იგი ეუბნება მათ: „დავინახე, სატანა ელვასავით ჩამოვარდა ციდან. ძალაუფლება მოგეცით, რომ ფეხით გათელოთ გველები და მორიელები“ (ლუკა 10:17—19).

ამ სიტყვებით იესო თავის მიმდევრებს არწმუნებს, რომ ისინი შეძლებენ დასძლიონ ბოროტება, ანუ სიმბოლური გაგებით ფეხით გათელონ გველები და მორიელები. მეტიც, მათ იოტისოდენა ეჭვიც კი არ უნდა შეეპაროთ, რომ მომავალში სატანა გადმოგდებული იქნება ზეციდან. იესო აგრეთვე უჩვენებს თავის 70 მოწაფეს, თუ რა არის საბოლოო ჯამში ყველაზე მნიშვნელოვანი: „ის კი ნუ გიხარიათ, რომ სულები გემორჩილებიან, არამედ ის გიხაროდეთ, რომ თქვენი სახელები ზეცაში ჩაიწერა“ (ლუკა 10:20).

იესოს სიხარულს საზღვარი არა აქვს; იგი სახალხოდ განადიდებს მამას, რომ ამ თავმდაბალ მსახურებს ასეთი დიდებული საქმეების შესასრულებლად იყენებს. შემდეგ ბრუნდება მოწაფეებისკენ და ეუბნება: „ბედნიერნი არიან ისინი, რომელთა თვალებიც იმას ხედავენ, რასაც თქვენ ხედავთ, რადგან გეუბნებით: ბევრ წინასწარმეტყველსა და მეფეს სურდა ეხილა ის, რასაც თქვენ ხედავთ, და მოესმინა ის, რასაც თქვენ ისმენთ, მაგრამ არ უხილავთ და არ მოუსმენიათ“ (ლუკა 10:23, 24).

იესო ჯერ კიდევ იერუსალიმის მახლობლადაა, როცა რამდენიმე იუდეველი მიდის მასთან. ზოგ მათგანს სურს, ისწავლოს მისგან, ზოგს კი, უბრალოდ, მისი გამოცდა უნდა. ერთ-ერთი კანონის მცოდნე იუდეველი ეკითხება იესოს: „მოძღვარო, რა უნდა გავაკეთო, რომ მარადიული სიცოცხლე დავიმკვიდრო?“ (ლუკა 10:25).

იესო ხვდება, რომ ეს კაცი მხოლოდ მეტის გაგების მიზნით არ უსვამს ამ კითხვას. როგორც ჩანს, მას სურს, ისეთი რამ ათქმევინოს იესოს, რაც იუდეველების გაღიზიანებას გამოიწვევს. იესო ხედავს, რომ ამ კაცს უკვე აქვს ამ საკითხზე ჩამოყალიბებული აზრი. ამიტომ გონივრულად უდგება მას და ისე წარმართავს საუბარს, რომ თვითონ ამ კაცს უწევს იმის თქმა, სინამდვილეში თავად რას ფიქრობს ამ საკითხზე.

იესო ეკითხება: „კანონში რა წერია? რას კითხულობ?“. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ეს კაცი კანონში კარგადაა ჩახედული, ამიტომ სწორედ კანონის საფუძველზე სცემს იესოს პასუხს. იგი ციტირებს იმ სიტყვებს, რომელიც კანონის 6:5-სა და ლევიანების 19:18-შია ჩაწერილი: «„გიყვარდეს იეჰოვა, შენი ღმერთი, მთელი გულით, მთელი სულით, მთელი ძალითა და მთელი გონებით“ და „გიყვარდეს მოყვასი საკუთარი თავივით“» (ლუკა 10:26, 27). სწორად სცემს ეს კაცი პასუხს?

იესო ეუბნება მას: „სწორია. ასე მოიქეცი და სიცოცხლეს მიიღებ“. საინტერესოა, მთავრდება კი ამით საუბარი. კაცს ასეთი პასუხი არ აკმაყოფილებს. სინამდვილეში ის „თავის გამართლებას“ ცდილობს და უნდა, დაამტკიცოს, რომ სწორი ხედვა აქვს და სხვებს სამართლიანად ექცევა. ამიტომ იესოს ეკითხება: „კი მაგრამ, ვინ არის ჩემი მოყვასი?“ (ლუკა 10:28, 29). ეს, თითქოსდა, მარტივი კითხვა საკმაოდ ღრმა მნიშვნელობისაა.

იუდეველების აზრით, მოყვასი მხოლოდ ის არის, ვინც იუდაურ ადათ-წესებს იცავს; ერთი შეხედვით, ისე ჩანს, რომ ლევიანების 19:18 ამ შეხედულებას უჭერს მხარს. სინამდვილეში ნებისმიერ იუდეველს შეეძლო დაეწყო იმის მტკიცება, რომ არაიუდეველთან ურთიერთობა კანონის დარღვევა იყო (საქმეები 10:28). ამიტომ ეს კაცი და შესაძლოა იესოს ზოგი მოწაფეც კი საკუთარ თავს მართლებად მიიჩნევენ იმის გამო, რომ იუდეველების მიმართ სიკეთეს ავლენენ. ამავდროულად ფიქრობენ, რომ უფლება აქვთ, არ გაუკეთონ სიკეთე არაიუდეველებს, რადგან მათ არ მიიჩნევენ თავიანთ მოყვასად.

როგორ უსწორებს იესო ამ კაცს თვალსაზრისს ისე, რომ არც მისი და არც სხვა იუდეველების გულისწყრომა არ გამოიწვიოს? ის ერთ იგავს ჰყვება: „ერთი კაცი იერუსალიმიდან იერიხონში მიდიოდა და ყაჩაღებს ჩაუვარდა ხელში. ტანსაცმელი გახადეს, სცემეს, წავიდნენ და ცოცხალმკვდარი დატოვეს“. შემდეგ იესო განაგრძობს: „შემთხვევით იმ გზაზე ერთმა მღვდელმა ჩაიარა, დაინახა იგი და გზის მეორე მხარეს გადავიდა. იმ ადგილას ლევიანმაც ჩაიარა და, როცა დაინახა, ისიც გზის მეორე მხარეს გადავიდა. მაგრამ გზად მიმავალმა ერთმა სამარიელმა დაინახა იგი და გული დაეწვა“ (ლუკა 10:30—33).

კაცმა, რომელსაც იესო ამ შემთხვევას უყვება, ეჭვგარეშეა, იცის, რომ ბევრი მღვდელი და ზოგი ის ლევიანი, რომლებიც ტაძარში სხვადასხვა საქმეს ასრულებენ, იერიხონში ცხოვრობენ. ტაძრიდან სახლში დასაბრუნებლად მათ დაახლოებით 23 კილომეტრის გავლა უწევთ. ეს გზა საკმაოდ სახიფათოა, რადგან შეიძლება ყაჩაღები დაესხან თავს. ნუთუ არაფერს იღონებს ამ გზაზე მიმავალი მღვდელი ან ლევიანი, თუ გასაჭირში მყოფ იუდეველს დაინახავს? იესოს მონათხრობიდან ჩანს, რომ ისინი ასე არ იქცევიან და გასაჭირში მყოფ კაცს მხოლოდ სამარიელი ეხმარება, იმ ხალხის წარმომადგენელი, რომლებიც სძულთ იუდეველებს (იოანე 8:48).

რას აკეთებს სამარიელი ამ კაცის დასახმარებლად? იესო განაგრძობს თხრობას: „მივიდა, ჭრილობები შეუხვია, ზეთი და ღვინო დაასხა, თავის პირუტყვზე შესვა ის კაცი, სასტუმროში მიიყვანა და მოუარა. მეორე დღეს ამოიღო ორი დინარი, სასტუმროს პატრონს მისცა და უთხრა: ამ კაცს მიმიხედე და თუ მეტი დაგეხარჯება, რომ დავბრუნდები, გადაგიხდიო“ (ლუკა 10:34, 35).

თხრობის დასასრულს იესო, რომელიც დახელოვნებული მასწავლებელია, კაცს საკმაოდ დამაფიქრებელ კითხვას უსვამს: „როგორ ფიქრობ, რომელია ამ სამიდან ყაჩაღების ხელში ჩავარდნილის მოყვასი?“. როგორც ჩანს, კაცს ეუხერხულება პირდაპირ თქვას, სამარიელიო, ამიტომ ამბობს: „ის, ვინც გულმოწყალება გამოავლინა მის მიმართ“. შემდეგ იესო ისეთი რამისკენ მოუწოდებს კაცს, საიდანაც კარგად ჩანს, სინამდვილეში რის სწავლება სურს მისთვის: „წადი და შენც ასევე მოიქეცი“ (ლუკა 10:36, 37).

სწავლების რა საოცარი მეთოდი გამოიყენა იესომ, ამ დიდებულმა მასწავლებელმა! დაუჯერებდნენ ეს კაცი და სხვა იუდეველები იესოს, თუ პირდაპირ ეტყოდა, რომ არაიუდეველიც მათი მოყვასია? საეჭვოა. მაგრამ იესო მათ ერთ უბრალო შემთხვევას მოუყვა და ისეთი დეტალები მოიხსენია, რაც მათთვის ნამდვილად არ იყო უცხო; ამგვარად პასუხი კითხვაზე — „ვინ არის ჩემი მოყვასი?“, ყველასთვის ნათელი გახდა. ასე რომ, ნამდვილი მოყვასი ისაა, ვინც ისე ავლენს სიყვარულს და სიკეთეს, როგორც ამას წმინდა წერილები გვასწავლის.

იესო სოფელ ბეთანიისკენ იღებს გეზს, რომელიც იერუსალიმიდან დაახლოებით 3 კილომეტრით დაშორებულ ზეთისხილის მთის აღმოსავლეთ ფერდობზეა გაშენებული (იოანე 11:18). ის იქ ლაზარეს დებთან, მართასთან და მარიამთან მიდის სტუმრად. ისინი იესოს მეგობრები არიან, რომლებიც თბილად იღებენ მას.

მართლაც დიდი პატივია მესიის სტუმრობა! მართას მთელი გულით სურს, საუკეთესოდ გაუმასპინძლდეს იესოს, ამიტომ განსაკუთრებულ სამზადისს იწყებს. იმ დროს, როცა მართა სამზარეულოში ფუსფუსებს, მარიამი იესოს ფეხებთან ზის და უსმენს მას. ცოტა ხანში მართა იესოს ეუბნება: „უფალო, ნუთუ შენთვის სულერთია, ჩემმა დამ რომ მე შემომატოვა ყველაფერი? უთხარი, მომეხმაროს“ (ლუკა 10:40).

იმის მაგივრად, რომ მარიამს უსაყვედუროს, იესო მართას ეუბნება, რომ მეტისმეტადაა ყოფითი საზრუნავით მოცული: „მართა, მართა, შენ ბევრ რამეზე წუხხარ და ზრუნავ. საჭირო კი სულ ცოტაა ან მხოლოდ ერთი. მარიამმა უკეთესი აირჩია და არ წაერთმევა მას“ (ლუკა 10:41, 42). იესოს იმის თქმა სურს, რომ აუცილებელი არ არის, ნაირ-ნაირი კერძების მომზადებას დიდი დრო დავუთმოთ; ერთი უბრალო კერძიც სავსებით საკმარისია.

მართას კარგის გაკეთება უნდა. ის სტუმართმოყვარეობას ავლენს. მაგრამ იმდენად ბევრს ფიქრობს საჭმელ-სასმელზე, რომ გაცილებით მნიშვნელოვანს აკლდება — ვერ ისმენს ღვთის ძის ფასდაუდებელ რჩევა-დარიგებებს. იესო აღნიშნავს, რომ მარიამმა ბრძნული არჩევანი გააკეთა და ის აირჩია, რაც მის მარადიულ კეთილდღეობას მოემსახურება. მართლაც ყურადსაღები გაკვეთილია თითოეული ჩვენგანისთვის!

სხვა დროს იესომ სრულიად განსხვავებული, მაგრამ არანაკლებ მნიშვნელოვანი რამ ასწავლა თავის მიმდევრებს. ერთმა მოწაფემ მას ჰკითხა: „უფალო, გვასწავლე ლოცვა, როგორც იოანემ ასწავლა თავის მოწაფეებს“ (ლუკა 11:1). იესომ დაახლოებით წელიწად-ნახევრის წინ მთაზე ქადაგების დროს მათ უკვე ასწავლა, როგორ ელოცათ (მათე 6:9—13). თუმცა ეს მოწაფე შესაძლოა იმ დროს იქ არ იყო, ამიტომ იესო მას მთავარ აზრებს უმეორებს. შემდეგ კი მაგალითი მოჰყავს, საიდანაც კარგად ჩანს, რაოდენ მნიშვნელოვანია დაჟინებით ლოცვა:

„რომელიმე თქვენგანს მეგობარი რომ ჰყავდეს, შუაღამისას მიადგეს მას და უთხრას, მეგობარო, სამი პური მასესხე, მეგობარი მომივიდა ნამგზავრი და არაფერი მაქვს, რომ სუფრა გავუშალოო, მან კი შიგნიდან გამოსძახოს, ნუ მაწუხებ, კარი ჩაკეტილია, ბავშვები ლოგინში მიწვანან, ვერ წამოვდგები, ვერაფერს მოგცემო, გეუბნებით: თუმცა მეგობარია, შეიძლება არ ადგეს და არაფერი მისცეს, მაგრამ თუ დაიჟინებს, უეჭველად ადგება და მისცემს მას ყველაფერს, რაც სჭირდება“ (ლუკა 11:5—8).

იესოს ამით იმის დანახვება არ სურს, რომ ამ მაგალითში მოყვანილი მეგობრის მსგავსად, არც იეჰოვას აქვს სურვილი, თხოვნა შეგვისრულოს. პირიქით, მას იმის ჩვენება უნდა, რომ თუ ასეთი ადამიანიც კი უსრულებს მეგობარს სურვილს, რომელიც დაჟინებით სთხოვს დახმარებას, მით უმეტეს ჩვენი მოსიყვარულე ზეციერი მამა არ დატოვებს უპასუხოდ თავის ერთგულ მსახურთა გულწრფელ ვედრებას! იესო განაგრძობს: „გეუბნებით: ითხოვეთ და მოგეცემათ, ეძებეთ და იპოვით, აკაკუნეთ და გაგეღებათ, რადგან ვინც ითხოვს, იღებს, ვინც ეძებს, პოულობს, და ვინც აკაკუნებს, გაეღება“ (ლუკა 11:9, 10).

შემდეგ იესოს მთავარი აზრის გამოსაკვეთად ასეთი შედარება მოჰყავს: „რომელი მამაა თქვენ შორის, რომ შვილმა თევზი სთხოვოს და თევზის ნაცვლად გველი მისცეს? ან კვერცხი სთხოვოს და მორიელი მიაწოდოს? ამიტომ, თუკი თქვენ, ბოროტები, აძლევთ თქვენს შვილებს იმას, რაც კარგია, მით უმეტეს ზეციერი მამა მისცემს წმინდა სულს მათ, ვინც სთხოვს!“ (ლუკა 11:11—13). რა მანუგეშებელია, რომ ჩვენი მამა მზადაა, მოგვისმინოს და იზრუნოს ჩვენს საჭიროებებზე!