იეჰოვას რისხვის ანთების მიზეზები

4. რომელი სიტყვებით გამოთქვა იეჰოვამ თავისი რისხვა იუდასა და იერუსალიმზე?

⁴ იეჰოვას საფუძვლიანი მიზეზი ჰქონდა, განრისხებულიყო იუდასა და მისი დედაქალაქის, იერუსალიმის წინამძღოლებსა და მკვიდრებზე. თავისი წინასწარმეტყველი სოფონიას მეშვეობით მან გამოაცხადა: „ხელს მოვუღერებ იუდას და იერუსალიმის ყველა მკვიდრს; მოვკვეთ ამ ადგილიდან ბაალის ნატამალს, ქურუმთა სახსენებელს მღვდლებთან ერთად, მათ, ვინც ბანებზე თაყვანს სცემენ ციურ ლაშქარს, ვინც თაყვანს სცემენ და უფალს იფიცავენ [ეფიცებიან, აქ] და თავიანთ მეფეს [მალქამს, აქ] იფიცავენ“ (სოფონია 1:4, 5).

5, 6. ა) როგორი რელიგიური მდგომარეობა იყო იუდაში სოფონიას დროს? ბ) რა მდგომარეობაში იყვნენ იუდას საერო წინამძღოლები და მათი ხელქვეითები?

⁵ იუდას ჩირქი მოეცხო ბაალისადმი თაყვანისმცემლობასთან დაკავშირებული ნაყოფიერების გამომხატველი გადაგვარებული რიტუალების გამო, აგრეთვე დემონური ასტროლოგიისა და წარმართული ღმერთისადმი, მალქამისადმი თაყვანისმცემლობის გამო. თუ მალქამი და მოლოქი ერთი და იგივეა, როგორც ზოგიერთი მიიჩნევს, მაშინ იუდას ცრუ თაყვანისმცემლობა ბავშვების შეწირვის საძაგელ რიტუალს შეიცავდა. ასეთი რელიგიური ჩვეულებები სიბილწე იყო იეჰოვას თვალში (მესამე მეფეთა 11:5, 7; 14:23, 24; მეოთხე მეფეთა 17:16, 17). იუდეველებმა ღმერთის უძლიერესი რისხვა გამოიწვიეს, რადგან კერპთაყვანისმცემლებად ყოფნისას ისინი ჯერ კიდევ იეჰოვას სახელს იფიცავდნენ. ის ვეღარ მოითმენდა ასეთ რელიგიურ უწმინდურობას და გაანადგურებდა კერპთაყვანისმცემელ და განდგომილ მღვდლებს.

⁶ გარდა ამისა, იუდას საერო წინამძღოლები მოღალატეები იყვნენ. მისი მთავრები მტაცებელი ‘მბრდღვინავი ლომებივით’ იყვნენ და მსაჯულები გაუმაძღარ ‘მგლებს’ ჰგავდნენ (სოფონია 3:3). მათი ხელქვეითები დადანაშაულებულნი იყვნენ ‘თავიანთი უფლის სახლის [ბატონების სახლების, აქ] მძლავრობითა და სიცრუით ავსებაში’ (სოფონია 1:9). მატერიალიზმი ფართოდ იყო გავრცელებული. სიმდიდრის მოსახვეჭად მრავალი სარგებლობდა ასეთი მდგომარეობით (სოფონია 1:13).

ეჭვები იეჰოვას დღის შესახებ

7. ‘უფლის დიდი დღის’ დადგომამდე რამდენი ხნით ადრე წინასწარმეტყველებდა სოფონია და რა სულიერ მდგომარეობაში იყო მრავალი იუდეველი?

⁷ როგორც უკვე შევნიშნეთ, სოფონიას დროს გაბატონებული დამღუპველი რელიგიური მდგომარეობა მიუთითებს, რომ მოწმედ და წინასწარმეტყველად სოფონია მსახურობდა ძველი წელთაღრიცხვით დაახლოებით 648 წელს, სანამ მეფე იოშიაჰუ კერპთაყვანისმცემლობის წინააღმდეგ ზომებს მიიღებდა (მეორე ნეშტთა 34:4, 5). ამრიგად, როგორც ჩანს, იუდას სამეფოზე ‘უფლის დიდი დღის’ დატყდომამდე, სოფონია, სულ მცირე, 40 წლით ადრე წინასწარმეტყველებდა. ამ შუალედში მრავალი იუდეველი ეჭვებით იკვებებოდა და უფლისადმი მსახურებისგან ‘განდგომის’ გზას მიჰყვებოდა, რის გამოც გულგრილები ხდებოდნენ. სოფონია ლაპარაკობდა მათ შესახებ, რომლებიც „აღარ ეძიებდნენ უფალს, და აღარ კითხულობდნენ“ მას (სოფონია 1:6). ნათელია, რომ იუდაში ზოგიერთები გულგრილები იყვნენ და არ იწუხებდნენ თავს ღმერთზე ფიქრით.

8, 9. ა) რატომ შეამოწმებდა იეჰოვა ‘მათ, რომლებიც საკუთარ ნალექზე ილექებოდნენ’? ბ) როგორ მიაპყრობდა იეჰოვა ყურადღებას იუდას მოსახლეობასა და მათ საერო და რელიგიურ წინამძღოლებს?

⁸ იეჰოვამ აცნობა ხალხს თავისი განზრახვა, რათა შეემოწმებინა ისინი, რომლებსაც მის ხალხად მოჰქონდათ თავი. მათ შორის, რომლებიც აცხადებდნენ, რომ მისი თაყვანისმცემლები იყვნენ, ის მოძებნიდა ისეთებს, რომლებიც გულში ეჭვობდნენ ღმერთის უნარსა და განზრახვაზე, ჩარეულიყო ადამიანთა საქმეებში. მან გამოაცხადა: „მაშინ იქნება, რომ ლამპარით მოვათვალიერებ იერუსალიმს და მსჯავრს დავდებ საკუთარ საფუარზე გაფუებულთ [მათ, რომლებიც საკუთარ ნალექზე ილექებიან, აქ], გულში რომ ამბობენ: არც კარგს აკეთებს უფალი, არც ცუდსო“ (სოფონია 1:12). გამოთქმა „საკუთარ ნალექზე ილექებიან“ (მითითება ღვინის დაყენებასთან დაკავშირებით) მიუთითებს მათზე, რომლებიც კასრის ძირზე დალექილი ნალექის მსგავსად ჯდებიან და არ სურთ, რომ ადამიანთა საქმეებში ღვთიური მოახლოებული ჩარევის შესახებ რომელიმე განცხადებამ შეაწუხოს ისინი.

⁹ იეჰოვა მთელ ყურადღებას მიაპყრობდა იუდასა და იერუსალიმის მოსახლეობას და მღვდლებს, რომლებმაც მის თაყვანისმცემლობაში კერპთაყვანისმცემლობა შეურიეს. თუ ისინი ფიქრობდნენ, რომ ღამის წყვდიადი და იერუსალიმის კედლები დაიფარავდათ, ის ლამპრებით მოძებნიდა მათ, რომელთა კაშკაშა სინათლეც შეაღწევდა სულიერი სიბნელის ყველა კუთხეში, სადაც არ უნდა დამალულიყვნენ. ის დაარღვევდა რელიგიისადმი მათ გულგრილობას, პირველად, განაჩენის შესახებ შიშის მომგვრელი ცნობებით, შემდეგ კი ამ განაჩენების შესრულებით.

„ახლოს არის იეჰოვას დიდი დღე“

10. როგორ აღწერა სოფონიამ „იეჰოვას დიდი დღე“?

¹⁰ იეჰოვამ შთააგონა სოფონია, გამოეცხადებინა: „ახლოს არის იეჰოვას დიდი დღე, ახლოს არის და მოვა ძალიან მალე. მწარეა ხმა უფლის დღისა“ (სოფონია 1:14, აქ). მართლაც მწარე დღეები ელოდა ყველას — მღვდლებს, მთავრებსა და ხალხს — რომლებმაც არ გაითვალისწინეს გაფრთხილება და წმინდა თაყვანისმცემლობისკენ მობრუნება. განაჩენის შესრულების დღის აღწერისას წინასწარმეტყველება აგრძელებს: „რისხვის დღეა ის დღე, ჭირისა და სიმწრის დღე, ნგრევისა და მოოხრების დღე, სიბნელისა და წყვდიადის დღე, ჯანღისა და ბურუსის დღე, ბუკისა და ყიჟინის დღე ციხე-ქალაქთა და მაღალ კოშკთა წინააღმდეგ“ (სოფონია 1:15, 16).

11, 12. ა) რომელი სამსჯავრო ცნობა იყო გამოცხადებული იერუსალიმის წინააღმდეგ? ბ) დაიცავდა თუ არა იუდეველებს მატერიალური კეთილდღეობა?

¹¹ სულ რაღაც რამდენიმე ათწლეულში ბაბილონის ჯარები შეიჭრებოდნენ იუდაში. იერუსალიმი ვერ გაექცეოდა ამას. მისი დასახლებული და სავაჭრო უბნები აოხრდებოდა. „გაისმება იმ დღეს, ამბობს უფალი, გოდების ხმა თევზთა კარიბჭიდან და მოთქმა საპირისპირო მხრიდან, დიდი უბედურების ამბავი მთაგორებიდან. ივალალეთ, ხეობის [მახთეშის (იერუსალიმის ნაწილი), აქ, სქოლიო] მკვიდრნო, რადგან გადაშენდება ყოველი მოვაჭრე, ამოწყდება ყველა ვერცხლისმტვირთველი“ (სოფონია 1:10, 11).

¹² იმის გამო, რომ არ სწამდათ იეჰოვას დღის მოახლოება, მრავალი იუდეველი ღრმად ჩაითრია შემოსავლიანმა სასპეკულაციო საქმეებმა. მაგრამ ერთგული წინასწარმეტყველის, სოფონიას, მეშვეობით იეჰოვამ იწინასწარმეტყველა, რომ მათი სიმდიდრე ‘განიავდებოდა [გაძარცული იქნებოდა, აქ] და მათი სახლები გაუკაცურდებოდა’. ისინი ვერ დალევდნენ ღვინოს, რომელსაც თვითონ დააყენებდნენ და ‘ვერც ვერცხლი, ვერც ოქრო ვერ იხსნიდა მათ უფლის რისხვის დღეს’ (სოფონია 1:13, 18).

18. ა) როგორ შესრულდა იერუსალიმზე გამოტანილი ღვთიური სამსჯავრო განაჩენი და რატომ? ბ) როგორ შესრულდა სოფონიას წინასწარმეტყველება მოაბსა და ყამონელებზე?

¹⁸ აგრეთვე, მრავალი იუდეველი, რომლებიც იეჰოვას ელოდნენ, მოესწრნენ იუდასა და იერუსალიმისთვის გამოტანილი განაჩენის შესრულებას. იერუსალიმთან დაკავშირებით სოფონიამ იწინასწარმეტყველა: „ვაი გაჯიუტებულს და წაბილწულს, მოძალადე ქალაქს! არაფერს ისმენს, არ შეიგონებს, უფალს არ ესავს, თავის ღმერთს არ ეკარება“ (სოფონია 3:1, 2). თავისი ორგულობის გამო, იერუსალიმი ორჯერ იყო გარშემორტყმული ბაბილონელებით, რომლებმაც საბოლოოდ, ძველი წელთაღრიცხვით 607 წელს, დაიპყრეს და გაანადგურეს ის (მეორე ნეშტთა 36:5, 6, 11–21).