უჯრედი დიდ დროს ახმარს ცილების წარმოქმნას. როგორ ახერხებს ის ამას? პირველ რიგში უჯრედი ქმნის 20 სხვადასხვა სახეობის ძირითად „სამშენებლო მასალას“, რომელსაც ამინომჟავები ეწოდება. ეს „სამშენებლო მასალა“ გადაეცემა (5) რიბოსომებს, რომლებიც ავტომატიზებული დანადგარივით გარკვეული თანმიმდევრობით აერთებს ამინომჟავებს, რათა სათანადო ცილა წარმოიქმნას. როგორც ქარხანა იმართება ცენტრალური კომპიუტერით, უჯრედში მიმდინარე მრავალი პროცესიც იმართება „კომპიუტერული პროგრამით“ ანუ კოდით, რომელსაც (6) დნმ ეწოდება. (7) რიბოსომა დნმ-დან იღებს დეტალური ინსტრუქციის ასლს, რომელი ცილა ააგოს და როგორ.

თვით ცილის შექმნის პროცესიც არანაკლებ საოცარია. თითოეული ცილა უნიკალურ (8) სამგანზომილებიან სტრუქტურად ყალიბდება. სწორედ მისი სტრუქტურა განსაზღვრავს, რა ფუნქციას შეასრულებს ის.b წარმოიდგინეთ მანქანის ამწყობი კონვეიერი. მანქანამ რომ იმუშაოს, მისი თითოეული ნაწილი ერთმანეთთან სწორად უნდა იყოს დაკავშირებული. მსგავსადვე, თუ ცილა არ არის ზუსტად აგებული და არა აქვს შესაბამისი ფორმა, ის სათანადოდ ვერ იმუშავებს; მან შეიძლება დააზიანოს კიდეც უჯრედი.

როგორ მიიკვლევს გზას ცილა თავისი დანიშნულების ადგილამდე? უჯრედის მიერ წარმოქმნილ თითოეულ ცილას თავისი „იარლიყი“ აქვს, რაც ცილის „ზუსტ მისამართზე“ მისვლას უზრუნველყოფს. მიუხედავად იმისა, რომ წუთში ათასობით ცილა წარმოიქმნება, თითოეული მათგანი უშეცდომოდ აღწევს დანიშნულების ადგილს.

რა მნიშვნელობა აქვს ამას ჩვენთვის? უმარტივეს უჯრედში რთული მოლეკულების წარმოქმნა თავისთავად არ ხდება. უჯრედის გარეთ ისინი იშლებიან, უჯრედის შიგნით კი სხვა რთული მოლეკულის დახმარების გარეშე ვერ მრავლდებიან. მაგალითად, ენერგიის მატარებელი სპეციალური მოლეკულის, ადენოზინტრიფოსფატის (ატფ) წარმოსაქმნელად აუცილებელია ფერმენტები, თავის მხრივ ვერც ფერმენტები წარმოიქმნებიან ატფ-ს ენერგიის გარეშე. ანალოგიურად, დნმ-ის (მომდევნო ნაწილში იქნება განხილული) გარეშე ფერმენტები ვერ წარმოიქმნება, მაგრამ ვერც დნმ იარსებებს ფერმენტების გარეშე. სხვა ცილების შექმნაზე უჯრედია პასუხისმგებელი, მაგრამ ამავე დროს არც უჯრედს შეუძლია არსებობა ცილების გარეშე.c