რა არის შენი სიცოცხლის მიზანი?

„ვიფიქრე. . . გონებას სიბრძნით ეფხიზლა. . . ვიდრე ვნახავდი, რა სიკეთეა კაცთათვის. . . სანამ ცოცხლობენ“ (ეკლესიასტე 2:3).

1, 2. რატომ არ არის შეცდომა საკუთარი თავით გონივრული დაინტერესება?

შენ საკუთარი თავით ხარ დაინტერესებული, ხომ ასეა? ეს ბუნებრივია. ამიტომაც ყოველდღიურად ვიკვებებით, როცა ვიღლებით ვიძინებთ და გვიხარია მეგობრებთან და ახლობლებთან ყოფნა. დროდადრო ვთამაშობთ, ვცურავთ ან სხვა სასიამოვნო საქმიანობით ვართ დაკავებული, რაც ჩვენი თავისადმი გაწონასწორებულ ინტერესს გამოხატავს.

² საკუთარი თავით ასეთი დაინტერესება თანხმობაშია იმასთან, რაც სოლომონმა ღვთის შთაგონებით დაწერა: „კაცისათვის არაფერია იმაზე კარგი, რომ ჭამოს, სვას და დატკბეს თავისი ნაღვაწით“. შემდეგ კი გამოცდილების საფუძველზე განაგრძო: „ეს გამოვცადე, რადგან ესეც ღმერთის ხელთაა. ვინ ჭამს ანუ სვამს, ან განცხრომას ვინ მიეცემა მის გარეშე?“ (ეკლესიასტე 2:24, 25).

3. რომელი რთული კითხვებია მრავალი პიროვნებისთვის უპასუხოდ დარჩენილი?

³ მაგრამ ნათელია, რომ ცხოვრება მხოლოდ ჭამა-სმა, დასვენება და რაღაც სიკეთის კეთება არ არის. ავადმყოფობა, იმედგაცრუება და მღელვარება ადამიანის ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია. და ისე ჩანს, რომ ძალიან დაკავებული ვართ და არ გვცალია, დავფიქრდეთ სიცოცხლის აზრზე. შენც ასე ხომ არ ხარ? ვერმანტ როისტერი, ერთ-ერთი ჟურნალის („The Wall Street Journal“) ყოფილი რედაქტორი, მას შემდეგ, რაც აღნიშნა კაცობრიობის ცოდნისა და ხელოვნების ზრდა, დაწერა: „განსაცვიფრებელია. როდესაც ვფიქრობთ კაცობრიობაზე, მის დილემაზე, სამყაროში მის ადგილზე, იმაზე მეტი არაფერი ვიცით, თუ როდის დაიწყო. ჯერაც უამრავი კითხვა გვაქვს: თუ ვინ ვართ, რატომ ვარსებობთ და საით მივექანებით.“

4. რატომ სურს ყოველ ჩვენგანს უპასუხოს იმ კითხვებს, რაც პირადად შეგვეხება?

⁴ რა პასუხს გასცემდი კითხვებს: ვინ ვართ? რატომ ვართ დედამიწაზე? და საით მივექანებით? წელს, ივლისში მისტერ როიტსერი გარდაიცვალა. როგორ ფიქრობ, იპოვიდა იმ დროისთვის დამაკმაყოფილებელ პასუხს კითხვებზე? უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ, არსებობს თუ არა საშუალება პასუხის საპოვნელად? და როგორ შეუძლია დამაკმაყოფილებელ პასუხებს, თავი უფრო ბედნიერად გაგრძნობინოს და უფრო მეტი აზრი შესძინოს სიცოცხლეს? მოდი ვნახოთ.

გონიერების ძირითადი წყარო

5. რატომ ვართ ვალდებული, ღმერთთან ვეძებოთ გონიერება, როდესაც ვცდილობთ გავიგოთ სიცოცხლის მიზანთან დაკავშირებულ კითხვებზე პასუხი?

⁵ ყველას საკუთარი თვალსაზრისი რომ ჰქონოდა ცხოვრების მიზანზე ან ძალიან ცოტა წარმატება გვექნებოდა, ან საერთოდაც არა, რასაც ცხადად გვიჩვენებს მრავალი ქალისა და მამაკაცის მაგალითი, თვით მათი, რომლებიც საკმაოდ განათლებულები და გამოცდილები იყვნენ. მაგრამ ჩვენ საკუთარი თავის ანაბარა არ ვართ მიტოვებულები. ჩვენი შემოქმედი გვიწვდის დახმარების ხელს. როდესაც ამაზე ფიქრობთ, ნუთუ ჩვენი შემოქმედი არ არის გონიერებისა და სიბრძნის უსაზღვრო წყარო, რომელიც ‘უკუნითი უკუნისამდეა’ და ფლობს სამყაროსა და ისტორიის სრულყოფილ ცოდნას? (ფსალმუნი 89:1, 2). მან შექმნა ადამიანები და დაინახა ადამიანთა ყოველი თავგადასავალი, ასე რომ, სწორედ მასთან უნდა ვეძებოთ გონიერება და არა არასრულყოფილ ადამიანებთან, რომლებსაც გარკვეულ ფარგლებში მოქცეული ცოდნა და გაგება აქვთ (ფსალმუნი 13:1–3; რომაელთა 3:10–12).

6. ა) როგორ მიაწოდა შემოქმედმა ადამიანებს აუცილებელი გონიერება? ბ) რა მხრივ შეეხება ეს სოლომონს?

⁶ მაგრამ ჩვენ არ ველით იმას, რომ შემოქმედი ყურში ჩაგვჩურჩულებს გამოცხადებას სიცოცხლის აზრის შესახებ, მან უკვე მოგვაწოდა გონიერების წყარო — მის მიერ შთაგონებული სიტყვა (ფსალმუნი 31:8; 110:10). წიგნი „ეკლესიასტე“ განსაკუთრებით ამასთან დაკავშირებით არის ფასეული. ღვთის მიერ იყო შთაგონებული მისი მწერალი, ასე რომ, „სოლომონის სიბრძნე აღემატებოდა აღმოსავლელთა მთელს სიბრძნეს“ (მესამე მეფეთა 3:6–12; 4:30–34). ‘სოლომონის სიბრძნემ’ ისე იმოქმედა სტუმრად მისულ მონარქზე, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ადრე ნახევარიც კი არ უთქვამთ მისთვის სოლომონის სიბრძნეზე, აღნიშნა, რომ სოლომონის სიბრძნის მსმენელები ნამდვილად ბედნიერები არიანa (მესამე მეფეთა 10:4–8). ჩვენც შეგვიძლია ვიყოთ გონიერები და ბედნიერები სოლომონის მეშვეობით შემოქმედისგან მოწვდილი ღვთიური სიბძნით.

7. ა) რა დაასკვნა სოლომონმა ცისქვეშეთში ადამიანთა მრავალი საქმიანობის შესახებ? ბ) რა გვიჩვენებს სოლომონის შეფასების რეალურობას?

⁷ ეკლესიასტეში გამოხატულია ღვთისგან ბოძებული სიბრძნე, რომელიც გავლენას ახდენდა სოლომონის გულსა და გონებაზე. დრო, საშუალებები და გონიერება გამოიყენა სოლომონმა, რომ გამოეკვლია ‘ყოველივე, რაც მომხდარა ცისქვეშეთში’. მიხვდა, რომ „ამაო არის ყველაფერი და ქარის დევნა“ და ეს სიტყვები ღვთისგან შთაგონებული შეფასებაა, რომელიც ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, როდესაც სიცოცხლის მიზნის შესახებ ვფიქრობთ (ეკლესიასტე 1:13, 14, 16). სოლომონი გულწრფელი, რეალური ადამიანი იყო. მაგალითად, ღრმად დაუფიქრდი სიტყვებს, რომლებიც ეკლესიასტეს 1:15, 18-შია ჩაწერილი. თქვენთვის ცნობილია, რომ საუკუნეების განმავლობაში ადამიანმა მოსინჯა სხვადასხვანაირი ფორმის ხელისუფლება, ხანდახან გულწრფელადაც ცდილობდა, გადაეწყვიტა პრობლემები და გაეუმჯობესებინა ადამიანთა ცხოვრების პირობები. შესძლეს კი მათ გაესწორებინათ ამ არასრულყოფილ სისტემაში ყველაფერი, რაც „გამრუდებულია“? შესაძლოა შეგიმჩნევია, რომ რაც უფრო მეტი ცოდნა აქვს ადამიანს, მით უფრო მკვეთრად ხედავს, რომ ხანმოკლე სიცოცხლის გამო შეუძლებელია რამეს ბოლომდე გამოსწორება. ასეთი თვალსაზრისი მრავალ პიროვნებაში იმედგაცრუებას იწვევს, მაგრამ აუცილებელი არ არის ჩვენც მათ შორის ვიყოთ.

8. რა ციკლები არსებობს დასაბამიდან?

⁸ მეორე მხარე, რომელიც უნდა განვიხილოთ, არის მუდმივი ციკლები, რომელიც გავლენას ახდენს ჩვენზე, მაგალითად, მზის ამოსვლა და ჩასვლა ან წყლისა და ქარის მოძრაობა. ეს ყოველივე მოსეს, სოლომონის, ნაპოლეონისა და ჩვენი მამა-პაპის დროსაც არსებობდა. ეს ყოველივე კვლავაც იარსებებს. მსგავსად, „თაობა მიდის, თაობა მოდის“ (ეკლესიასტე 1:4–7). ადამიანთა თვალსაზრისით, სულ მცირე ცვლილება მოხდა. ძველი და თანამედროვე დროის ადამიანებს თითქმის ერთნაირი საქმეები, იმედები, მიზანსწრაფვა და ღირსებები აქვთ. თვით იმ შემთხვევაშიც, თუ ადამიანი ადრე ცნობილი იყო ან გამოირჩეოდა სილამაზითა და ნიჭით, სად არის ის დღეს? გარდაიცვალა და, შესაძლოა, მისი სახელიც დავიწყებას მიეცა. ეს არ არის რაღაც უჩვეულო. მრავალმა ადამიანმა საერთოდ არ იცის დიდი პაპიისა და ბებიის სახელი და ვერც მათი დაბადების ადგილს გეტყვის და ვერც იმას, თუ სად არის მათი საფლავები. შენ შესაძლოა ხვდები, თუ რატომ უყურებდა სოლომონი რეალურად ადამიანის ძალისხმევასა და მცდელობებს (ეკლესიასტე 1:9–11).

9. რაში დაგვეხმარება კაცობრიობის მდგომარეობის შესახებ რეალური და გონიერი თვალსაზრისის მიღება?

⁹ იმის ნაცვლად, რომ იმედგაცრუება გვაგრძნობინოს, ღვთისგან შთაგონებული თვალსაზრისი კაცობრიობის საერთო მდგომარეობაზე დადებითი შედეგების მქონეა, აღგვძრავს, მოვერიდოთ მცდარად შეფასებულ მიზნებსა თუ გატაცებებს, რომლებიც მალე აღარც იქნება და დავიწყებასაც მიეცემა. ეს უნდა დაგვეხმაროს, შევაფასოთ, თუ რას ვღებულობთ ცხოვრებისგან და რის გაკეთებას ვცდილობთ. მაგალითისთვის, იმის ნაცვლად, რომ ვიყოთ ასკეტურები, შეგვიძლია ვისიამოვნოთ გაწონასწორებული ჭამა-სმით (ეკლესიასტე 2:24). როგორც შემდეგში დავინახავთ, სოლომონი ძალიან დადებით და ოპტიმისტურ დასკვნებს აკეთებს. მოკლედ, მისი დასკვნები გვიჩვენებს, რომ ძალიან უნდა დავაფასოთ შემოქმედთან ურთიერთობა, რომელსაც შეუძლია დაგვეხმაროს მარადიული ბედნიერებისა და აზრით აღსავსე მომავლის ქონაში. სოლომონი ხაზგასმით აღნიშნავდა: „მოვისმინოთ ყველაფრის თავი და ბოლო: ღვთისა გეშინოდეს და დაიცავი მცნებანი მისნი, რადგან ეს არის კაცის თავი და თავი“ (ეკლესიასტე 12:13).

მიზანი სიცოცხლის ციკლის განხილვისას

10. როგორ შეადარა სოლომონმა ადამიანები ცხოველებს?

¹⁰ ღვთიურ სიბრძნეს, რომელიც ეკლესიასტეში ჩანს, შეუძლია კვლავაც დაგვეხმაროს ჩვენს სიცოცხლეში ჩვენი მიზნის განხილვაში. როგორ? სოლომონი რეალურად ამახვილებდა ყურადღებას სხვა ჭეშმარიტებებზეც, რომლებზეც, შესაძლოა, იშვიათად დავფიქრებულვართ. ერთ-ერთია ადამიანებისა და ცხოველების მსგავსება. იესომ თავისი მიმდევრები შეადარა ცხვრებს, მაგრამ საერთო ჯამში ადამიანებს არ სიამოვნებთ, როდესაც ცხოველებს ადარებენ (იოანე 10:11–16). სოლომონმა წამოჭრა განსაზღვრული ფაქტორები, რომლებიც უტყუარია: „ასე გამოცდის თურმე ღმერთი ადამის ძეთა, რათა დარწმუნდნენ, რომ თავისთავად პირუტყვები არიან მხოლოდ. რადგან კაცის და პირუტყვის ხვედრი ერთია — ერთის სიკვდილი მეორისას ჰგავს. . . კაცი პირუტყვზე ვერაფრით ვერ უპირატესობს, რადგან ყველაფერი ამაოა. . . ყველაფერი მიწისგანაა და ყველაფერი მიწად იქცევა“ (ეკლესიასტე 3:18–20).

11. ა) როგორ შეიძლება აღიწეროს ცხოველის ჩვეულებრივი სიცოცხლის ციკლი? ბ) რას ფიქრობ ასეთ ანალიზთან დაკავშირებით?

¹¹ გაიხსენე ის ცხოველები, რომელთა ყურებაც გსიამოვნებს, მაგალითად ბოცვერი ან კურდღელი (მეორე რჯული 14:7; ფსალმუნი 103:18; იგავნი 30:26). შესაძლოა გახსენდება ციყვი, რომლის სახეობებიც მთელ დედამიწაზე 300-ს აჭარბებს. როგორია მათი სიცოცხლის ციკლი? მას შემდეგ, რაც პატარა იბადება, დედა რამდენიმე კვირა ზრუნავს მასზე. მალე მისი სხეული იფარება ბეწვით და შეუძლია ფუღუროდან გასვლა. შესაძლოა გინახავს, როგორ დახტიან და სწავლობენ საკვების მოგროვებას. მაგრამ, ხშირად, შორიდან ისე ჩანს, რომ თამაშობენ და ლაღობენ სიყმაწვილით. როდესაც დაახლოებით ერთი წლის ხდება, წყვილდება. შემდეგ მათ ერთად უნდა მოიწყონ ფუღურო, იზრუნონ შვილებზე. თუ პოულობენ საკმაო ხილს, თხილსა და მარცვლეულს, ციყვის ოჯახი უფრო კარგად არის გამოკვებილი და ციყვები დროსაც პოულობენ საცხოვრებლის გასაფართოებლად. მაგრამ რამდენიმე წელში ცხოველი ბერდება, უფრო ხშირად აქვს უბედური შემთხვევები და ხშირად ავადმყოფობს. დაახლოებით ათი წლის შემდეგ კვდება. ძალიან მცირე სხვაობები არსებობს ციყვების სხვადასხვა ჯიშს შორის, მაგრამ, საერთო ჯამში, ეს მაინც მათი სიცოცხლის ციკლია.

12. ა) რეალურად რომ ითქვას, რატომ ჰგავს მრავალი ადამიანის სიცოცხლის ციკლი ჩვეულებრივი ცხოველის ცხოვრებას? ბ) რა შეიძლება ვიფიქროთ, თუ კიდევ ვნახავთ იმ ცხოველს, რომელიც გაგვახსენდა?

¹² მრავალი ადამიანი ეთანხმება ცხოველების ამ ციკლს და ფიქრობს, რომ ციყვს გონივრული მიზანი არ ამოქმედებს ცხოვრებაში. მაგრამ მრავალი ადამიანის სიცოცხლე ძალიანაც არ განსხვავდება ამ ცხოველების სიცოცხლისგან, ნუთუ ასე არ არის? ადამიანებიც იბადებიან და ახალშობილ პატარებზე ზრუნავენ. ისინი ბავშვობისას ჭამენ, იზრდებიან და თამაშობენ. მას შემდეგ, რაც მოზარდები ხდებიან, მალევე ნახულობენ წყვილს და ეძებენ საცხოვრებელ ადგილს და საკვებით უზრუნველსაყოფ საშუალებებს. თუ წარმატებებს აღწევენ, კარგად გამოკვებილები ხდებიან და მათი საცხოვრებელიც (ბუდეც) ფართოვდება, სადაც თავიანთ შვილებს გაზრდიან. მაგრამ ათწლეულები სწრაფად მიქრის და ისინიც ბერდებიან. თუ ადრე არა, შესაძლოა მოკვდებიან მაშინ, როდესაც გადასცდებიან 70 ან 80 წელს, რომელიც სავსე იყო ‘ტანჯვითა და უსამართლობით’ (ფსალმუნი 89:9, 10, 12). შესაძლოა ეს რეალური ფაქტები გაგახსენდება, როდესაც კვლავ ნახავ ციყვს (ან ნებისმიერ ცხოველს, რომელიც გაგახსენდა).

13. რა შედეგია გარდაუვალი როგორც ცხოველისთვის, ასევე ადამიანისთვის?

¹³ შესაძლოა მიხვდით, თუ რატომ შეადარა სოლომონმა ადამიანები ცხოველებს. ის წერდა: „ყოველივეს თავის დრო აქვს. . . ჟამი შობისა და ჟამი სიკვდილისა“. ეს უკანასკნელი, რაც მოგვიანებით გარდაუვალია, სიკვდილი, ადამიანისთვისაც ისეთივეა, როგორც ცხოველისთვის, „რადგან ერთის სიკვდილი მეორისას ჰგავს“. შემდეგ აგრძელებს: „ყველაფერი მიწისგანაა და ყველაფერი მიწად იქცევა“ (ეკლესიასტე 3:1, 2, 19, 20).

14. როგორ ცდილობს ზოგი ადამიანი ჩვეულებრივი ცხოვრების ციკლის შეცვლას და რა შედეგებით?

¹⁴ ჩვენ არ უნდა განვიხილოთ ეს რეალური შეფასება უარყოფითი თვალსაზრისით. ჭეშმარიტებას წარმოადგენს, რომ ზოგი მდგომარეობის შეცვლას ცდილობს, მაგალითად დამატებითი სამუშაოთი, რომ გაიუმჯობესონ მატერიალური მდგომარეობა იმასთან შედარებით, რაც მშობლებს ჰქონდათ. ისინი, შესაძლოა, უფრო მეტ დროს უთმობენ განათლების მიღებას, რომ საკუთარი თავისთვის უზრუნველყონ ცხოვრების უფრო მაღალი სტანდარტები იმ დროს, როდესაც ცდილობენ გაიფართოვონ ცხოვრების შესახებ წარმოდგენა. ან, შესაძლოა, ყურადღებას ამახვილებენ ვარჯიშზე ან დიეტის რეჟიმზე, რომ უფრო უკეთესი ჯანმრთელობა ჰქონდეთ და ცოტათი მაინც გაიხანგრძლივონ სიცოცხლე. და ამ ძალისხმევას, შესაძლოა, კარგი შედეგებიც აქვს. მაგრამ ვის შეუძლია დაამტკიცოს, რომ ასეთი ძალისხმევა აუცილებლად წარმატებული იქნება? იმ შემთხვევაშიც კი, თუ წარმატებულია, რამდენ ხანს გრძელდება წარმატება?

15. რა გულწრფელი შეფასება არის საფუძვლიანი მრავალი ადამიანის სიცოცხლის შესახებ?

¹⁵ სოლომონმა დასვა კითხვა: „ბევრი რამეა, ამაოებას რომ ამრავლებს; რა უპირატესობა აქვს კაცს? რადგან ვინ უწყის, რა არის კარგი კაცისთვის მის ამაო წუთისოფელში, რომელსაც აჩრდილივით ატარებს? ვინ აუწყებს კაცს, რა მოხდება მის შემდეგ მზის ქვეშ“ (ეკლესიასტე 6:11, 12). რადგანაც სიკვდილი ძალიან მალე უღებს ბოლოს ადამიანის ძალისხმევებს, ნამდვილად ღირს თუ არა უპირატესობის მინიჭება უფრო მეტი მატერიალური ნივთების მოპოვებისთვის ბრძოლის ან ძალიან დიდხანს განათლების მიღებისთვის, რომ უფრო მეტი ქონება დააგროვო? და რადგანაც სიცოცხლე ასე პატარაა, ლანდივით მიიპარება, მრავალი იმ დასკვნამდე მიდის, რომ არ არის საკმარისი დრო იმისთვის, რომ შეცვალო კურსი და სხვა ადამიანის მიზანს მოახმარო ძალისხმევა, იმ დროს, როდესაც ისინი გრძნობენ, რომ მიზანს ვერ აღწევენ; არც ის იცის ადამიანმა დარწმუნებით, თუ რა დაემართება შვილებს „მის შემდეგ“.

დროა, მოვიპოვოთ კარგი სახელი

16. ა) რის კეთება შეგვიძლია ცხოველებისგან განსხვავებით? ბ) კიდევ რომელმა ჭეშმარიტებამ უნდა მოახდინოს ჩვენს აზროვნებაზე გავლენა?

¹⁶ ცხოველებისგან განსხვავებით, ჩვენ, ადამიანებს, გვაქვს იმის უნარი, რომ დავფიქრდეთ: „რა არის ჩემი არსებობის აზრი? მხოლოდ სიცოცხლის მუდმივი ციკლია დაბადებიდან სიკვდილამდე?“ ამასთან დაკავშირებით გვახსენდება სოლომონის სიტყვების ჭეშმარიტება, რაც ადამიანისა და ცხოველის შესახებ თქვა: „ყველაფერი მიწას უბრუნდება“. ნუთუ ეს იმას ნიშნავს, რომ სიკვდილი საბოლოოდ ასრულებს პიროვნების არსებობას? ბიბლია გვიჩვენებს, რომ ადამიანს არა აქვს უკვდავი სული, რომელიც სხეულის სიკვდილის შემდეგ ცოცხლობს. ადამიანები თვითონვე წარმოადგენენ სულებს და ცოდვილი სული კვდება (ეზეკიელი 18:4, 20). სოლომონმა გონივრულად აღნიშნა: „ცოცხალმა იცის, რომ მოკვდება; მკვდრებმა კი არაფერი იციან და აღარც საზღაური მიეზღვებათ, რადგან მათი ხსოვნა დავიწყებას მიეცა. რისი კეთების ძალაც შესწევს შენს ხელებს, აკეთე; რადგან არც საქმე, არც საფიქრალი, ცოდნა, ან სიბრძნე არ გაგყვება შავეთში, სადაც მიდიხარ“ (ეკლესიასტე 9:5, 10).

17. რა უნდა აგვაწონ-დაგვაწონინოს ეკლესიასტეს 7:1, 2-მა?

¹⁷ ამ გარდაუვალი ფაქტის გამო გადახედე შემდეგ სიტყვებს: „კარგი სახელი სჯობს ძვირფას ნელსაცხებელს, დღე სიკვდილისა — გაჩენის დღეს. ტირილში წასვლა სჯობს ლხინში წასვლას, რადგან იქ არის ბოლო კაცისა; ცოცხალმა კაცმა ეს ყურად იღოს“ (ეკლესიასტე 7:1, 2). ჩვენ უნდა დავეთანხმოთ, რომ სიკვდილი არის „ბოლო კაცისა“. ძეხორციელს არ დაულევია ისეთი ელექსირი, არ მიუღია ისეთი ვიტამინების ნარევი, არ დაუცავს ისეთი დიეტა და არ უვარჯიშია ისე, რომ მარადიულად ეცოცხლა. და როგორც წესი, სიკვდილის შემდეგ მათი „ხსოვნა დავიწყებას მიეცა“. ასე რომ, რატომ სჯობია ‘კარგი სახელი ძვირფას ნელსაცხებელს და დღე სიკვდილისა — გაჩენის დღეს’?

18. რატომ შეგვიძლია ვიყოთ დარწმუნებული, რომ სოლომონს სწამდა აღდგომის?

¹⁸ როგორც აღნიშნული იყო, სოლომონი რეალურად უყურებდა ყველაფერს. მან იცოდა, რომ მის წინაპრებს: აბრაამს, ისაკსა და იაკობს, რასაკვირველია, კარგი სახელი ჰქონდათ შემოქმედის წინაშე. იეჰოვა კარგად იცნობდა აბრაამს და აღუთქვა, რომ აკურთხებდა მას და მის თესლს (დაბადება 18:18, 19; 22:17). დიახ, აბრაამს კარგი სახელი ჰქონდა ღვთის წინაშე, ის ღვთის მეგობარი გახდა (მეორე ნეშტთა 20:7; ესაია 41:8; იაკობი 2:23). აბრაამმა იცოდა, რომ მისი სიცოცხლე და მისი ძის სიცოცხლე სიკვდილ-სიცოცხლის მუდმივ ციკლს არ ეკუთვნოდა. მან იცოდა, რომ ამაზე მეტი არსებობდა. მათ ჰქონდათ მტკიცე იმედი, რომ კვლავ იცოცხლებდნენ არა უკვდავი სულით, არამედ აღდგომით. აბრაამი დარწმუნებული იყო, რომ „ღმერთს [ისაკის] მკვდრეთით აღდგენის ძალაც შესწევს“ (ებრაელთა 11:17–19).

19. რა გონიერება შეგვიძლია შევიძინოთ იობისგან ეკლესიასტეს 7:1-ის მნიშვნელობასთან დაკავშირებით?

¹⁹ ეს არის სწორედ ის მთავარი პუნქტი, რომელიც გვაგებინებს, თუ რატომ ‘სჯობს კარგი სახელი ძვირფას ნელსაცხებელს, დღე სიკვდილისა — გაჩენის დღეს’. სოლომონი, მასზე ადრე მცხოვრები იობის მსგავსად, დარწმუნებული იყო, რომ მას, ვინც ადამიანი შექმნა, მისი აღდგენის ძალაც შესწევს. მას შეუძლია გააცოცხლოს ის ადამიანი, რომელიც მოკვდა (იობი 14:7–14). ერთგული იობი ამბობდა: „დამიძახებდი [იეჰოვა] და მეც ხმას გაგცემდი, შენ ხელთა ქმნილება მოგენატრებოდა“ (იობი 14:15). დაუფიქრდი! ერთგული მსახურები, რომლებიც მოკვდნენ, იეჰოვას ‘ენატრება’ („შენ ხელთა ქმნილების ნახვას კიდევ ისურვებდი“ „იერუსალიმის ბიბლია“ [The Jerusalem Bible]). იესო ქრისტეს სიცოცხლის მსხვერპლად გაღების საფუძველზე შემოქმედს ადამიანების მკვდრეთით აღდგენა შეუძლია (იოანე 3:16; საქმეები 24:15). ნათელია, რომ ადამიანებს შეუძლიათ განსხვავდებოდნენ უბრალო მოკვდავი ცხოველებისგან.

20. ა) როდის არის სიკვდილის დღე დაბადების დღეზე უკეთესი? ბ) როგორი გავლენა უნდა მოეხდინა ლაზარეს აღდგომას მრავალ ადამიანზე?

²⁰ ეს ნიშნავს, რომ სიკვდილის დღე დაბადების დღეზე უკეთესია, იმ შემთხვევაში თუ პიროვნებამ კარგი სახელი მოიპოვა იეჰოვას წინაშე, რომელსაც შეუძლია იმ ერთგული ადამიანების აღდგენა, რომლებიც გარდაიცვალნენ. უფრო დიდმა სოლომონმა, იესო ქრისტემ, დაამტკიცა ეს. მაგალითად, მან სიცოცხლე დაუბრუნა ერთგულ ადამიანს, ლაზარეს (ლუკა 11:31; იოანე 11:1–44). ალბათ, წარმოგიდგენია, მრავალ ადამიანზე, რომლებიც ლაზარეს გაცოცხლების მოწმენი იყვნენ, რა დიდ შთაბეჭდილებას მოახდენდა მომხდარი და როგორ ირწმუნებდნენ ღვთის ძეს (იოანე 11:45). ნუთუ გგონია, რომ მათ არ ჰქონდათ სიცოცხლის მიზანი, არავითარი წარმოდგენა არ ჰქონდათ ვინ იყვნენ და საით მიდიოდნენ? პირიქით, მათ შეეძლოთ დაენახათ, რომ არ არიან ცხოველები, რომლებიც იბადებიან, ცხოვრობენ და კვდებიან. იმ ადამიანების სიცოცხლის მიზანი პირდაპირ და მტკიცედ უკავშირდებოდა იესოს მამისა და მისი ნების შესახებ შემეცნებას. რა შეიძლება ითქვას შენზე? დაგეხმარა თუ არა ეს განხილვა უფრო მეტის ნათლად დანახვაში, თუ როგორ შეიძლება და როგორ უნდა ჰქონდეს შენს სიცოცხლეს ნამდვილი მიზანი?

21. კიდევ რომელი მხარე უნდა განვიხილოთ სიცოცხლის აზრის პოვნასთან დაკავშირებით?

²¹ მაგრამ სიცოცხლის ნამდვილი და აზრით აღსავსე მიზნის ქონა მხოლოდ სიკვდილსა და შემდეგ სიცოცხლის მნიშვნელობაზე ფიქრით არ შემოიფარგლება. ეს შეეხება იმას, თუ როგორ ვეპყრობით ჩვენს სიცოცხლეს ყოველდღიურად. სოლომონმა ამას ნათელი მოჰფინა „ეკლესიასტეში“, რასაც შემდეგ სტატიაში დავინახავთ.

„კაცის თავი და თავი“

„ღვთისა გეშინოდეს და დაიცავი მცნებანი მისნი, რადგან ეს არის კაცის თავი და თავი“ (ეკლესიასტე 12:13).

1, 2. რატომ არის სათანადო ღვთისადმი ჩვენი ვალდებულების განხილვა?

„რას ითხოვს შენგან უფალი?“ — ეს კითხვა დასვა ძველი დროის წინასწარმეტყველმა. შემდეგ დააკონკრეტა, თუ რას ითხოვდა იეჰოვა: სიმართლის ქმნას, წყალობის სიყვარულს, მოწიწებით სიარულს უფლის წინაშე (მიქა 6:8).

² დღეს, ინდივიდუალურობისა და დამოუკიდებლობის ჟამს, მრავალი ვერ ურიგდება იმ აზრს, რომ ღმერთი რაღაც მოთხოვნებს უყენებს მათ. მათ არ სურთ საკუთარ თავზე რამე ვალდებულების აღება. მაგრამ რა დასკვნამდე მივიდა სოლომონი? „მოვისმინოთ ყველაფრის თავი და ბოლო: ღვთისა გეშინოდეს და დაიცავი მცნებანი მისნი, რადგან ეს არის კაცის თავი და თავი“ (ეკლესიასტე 12:13).

3. რატომ უნდა დავფიქრდეთ სერიოზულად ეკლესიასტეს წიგნზე?

³ როგორიც არ უნდა იყოს ჩვენი მდგომარეობა და ცხოვრებაზე თვალსაზრისი, ძალიან სასარგებლო იქნება, თუ განვიხილავთ ამ დასკვნის საფუძველს. მეფე სოლომონი, ამ წიგნის ღვთის მიერ შთაგონებული ავტორი, იხილავს ყოველდღიური ცხოვრების ზოგ მნიშვნელოვან მხარეს. ზოგმა შესაძლოა ნაჩქარევად დაასკვნას, რომ მისი ანალიზი არსებითად უარყოფითია. მაგრამ ის მაინც ღვთის მიერ იყო შთაგონებული და შეუძლია დაგვეხმაროს მოქმედებებისა და პრიორიტეტების შეფასებაში და ეს შეფასება დიდ სიხარულს გაგრძნობინებს.

ცხოვრების ძირითადი საზრუნავის პირისპირ

4. რა გამოიკვლია და განიხილა სოლომონმა ეკლესიასტეში?

⁴ სოლომონმა მთელი სიღრმით გამოიკვლია ‘ადამის ძეთა საქმე’. „ვიწყე კვლევა გულმოდგინებით, გონებით განსჯა ყოველივესი, რაიც მომხდარა ცისქვეშეთში“. ‘საქმეში’ სოლომონი მაინცდამაინც სამუშაოს ან მუშაობას არ გულისხმობდა, არამედ მთლიანად იმ სფეროს, რითაც ქალები და მამაკაცები არიან დაკავებული მთელი სიცოცხლის მანძილზე (ეკლესიასტე 1:13). მოდი განვიხილოთ ზოგი ძირითადი საზრუნავი, ანუ საქმე და შემდეგ შევადაროთ ჩვენს საქმიანობასა და პრიორიტეტებს.

5. რა არის ადამიანთა ერთ-ერთი მთავარი საქმიანობა?

⁵ რასაკვირველია, ფული ადამიანთა საქმიანობისა და საზრუნავის ძირითადი წყაროა. ვერავინ იტყვის, რომ სოლომონს, მდიდარი ადამიანის მსგავსად, ბუნდოვანი წარმოდგენა ჰქონდა ფულზე. მას კარგად ესმოდა, რომ ფული საჭიროა; სათანადო სახსრების ქონა უკეთესია, ვიდრე ასკეტური ცხოვრება ან კიდევ სიღარიბე (ეკლესიასტე 7:11, 12). მაგრამ, ალბათ, შეამჩნიე, რომ ფული იმ შესაძლებლობით, რომ მისით რაღაცის ყიდვაა შესაძლებელი შესაძლოა ცხოვრების ძირითადი მიზანი გახდეს — როგორც ღარიბისთვის, ასევე მდიდრისთვისაც.

6. რა შეგვიძლია ვისწავლოთ ფულის შესახებ იესოს ერთ-ერთი იგავიდან და სოლომონის გამოცდილებიდან?

⁶ გაიხსენე იესოს იგავი მდიდარ კაცზე, რომელიც ვერაფრით გაძღა, შრომობდა, რომ უფრო მეტი შეეძინა. ღმერთმა მას უგუნური უწოდა. რატომ? იმიტომ რომ „ადამიანის სიცოცხლე მისი ქონების სიუხვეზე როდია დამოკიდებული“ (ლუკა 12:15–21). სოლომონის გამოცდილება — შესაძლოა უფრო დიდი, ვიდრე ჩვენი — ადასტურებს იესოს სიტყვებს. წაიკითხე ეკლესიასტეს 2:4–9-ში ჩაწერილი სიტყვები. ერთ დროს სოლომონმა გადაწყვიტა სიმდიდრის დაგროვება. მან ააგო დიდებული სახლები და გააშენა წალკოტები. მას შეეძლო ჰყოლოდა და ჰყავდა კიდეც მშვენიერი თანმხლებნი. ნუთუ სიმდიდრემ და სიმდიდრით მინიჭებულმა შესაძლებლობებმა მოუტანა მას დიდი კმაყოფილება, ნამდვილი ღირსების გრძნობა და დაანახა სიცოცხლის აზრი? ის გულწრფელად პასუხობს: „მერმე, როდესაც გადავხედე ყოველივეს, რაც კი შექმნა ჩემმა მარჯვენამ, და ყოველ საქმეს, ჩემს ნამოქმედარს, მივხვდი, ამაო რომ ყოფილა ეს ყველაფერი, ქარისნაბერი, და რომ არ არის სარგებელი ამ მზისქვეშეთში“ (ეკლესიასტე 2:11; 4:8).

7. ა) როგორც გამოცდილება გვიჩვენებს, რა არის ფულის ფასი? ბ) გინახავს თუ არა საკუთარი თვალით ის, რაც ამტკიცებს სოლომონის დასკვნის რეალობას?

⁷ ეს რეალობაა და მრავალისთვის ცხადი. ჭეშმარიტება უნდა აღინიშნოს, რომ უფრო მეტი ფულის ქონა ყველა პრობლემას არ წყვეტს. მან შესაძლოა გადაწყვიტოს ერთი-ორი, მაგალითად, უფრო იოლად შეიძინო საკვები და ტანსაცმელი. მაგრამ ადამიანს ერთ ჯერზე შეუძლია მხოლოდ ერთი ჩასაცმელი ჩაიცვას და ისიამოვნოს განსაზღვრული რაოდენობის საჭმელ-სასმელით. ალბათ, წაგიკითხავთ იმ მდიდარ ადამიანებზე, რომლებიც იტანჯებიან განქორწინებით, ალკოჰოლითა და ნარკოტიკებით ან ნათესავებთან მტრობით. მულტიმილიონერი ჟან ფ. გეტი ამბობდა: „აუცილებელი არ არის რომ ბედნიერება ფულთან იყოს დაკავშირებული. ალბათ, ფული უფრო უბედურებას უკავშირდება“. სოლომონს საფუძველი ჰქონდა, როდესაც ვერცხლის სიყვარული ამაოებას დაუკავშირა. დაუპირისპირე ეს სოლომონის სიტყვებს: „ტკბილია ძილი მშრომელი კაცის, გინდ ცოტა ჭამოს, გინდა ბევრი; ხოლო სიმაძღრე ძილს უფრთხობს მდიდარს“ (ეკლესიასტე 5:10–12).

8. რა მიზეზი არსებობს იმისთვის, რომ ზედმეტად მნიშვნელოვნად არ მივიჩნიოთ ფული?

⁸ ფული და ქონება ვერ გაგრძნობინებს კმაყოფილებას მომავლის საკითხებში. უფრო მეტი ფული და ქონება რომ გქონოდა დამატებითი სანერვიულო გაგიჩნდებოდა, თუ როგორ შეგენახა და არც ის გეცოდინებოდა, თუ ხვალინდელი დღე რას მოგიტანდა. შესაძლებელია თუ არა, რომ სიცოცხლესთან ერთად დაკარგო ყველაფერი? (ეკლესიასტე 5:13–17; 9:11, 12). რადგანაც ფულსა და ქონებას არ მოაქვს კმაყოფილების გრძნობა, ძნელი არ არის იმის დანახვა, თუ რატომ უნდა იდგეს უფრო მაღალ საფეხურზე და რატომ არის უფრო აზრიანი ჩვენი სიცოცხლე, ან საქმიანობა, ვიდრე ფული და ქონება.

ოჯახი, დიდება და ძალაუფლება

9. რატომ ეხება სამართლიანად სოლომონი თავის განხილვაში ოჯახურ ცხოვრებას?

⁹ სოლომონის ანალიზი სიცოცხლის შესახებ ოჯახში საქმიანობის საკითხსაც ეხება. ბიბლია აშუქებს ოჯახურ ცხოვრებას, ეხება ბავშვების ყოლისა და აღზრდის სიხარულს (დაბადება 2:22–24; ფსალმუნი 126:3–5; იგავნი 5:15, 18–20; 6:20; მარკოზი 10:6–9; ეფესელთა 5:22–33). ეს არის ცხოვრების უმთავრესი შტრიხი? როგორც ჩანს, მრავალი ფიქრობს ასე, თუ გადავხედავთ ზოგ კულტურას, რომელიც განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებს ქორწინებას, ბავშვებსა და ოჯახური კავშირის საკითხს. მაგრამ ეკლესიასტეს 6:3 გვიჩვენებს, რომ თვით ასობით ბავშვის ყოლაც არ არის აუცილებელი იმისათვის, რომ კმაყოფილება იგრძნო ცხოვრებაში. წარმოიდგინე, რამდენმა მშობელმა გაიღო მსხვერპლი შვილებისთვის, რომ დასაწყისი კარგი მიეცათ და გაეადვილებინათ მათთვის ცხოვრება. მშობლების დიდსულოვანი მსხვერპლის მიუხედავად, ფაქტია, ჩვენი შემოქმედის მიზანი არ ყოფილა, რომ ჩვენი არსებობის ძირითადი მიზანი მხოლოდ შთამომავლობის გაჩენა ყოფილიყო ცხოველების მსგავსად, რომლებიც გვარის გასაგრძელებლად ინსტიქტურად მრავლდებიან.

10. რატომ არის ამაოება ოჯახზე გადამეტებული ყურადღების გამახვილება?

¹⁰ სოლომონმა გასაგებად გააშუქა ოჯახური ცხოვრების ზოგი რეალური მხარე. მაგალითად, მამაკაცი, შესაძლოა, ყურადღებას ამახვილებს შვილებისა და შვილიშვილების უზრუნველყოფაზე. მაგრამ იქნებიან თუ არა ისინი გონიერნი? უგნურად ხომ არ მოიხმარენ იმას, რაც, მათთვის დააგროვე და მათი უზრუნველყოფის მიზნით დიდი ძალისხმევა მოახმარე? თუ ეს უკანასკნელი ნამდვილად ხდება, რა „ამაოება არის ესეც და უდიდესი ბოროტება“! (ეკლესიასტე 2:18–21; მესამე მეფეთა 12:8; მეორე ნეშტთა 12:1–4, 9).

11, 12. ა) რისკენ სწრაფვაზე ამახვილებს ზოგი ყურადღებას? ბ) რატომ შეიძლება ითქვას, რომ დიდების მაძიებლობა ‘ქარის დევნაა’?

¹¹ მეორე უკიდურესობაა ის, რომ ზოგი ნაკლებ მნიშვნელობას ანიჭებს ჩვეულებრივ ოჯახურ ცხოვრებას, მეორეხარისხოვან ადგილზე აყენებს და ცდილობს დიდების მიღწევასა და სხვებზე ძალაუფლების მოპოვებას. ეს ძირითადად მამაკაცებს შორის გავრცელებული ნაკლია. შეგიმჩნევია თუ არა ასეთი ტენდენცია თანაკლასელებს, თანამშრომლებსა და მეზობლებს შორის? ზოგი უგნურად იბრძვის, რომ სხვებმა შეამჩნიონ, გახდეს „ვინმე“ ან ჰქონდეს სხვების თვალში ავტორიტეტი. მაგრამ ჭეშმარიტად რამდენად მნიშვნელოვანია ეს?

¹² დაფიქრდი, თუ როგორ იბრძვის ზოგი, რომ მცირე თუ დიდი მასშტაბით გახდეს ცნობილი. ჩვენ ამას ვხედავთ სკოლაში, სამეზობლოსა და სხვადასხვა სოციალურ ჯგუფებში. ეს ასევე არის მათი მამოძრავებელი ძალა მათში, რომლებსაც სურთ ცნობილი გახდნენ ხელოვნებაში, გართობასა და პოლიტიკაში. ნუთუ ძირითადად ეს ამაოებას არ წარმოადგენს? სოლომონმა, მართლაც, ზუსტად უწოდა მას „ქარის დევნა“ (ეკლესიასტე 4:4). იმ შემთხვევაშიც კი, როდესაც ბავშვი ცნობილი ხდება ზოგ წრეში, სპორტულ თუ მუსიკალურ ჯგუფში — ან ქალი თუ მამაკაცი კარგ რეპუტაციას აღწევს რომელიმე კომპანიაში ან საზოგადოებაში — რამდენი ადამიანისთვის გახდება სინამდვილეში ცნობილი? ნუთუ ადამიანების უმეტესობამ დედამიწის სხვა კუთხეში (ან თუნდაც იმავე ქვეყანაში) იციან მისი არსებობის შესახებ? თუ მათი ცხოვრება ისე გრძელდება, რომ სავსებით ვერ გრძნობენ, რა მცირე დიდებას მიაღწია ამა თუ იმ ადამიანმა? იგივე შეიძლება ითქვას ძალაუფლებასა თუ თანამდებობაზე, რასაც პიროვნება სამსახურში, ქალაქსა თუ რომელიმე ჯგუფში აღწევს.

13. ა) როგორ გვეხმარება ეკლესიასტეს 9:4, 5 დიდებასა და ძალაუფლებაზე სწორი თვალსაზრისის ქონაში? ბ) რა ფაქტების წინაშე ვდგებით, თუ სიცოცხლე მხოლოდ ისაა, რასაც ვხედავთ? (იხილე სქოლიო).

¹³ როგორია ასეთი დიდების ან ძალაუფლების საბოლოო შედეგი? როდესაც თაობა მიდის და თაობა მოდის, ცნობილი და ძალაუფლების მქონე ადამიანები სცენის მიღმა რჩებიან და დავიწყებას ეძლევიან. ასე ემართებათ მშენებლებს, მუსიკოსებსა და სხვა ხელოვნების მოღვაწეებს, სოციალურ რეფორმატორებსა და სხვა მრავალთ, ასევე, პოლიტიკურ და სამხედრო ლიდერებს. ამ საქმიანობებთან დაკავშირებულ რამდენ პიროვნებას დაასახელებდი, რომლებიც 1 700 წლიდან 1 800 წლამდე ცხოვრობდნენ? სოლომონმა ზუსტად შეაფასა ეს საკითხი, როდესაც თქვა: „ცოცხალი ძაღლი მკვდარი ლომის უმჯობესია. რადგან ცოცხალმა იცის, რომ მოკვდება; მკვდრებმა კი არაფერი იციან. . . რადგან მათი ხსოვნა დავიწყებას მიეცა“ (ეკლესიასტე 9:4, 5). თუ ცხოვრება მხოლოდ ესაა, მაშინ, დიდებისა და ძალაუფლებისთვის ბრძოლა, მართლაც, რომ ამაოებააa.

ჩვენი მიზნები და ვალდებულებები

14. რატომ უნდა დაგვეხმაროს პირადად ეკლესიასტეს წიგნი?

¹⁴ სოლომონმა არ მოიხსენია მრავალი საქმიანობა, მისწრაფება და სიამოვნება, რაც ადამიანის სიცოცხლის მიზანს წარმოადგენს. მაგრამ, რაც მან დაწერა, საკმარისია. მისი წიგნის ეს განხილვა არ უნდა იქნეს ძალიან მკაცრად ან უარყოფითად მიჩნეული, რადგან ჩვენ რეალურად გადავხედეთ ბიბლიის წიგნს, რომელიც ღვთისგან დიდი დაკვირვებით შთაგონებული ნაყოფია ჩვენს სასარგებლოდ. მას შეუძლია დაეხმაროს ყოველ ჩვენგანს, რომ სწორად შევხედოთ ცხოვრებას და იმას, რაც ჩვენს მიზანს წარმოადგენს (ეკლესიასტე 7:2; 2 ტიმოთე 3:16, 17). ეს განსაკუთრებით ჩანს იმ დასკვნაში, რომელიც იეჰოვას დახმარებით სოლომონმა გამოიტანა.

15, 16. ა) როგორი თვალსაზრისი ჰქონდა სოლომონს სიცოცხლით ტკბობასთან დაკავშირებით? ბ) რა სათანადო შეფასება მისცა სოლომონმა სიცოცხლით ტკბობას?

¹⁵ ერთი საკითხი, რომელიც სოლომონმა არაერთხელ წამოაყენა, იყო ის, თუ ჭეშმარიტი ღვთის მსახურები როგორ უნდა პოულობდნენ სიხარულს ღვთის წინაშე მსახურებით. „ვუწყი, რადგან არაფერია კაცისათვის იმაზე კარგი, რომ გაიხაროს და ქმნას სიკეთე, ვიდრეღა ცოცხლობს. თუ კაცსა ვისმე არ აკლდება სასმელ-საჭმელი და შრომისა წილ სიკეთეს ჰპოვებს, ეს მადლია, ღვთის ნაბოძები“ (ეკლესიასტე 2:24; 3:12, 13; 5:18; 8:15). ყურადღება მიაქციე, რომ სოლომონი არ მოუწოდებს ქეიფისკენ; არც იმ თვალსაზრისს იზიარებს, ‘ვჭამოთ, ვსვათ, ვიმხიარულოთ, რადგან ხვალ დავიხოცებით’ (1 კორინთელთა 15:14, 32–34). ის გულისხმობს, რომ ყოველმა ჩვენგანმა სიხარული უნდა იგრძნოს სიამოვნების გაწონასწორებული მიღებით, მაგალითად, ჭამითა და სმით მაშინ, როდესაც „მთელი სიცოცხლე სიკეთეს ვაკეთებთ“. ეს უეჭველია, რომ სიცოცხლის მიზნად ღვთის ნების შესრულებას გვასახვინებს, რომელმაც იცის, თუ რა არის ჭეშმარიტად კარგი (ფსალმუნი 24:8; ეკლესიასტე 9:1; მარკოზი 10:17, 18; რომაელთა 12:2).

¹⁶ სოლომონი წერდა: „წადი, მხიარულად ჭამე შენი პური და გულის სიხარულით სვი შენი ღვინო, რაკი ღმერთმა მოგიწონა ნამოქმედარი“ (ეკლესიასტე 9:7–9). დიახ, ქალი თუ მამაკაცი, რომელსაც ნამდვილად მდიდარი და მიზანდასახული ცხოვრება აქვს, აქტიურია იმ საქმიანობაში, რომელიც იეჰოვასთვის მოსაწონია. ამიტომ მოგვეთხოვება, რომ ყოველთვის გვახსოვდეს ის. რამდენად განსხვავდება ეს ადამიანთა უმრავლესობის თვალსაზრისისგან, რომლებიც ცხოვრებას ადამიანთა მსჯელობის საფუძველზე უყურებენ!

17, 18. ა) როგორ უყურებს მრავალი ცხოვრების რეალობას? ბ) რა შედეგი უნდა გვახსოვდეს ყოველთვის?

¹⁷ მიუხედავად იმისა, რომ ზოგი რელიგია საიქიო ცხოვრების შესახებ ასწავლის, მრავალ ადამიანს სწამს, რომ სააქაო ცხოვრებაა რეალური, რაც დანამდვილებით იციან. შენ, შესაძლოა, იმის მოწმეც ყოფილხარ, თუ როგორ მოქმედებენ ისინი ისე, როგორც სოლომონმა აღწერა: „რაკი სწრაფადვე არ ისჯება ბოროტი საქმე, ამიტომ ბედავს კაცი ბოროტების ჩადენას“ (ეკლესიასტე 8:11). თვით ისინიც, რომელთა გზაც არ გამრუდებულა გახრწნილი საქმეების კეთებით, მაინც ძირითადად დღევანდელი საზრუნავით არიან დაკავებული. ეს ერთ-ერთი მიზეზია, თუ რატომ ხდება ზომაგადასულად მნიშვნელოვანი მათთვის ფული, ქონება, პრესტიჟი, სხვებზე ძალაუფლება, ოჯახი ან კიდევ სხვა ინტერესები. მაგრამ სოლომონს ამ მუხლით არ დაუმთავრებია აზრი. ის აგრძელებს: „ცოდვილმა კაცმა ასჯერაც რომ ჩაიდინოს ბოროტი საქმე, მიეტევება; მე ისიც ვიცი, რომ მიეგებათ მადლი ღვთისმოსავთ, რომელთაც ეშინიათ ღვთისა. არ მიეგებათ მადლი ბოროტეულთ და ლანდივით დღემოკლე იქნება ყველა, ვისაც ღვთისა არ ეშინია“ (ეკლესიასტე 8:12, 13). ნათელია, სოლომონი დარწმუნებული იყო, რომ ყველაფერი ჩვენს სასიკეთოდ შემობრუნდება, თუ ‘ჭეშმარიტი ღვთისა გვეშინია’. სასიკეთოდ, მაგრამ როგორ? პასუხის პოვნა შეგვიძლია იმ შედარებაში, რომელიც სოლომონმა გააკეთა. იეჰოვას შეუძლია დაგვეხმაროს, რომ ‘არ ვიყოთ დღემოკლე’.

¹⁸ მათ, რომლებიც შედარებით ახალგაზრდები არიან, განსაკუთრებით უნდა აწონ-დაწონონ სავსებით სარწმუნო ფაქტი, რომ ყველაფერი სავსებით მათ სასიკეთოდ შებრუნდება, თუ ღვთის მოშიშები იქნებიან. შესაძლოა პირადადაც გინახავს, უსწრაფეს მორბენალს როგორ აბლანდვია ფეხები და დამარცხებულა მარათონში. ძლიერი არმიაც ნადგურდება. გონიერი ბიზნესმენიც შესაძლოა ღატაკდება. და მრავალი სხვა გაურკვევლობა ცხოვრებას ისეთად ხდის, წინასწარ რომ ვერ განსაზღვრავ. მაგრამ სავსებით შეგიძლია დარწმუნებული იყო, რომ ყველაზე ბრძნული და სარწმუნო გზა, დატკბე სიცოცხლით, არის მაშინ, როდესაც ღვთის მორალური კანონებისა და ნების თანახმად აკეთებ სიკეთეს (ეკლესიასტე 9:11). ამაში შედის ბიბლიიდან იმის სწავლა, რაც არის ღვთის ნება, სიცოცხლის ღვთისადმი მიძღვნა და მონათლულ ქრისტიანად გახდომა (მათე 28:19, 20).

19. როგორ შეუძლიათ გამოიყენონ ახალგაზრდებმა თავიანთი სიცოცხლე, მაგრამ რომელია ბრძნული გზა?

¹⁹ შემოქმედი ძალას არ ატანს არც ახალგაზრდებს, არც სხვა პიროვნებებს, რომ მის ხელმძღვანელობას მიჰყვნენ. მათ შეუძლიათ დაეწაფონ განათლებას ან მთელი სიცოცხლე ისწავლონ ადამიანთა სიბრძნით დაწერილი ურიცხვი წიგნი. ეს საბოლოოდ მომაბეზრებელი იქნება მათთვის. ან კიდევ ახალგაზრდებს შეუძლიათ იხელმძღვანელონ არასრულყოფილი გონებით და მიყვნენ იმას, რასაც ხედავენ. ეს, რა თქმა უნდა, მრავალ უსიამოვნებას მოუტანს და გატარებული სიცოცხლეც ამაოება იქნება (ეკლესიასტე 11:9–12:12; 1 იოანე 2:15–17). ასე რომ, სოლომონი ნათლად მოუწოდებს ახალგაზრდებს — და ამ მოწოდებაზე სერიოზულად უნდა დავფიქრდეთ რა ასაკისაც არ უნდა ვიყოთ: „გახსოვდეს შენი გამჩენი შენს სიჭაბუკეში, ვიდრე დაგიდგებოდეს მწარე დღეები და გეწეოდეს წლები, რომლებზეც იტყვი, რაღაში მადგიან მე ისინიო?“ (ეკლესიასტე 12:1).

20. რომელი თვალსაზრისია გაწონასწორებული ეკლესიასტეში ჩაწერილთან დაკავშირებით?

²⁰ მაშასადამე, რა უნდა დავასკვნათ? რა შეიძლება ითქვას იმ დასკვნაზე, რომელიც სოლომონმა გამოიტანა? მან დაინახა ან გამოიკვლია ‘რაც კი მომხდარა მზისქვეშეთში; და აჰა, მიხვდა — ამაო არის ყველაფერი და ქარის დევნა’ (ეკლესიასტე 1:14). სოლომონის წიგნში ცინიკური ან უკმაყოფილო ადამიანის ვერც ერთ სიტყვას ვერ ვნახავთ. ეს ღვთის სიტყვის ნაწილია და ჩვენს ყურადღებას იმსახურებს.

21, 22. ა) ცხოვრების რა ასპექტები გაითვალისწინა სოლომონმა? ბ) რომელი ბრძნული დასკვნა გამოიტანა? გ) როგორ იმოქმედა შენზე ეკლესიასტეს შინაარსის განხილვამ?

²¹ სოლომონმა განიხილა ის სიძნელეები, ძალისხმევა და ძლიერი სურვილები, რაც ადამიანებს აქვთ. ის მსჯელობდა, თუ რა შედეგი მოჰყვება საქმის ნორმალურ მსვლელობას, შეეხო იმედგაცრუებასა და სიცარიელეს, რასაც მრავალი ადამიანი განიცდის. მან განიხილა ადამიანის არასრულყოფილებისა და შედეგად სიკვდილის რეალობა. შეეხო გარდაცვალების დროს ადამიანის მდგომარეობასა და მომავალი ცხოვრების იმედებს ღვთის მიერ ბოძებული შემეცნების საფუძველზე. ყოველივე ეს შეფასებული იყო იმ ადამიანის მიერ, რომლის სიბრძნეც ღვთისგან იყო გაღრმავებული, დიახ, იმ პიროვნების მიერ, რომელიც ერთ-ერთი იყო უბრძენეს ადამიანთა შორის. მისი დასკვნა წმინდა წერილების განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს და სასარგებლოა მათთვის, რომლებსაც ნამდვილად სურთ აზრით აღსავსე სიცოცხლე. ნუთუ არ ვეთანხმებით?

²² „მოვისმინოთ ყველაფრის თავი და ბოლო: ღვთისა გეშინოდეს და დაიცავი მცნებანი მისნი, რადგან ეს არის კაცის თავი და თავი. რადგან ყველა საქმეს სამსჯავროზე მიიტანს ღმერთი, ყოველივე დაფარულს, კეთილს თუ ბოროტს“ (ეკლესიასტე 12:13, 14).