განდგომილ ქრისტიანთა თეოლოგია

განდგომილმა ქრისტიანებმა, იუდაიზმის მიმდევართა მსგავსად, სატანასა და დემონებთან დაკავშირებული არაბიბლიური შეხედულებები შეისისხლხორცეს. ერთ–ერთ ნაშრომში (The Anchor Bible Dictionary) ნათქვამია: „ძველ დროს არსებული ერთ–ერთი რადიკალური თეოლოგიური შეხედულება ის არის, რომ თითქოს ღმერთმა თავისი ხალხი სატანისგან გამოისყიდა“. ეს შეხედულება ჯერ ირინეოსმა წამოაყენა (ახ. წ. მეორე საუკუნე). შემდეგ კი ორიგენემ განავითარა (ახ. წ. მესამე საუკუნე), რომელიც ამტკიცებდა, რომ „ეშმაკმა კანონის საფუძველზე ადამიანები მოითხოვა“ და „ქრისტეს სიკვდილით... გადაეხადა ეშმაკს მათი საფასური“ (ადოლფ ჰარნაკის „დოგმის ისტორია“).

„კათოლიკური ენციკლოპედიის“ თანახმად, „დაახლოებით ათასი წლის მანძილზე [იმ შეხედულებას, რომ გამოსასყიდი ეშმაკს გადაუხადეს] მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა თეოლოგიის ისტორიაში“ და ეკლესიის სწავლებებშიც დარჩა. ეკლესიის სხვა მამებმაც, მათ შორის ავგუსტინემ (ახ. წ. მეოთხე–მეხუთე საუკუნე), მიიღეს სწავლება იმის შესახებ, რომ გამოსასყიდი სატანას გადაეხადა. საბოლოოდ, ახ. წ. მე–12 საუკუნეში მცხოვრები კათოლიკე თეოლოგები ანსელმი და აბელარი იმ დასკვნამდე მივიდნენ, რომ ქრისტეს მსხვერპლი ღმერთისთვის იყო შეწირული და არა სატანისთვის.

ირინეოსი, ორიგენე და ავგუსტინე ასწავლიდნენ, რომ გამოსასყიდი ეშმაკისთვის იყო გადახდილი.