9. ა) რომელი ოთხი რამ აღუთქვა იეჰოვამ ისრაელებს აბრაამთან დადებული კავშირის მეშვეობით? ბ) რა შემდგომი პერსპექტივა მისცა ისრაელს იეჰოვასთან დადებულმა კავშირმა და რა პირობით?

⁹ იეჰოვამ ისრაელებს აუხსნა კავშირის პირობები: «ამიერიდან თუ შეისმენთ ჩემს სიტყვას და დაიცავთ ჩემს აღთქმას [„კავშირს“, აქ], ჩემს საკუთრებად გამოგარჩევთ ყველა ხალხისგან, რადგან ჩემია მთელი ქვეყანა. მღვდელთა სამეფოდ და წმიდა ერად მეყოლებით» (გამოსვლა 19:5, 6). იეჰოვა დაჰპირდა, რომ აბრაამის თესლი 1) დიდ ხალხად იქცეოდა, 2) მტრებზე გაიმარჯვებდა, 3) ქანაანის ქვეყანას დაიმკვიდრებდა და 4) მისი მეშვეობით იკურთხებოდა სხვა ერები. მაშინ მან გამოუცხადა, რომ, თუ მის კანონებს დაემორჩილებოდნენ, როგორც მის განსაკუთრებულ ხალხს, ისრაელს, ‘მღვდელთა სამეფოს და წმინდა ერს’, შეეძლოთ მიეღოთ ეს კურთხევები. თანახმანი იყვნენ თუ არა ისრაელები ამ კავშირში შესვლაზე? მათ ერთხმად უპასუხეს: „ყველაფერს შევასრულებთ, რაც ბრძანა უფალმა“ (გამოსვლა 19:8).

10. როგორ ჩამოაყალიბა იეჰოვამ ისრაელი თავის ერად და რას მოელოდა ის მათგან?

¹⁰ მაშასადამე, იეჰოვამ ისრაელი თავის ერად ჩამოაყალიბა. მისცა მათ თაყვანისცემასა და ყოველდღიურ ცხოვრებასთან დაკავშირებული კანონები. აგრეთვე კარავი (მოგვიანებით კი იერუსალიმის ტაძარი) და სამღვდელოება, რომელსაც კარავში წმინდა მსახურება უნდა გაეწია. კავშირის დაცვა იეჰოვას კანონების მორჩილებას ნიშნავდა და ეს, განსაკუთრებით, მხოლოდ მისადმი თაყვანისცემას ეხებოდა. რჯულის ბირთვში, რომელსაც პირველი ათი მცნება წარმოადგენდა, ნათქვამია: „მე ვარ უფალი, თქვენი ღმერთი, რომელმაც გამოგიყვანეთ ეგვიპტელთა ქვეყნიდან, მონობის სახლიდან. არ გაიჩინოთ ჩემს გარდა სხვა ღმერთები“ (გამოსვლა 20:2, 3).

რჯულის კავშირის მეშვეობით მიღებული კურთხევები

11, 12. როგორ შესრულდა ძველი კავშირის დაპირებები ისრაელებზე?

¹¹ შესრულდა თუ არა რჯულის კავშირით ისრაელებისთვის მიცემული დაპირებები? გახდა თუ არა ისრაელი „წმინდა ერი“? როგორც ადამის შთამომავლები, ისრაელები ცოდვილები იყვნენ (რომაელთა 5:12). მიუხედავად ამისა, მათი ცოდვების დაფარვა რჯულის თანახმად შეწირული მსხვერპლით ხდებოდა. ყოველწლიურად განწმენდის დღეს შეწირულ მსხვერპლთან დაკავშირებით იეჰოვამ თქვა: „რადგან ამ დღეს შეგენდოთ თქვენ, რომ გაეწმიდავებინეთ ყველა თქვენი ცოდვისგან. უფლის წინაშე უნდა იყოთ განწმედილები“ (ლევიანნი 16:30). ამიტომ, თუ ერთგულად მორჩილებას გამოავლენდა, ისრაელი იეჰოვას მსახურებისთვის განწმენდილი წმინდა ერი იქნებოდა. მაგრამ განწმენდა რჯულისადმი მორჩილებასა და მუდმივ შესაწირავზე იყო დამოკიდებული.

¹² გახდა ისრაელი ‘მღვდელთა სამეფოდ’? კავშირის დადების შემდეგ ის იყო სამეფო, რომელსაც ზეციერ მეფედ იეჰოვა ჰყავდა (ესაია 33:22). შემდეგ რჯულის კავშირში ადამიანი მეფის შესახებ დებულებებიც იქნა ჩართული; ასე რომ, მოგვიანებით იეჰოვას წარმომადგენლები იერუსალიმში მმართველი მეფეები იყვნენ (მეორე რჯული 17:14–18). მაგრამ იყო თუ არა ისრაელი მღვდელთა სამეფო? ისრაელში იყო სამღვდელოება, რომელიც კარავში წმინდა მსახურებას ასრულებდა. კარავი (მოგვიანებით ტაძარი) როგორც ისრაელებისთვის, ისე არაისრაელებისთვისაც წმინდა თაყვანისმცემლობის ცენტრი იყო. და ისრაელი ერი კაცობრიობისთვის ჭეშმარიტების გადამცემ ძირითად არხს წარმოადგენდა (მეორე ნეშტთა 6:32, 33; რომაელთა 3:1, 2). ყველა ერთგული ისრაელი და არა მხოლოდ ლევიანი მღვდლები, იეჰოვას „მოწმენი“ იყვნენ. ისრაელები იეჰოვას „მორჩილნი“, ‘მის სადიდებლად გამოსახულნი’ იყვნენ (ესაია 43:10, 21). მრავალი თავმდაბალი არაისრაელი ხედავდა იეჰოვას მიერ თავისი ხალხის სასარგებლოდ გამოვლენილ ძალას და წმინდა თაყვანისმცემლობა იზიდავდა. ისინი პროზელიტები გახდნენ (იესო ნავეს ძე 2:9–13). მაგრამ სინამდვილეში მხოლოდ ერთი ტომის წარმომადგენლები მსახურობდნენ ცხებულ მღვდლებად.

იეჰოვა აკურთხებს აბრაამის თესლს

15, 16. როგორ შესრულდა იეჰოვას მიერ აბრაამთან დადებული კავშირი რჯულის კავშირის საშუალებით?

¹⁵ პატრიარქისადმი მიცემული დანაპირების თანახმად, იეჰოვამ აკურთხა აბრაამის შთამომავლები, რომლებიც რჯულის ქვეშევრდომობაში მყოფ ერად იყვნენ ჩამოყალიბებული. ძვ. წ. 1473 წელს მოსეს შემცვლელმა, იესო ნავეს ძემ, ისრაელი ქანაანში შეიყვანა. შემდეგ კი ქვეყნის ტომებს შორის დანაწილებით შესრულდა იეჰოვას მიერ დადებული კავშირი, აბრაამის თესლისთვის მიეცა ეს ქვეყანა. როდესაც ისრაელი ერთგული იყო, იეჰოვა ასრულებდა თავის დანაპირებს და ისინი იმარჯვებდნენ თავიანთ მტრებზე. განსაკუთრებით კი ეს მეფე დავითის მმართველობის დროს ხდებოდა. დავითის ძის, სოლომონის, დროისთვის შესრულდა აბრაამთან დადებული კავშირის მესამე მხარე. „ჭამდნენ, სვამდნენ, მხიარულობდნენ ზღვის ქვიშასავით მრავალრიცხოვანი იუდა და ისრაელი“ (მესამე მეფეთა 4:20).