ენოქი — უღვთო წუთისოფელში ღმერთთან დადიოდა

ეშმაკი ირწმუნება, რომ ყველა ადამიანს ჩამოაცილებს ღმერთს და დროდადრო ისედაც ჩანდა ხოლმე, თითქოს მიზანს აღწევდა კიდეც. აბელის სიკვდილიდან თითქმის ხუთი საუკუნის შემდეგ არც ერთი ერთგული მსახური არ შემორჩა იეჰოვას. ცოდვილი და უღმრთო მოქმედებები ცხოვრების წესად იყო ქცეული.

ამ სულიერი დეგრადაციის ხანაში ენოქი ცხოვრების ასპარეზზე გამოჩნდა. ბიბლიური ქრონოლოგიის მიხედვით, მის დაბადების თარიღად ძვ. წ. 3404 წელია მიჩნეული. თავის თანამედროვეთაგან განსხვავებით, ენოქი ღვთისმოსაწონი კაცი იყო. მოციქული პავლე ენოქს იეჰოვას მსახურთა იმ რიცხვს მიაკუთვნებს, რომელთა რწმენაც ქრისტიანთათვის ნიმუშს წარმოადგენს. ვინ იყო ენოქი? რა სიძნელეებს აწყდებოდა? როგორ გაუმკლავდა მათ? და რა მნიშვნელობა აქვს მის უმწიკვლობას ჩვენთვის?

ენოშის დროს, ენოქის დროიდან თითქმის ოთხი საუკუნის წინათ, „დაიწყო უფლის სახელის ხსენება“ (დაბადება 4:26). ღვთის სახელი კაცობრიობის ისტორიის დასაწყისიდანვე მოიხსენიება, მაგრამ ღვთის სახელის ხსენება, რომელიც ენოშის სიცოცხლეში დაიწყო, როგორც ჩანს, არც იეჰოვასადმი რწმენით და არც მისადმი წმინდა თაყვანისცემის სურვილით მოხმობა იყო. ზოგიერთი ებრაელი სწავლულის აზრით, დაბადების 4:26 უნდა იკითხებოდეს, როგორც დაიწყო „შებღალვა“ ანუ „წაბილწვა“. ადამიანები შეიძლება იეჰოვას სახელით მიმართავდნენ თავიანთ თავს ანდა იმ ადამიანებს, რომელთა მეშვეობითაც თითქოს ღმერთთან ამყარებდნენ ურთიერთობას. ან კიდევ, შესაძლებელია, თავიანთ კერპებსაც კი უწოდებდნენ მის სახელს.

‘დადიოდა ენოქი ჭეშმარიტ ღმერთთან’

ენოქი, თუმცა მის გარშემო უღვთოობა გაბატონდა, „დადიოდა [ჭეშმარიტ] ღმერთთან“, იეჰოვასთან. ბიბლიაში არ არის ნათქვამი, რომ მისი წინაპრები: შეთი, ენოში, კაინანი, მაჰალალეელი, იარედი ღმერთთან დადიოდნენ. ყოველ შემთხვევაში ისინი ამას ისე არ აკეთებდნენ, როგორც ენოქი. ენოქს საკუთარი ცხოვრების წესიც მათგან გამოარჩევდა მათგან (დაბადება 5:3—27).

იეჰოვასთან სიარული, როგორც ჩანს, გულისხმობს მხოლოდ ღმერთთან სიახლოვეს, რადგან ენოქი ღვთის ნების შესაბამისად ცხოვრობდა. იეჰოვამ მისი თავდადება მოიწონა. ბერძნულ სეპტუაგინტაში ნათქვამია, რომ „ენოქმა... ძალზე აამა ღმერთს“ და ეს მოციქულმა პავლემაც აღნიშნა (დაბადება 5:22; ებრაელთა 11:5).

იეჰოვასთან ენოქის კარგი ურთიერთობის საფუძველი მისი რწმენა იყო. მას უნდა გამოევლინა რწმენა ღვთის აღთქმული „დედაკაცის თესლის“ მიმართ. თუ ენოქი პირადად იცნობდა ადამს, ისიც ეცოდინებოდა, თუ როგორი ურთიერთობა ჰქონდა ღმერთს ედემში მცხოვრებ პირველ ადამიანებთან. ენოქი ღვთის შესახებ შემეცნებამ ისეთ პიროვნებად აქცია, რომელიც „დაჟინებით ეძებდა მას“ (დაბადება 3:15; ებრაელთა 11:6, 13, აქ).

ენოქისთვის იეჰოვასთან კარგი ურთიერთობა უფრო მეტს მოითხოვდა, ვიდრე უბრალოდ მის შესახებ შემეცნების მიღებას. ასევეა ჩვენთვისაც. თუ განსაკუთრებულად ვაფასებთ ვინმესთან ახლო ურთიერთობას, განა მისი შეხედულებები ჩვენს აზროვნებასა და მოქმედებაზე არ ახდენენ გავლენას? თავს ვარიდებთ ისეთ სიტყვებსა და მოქმედებას, რაც ამ მეგობრობას დაგვაკარგვინებდა. და, თუ ჩვენს ცხოვრებაში რაიმეს შეცვლას ვაპირებთ, განა არ ვითვალისწინებთ იმას, რა გავლენას მოახდენს ეს მასთან ურთიერთობაზე?

ღმერთთან ახლო ურთიერთობის შენარჩუნების სურვილიც ასევე მოქმედებს იმაზე, რასაც ვაკეთებთ. ამ სურვილს შევინარჩუნებთ, თუ მივიღებთ შემეცნებას იმის შესახებ, თუ რა მოსწონს მას და რა — არა. მაშასადამე, ჩვენ ვსაჭიროებთ ამ შემეცნებას და ვცდილობთ, ვასიამოვნოთ ღმერთს ჩვენი აზრებითა და საქმით.

დიახ, ღმერთთან რომ ვიაროთ, უნდა ვასიამოვნოთ მას. ამას ენოქი ასობით წლის განმავლობაში აკეთებდა. ფაქტობრივად, ებრაული ზმნა, რომელიც ამბობს, რომ ენოქი ღმერთთან „დადიოდა“, მრავალგზის, უწყვეტ პროცესზე მიუთითებს. ნოე კიდევ ერთი ერთგული მამაკაცი იყო, რომელიც „ღმერთთან დადიოდა“ (დაბადება 6:9).

ენოქს ჰყავდა ცოლი, „ძენი და ასულნი“. მის შვილთაგან ერთ-ერთი მეთუშალახი იყო (დაბადება 5:21, 22). უეჭველია, ენოქი ყველაფერს აკეთებდა იმისათვის, რომ ოჯახისთვის საუკეთესოდ ეხელმძღვანელა. მაგრამ მის გარშემო გავრცელებული უღვთოობის გამო ადვილი არ იყო ღვთისათვის მსახურება. ენოქის ერთადერთი თანამედროვე, რომელიც იეჰოვასადმი რწმენას ავლენდა, შეიძლება ლამექი იყო (დაბადება 5:28, 29). მაგრამ ის გაბედულად მოქმედებდა ჭეშმარიტი თაყვანისცემის შესაბამისად.

რა ეხმარებოდა ენოქს ღვთისადმი ერთგულების შენარჩუნებაში? უეჭველია, მას არ ჰქონდა მათთან ურთიერთობა, ვინც იეჰოვას სახელს ბილწავდა, ან რომლებიც ღვთის მოთხოვნებს არ შეესაბამებოდნენ. დახმარებისთვის იეჰოვასადმი ლოცვით მიმართვასაც უნდა გაეძლიერებინა ენოქის გადაწყვეტილება, მორიდებოდა ყოველივე იმას, რაც შემოქმედის უკმაყოფილებას გამოიწვევდა.

უღმრთოთა განაჩენის წინასწარმეტყველება

მაღალი ნორმების შენარჩუნება საკმაოდ ძნელია, როდესაც გარს უღმრთო ხალხი გვახვევია. მაგრამ ენოქი ბოროტთა განსჯის უკომპრომისო ცნობასაც ავრცელებდა. სულიწმიდით აღძრულმა ენოქმა შემდეგი წინასწარმეტყველება წარმოთქვა: «„აჰა, მოდის უფალი თავის ათეულ ათასობით წმიდასთან ერთად“, რათა ყველა განიკითხოს და ამხილოს უღვთოთა ყოველგვარი საქმე, რაც მათ უღვთობით ჩაუდენიათ, და ყველა სასტიკი სიტყვა, მის მიმართ რომ უთქვამთ იმ უღვთო ცოდვილთ» (იუდა 14, 15).

როგორი გავლენა უნდა მოეხდინა ასეთ ცნობას ჯიუტ ურწმუნოებზე? გონივრულია ვიფიქროთ, რომ ასეთი სიტყვების გამო ენოქი არ იყო პოპულარული და, ალბათ, დასცინოდნენ, მასხრად იგდებდნენ და აშინებდნენ კიდეც. ზოგს მისი მოკვლაც კი სურდა. ამან ენოქი ვერ დააშინა. მან იცოდა, რა დაემართა მართალ აბელს და, მის მსგავსად, თვითონაც გადაწყვეტილი ჰქონდა, რომ, რაც უნდა მომხდარიყო, ღვთისათვის ემსახურა.

„წაიყვანა იგი ღმერთმა“

როგორც ჩანს, ენოქს სიკვდილი ემუქრებოდა, როდესაც „წაიყვანა იგი ღმერთმა“ (დაბადება 5:24). იეჰოვამ არ დაუშვა, რომ მისი ერთგული წინასწარმეტვყელი გაშმაგებულ მტრებს ჩავარდნოდა ხელში. პავლე მოციქულის სიტყვების თანახმად, „გადაყვანილ იქნა ენოქი, რათა სიკვდილი არ ენახა“ (ებრაელთა 11:5). ბევრის აზრით, ენოქი არ მომკვდარა. ფიქრობენ, რომ ღმერთმა ის ზეცაში წაიყვანა და იქ განაგრძო ცხოვრება. მაგრამ იესომ გასაგებად თქვა: „არავინ ასულა ცაში, გარდა ციდან ჩამოსული კაცის ძისა, რომელიც ზეცაშია“. იესო იყო ყოველი მათგანის „წინამორბედი“, რომელნიც ზეცად ადიან (იოანე 3:13; ებრაელთა 6:19, 20).

მაშ, რა დაემართა ენოქს? მისი ‘გადაყვანა, რათა სიკვდილი არ ენახა’, შეიძლება იმას ნიშნავდეს, რომ ღმერთმა ენოქი, როცა წინასწარმეტყველებას შთააგონებდა, ისეთ მდომარეობაში მოიყვანა, რომ სიკვდილის ძილი მოჰგვარა. ასეთ ვითარებაში ენოქს არავითარი ტკივილი არ უნდა ეგრძნო სიკვდილისას. შემდეგ „ვეღარავინ ჰპოვა იგი“, როგორც ჩანს, იეჰოვამ მისი სხეულიც მოსეს სხეულივით გააქრო (მეორე რჯული 34:5, 6).

ენოქმა იცოცხლა 365 წელი, რაც ცოტა იყო თავის თანამედროვეებთან შედარებით. მაგრამ იეჰოვას მოყვარულთათვის მნიშვნელოვანი ის არის, რომ უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე ერთგულად ემსახურონ მას. ჩვენ ვიცით, რომ ენოქიც ასე მოიქცა, რადგან „წაყვანამდე მიიღო დამოწმება, რომ ღმერთს აამა“. წმინდა წერილი არ გვაცნობებს, თუ როგორ გააგებინა ეს იეჰოვამ ენოქს. მიუხედავად ამისა, ენოქი, სანამ მოკვდებოდა, დარწმუნდა, რომ ღვთის მოწონება დაიმსახურა და ჩვენც შეგვიძლია დარწმუნებული ვიყოთ, რომ იეჰოვა გაიხსენებს და მკვდრეთით აღადგენს მას.

მიჰბაძეთ ენოქს რწმენაში

ჩვენ შეგვიძლია მივბაძოთ რწმენაში ღვთის ერთგულ ადამიანებს (ებრაელთა 13:7). რადგან ენოქმა რწმენა გამოავლინა, ამიტომ მსახურობდა ღვთის პირველ ერთგულ წინასწარმეტყველად. ენოქის დროინდელი ქვეყნიერება თავისი ძალადობით, სიბილწითა და უღვთოობით ძალინ ჰგავს ახლანდელ წუთისოფელს. მაგრამ ენოქი სხვანაირი, ჭეშმარიტი რწმენის მქონე სამაგალითო ადამიანი იყო, რომელიც ღვთისადმი ერთგულებას ავლენდა. დიახ, იეჰოვამ განკითხვის მნშივნელოვანი ცნობა მიაწოდა, რომლის გასავრცელებლად ძალასაც ჰმატებდა. ენოქი გაბედულად ასრულებდა თავის დავალებას და ღმერთიც იცავდა მას მტრებისგან.

თუ რწმენას ენოქის მსგავსად გამოვავლენთ, იეჰოვა გაგვაძლიერებს ამ ბოლო დღეებში თავისი ცნობის გასავრცელებლად. ის დაგვეხმარება, რათა გაბედულად შევხვდეთ წინააღმდეგობას, და ღვთისადმი ჩვენი ერთგულება უღვთოთაგან ძალზე განგვასხვავებს. რწმენა ღმეთთან სიარულის საშუალებას მოგვცემს და ისე ვიმოქმედებთ, რომ მას გული გავუხაროთ (იგავნი 27:11). მართალმა ენოქმა უღვთო წუთისოფელში რწმენით ღმერთთან სიარულისას წარმატებას მიაღწია. ჩვენც შეგვიძლია წარმატების მიღწევა.

[ჩარჩო 30 გვერდზე]

არის „ენოქის წიგნიდან“ ბიბლიაში ციტატები მოყვანილი?

„ენოქის წიგნი“ აპოკრიფული და ფსევდოეპიგრაფულია. ენოქს შეცდომით მიაწერენ მის ავტორობას. ეს წიგნი, რომელიც შეიძლება შედგენილია ძვ. წ. II—I საუკუნეებში, ებრაული ალოგიკური და არაისტორიული მითების კრებულს წარმოადგენს და როგორც ჩანს, ასეთნაირად დამუშავებულია წიგნ „დაბადების“ იმ მონაკვეთების საფუძველზე, რომლებიც ენოქს ეხება. ღვთის ინსპირირებული სიტყვის მოყვარულთათვის მარტო ესეც საკმარისია, რომ ეს წიგნი ყურადღების ღირსად არ ჩათვალონ.

ბიბლიაში მხოლოდ „იუდას“ წიგნშია ენოქის წინასწარმეტყველური სიტყვები მოცემული: «„აჰა, მოდის უფალი თავის ათეულ ათასობით წმიდასთან ერთად.“ რათა ყველა განიკითხოს და ამხილოს უღვთოთა ყოველგვარი საქმე, რაც მათ უღვთობით ჩაუდენიათ, და ყველა სასტიკი სიტყვა, მის მიმართ რომ უთქვამთ იმ უღვთო ცოდვილთ» (იუდა 14, 15). ბევრი სწავლული ამტკიცებს, რომ უღვთო თანამედროვეთა შესახებ ენოქის ეს წინასწარმეტყველება პირდაპირ „ენოქის წიგნიდან“ არის ციტიურებული. გამოიყენებდა იუდა არასაიმედო აპოკრიფულ წიგნს?

თუ როგორ გაიგო იუდამ ენოქის წინასწარმეტყველება, წმინდა წერილი ამის შესახებ არაფერს ამბობს. მან შეიძლება, უბრალოდ, ციტირება გააკეთა მსგავსი წყაროდან — ძველთაძველი განსხვავებული სანდო ჩანაწერიდან. როგორც ჩანს, პავლემაც ასეთივე რამ გააკეთა, როდესაც იანე და იამბრე მოიხსენია, რომლებიც ფარაონის სასახლის ჯადოქრები იყვნენ და მოსეს უპირისპიდებოდნენ, თუმცა ბიბლიაში მანამდე მათი სახელები არ მოიხსენიებოდა. თუ „წიგნ ენოქის“ დამწერისთვის უძველესი წყაროები ხელმისაწვდომი იყო, რატომ არ იქნებოდა ეს ხელმისაწვდომი იუდასთვისაც?a (გამოსვლა 7:11, 22; 2 ტიმოთე 3:8).

ის ფაქტი, თუ როგორ გაიგო იუდამ ენოქის ცნობა, რომელიც უღმრთო ხალხს გადაეცა, ნაკლებად მნიშვნელოვანია. მისი უტყუარობა იმითაც მტკიცდება, რომ იუდამ ღვთის შთაგონებით დაწერა ეს ცნობა (2 ტიმოთე 3:16). ღვთის სულიწმიდა ეხმარებოდა მას, რომ ისეთი არაფერი დაეწერა, რაც არასწორი იქნებოდა.

[სქოლიოები]

[სურათი 31 გვერდზე]

ენოქი გაბედულად ავრცელებდა იეჰოვას ცნობას.