დრო ფარდობითია

ამავე წლის ივნისში გამოქვეყნებული აინშტაინის ფარდობითობის თეორია არ ეთანხმებოდა მეცნიერების, მაგალითად ისააკ ნიუტონის, მოსაზრებას იმის თაობაზე, რომ მთელ სამყაროში დრო უცვლელი იყო. ამ საკითხზე აინშტაინის თეორია, რომელიც დღეს საყოველთაოდ მიღებულია, საკმაოდ უცნაური ჩანს.

მაგალითად, წარმოიდგინეთ, რომ თქვენ და თქვენმა მეგობარმა ზუსტად ერთნაირად გაასწორეთ მაჯის საათები. შემდეგ თქვენი მეგობარი მსოფლიოს გარშემო იწყებს თვითმფრინავით მოგზაურობას, თქვენ კი სახლში რჩებით. მისი დაბრუნების შემდეგ თუ საათებს შეამოწმებთ, აღმოჩნდება, რომ მეგობრის საათი დროის მცირე ინტერვალით უკანაა. თქვენი აზრით, მეგობრის საათი ჩამორჩა. ცხადია, ჩვეულებრივ პირობებში, დედამიწაზე საათებს შორის ცვლილება ძალიან უმნიშვნელო იქნება. მაგრამ, როდესაც სხეულის მოძრაობის სიჩქარე სინათლის სიჩქარის მიმართულებით იზრდება, არა მარტო დრო მცირდება მნიშვნელოვნად, არამედ სხეულიც უფრო პატარა ხდება, ხოლო მასა იზრდება. აინშტაინის ფარდობითობის სპეციალური თეორია მდგომარეობს იმაში, რომ ათვლის ნებისმიერ ინერციულ სისტემაში სინათლის სიჩქარეა მუდმივი და არა დრო.

[სურათები 28 გვერდზე]

რაც უფრო სწრაფად მოძრაობთ, დრო მით უფრო ნელა გადის.

[სურათი 28 გვერდზე]

საათები, რომლებიც არ იმყოფება ადგილმდებარეობის განმსაზღვრელი გლობალური სატელიტური სისტემის (გსს) არეალში, უფრო ნელა მუშაობს, ვიდრე დედამიწაზე არსებული საათები. აინშტაინის ფარდობითობის თეორიის გარეშე გსს-სიგნალი უსარგებლო იქნებოდა.