ᲤᲘ-ᲰᲐᲮᲘᲠᲝᲗᲘ

ბოლო ადგილი, სადაც ისრაელები იყვნენ დაბანაკებულები წითელი ზღვის გადაკვეთამდე (რც. 33:7, 8). მას შემდეგ, რაც ისრაელი დაბანაკდა „ეთამში ... უდაბნოს პირას“ (გმ. 13:20), იეჰოვა ღმერთმა უთხრა მოსეს, რომ „მობრუნებულიყვნენ და დაბანაკებულიყვნენ ფი–ჰახიროთთან მიგდოლსა და ზღვას შორის, საიდანაც ბაალ-ცეფონი მოჩანდა“ (გმ. 14:1, 2). თუ დღეს ცნობილი იქნებოდა მიგდოლისა და ბაალ–ცეფონის ადგილმდებარეობა, მაშინ ძნელი არ იქნებოდა იმის დადგენა, თუ სად მდებარეობდა ფი–ჰახიროთი. ხოლო, რამდენადაც ამ ტერიტორიების მდებარეობა უცნობია, მეცნიერთა ნებისმიერმა მცდელობამ, რომ ზემოხსენებული გეოგრაფიული წერტილები, მათ შორის ფი–ჰახიროთიც, დაეკავშირებინათ ეგვიპტის აღმოსავლეთი საზღვრის გასწვრივ არსებულ კონკრეტულ ადგილებთან, საკმაოდ არადამაჯერებელი და მრავალნაირი დასკვნები წარმოშვა. აქედან გამომდინარე, ფი–ჰახიროთის ადგილმდებარეობასთან დაკავშირებით გარკვეული წარმოდგენის შესაქმნელად უმჯობესი იქნება, მხედველობაში მივიღოთ ის, თუ როგორაა ეს ადგილი აღწერილი ბიბლიურ მონათხრობში.

ფი–ჰახიროთი მდებარეობდა წითელ ზღვასთან ახლოს — იმ ადგილას, საიდანაც ეგვიპტელთა მოახლოებული ჯარებისგან თავდასაღწევი ერთადერთი გზა გადიოდა ზღვაზე. ამ ადგილას ზღვა საკმაო სიღრმისა უნდა ყოფილიყო საიმისოდ, რომ შუაზე გაპობილიყო და შუაგულ ზღვაში ორივე მხრიდან „კედლებად აღმართულ წყლებს შორის“ წარმოექმნა კორიდორი (გმ. 14:16, 21, 22). არც ერთი ადგილი სუეცის ყურის ჩრდილოეთით არ შეესაბამება ზემოაღწერილ პირობებს. მართალია, თანამედროვე მეცნიერებიდან მრავალი ემხრობა იმ მოსაზრებას, რომ ისრაელებმა გადაკვეთეს მწარე ტბების რეგიონში არსებული წყალმარჩხი ადგილები, რომლებიც სუეცის ჩრდ. დაახლოებით 25 კმ–ში იღებდა სათავეს. თუმცაღა, ამ შეხედულებას, რომლის თანახმადაც ისრაელებმა გაიარეს ჭაობიან ადგილას ან თავთხელში, საფუძვლად უდევს ან იმის არაღიარების სურვილი, რომ ზღვის გადაკვეთა ზებუნებრივი სახით მოხდა, ან ის მოსაზრება, თითქოს წითელი ზღვის ჩრდილოეთი ბოლო ძველად უერთდებოდა მწარე ტბების რეგიონს და რომ მაშინ იმ ადგილას წყალი გაცილებით ღრმა იყო. თუმცაღა არქეოლოგიური მონაცემები ადასტურებს იმ ფაქტს, რომ ძველი დროიდან მოყოლებული წყლის დონემ მხოლოდ უმნიშვნელო ცვლილებები განიცადა.

ამიტომაც, ჩანს, რომ მე–19 საუკუნეში მოღვაწე მეცნიერების მიერ გამოთქმული მოსაზრებები უფრო შეესაბამება ბიბლიაში მოთხრობილ ამბავს. ფი–ჰახიროთი, როგორც ჩანს, მდებარეობდა ვიწრო ველზე, რომელიც ჯებელ–ათაკას სამხრეთ–აღმოსავლეთი ძირის გაყოლებაზე იყო გაჭიმული, და ეს ადგილი მდებარეობდა სუეციდან სამხრ.–დას. დაახლოებით 20 კმ–ში. გამოთქმული მოსაზრების თანახმად, ისრაელებმა ზღვის გადაკვეთა დაიწყეს კონცხ რას–ათაკადან, გაიარეს ზღვის ფსკერზე და მოპირდაპირე მხარეს ოაზის აიუნ–მუსასთან ახლოს გამოვიდნენ. ზღვის ფსკერი ამ მონაკვეთში თანდათანობით დაბლდება ნაპირებიდან, და ორივე სანაპიროს მხრიდან მთელი 3 კილომეტრის მანძილზე გრძელდება თავთხელი. შუა ზღვაში ამ ადგილას წყლის მაქსიმალური სიღრმე აღწევს დაახლოებით 15 მეტრს. მანძილი ნაპირებს შორის შეადგენს დაახლოებით 10 კმ–ს, რაც საკმაო მანძილია საიმისოდ, რომ ზღვის ფსკერზე სასწაულებრივად წარმოქმნილ კორიდორში გაევლოთ როგორც ისრაელებს, რომელთა რიცხვიც შესაძლოა სამ მილიონს შეადგენდა, ასევე მათზე დადევნებულ ფარაონის ჯარს (იხ. ᲒᲐᲛᲝᲡᲕᲚᲐ (Route of the Exodus).

ეს მოსაზრება მთლიანობაში ემთხვევა იმ გავრცელებულ შეხედულებას, რომელიც ახ. წ. პირველი საუკუნის ებრაელმა ისტორიკოსმა იოსებ ფლავიუსმა გამოთქვა, კერძოდ კი იმას, რომ ზღვის გადაკვეთამდე ისრაელები „მიუწვდომელ კლდეებსა და ზღვას შორის იყვნენ მომწყვდეულნი“ („იუდეველთა სიძველენი“, II, 324 [xv, 3]). ის, რომ ეთამიდან დაძრული ისრაელი მივიდა ზემოაღწერილ ადგილას, შეესაბამება იეჰოვას წინასწარმეტყველებას იმის თაობაზე, თუ რას იტყოდა ფარაონი ისრაელებზე: „დაბნეულები დაეხეტებიან, უდაბნომ მოიმწყვდიაო“ (გმ. 14:3). ამ სიტყვებისა და აღწერილობის გათვალისწინებით, ძნელი წარმოსადგენია, რომ ეს ადგილი, ანუ ფი–ჰახიროთი შეიძლებოდა ყოფილიყო სუეცის ჩრდილოეთით. თუ ფი–ჰახიროთი ჯებელ–ათაკას სიახლოვეს იქნებოდა, მაშინ მემფისიდან (მაშინდელი ეგვიპტის სავარაუდო დედაქალაქი) სინის ნახევარკუნძულამდე მიმავალი გზით ფარაონის ჯარი მალევე დაეწეოდა ისრაელებს (გმ. 14:4—9).

მართალია, ფი-ჰახიროთის მდებარეობის აღწერილობა, რომელიც ზემოთ მოვიყვანეთ, შეესაბამება ბიბლიაში მოცემულ გეოგრაფიულ თავისებურებებს, მაგრამ ეს მხოლოდ და მხოლოდ მოსაზრებაა, რომელიც შესაძლოა მომავალში დადასტურდეს.