NGEWA
Kwaa Matũ Kũimbatĩte Kũmanyĩsya Angĩ
Navatisiwe mwaka wa 1941 nĩ na myaka 12. Ĩndĩ nesie kũelewa nesa ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ mwaka wa 1946. Ũu ũtonyeka ata? Kwaekai nĩmũnenge ngewa yakwa.
ASYAI makwa maumie Tbilisi, nthĩ ya Georgia, myakanĩ ya 1910 na mathi kũtũa Canada. Maendie kwĩkala nyũmbanĩ nini yaĩ vandũ ve mũũnda ũmwe waĩ ũiĩnĩ wĩ vakuvĩ na ũtũi wa Pelly, Saskatchewan, ngalĩko ya ũthũĩlonĩ wa sua ya nthĩ ya Canada. Tũsyaĩtwe twĩ thanthatũ, na ninyie nasyaiwe wa mũthya mwakanĩ wa 1928. Tata akwie vatialĩte myei thanthatũ nĩsyawe, nake Mami akwie nĩ kaũkenge ka mwaka ũmwe. Nake mwĩĩtu mũkũũa weetawa Lucy akwie ĩtina wa ĩvinda ĩnini e wa myaka 17. Kĩu kyakĩtĩka, mũinae wa Mami weetawa Nick nĩwambosie vamwe na ala tũsyaanĩwʼe.
Mũthenya ũmwe nĩ wa myaka ta ĩlĩ nakwatie kĩsithe kya mbalasi ĩmwe nũme tweethĩawa nayo na nambĩĩa kũkusya. Ala angĩ mambona mauanisye mbu mambĩĩte nĩnĩeke nũndũ moonaa ta ĩtonya kũntheela, ĩndĩ ndyaaeka. Namonetye mũongo na nyie ndyaaĩwʼa kĩlonzo kyoo. Ũseo ndyaaũmĩa ĩndĩ mũthenya ũsu nĩwʼo mamanyie kana matũ makwa mayĩwʼaa.
Mũndũũme ũmwe waĩ ndũũ mũno na mũsyĩ witũ akũlilye kana no nĩtwawe ngasomeae kũla kũsomeaa syana ila syaaie matũ. Kwoou Nick nĩwandwaie sukulu ĩmwe ya mũthemba ũsu yaĩ Saskatoon, Saskatchewan. Kuma mũsyĩ kũthi sukulu ĩsu natwaiwe kwaĩ masaa meana ũna, na kwoou nũndũ naĩ o na myaka ĩtano nakwatiwe nĩ wia mũno. Nesaa kwĩnũka o ĩla kwĩ masikũkũ kana ĩla twavinga sukulu. Tũendeangĩe nĩnesie kũmanya kĩthyomo kya ala matewʼaa, na nũndũ wa ũu nĩnambĩĩe kũtanĩa kwĩkalanyʼa na syana ila ingĩ.
ŨNDŨ NAMANYIE ŨLA WʼO
Mwakanĩ wa 1939, mũkũũa wĩtawa Marion, ũla waatĩĩe Lucy, nĩwatwaiwe nĩ Bill Danylchuck na mambosa nĩ na mũkũũa ũngĩ mwĩĩtu wĩtawa Frances. Marion na Bill nĩmo maĩ ma mbee kwitũ kũmanyĩwʼa Mbivilia nĩ Ngũsĩ sya Yeova. Ĩla twesa kũvinga sukulu na nenũka nĩmatataa ũndũ matonya mandavye kĩla memanyĩsya Mbivilianĩ. Ĩndĩ nĩmũtavya kũea ngewa namo kwaĩ kaũ nũndũ mayeesĩ kĩthyomo kya ala matewʼaa. O na vailyĩ ũu, nĩmoonie kana ngoo yakwa nĩyendete maũndũ ma kĩ-veva. Nyie nĩnoonaa kana kĩla mekwĩka kĩilea kwĩthĩwa kyosanĩte na Mbivilia, na kwoou nĩnaendanasya namo ĩla meũthi kũtavanyʼa. Nekalangile o vanini na nasya nĩngwenda kũvatiswa. Kwĩ Matukũ 5, Mwei wa 9, 1941, nĩwʼo Bill wambatisĩe ĩvivanĩ yausũĩtwʼe kĩwʼũ kyakũnĩtwe kuma kĩthimanĩ. Kĩwʼũ kyu kyathithĩte kũthitha!
Nĩ na angĩ matewʼaa ũmbanonĩ mũnene Cleveland, Ohio, 1946
Mwakanĩ wa 1946 twavinga sukulu nĩtwaendie ũmbanonĩ mũnene waĩ taoninĩ ya Cleveland, Ohio, Amelika. Mũthenyanĩ wa mbee twĩ ũmbanonĩ, eĩtu asu elĩ akũũa maumanĩasya kũmbandĩkĩa kĩla kĩendeee. Ĩndĩ mũthenya wa kelĩ natanie ta kĩ ĩla neethĩie kaĩ vaĩ na kĩkundi kya ala matewʼaa kĩkũalyũlĩlwa ũmbano na kĩthyomo kyoo! Neewie mũyo mũno nũndũ yu naĩ nĩtonya kũtanĩa ũmbano, na ĩvinda yĩu nowʼo naeleiwe ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ nesa vyũ!
KŨMANYĨSYA ANGĨ ŨWʼO
Ĩvindanĩ yĩu no ĩndĩ Kaũ wa Kelĩ wa Nthĩ Yonthe waĩ ũnathela, na kwoou andũ maĩ na veva wa kũlũmanyʼa na nthĩ yoo. Ĩndĩ naumie ũmbanonĩ nĩtwʼĩte kũlũmanyʼa vyũ na mũĩkĩĩo wakwa nasyoka sukulu. Kwoou ndyaasyoka kũkwatĩanĩa na ala angĩ maikũnĩa kĩvendela saluti kana mayina wathi wa kĩvendela. O na ndyaasyoka kũkwatĩanĩa namo ĩvindanĩ ya sikũkũ kana ĩla meũthi kũthaitha ĩkanisanĩ o na kau yaĩ lasima. Alimũ mayaatana na nũndũ wa ũu nĩmambĩĩe kũnthĩnyʼa na kũndavya maũndũ ma ũvũngũ nĩ kana manthingʼĩĩsye nĩvĩndũe kĩlĩko. Maũndũ asu no masengʼisye ala nasomaa namo ĩndĩ manengie mwanya wa kumya ũkũsĩ. Amwe nasomaa namo ta Larry Androsoff, Norman Dittrick, na Emil Schneider nĩmesie kwĩtĩkĩla ũla wʼo, na kũvika sua ũũ no malũmanĩtye na Yeova.
Kĩla ĩvinda nesĩla taoninĩ ingĩ nĩnĩthĩawa nĩtwʼĩte kũtavya ala methĩawa na thĩna wa matũ ũvoo mũseo. Kwa ngelekanyʼo, ĩvinda yĩmwe naĩ taoninĩ ya Montreal, nĩnaendie vandũ vakothaa kũmbanĩa ala matewʼaa. Nĩ vau nĩnatavisye mwanake wĩtawa Eddie Tager ũvoo mũseo. Eddie eethĩawa kyamanĩ kĩna kya andũ matewʼaa. Anatũaa kĩkundinĩ kya kĩthyomo kya ala matewʼaa kĩ Laval, Quebec, nginya ĩla ũnesie kũkwʼa mwaka mũthelu. O na nĩnakomanie na mwanake weetawa Juan Ardanez. Ũsu nake ailyĩ andũ ma Velia nũndũ aĩ na wendi mwingĩ wa kwĩka ũkunĩkĩli aĩkĩĩthye ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ. (Meko 17:10, 11) Juan nĩweetĩkĩlile ũwʼo na esa kũtwʼĩka mũtumĩa kĩkundinĩ kĩ Ottawa, Ontario. Akwatĩĩie kĩanda kĩu mũvaka ĩla wesie kũkwʼa.
Nditavanyʼa lelũ mwambĩĩonĩ wa myaka ya 1950
Nathamĩĩe taoninĩ ya Vancouver mwaka wa 1950. O na kau nĩnendete kũtavya ala matewʼaa ũvoo mũseo, ndikolwa nĩ ĩvinda yĩla nakomanie na kĩveti kĩtawa Chris Spicer nzĩanĩ, na nakĩtavya ũvoo o na kau kyo kĩi thĩna wa matũ. Nĩkyeetĩkĩlile ngakĩtwaĩaa makaseti, na kyasya nĩkĩkwenda kĩmbonanyʼe na mũũme wakyo, ũla wĩtawa Gary. Kwoou nĩnaendie kũmona mũsyĩ, na twaea ngewa mbingĩ mũno o na kau tweekaa kũandĩkanĩa tũthangũ. Kuma mũthenya ũsu twaaniwe vyũ. Ĩndĩ ĩtina wa myaka kauta, nakililye nĩ andũnĩ ũmbanonĩ mũnene waĩ Toronto, Ontario, noona mooka kũngethya! Gary avatisawa mũthenya ũsu. Ũndũ ũsu nĩwandanĩthisye na wamanyĩsya kana nĩ ũndũ wa vata kũendeea kũtavanyʼa nũndũ ndwĩsa kũmanya nĩ ĩndĩĩ na nũũ ũketĩkĩla ũla ũwʼo.
Nĩnesie kũsyoka Saskatoon. Navika kũu, nakomanie na kĩveti kĩmwe kyangũlilye nĩmanyĩsye na mavatha makyo elĩ metawa Jean na Joan Rothenberger. Eĩtu asu masomeaa sukulu ĩla nasomeaa tene nũndũ o namo mayeewʼaa. Tũendeangĩe nĩmambĩĩe kũtavya ala angĩ sukulu kĩla meemanyĩasya. Mũthya, eĩtu atano kĩlasinĩ kyoo nĩmatwʼĩkie Ngũsĩ sya Yeova. Ũmwe aĩ Eunice Colin. Nakomanĩte na Eunice o sukulunĩ ĩsu nyie nĩ mwakanĩ wakwa wa mũthya. Ĩvinda yĩu twakomanie anengie ngelemende na angũlya kana no nĩtwʼĩke mũnyanyae. Ndyeesĩ kaĩ ĩtina no we ngesa kũtwaa!
Nĩ na Eunice 1960 na 1989
Inyia wa Eunice amanya kana mwĩĩtu wake akwetye kwĩmanyĩsya Mbivilia, aneenie na mũnene wa sukulu nongi kana nũmũvata kwĩmanyĩsya. O na mũnene ũsu nĩwamũvenie mavuku ala weemanyĩasya namo. Ĩndĩ kyu kĩyaatulya Eunice nũndũ nĩwatwʼĩte vyũ kũmũthũkũma Yeova. Ĩla watwie kũvatiswa asyai make mamwĩie atĩĩ: “Manya we watwʼĩka wa Ngũsĩ, vaa ndwĩvekala!” Kwoou o na kau Eunice aĩ o na myaka 17, nĩwaumie mũsyĩ kwoo na ooswa nĩ mũsyĩ ũmwe wa Ngũsĩ waĩ o vau ũtũinĩ. Nĩwaendeeie kwĩmanyĩsya na avatiswa. Twatwaanie mwaka wa 1960, ĩndĩ asyai make mayaakinya ĩ alũsinĩ. Ĩndĩ o ũndũ myaka yaendeeie kũvĩta, nĩmaambĩĩie kũtũnenga ndaĩa nũndũ wa kwona mũĩkĩĩo witũ na nũndũ wa kwona ũndũ twaeie syana sitũ nesa.
YEOVA NŨNZŨVĨĨTE
Mwanawa Nicholas na mũka, Deborah, mathũkũmaa Mbetheli ya London
O na kau twĩ elĩ twĩ thĩna wa matũ, ivĩsĩ sitũ syĩ mũonza ii thĩna wa matũ. Kwoou kũea syana isu kũyaĩ laisi. Ĩndĩ nĩtwatatie ũndũ tũtonya imanye kĩthyomo kya ala matewʼaa nĩ kana tũeae ngewa nasyo na tũyĩimanyĩsya ũla wʼo. Ala angĩ kĩkundinĩ matũtethisye mũno. Kwa ngelekanyʼo, mũthenya ũmwe mũsyai ũmwe atũandĩkĩie kathangũ atwĩĩte kana kĩvĩsĩ kĩmwe kitũ kĩkeie kũtũmĩa ndeto nthũku kĩ Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ. Atũtavya twoosie ĩtambya vau kwa vau. Ũmũnthĩ aũme makwa ana, James, Jerry, Nicholas, na Steven, mamũthũkũmaa Yeova me aĩkĩĩku vamwe na iveti syoo na syana syoo. Onthe me ana nĩ atumĩa ma kĩkundi. O na eka ũu, Nicholas na mũka, Deborah, matetheeasya wĩa wa kũalyũla na kĩthyomo kya ala matewʼaa ovisinĩ wa ũvonge wa Britain. Nake Steven na mũka, Shannan, me timũnĩ ĩla ya kũalyũla na kĩthyomo kya ala matewʼaa ovisinĩ wa ũvonge wa Amelika.
Syana syakwa James, Jerry, na Steven, vamwe na iveti syoo matetheeasya kwa nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo wĩa wa kũtavanyʼa na kĩthyomo kya ala matewʼaa
Vatiele mwei ũmwe tũvikye myaka 40 kuma twatwaana, Eunice nĩwasindiwe nĩ ũwau wa kanza. Eunice eeyũmĩĩsye mũno ĩvinda yonthe yĩla waĩ mũwau. Kũĩkĩĩa ũthayũũkyo nĩkwamũnengae vinya. Neteele mũno kũmwona ĩla wĩthayũũka.
Faye na James, Jerry na Evelyn, Shannan na Steven
Mweinĩ wa 2, 2012, navalũkile natũlĩka kĩnyunyu na weethĩa ndyamba kwĩkala nĩ weka. Kwoou nĩnathamĩĩe kwa mwana ũmwe wakwa ũtwaanĩte. Twĩthĩawa Kĩkundinĩ kya Kĩthyomo kya Ala Matewʼaa kya Calgary na nĩ mũtumĩa vo. Aĩ yu nĩndĩ nĩthĩiwe kĩkundinĩ kya kĩthyomo kya ala matewʼaa kwa ĩvinda ya mbee. Kwamba kũsũanĩa kĩu! Kwoou nĩ kyaũ kyandetheeisye nĩthĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova ethĩwa kuma mwaka wa 1946 nĩthĩĩtwe kĩkundinĩ kya kĩthyomo kya Kĩsũngũ? Yeova nĩwe wĩthĩĩtwe aindethya o tondũ wathanie kana akasũvĩaa syana ndiwa. (Sav. 10:14) Nĩnĩtũngaa mũvea mũno nũndũ wa onthe ala methĩĩtwe maindetheesya kwa kũmbandĩkĩa tũthangũ, kwĩmanyĩsya kĩthyomo kya ala matewʼaa, na kũmbalyũlĩla na kĩthyomo kĩu.
Ĩla naendie sukulu ya mavainia ya Kĩthyomo kya Ala Matewʼaa kya Amelika nĩ na myaka 79
Ĩndĩ mwa kũneena ũla wʼo, mavinda amwe nĩneewʼaa ndithĩnĩka na ndyenda kũkwʼa ngoo nũndũ ndyaeleawa kĩla kĩũneenewa na noonaa mavata ma ala matewʼaa matekwĩanĩwʼa nesa. Ĩndĩ mavindanĩ ta asu nĩnalilikanaa ndeto ii Vetelo watavisye Yesũ: “Mwĩaĩi, tũende kwaũ? nue wĩ na ndeto sya thayũ ũtathela.” (Yoa. 6:66-68) Nĩnĩmanyĩĩtye kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo o ta ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala angĩ matewʼaa ma ĩvinda yakwa. Nĩnĩmanyĩĩtye kũmwĩkwatya Yeova na ũseũvyo wake, na moathimo ala ngwatĩte nũndũ wa ũu maitalĩka! Yu nĩ na lĩu mwingĩ mũno wa kĩ-veva ũseũvĩtwʼe na kĩthyomo kyakwa, na nĩnĩtanĩaa mũno kũtũmĩa Kĩthyomo kya Ala Matewʼaa kya Amelika ĩla nĩ na Aklĩsto ala angĩ maũmbanonĩ ma kĩkundi na maũmbanonĩ manene. Ndi na nzika kana nĩnĩtanĩĩte vyũ kũmũthũkũma Ngai witũ mũnene, Yeova.