“Thooa Wʼo, na Ndũkothoosye”

1, 2. (a) Nĩ kyaũ kya vata vyũ thayũnĩ witũ? (b) Nĩ maũndũ meva twĩmanyĩĩtye twonaa me ma vata, na nĩkĩ? (Sisya visa ĩthangũnĩ yĩĩ.)

NĨ KYAŨ wonaa kĩ kya vata vyũ thayũnĩ waku? We no ũkĩkũanyʼe na kĩndũ kĩngĩ kĩte kya vata takyo? Athũkũmi ma Yeova ala meyumĩtye vyũ mamũthũkũme mayamba kũemwa nĩ kũsũngĩa makũlyo asu. Ngwatanĩo ĩla twĩthĩawa nayo vamwe na Yeova nĩyo kĩndũ kĩla kya vata vyũ thayũnĩ witũ, na tũyĩsa kũmĩkũanyʼa na kĩndũ kĩngĩ. Kĩndũ kĩngĩ kya vata nĩ wʼo ũla twĩmanyĩĩtye Mbivilianĩ, na wʼo ũsu nĩwʼo ũtũtetheetye tũkethĩwa na ngwatanĩo nzeo na Ĩthe waitũ wa ĩtunĩ.—Ako. 1:9, 10.

² Kwasũanĩa ũndũ Mũmanyĩsya Ũla Mũnene ũtũmanyĩĩtye maũndũ maingĩvĩte Ndetonĩ yake, Mbivilia! Mbee, nũtũvuanĩsye ũndũ ĩsyĩtwa yake ne ya vata na nũtũvuanĩsye nguma syake. Kelĩ, nũtũtavĩtye ũndũ watwendie nginya anengane Mwana wake, Yesũ, ethĩwe nthembo ya wovosyo. O na nũsyokete akatũmanyĩsya ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Masia, na akanenga etĩkĩwʼa mauta wĩkwatyo wa kũthi ĩtunĩ na “malondu angĩ” wĩkwatyo wa kwĩkala Nthĩ Nzaũ. (Yoa. 10:16) Na eka ũu, nũtũmanyĩasya mwĩkalĩle ũla twaĩle kwĩthĩwa nawʼo. Maũndũ asu nĩ ma vata mũno nũndũ nĩmatũtetheeasya kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Mũmbi waitũ. Kũmamanya nĩkũtumĩte twĩthĩwa na kĩeleelo thayũnĩ.

3. Kwʼo kũthooa wʼo nĩ kwasya tũĩve mbesa?

³ Yeova nĩ Ngai mũlau. Ndaimaa ala meũmantha wʼo moseo. Nĩkyo kĩtumi o na wanenganie Mwana wake mwendwa akwʼe kwondũ witũ. Vate nzika, Ngai ndendaa tũĩve mbesa nĩ kana tũthooe wʼo. O na yĩla mũndũũme ũmwe weetawa Simoni wanengie mũtũmwa Vetelo mbesa nĩ kana anewe ũtonyi wa kũvoyea andũ makwate veva mũtheu, Vetelo amũtũngĩthisye na kũmwĩa: “Mbesa syaku nĩsyae vamwe naku, nũndũ wĩasya ũkoosa mũthĩnzĩo wa Ngai ũndũ wa mbesa.” (Meko 8:18-20) Nayu Maandĩko metwĩa ata yĩla mekwasya ‘tũthooe wʼo’?

MŨNDŨ ATONYA ‘KŨTHOOA’ WʼO ATA?

4. Twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ ĩũlũ wa wʼo?

⁴ Soma Nthimo 23:23. Tũyĩsa kũkwata wʼo ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai tũtekĩĩte kĩthito. No nginya twĩthĩwe tũtwʼĩte vyũ kwĩyĩima kĩndũ o na kĩva nĩ kana tũũkwate. O tondũ mũandĩki wa Nthimo wonanĩtye, nĩtwaĩle kwĩthĩwa twĩ metho ‘twathooa wʼo,’ kana tweemanthĩa wʼo, tũikasyoke ‘tũũthoosye,’ kana tũũtie. Ekai twone ũndũ tũtonya ‘kũthooa’ wʼo na tũyona kĩla twaĩle kũnengane nĩ kana tũũkwate. Kĩu nĩkĩũtũtetheesya twone wʼo wĩ wa vata mũnango na tũitata vyũ ‘tũikaaũthoosye.’ O na ĩngĩ nĩtũũtetheewʼa twone kana maũndũ ala tũtonya kwĩyĩima tũkwate wʼo mayĩsa kũelekanwʼa o na vanini na ũseo ũla twonaa.

5, 6. (a) Tũtonya ata kũthooa wʼo tũte na mbesa? Nengane ngelekanyʼo. (b) Wʼo ũtũtethasya ata?

⁵ Mavinda amwe o na ũinengwa kĩndũ mana wĩthĩaa ve o ũndũ waĩle kwĩka nĩ kana ũkĩkwate. Ndeto ya Kĩevelania ĩla ĩalyũlĩtwe “thooa” ĩandĩkonĩ ya Nthimo 23:23 no yonanyʼe “ĩmanthĩe.” Ndeto isu syelĩ syĩonanyʼa mũndũ ũkwĩkĩa kĩthito kana ũkwĩyĩima kĩndũ kĩna nĩ kana akwate kĩngĩ kya vata. Ekai tũtũmĩe ngelekanyʼo nĩ kana tũelewe ũndũ ũsu. Twasye nĩwatavwʼa kana ve maiũ meũnenganwe mana sokonĩ. We wĩona maiũ asu ta mesa kwĩyĩete vala ũĩ? Eka mwa! No nginya ũthi ndũnyũ ũkamose. Mo maiũ asu nĩ ma mana? Ĩĩ, nĩ ma mana, ĩndĩ no nginya wose ĩvinda ũthi sokonĩ ũkamamanthe. O ta ũu, tũyĩĩvaa mbesa nĩ kana tũkwate wʼo. Ĩndĩ no nginya twĩkĩe kĩthito nĩ kana tũũkwate.

⁶ Soma Isaia 55:1-3. Ndeto sya Yeova ila iandĩkĩtwe nĩ Isaia no itũtetheesye kũelewa mũnango ũndũ tũtonya kũthooa wʼo. Mĩsoanĩ ĩsu Yeova aelekanĩtye ndeto syake na kĩwʼũ, ĩia, na mbinyu. O ta kalwʼũ kathithu na kakelemu, ndeto sya wʼo sya Ngai nitumaa mũndũ ewʼa nesa. O na ĩngĩ, ndeto sya Yeova nitwĩkĩaa vinya na ikatũtetheesya kwĩana kĩ-veva, o tondũ ĩia yĩtũnengae vinya na yĩkatetheesya mwana kwĩana. Na no twasye ndeto sya Yeova iilye ta mbinyu. Nĩkĩ? Mbivilia yaasya kana mbinyu nĩtumaa andũ matana. (Sav. 104:15) Kwoou yĩla Yeova ũkwĩa andũ make ‘mathooe mbinyu,’ etũĩkĩĩthya kana kwĩkala kwosana na ndeto syake kũkatumaa twĩthĩwa twĩ atanu. (Sav. 19:8) Isu nĩ ngelekanyʼo nzeo mũno itonya kũtũtetheesya tũelewe ũndũ tũtethekaa tweemanyĩsya ndeto sya Ngai sya wʼo na twekala kwosana nasyo. No twasye kĩthito kitũ kya kwĩka ũu nĩkyo thooa wa kũkwata wʼo. Ekai ĩndĩ tũneenee maũndũ atano tũtonya kwĩvata nĩ kana tũthooe wʼo.

WĨVATĨTE KYAŨ NĨ KANA ŨTHOOE WʼO?

7, 8. (a) Nĩkĩ no nginya tũmanthe ĩvinda nĩ kana twĩmanyĩsye wʼo? (b) Mũndũ mũka ũmwe wa mũika eeyĩimie kyaũ, na kwĩka ũu kwamũtethisye ata?

⁷ Ĩvinda yaku. Kĩla mũndũ no nginya eyĩime ĩvinda nĩ kana athooe wʼo. Nĩkĩ? Nũndũ no nginya ũmanthe ĩvinda wĩthukĩĩsye ũvoo wa Ũsumbĩ, ũsome Mbivilia na mavuku angĩ maeleetye Mbivilia, wĩmanyĩsye Mbivilia wĩ weka, ũmbanyʼe maũmbano, na ũithi maũmbanonĩ. No nginya ‘tũtangĩĩe’ ĩvinda yĩla tũtũmĩaa maũndũnĩ mate ma vata mũno. (Soma Aeveso 5:15, 16.) Ĩndĩ nĩ ĩvinda yĩana ata yendekaa nĩ kana mũndũ akwatye nesa momanyĩsyo ma mũsingi ma Mbivilia? Andũ me kĩvathũkanyʼo. Na tũyĩsa kwasya nĩtweemanyĩsya ĩũlũ wa ũĩ wa Yeova, nzĩa syake, na mawĩa make twavika mwĩso. (Alo. 11:33) Ĩkaseti ya mbee ya Watch Tower yaelekanilye ũwʼo na “kalaa kanini kanake” na yasya: “Ndũkeanĩwe no kaũwʼo kamwe kala weemanyĩsya. Keka kaũwʼo kamwe nĩkatoetye, Ngai ndethĩwa aatũnenga ũwʼo wingĩvĩte ũu. Endeea kũmantha, na endeea kũmbanyʼa tũlaa twingangĩ.” Kĩla ũmwe no ekũlye atĩĩ: ‘Nyie nũmbanĩtye tũlaa twĩana ata twa ũla wʼo?’ O na tũkatwʼĩka twĩĩkala tene na tene, tũyĩsa kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova tũkavika mũthya. Ũmũnthĩ ũndũ ũla wa vata nĩ kũtũmĩa ĩvinda yitũ nesa nĩ kana twĩmanyĩsye ũwʼo mwingĩ ũndũ vatonyeka. Ekai twose ngelekanyʼo ya mũndũ mũka ũmwe wendaa mũno kũmanya wʼo.

⁸ Ve mũndũ mũka ũmwe wa mũika umĩte Japan wĩtawa Marikoa waendie New York City, Amelika, akasome. Ĩvinda yĩu aĩ wa ndĩni ĩmwe yambĩĩe Japan mũthyanĩ wa myaka ya 1950. Ĩndĩ mũthenya ũmwe Mariko nĩweethĩiwe nĩ mwĩĩtu-a-asa ũmwe vainia aitavanyʼa nyũmba na nyũmba. Mariko ambĩĩa kwĩmanyĩsya wʼo ũla wĩ Mbivilianĩ, eewie mũyo mũno nginya akũlya mwĩĩtu-a-asa ũsu amũmanyĩasye Mbivilia kelĩ kwa kyumwa. O na kau nĩwakwatanĩtwʼe mũno nĩ maũndũ ma sukulu na ve vandũ wavalũaa masaa manini kwa kyumwa, nĩwambĩĩe kũthi maũmbanonĩ. O na nĩwaekanie na maũndũ amwe ma kwĩtanĩthya wendete, na ambĩĩa kũtũmĩaa mwanya ũsu kwĩmanyĩsya wʼo. Kwĩyĩima maũndũ asu nĩkwatumie eka maendeeo mĩtũkĩ. Mwaka ũithela nĩwavatisiwe. Na myei thanthatũ ĩtina wa vau ambĩĩa ũvainia twĩ mwaka wa 2006, na ndaaũngamya nginya ũmũnthĩ.

9, 10. (a) Woni witũ ĩũlũ wa maũndũ ma kĩ-mwĩĩ ũalyũkaa ata twathooa wʼo? (b) Mũndũ mũka ũmwe wa mũika eeyĩimie kyaũ, na ewʼaa ata ũmũnthĩ?

⁹ Maũndũ ma kĩ-mwĩĩ. Nĩvatonyeka tũkeyĩima wĩa wĩ mũsaala mũseo vyũ kana wĩa twendete mũno nĩ kana tũthooe wʼo. Yĩla Vetelo na Andalea (Endelea) meetiwe nĩ Yesũ me wĩanĩ woo wa kũtea makũyũ nĩ kana matwʼĩke “atei ma andũ,” ‘nĩmatiie itei’ syoo na mamũatĩĩa. (Mt. 4:18-20) Ĩndĩ ũu ti kwasya kana andũ meemanyĩsya wʼo maĩle kũkola wĩa. Nĩmaĩle kũthũkũma nĩ kana meanĩsye kĩla Maandĩko mawetete. (1 Tim. 5:8) Kĩla kĩ vo nĩ kana mavinda maingĩ wĩthĩaa no nginya mũndũ aalyũle woni wake ĩũlũ wa syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ na maũndũ ala ũvĩtasya mbee thayũnĩ wake. Yesũ nĩwoonanisye ũndũ ũsu nesa yĩla waisye atĩĩ: “Mũikeyiĩe ũthwii kũũ nthĩ . . . Ĩndĩ ĩyiĩei ũthwii ĩtunĩ.” (Mt. 6:19, 20) Kwatwose ngelekanyʼo ya mũndũ mũka ũngĩ wa mũika.

¹⁰ Maria ambĩĩe kũthaũka golf o na ataalika sukulu. Alika sekondalĩ nĩwaendeeie kwongela ũtũĩka wake ĩthaũnĩ yĩu nginya eewa nũkũĩvĩwa viisi wa yunivasiti. Endete ĩthaũ yĩu na ngoo yake yonthe, na wendi wake waĩ kũendeea nginya atwʼĩke mũthaũki wĩ nguma na ũĩvawa mbesa mbingĩ. Ĩndĩ aendeangĩe nĩwambĩĩe kwĩmanyĩsya Mbivilia, na endeewʼa mũno nĩ wʼo ũla weemanyĩasya. Nĩwatanĩie kwona ũndũ kũmanya wʼo kwatumie eka moalyũku thayũnĩ wake. Aĩtye: “Ũtanu wakwa nĩwaendeeie kwongeleka o ũndũ naendeeie kũalyũla woni wakwa na mwĩkalĩle wakwa wosane na myolooto ya Mbivilia.” Nũndũ wa ũu, nĩwoonie kana ve vinya mũno kũmantha ũthwii wa kĩ-veva o aendeee kũsembanyʼa na ũthwii wa kĩ-mwĩĩ. (Mt. 6:24) Na kĩu kyatuma atwʼa kũlwa vyũ nĩ nguma kana ũthwii ũla wesaa kũkwata e mũthaũki wa golf. Ĩndĩ nũndũ Maria nĩwathooie wʼo, ũmũnthĩ ũũ nũtanaa kwĩthĩwa e vainia. Aĩtye kana ũvainia nĩwʼo ũndũ ũla wa “kũtanĩthya vyũ na ũtumaa mũndũ ekala e mwĩanĩe vyũ.”

11. Ndũũ yitũ na angĩ ĩtonya kwĩkala ata tweemanyĩsya wʼo?

¹¹ Ndũũ yitũ na andũ ma mũsyĩ na anyanya. Nĩvatonyeka ndũũ yitũ na anyanya maitũ na andũ ma mũsyĩ ĩkaoleka twambĩĩa kwĩkala kwosana na wʼo wa Mbivilia. Nĩkĩ? Yesũ avoyie ũũ ĩũlũ wa aatĩĩi make: “Mathesye kwĩsĩla ũla wʼo; ndeto yaku nĩyo wʼo.” (Yoa. 17:17; maelesyo ma kwongeleela, NWT) Ndeto “mathesye” no yonanyʼe “mavathe.” Tweetĩkĩla wʼo twĩthĩawa twavathwa na andũ ma nthĩ nũndũ mwĩkalĩle woo wĩ kĩvathũkanyʼo na witũ. Matwonaa twĩ kĩvathũkanyʼo nũndũ tũtongoeawʼa nĩ myolooto yĩ kĩvathũkanyʼo namo. Tũtongoeawʼa nĩ myolooto ya Mbivilia. O na kau ithyĩ tũiũmamena, nĩvatonyeka anyanya maitũ kana andũ maitũ ma mũsyĩ makevathana naitũ kana o na makambĩĩa kũtũvĩnga. Na kĩu kĩitũsengʼasya. Yesũ aisye: “Amaitha ma mũndũ makethĩwa ala ma nyũmba yake.” (Mt. 10:36) Ĩndĩ nĩwasyokie aweta kana maũndũ ala tũtiaa ĩtina maitonya kũelekanwʼa na moseo ala tũkwataa twathooa wʼo.—Soma Maliko 10:28-30.

12. Mũndũũme ũmwe Mũyuti eekie ata nĩ kana athooe wʼo?

¹² Mũkũni ũmwe wa viasala Mũyuti weetawa Aaron amanyĩĩtwʼe kuma e mũnini kana ĩsyĩtwa ya Ngai yĩyaĩle kũtamũkwa. Ĩndĩ aĩ na waũni wa kũmanya ũla wʼo. Asengʼie mũno oonwʼa nĩ Ngũsĩ ĩmwe ũndũ ũtonya kusũĩĩsya nthoo ingĩ katĩkatĩ wa ila inya sya Kĩevelania sya ĩsyĩtwa ya Ngai nĩ kana wĩthĩe no yĩtamũkwe “Yeova.” Eewie mũyo mũno nginya athi ĩsinakokenĩ kũtavya amanyĩsya ma ndĩni yoo ũndũ ũsu. Ĩndĩ o na kau eesĩ nĩmeũtana nake, ũu tiwʼo vaendie. Vandũ va kũtanĩthwʼa nĩ kũmanya ũwʼo ĩũlũ wa ĩsyĩtwa ya Ngai, mamũtwʼĩlangile mata na mamũlũngya. O na nĩwambĩĩe kũmenwa nĩ andũ ma mũsyĩ. Aaron ndaatelema. Nĩwaũngamie na ũkũmbaũ, athooa wʼo, na aendeea kũmũthũkũma Yeova nginya yĩla wesie kũkwʼa. O ta Aaron, nĩtũtwʼĩte vyũ kũthooa wʼo na kũlũmanyʼa nawʼo, o na ndũũ yitũ na andũ ma mũsyĩ na anyanya yalika thĩna.

13, 14. Nĩ kana tũthooe wʼo, nĩ moalyũku meva twaĩle kwĩka makonetye mosũanĩo na mwĩkalĩle witũ? Nengane ngelekanyʼo.

¹³ Mosũanĩo na mwĩkalĩle ũtaĩle. No nginya twĩthĩwe twĩyũmbanĩtye kũalyũla mosũanĩo na mwĩkalĩle witũ ethĩwa nĩtweetĩkĩla wʼo na nĩtũkwenda kũatĩĩa myolooto ya Mbivilia. Kwasisya kĩĩ Vetelo waandĩkie aiweta moalyũku asu twaĩle kwĩka: “Ta syana mbĩwi, mũtekwĩvwʼananʼya na mĩmeo yenyu mĩthũku ya tene ĩvinda yĩla mũteesĩ: ĩndĩ . . . ĩthĩwai atheu mwĩkalĩlenĩ wenyũ wʼonthe wa thayũ.” (1 Vet. 1:14, 15) Andũ ala mekalaa ndũanĩ ya Kolintho maĩ no nginya meke moalyũku manene nĩ kana mathooe wʼo nũndũ ndũa ĩsu yaĩ andũ me mwĩkalĩle mũthũku mũno. (1 Ako. 6:9-11) O ta ũu, ũmũnthĩ aingĩ nĩmathooete wʼo kwa kũekana vyũ na mĩkalĩle ĩla ĩtamwendeeasya Ngai. Vetelo nĩwasyokie alilikanyʼa Aklĩsto ma ĩvinda yake ũndũ ũngĩ. Ameie: “Ĩvinda yĩla ĩvitu nĩyeanĩe kwĩka ũndũ Andũ-ma-mbaĩ-ingĩ mendaa, na kũkinya maũndũnĩ ma ũlaalai, na mĩmeo mĩthũku, na ũthengi, na mboka itaĩle, na ũnywi, na ũthaithi wa mĩvwʼanano ũtosana na mĩao.”—1 Vet. 4:3.

¹⁴ Mũndũũme ũmwe wĩtawa Devynn na mũka, Jasmine, mekalĩte myaka mingĩ mainywʼa mũno. O na kau Devynn nĩwasomeete wĩa wa kwĩka masavu ma viasala na aĩ mũseo mũno wĩanĩ ũsu, ndaĩ alũmya wĩa nũndũ wa ũthengi. Nake Jasmine aĩ mũndũ wa kĩtai na mũngʼendu. Ĩndĩ mũthenya ũmwe Jasmine e mũmile nĩwakomanie na amisonalĩ elĩ nzĩanĩ. Amisonalĩ asu nĩmavangie methi kwĩmanyĩsya Mbivilia nake, ĩndĩ mavika mũsyĩ kwake kyumwa kĩla kyaatĩĩe, meethĩie Jasmine na mũũme me amile. Mayoonaa amisonalĩ asu ta matonya kũtinda methĩnĩtye mayũka kwoo nũndũ woo. Ĩndĩ amisonalĩ asu maisyoka ĩvinda yĩla yĩngĩ mayaaĩthĩa me amile. Kuma o yĩla Devynn na Jasmine mambĩĩe kwĩmanyĩsya o ĩ ya mbee, maĩ na kĩthito mũno kya kwĩmanyĩsya na kũtũmĩa kĩla mekwĩmanyĩsya. Myei ĩtatũ ĩithela nĩmavangie kũekana na ũkĩ, na ĩtina wa ĩvinda maandĩkĩthya mũtwaano woo. Kĩla mũndũ nĩwoonie moalyũku ala mekĩte, na kĩu kyatuma andũ aingĩ ũtũinĩ woo mambĩĩa kwĩmanyĩsya Mbivilia.

15. Nĩ ũndũ ũmwe wĩva wonekaa wĩ vinya kwĩka twamanya ũla wʼo, na nĩkĩ?

¹⁵ Syĩthĩo na imanyĩo itekwosana na Maandĩko. Ĩtambya yĩmwe katĩ wa matambya ala monekaa me vinya mũno mũndũ waĩle kwosa amanya wʼo nĩ kũekana na syĩthĩo na imanyĩo ila itosanĩte na Maandĩko. Andũ amwe mamanya kana Maandĩko maikwĩtĩkĩlana na imanyĩo isu nĩmaekanaa nasyo vate na thĩna, ĩndĩ angĩ nĩmatonya kwĩwʼa ve vinya nũndũ wa kũkĩa andũ ma mũsyĩ, ala mathũkũmaa namo, na anyanya moo. Mavinda angĩ kĩu no kyumĩlye ngusanĩsyo mbingĩ, na mũno mũno ethĩwa nĩ syĩthĩo ila ikonetye andũ ma mũsyĩ ala akwʼũ. (Kũt. 14:1) Ĩndĩ no tũtetheewʼe nĩ ngelekanyʼo sya angĩ moosie ĩtambya mateũkĩa. Kwaekai tũsũanĩe ĩũlũ wa andũ amwe ma ĩvinda ya atũmwa mekalaa ndũanĩ ya Eveso mataakĩa kwosa ĩtambya yĩu.

16. Ekali amwe ma Eveso meekie ata nĩ kana mathooe wʼo?

¹⁶ Ndũa ya Eveso yaĩ nguma na maũndũ ma ũwe. Kwoou yĩla andũ ma ndũa ĩsu matwʼĩkie Aklĩsto, meekanie ata na syĩthĩo isu nĩ kana mathooe wʼo? Mbivilia ĩeleetye ĩkasya: “Na andũ aingĩ ala meekaa maũndũ ma ũwe maete mavuku moo na moombanʼya vamwe, na mamavĩvĩsya mbee wa andũ onthe; na matala thooa wamo na meethĩa nĩ ilungu sya vetha ngili mĩongo ĩtano. Ũu nĩwʼo ndeto ya Ngai yeanie na ũkĩlya vinya.” (Meko 19:19, 20) Aklĩsto asu aĩkĩĩku mayaatinda maikũlya mekwata wasyo wĩana ata maeka maũndũ asu, na kĩu nĩkyatumie maathimwa mũno.

17. (a) Nĩ maũndũ meva andũ amwe matonya kwĩthĩwa mevatĩte nĩ kana mathooe wʼo? (b) Twĩneenea makũlyo meva ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?

¹⁷ We wĩvatĩte maũndũ meva nĩ kana ũthooe wʼo? Kĩndũ kĩmwe kĩla ũmwe witũ wĩyĩimĩte nĩ kana akolanyʼe tũlaa twa ũla wʼo nĩ ĩvinda. Angĩ nĩmevataa maũndũ matonya kũtuma mathua, na maketĩkĩla ndũũ yoo na andũ moo ĩoleke nĩ kana mathooe wʼo. Na ve angĩ namo maalyũlĩte mosũanĩo na mwĩkalĩle woo, na makatwʼa kũekana na syĩthĩo na imanyĩo ila itosanĩte na Maandĩko. Ĩndĩ o na tũtwʼĩke twĩvatĩte kyaũ, kĩla twĩsĩ nĩ kana wʼo wa Mbivilia nĩwʼo wa vata vyũ kwĩ maũndũ asu twĩyĩimĩte. Wʼo ũsu nĩwʼo ũtũtetheeasya kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova, na ũsu nĩwʼo ũndũ ũla wa vata vyũ thayũnĩ witũ. Twasũanĩa moathimo ala tũkwatĩte nũndũ wa kũmanya ũwʼo, twĩkaa kũsengʼa tweewʼa atĩ mũndũ nũkwenda kũũthoosya! Ĩndĩ nĩ kyaũ kĩtonya kũtuma mũndũ eka ũu, na tũtonya kwĩka ata twĩsũvĩe tũikese kũkwatwa nĩ yĩsilya yĩu? Twĩneenea makũlyo asu ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe.