We Nĩwĩsĩ?

Nĩkĩ Mbivilia yĩtũngĩlĩĩlaa?

MAVINDA amwe, aandĩki ma Mbivilia nĩmatũngĩlĩĩlaa ũndũ ndeto imwe iandĩkĩtwe. Kwoona itumi itatũ itonya kwĩthĩwa syatumaa meka ũu:

Ĩvinda yĩla yaandĩkiwe. Ĩvindanĩ ya Aisilaeli, andũ aingĩ mayaĩ na kovi syoo sya ĩla Mĩao. Mũno mũno meethukĩĩasya ĩisomwa yĩla mathi ĩeemanĩ ya kũmbanĩa. (Kũt. 31:​10-12) Nĩvatonya kwĩthĩwa vaĩ na maũndũ mamavĩngĩsaa methukĩĩsye, na nĩmatonya kwĩthĩwa maũngamaa masaa kauta ĩkomanonĩ ĩnene. (Nee. 8:​2, 3, 7) Mavindanĩ ta asu, waĩ ũndũ wa vata kũtũngĩlĩĩla ndeto ila sya vata nĩ kana andũ malilikane maandĩko na maimatũmĩa. O na kwĩka ũu nĩkwamatetheeasya kũlilikana kĩla Mĩao ĩla Yeova wamanengete yaĩtye.—Ali. 18:​4-22; Kũt. 5:1.

Ũndũ yaandĩkiwe. Ilungu imwe sya Mbivilia syaandĩkiwe ta mbathi. Ngelekanyʼo imwe nĩ ĩvuku ya Savuli, Wathi wa Solomoni, na Iĩo. Mbathi imwe syĩ na ndeto itũngĩlĩĩlwʼe. Na kĩu kĩkindĩlĩĩlaa kĩla kĩneenewe. Kwa ngelekanyʼo, kwoona ũndũ ĩandĩko ya Savuli 115:​9-11 yaĩtye: “We Isilaeli, ĩkĩĩa Yeova: Nĩwe mũtethya woo na ngao yoo. We nyũmba ya Aluni, ĩkĩĩai Yeova: Nĩwe mũtethya woo na ngao yoo. Inywʼĩ ala mũkĩaa Yeova, ĩkĩĩai Yeova: Nĩwe mũtethya woo na ngao yoo.” Kũtũngĩlĩĩla ndeto isu sya vata nĩkwatetheeasya aini kũsyĩkĩa kĩlĩkonĩ na ngoonĩ.

Nĩkĩ yaandĩkiwe. Mavinda angĩ, aandĩki ma Mbivilia nĩmatũngĩlĩlaa maũndũ ala ma vata. Kwa ngelekanyʼo, yĩla Yeova watavisye Aisilaeli maikaye nthakame, nĩwatavisye Mose atũngĩlĩĩle mavinda maingĩ kĩtumi kya kũlea kwĩka ũu. Ngai endaa kũkindĩlĩĩla kana thayũ wa mwĩĩ wĩ nthakamenĩ, na ũu nĩ kwasya, nthakame yonanasya thayũ. (Ali. 17:​11, 14) O na yĩla atũmwa na atumĩa ala maĩ Yelusaleme mawetaa maũndũ ala twaĩlĩte kwĩvathana namo nĩ kana tũmwendeesye Ngai, nĩmakindĩlĩĩile ĩngĩ ĩũlũ wa kwĩvathana na nthakame.—Meko 15:​20, 29.

O na kũtwʼĩka ve ndeto imwe Mbivilia ĩtũngĩlĩĩle, kĩu kĩyonanasya kana Yeova endaa o naitũ twĩthĩwe na mũtuo wa kũitũngĩlĩĩla. Kwa ngelekanyʼo, Yesũ aisye: “Mũkĩvoya mũikatũngĩlĩĩle ndeto o ila ila.” (Mt. 6:7) Ĩtina wa ũu, nĩwawetie maũndũ amwe tũtonya kũweta mboyanĩ sitũ. (Mt. 6:​9-13) Kwoou o na kau tũitũngĩlĩĩlaa ndeto o ila ila sya mboya ĩsu, twĩ athasye kũvoya ĩũlũ wa maũndũ asu ĩngĩ na ĩngĩ.—Mt. 7:​7-11.

Kwa wʼo, Ngai aĩ na kĩtumi kĩseo kya kũtũngĩlĩĩla ndeto kana maũndũ amwe Mbivilianĩ. Ĩsu nĩ nzĩa ĩmwe Mũmanyĩsya Ũla Mũnene Vyũ ũtũmĩaa kũtũmanyĩsya nĩ kana twaĩle.—Isa. 48:​17, 18.