Inywʼĩ Ana-a-asa na Eĩtu-a-asa Akũũ, Mwĩ ma Vata Mũno Kĩkundinĩ
“Yĩla nasũanĩa maũndũ ala neanĩasya tene, nĩnzengʼaa mũno. Ĩndĩ nũndũ yu nĩ mũkũũ, nditonya kwĩka maũndũ maingĩ ta tene.”—Connie, myaka 83.
Nĩvatonyeka o naku ũkethĩwa ũtatonya kwĩanĩsya maũndũ maingĩ ta tene nũndũ wa ũkũũ. O na kũtwʼĩka wĩthĩĩtwe ũimũthũkũma Yeova wĩ mũĩkĩĩku kwa myaka mingĩ, nũtonya kwĩthĩwa na woni ũtaĩle ĩũlũ waku nũndũ wa maũndũ ala ũtatonya kwĩanĩsya. Kwa ngelekanyʼo, no wambĩĩe kũelekanyʼa maũndũ ala wĩkaa ũmũnthĩ na ala weekaa tene. Ethĩwa ũu nĩwʼo wĩwʼaa, ũtonya kwĩka ata ũeke kwĩthĩwa na woni mũthũku ĩũlũ waku mwene?
KĨLA YEOVA WENDAA WĨANĨSYE
Ĩkũlye-ĩ, ‘Yeova endaa nĩanĩsye maũndũ meva?’ No ũkiakiwʼe wasoma ndeto ila syĩ nthĩnĩ wa Kũtũngĩlĩĩlwa kwa Mĩao 6:5, ila syaĩtye: “No nginya ũmwende Yeova Ngai waku na ngoo yaku yonthe na thayũ waku wʼonthe na vinya waku wʼonthe.”
Kwosana na mũsoa ũsu, Yeova endaa ũmũthũkũme na ngoo yaku yonthe, thayũ waku wʼonthe na vinya waku wʼonthe. Kũmanya ũu no kũũtetheesye ndũkeyĩelekanyʼe na ala angĩ kana wambĩĩe kũelekanyʼa kĩla ũtonya kwĩanĩsya oyu na kĩla weanĩasya tene.
Kwasũanĩa ũndũ ũũ: Yĩla waĩ mũsanga, nĩ kyaũ wamũnengae Yeova? Andũ aingĩ ma Yeova no masye mamũnengae kĩla kĩseo vyũ. O naku wamũnengae kĩla kĩseo vyũ kwosana na ũtonyi waku ĩvindanĩ yĩu. Oyu ũmũnengae Yeova kyaũ? Nũtonya kwĩthĩwa ũmũnengae kĩla kĩseo kwosana na ũtonyi waku ĩvindanĩ yĩĩ, kana kwa ndeto ingĩ, kĩla ũtonya kwĩanĩsya kwa oyu. Weethĩwa na woni ũsu, nĩvatonyeka ũkamanya kana oyu ũmũnengae Yeova o kĩla wamũnengae tene. Ĩvindanĩ yĩu, wamũnengae kĩla kĩseo vyũ, na ũu nowʼo wĩkaa ũmũnthĩ.
Yĩla waĩ wa mũsanga, wamũnengae Yeova kĩla kĩseo vyũ na ũu nowʼo wĩkaa oyu wĩ mũkũũ
NO ŨTETHYE ALA ANGĨ MŨNO
Ũndũ ũngĩ ũtonya kũũtethya nĩ ũũ: Vandũ va kũsũanĩaa o maũndũ ala ũtatonya kwĩanĩsya, sũanĩaa myanya mingĩ ĩla wĩ nayo ya kũtetheesya ala angĩ. Nũndũ oyu wĩ mũkũũ, ve maũndũ amwe ũtonya kwĩka ũtaĩ wĩka yĩla waĩ mũsanga. Kwa ngelekanyʼo, no wĩke maũndũ aa maatĩĩe:
Olela ala angĩ ũmanyi ũla wĩ nawʼo. Kwasũanĩa ndeto ii iandĩkĩtwe Mbivilianĩ:
Mũsumbĩ Ndaviti: “Naĩ mũnini, na yu nĩ mũkũu; ĩndĩ ndyaaona mũlũngalu atiĩtwe, kana ũsyao wake ũkĩvoya lĩu.”—Sav. 37:25, BK.
Yosua: “Yu sisyai! Ngilyĩ kũkwʼa, nenyu nĩmwĩsĩ nesa ki na ngoo yenyu yonthe na thayũ wenyu wʼonthe kana vai ndeto o na ĩmwe ĩkonetye mawatho onthe maseo ala Yeova Ngai wenyu ũmwathĩte ĩtaaĩanĩa. Onthe nĩmeanĩĩtwʼe kwondũ wenyu. Vai ndeto o na ĩmwe wamwathie ĩtaaĩanĩa.”—Yos. 23:14.
O naku no wĩthĩwe ũwetete ndeto ta isu. Ndaviti na Yosua mawetie maũndũ kĩla ũmwe weeyoneete we mwene. Na nũndũ athũkũmi asu aĩkĩĩku ma Yeova mawetie maũndũ ala meeyoneete na makewʼa kwa ĩvinda ya myaka mingĩ, ndeto syoo nĩ sya vata mũno.
Ethĩwa wĩthĩĩtwe ũimũthũkũma Yeova kwa ĩvinda yĩasa, o naku no ũtavye angĩ moathimo ala wĩyoneete nũndũ wa kwĩka ũu. Nĩwĩthĩwa ũlilikene ĩvinda weeyoneie Yeova aiathima andũ make? Ethĩwa nũlilikene, no ũtavye angĩ ĩũlũ wa ũndũ ũsu! Kĩu no kĩmathangaasye o ũndũ kĩthĩĩtwe kĩikũthangaasya. O na ĩngĩ, no kĩmekĩe vinya mũno.—Alo. 1:11, 12.
Ũndũ ũngĩ ũtonya kwĩka ũkekĩa vinya ala angĩ nĩ kũthi Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ kwondũ wa maũmbano, ethĩwa nũtonya. Wĩ vau no wĩkĩe vinya athaithi ala angĩ, namo no makwĩkĩe vinya. Ũla Connie twamũweta aĩtye: “Kũthi maũmbanonĩ nĩkũndetheeasya ndikakwʼe ngoo. Ndonya ata kũkwʼa ngoo na nĩwʼo ana-a-asa na eĩtu-a-asa makwa mambonasya kana nĩmambendete yĩla twĩ Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ? Nakwa nĩnĩkĩaa kĩthito nonyʼe ala angĩ kana nĩngũmatũngĩa mũvea kwa kũmanenga mĩthĩnzĩo. Na nĩnĩĩkĩĩthasya kana nĩnatanĩa kwĩka maũndũ ma kĩ-veva nĩ vamwe namo.”
YEOVA NŨTANAA OONA ŨIMŨTHŨKŨMA WĨ MŨĨKĨĨKU
Maandĩko mausĩe ngelekanyʼo sya andũ mendetwe nĩ Yeova o na kau mayaĩ matonya kwĩanĩsya maũndũ maingĩ. Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya Mũisilaeli ũmwe waĩ mũkũũ weetawa Simeoni, ũla waĩ thayũ ĩvinda yĩla Yesũ wasyaiwe. Kĩla ĩvinda wathi ĩkalũnĩ, nũtonya kwĩthĩwa oonaa aũme ma mũika maitethya wĩa wa vata. Ĩndĩ we aĩ na woni wĩva ĩũlũ wake mwene? Aĩ o atonya kũsũanĩa kana nũndũ yu aĩ mũkũũ, ndaĩ wa vata mũno methonĩ ma Yeova. Ĩndĩ we Yeova aĩ na woni wĩ kĩvathũkanyʼo. Nĩweesĩ kana Simeoni “aĩ mũlũngalu na nĩwamũkĩaa Ngai” na nũndũ wa ũu, nĩwamũnengie kĩanda kya kwona Yesũ e kaũkenge. O na nĩwamũnengie kĩanda kya kwathana kana Yesũ nĩwe ũkethĩwa Masia! (Lũka 2:25-35) Vate nzika, Yeova ndaaona ũkũũ wa Simeoni tũ, ĩndĩ oonie mũndũũme waĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu, “na veva mũtheu waĩ ĩũlũ wake.”
Yeova nĩwaathimie Simeoni na kĩanda kya kwona Yesũ e kaũkenge na kya kwathana kana nĩwe ũkatwʼĩka Masia
O naku no wĩthĩwe ũte na nzika kana Yeova nũtanaa oona ũimũthũkũma wĩ mũĩkĩĩku, o na kũtwʼĩka ve maũndũ maingĩ ũtatonya kwĩka. Methonĩ make, nĩwĩtĩkĩlaa nthembo “kwĩanana na kĩla mũndũ wĩ nakyo, ĩndĩ ti kĩla ũte nakyo.”—2 Ako. 8:12.
Ũsũanĩĩte kĩu, tũngaa kĩlĩko kyaku maũndũnĩ o ala ũtonya kwĩanĩsya. Kwa ngelekanyʼo, nĩ nzĩa syĩva sya ũtavanyʼa ũtonya kũtũmĩa o na ethĩwa wĩĩka ũu kwa ĩvinda ĩnini? O na ĩngĩ, no wĩkĩe vinya ana-a-asa na eĩtu-a-asa maku wamakũnĩa simũ kana wamatũmĩa kaati. Kwĩka athaithi ala angĩ tũmaũndũ tũnini tũkwonanyʼa kana nũmendete no kũmathangaasye, na mũno mũno kuma kwa mũndũ taku wĩthĩĩtwe aimũthũkũma Yeova kwa myaka mingĩ.
Amwe mayĩthĩawa matonya kwĩanĩsya maũndũ maingĩ. Kwoona ngelekanyʼo ĩmwe ya nthĩ yĩ East Africa nthĩnĩ wa ĩsandũkũ “Mwĩĩtu-a-asa Ũmwe Nĩwatũmĩie Mbivilia Kũvonokya Thayũ wa Mwĩĩtu Mũna,” ĩla yonanĩtye kana ala akũũ nĩmatethasya wĩa wa vata.
Lilikana kana ngelekanyʼo yaku no ĩtethye ala angĩ mũno nũndũ nĩwĩthĩĩtwe na mũĩkĩĩo na nũlũmanĩtye na Yeova kwa ĩvinda ya myaka mingĩ. Wĩ ngelekanyʼo nzeo ya mũndũ wĩthĩĩtwe na wũmĩĩsyo, na no wĩthĩwe ũte na nzika kana ‘Ngai nĩ mũlũngalu, [na] ndesa kũlwa nĩ wĩa waku na wendo ũla woonanisye kwondũ wa ĩsyĩtwa yake na kwa kũthũkũma na kũendeea kũmathũkũma atheu.’—Evl. 6:10.
ĨTHĨAWA NA MAŨNDŨ MAINGĨ MA KWĨKA
Ũkunĩkĩli wonanĩtye kana aũme na aka aingĩ akũũ ala meyumasya matetheesye angĩ methĩawa na ũima wa mwĩĩ, masũanĩaa mĩtũkĩ, na nĩmekalaa ĩvinda yĩasa.
Nĩ wʼo kana kwĩka maũndũ maseo kũyĩsa kũvetanga mathĩna onthe ala maetawe nĩ ũkũũ. No Ũsumbĩ wa Ngai wĩ wʼoka ũkeanĩsya kĩu kwa kũvetanga maũndũ onthe ala maetawe nĩ naĩ, ta ũkũũ na kĩkwʼũ.—Alo. 5:12.
O na vailye ũu, maũndũ onthe ala wĩkaa ũimũthũkũma Yeova, ta kũtetheesya angĩ mamũmanye, nĩmalũlũmĩĩlasya wĩkwatyo waku na no maũtetheesye wĩthĩwe na ũima wa mwĩĩ. Inywʼĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa akũũ, mwa manyai kana Yeova nũtanĩthawʼa nĩ kyonthe kĩla mwĩkaa ũthũkũminĩ wake, na kana kĩkundi nĩkyonaa mũĩkĩĩo wenyu wĩ wa vata.