Kyo Kĩthito kya Ikundi syĩ Kĩvathũkanyʼo sya Kũete Mũuo, no Kĩtume Kwĩthĩwa na Mũuo Ĩũlũ wa Nthĩ?
Makaũ na ithokoo iendeee kwongeleka ĩũlũ wa nthĩ. Na nũndũ wa kĩtumi kĩu, Ngwatanĩo ya Nthĩ o vamwe na ngwatanĩo ingĩ, nivangĩthasya mĩvango ya kũete mũuoa ĩla nĩ vamwe na kũtũma andũ ma kũtũngĩĩa mũuo kũla kwĩ ithokoo. Kĩeleelo kyoo kĩthĩawa ne kũtetheesya maũndũ mausye, isionĩ ila syĩ na ithokoo mbyũ. António Guterres, ũla nĩwe Mũandĩki Mũnene wa Ngwatanĩo ya Nthĩ aĩtye atĩĩ: “Ala matũmawa nĩ Ngwatanĩo ya Nthĩ kũete mũuo, nĩmo matetheeasya vanene wĩanĩ witũ wa kũtata kwĩthĩwa na nthĩ yĩ na mũuo.”
Myakanĩ mĩvĩtu, mĩvango ĩla yĩkawa ya kũete mũuo nĩyĩthĩĩtwe ĩyaĩla maũndũnĩ mana. Kwa ngelekanyʼo, nĩtetheesye kũsũvĩa laiaa, kũtũnga kwoo ala makĩĩe nthĩ ingĩ, kũnengane ũtethyo, na kũtũngĩĩa syĩndũ ila syanangĩtwe. Ĩndĩ ve mawetu methĩĩtwe vo matumaa mĩvango ĩsu ĩteanĩsya kĩeleelo kyayo vyũ. Yo ve kĩndũ kĩtonya kũtuma nthĩ yĩthĩwa na mũuo wa wʼo? Mbivilia ĩnenganĩte mosũngĩo meva?
Mawetu ala methĩawa vo na kĩla Mbivilia ĩwetete
Wetu: kwĩthĩwa vate ngwatanĩo. Ti laisi kũete vamwe ita sya kaũ syĩ kĩvathũkanyʼo na ngwatanĩo syĩ kĩvathũkanyʼo ithũkũme syĩ ngwatanĩo. Mavinda amwe ikundi isu syĩthĩĩtwe itatonya kũthũkũma syĩ ngwatanĩo nũndũ wa kũlea kwĩwʼana na kwĩthĩwa syĩ na ieleelo syĩ kĩvathũkanyʼo.
Kĩla Mbivilia ĩwetete: “Ngai wa ĩtunĩ akaũngamya ũsumbĩ . . . Na kũmina mosumbĩ asu onthe [silikalĩ sya andũ], nawʼo ũkekalaa tene na tene.”—Ndanieli 2:44.
Ĩvinda yũkĩte yĩte vaasa, Ngai akamina makaũ onthe na ayĩete mũuo ĩũlũ wa nthĩ. (Savuli 46:8, 9) Akamina silikalĩ syonthe sya nthĩ na ayĩete silikalĩ ĩmwe, ĩla nĩ Ũsumbĩ wa Ngai. Kwĩthĩwa na silikalĩ ĩmwe nzeo vyũ ĩsumbĩkĩte nthĩ kuma ĩtunĩ, kũkatuma ithokoo ithela, na kwoou vaikethĩwa na vata wa ngwatanĩo sya kũete mũuo.
Wetu: ũnyivu wa mbesa na syĩndũ ingĩ. Ti mavinda onthe mĩvango ya kũete mũuo yĩthĩawa na andũ meanĩtye, mbesa, kana syĩndũ ingĩ ila syĩkwendeka, na kĩu kĩtumaa matatethya maũndũ maingĩ. O na ala matũmawa makaete mũuo maendaa kũndũ kwĩ mathĩna maingĩ na mĩisyo mingĩ mũno.
Kĩla Mbivilia ĩwetete: “Ngai wa Mwĩaĩi waitũ Yesũ Klĩsto . . . amwĩkalya [Yesũ] kwʼokonĩ kwake kwa aũme ĩtunĩ, ĩũlũ mũno kũvĩtũka kĩla silikalĩ na ũkũmũ na vinya.”—Aeveso 1:17, 20, 21.
Ngai mwene vinya wʼonthe, Yeova,b anengete Yesũ, ũla nĩwe Mũsumbĩ ũla ũnyuvĩtwe wa Ũsumbĩ wa Ngai, kyonthe kĩla ũkwenda nĩ kana asumbĩke nesa. (Ndanieli 7:13, 14c) Ngai anengete Yesũ vinya mwingĩ, ũmanyi, na ũĩ, kwĩ silikalĩ o na yĩva ya andũ kana ngwatanĩo. (Isaia 11:2) O na Yesũ nũkwetwe mbau nĩ alaĩka me vinya. (Ũvuanyʼo 19:14) Vai ũndũ ũmũema kana mwetu mũno kwake.
Yesũ akatũmĩa syĩndũ ila Yeova ũmũnengete kwĩka maũndũ maingĩ eka o kũvetanga ithokoo. Akaete mũuo wa wʼo, ũuu, na ũsũvĩo kwa onthe ala me ungu wa Ũsumbĩ wa Ngai.—Isaia 32:17, 18.
Wetu: kũsiĩĩwa nĩ mĩao. Mavinda amwe ala mathũkũmaa ngwatanĩonĩ sya kũete mũuo mayĩthĩawa matonya kwĩka kĩla mekwenda nũndũ mai na myolooto yĩ ũtheinĩ ĩkonetye kĩla maĩle kwĩka, kana ũkethĩa mĩao nĩmasiĩĩe kwĩka maũndũ amwe kana kũthi kũndũ kũmwe. Na nũndũ wa ũu, mayĩthĩwa matatonya kũsũvĩa andũ nesa, kana kwĩanĩsya kĩeleelo kyoo vyũ.
Kĩla Mbivilia ĩwetete: “Nĩnĩnengetwe [Yesũ] ũkũmũ wʼonthe ĩtunĩ na kũũ nthĩ.”—Mathayo 28:18.
Ngai nũnengete Yesũ myolooto yĩ ũtheinĩ na ũkũmũ wʼonthe ũla ũkwenda nĩ kana aete mũuo ĩũlũ wa nthĩ. (Yoana 5:22) Yesũ ndakesa kwĩthĩwa na kyende kana ethĩwe na ũlũsani. (Isaia 11:3-5) O na ti ũsengyʼo kwona Mbivilia yĩtĩte Yesũ “Mũnene wa Mũuo,” ũla Ũsumbĩ wake ũlũlũmĩĩlwʼe na “sila wa katĩ na ũlũngalu.”—Isaia 9:6, 7.
Ũsumbĩ wa Ngai ũkaete mũuo wa wʼo
Ngwatanĩo sya kũete mũuo nitonya kũete mũuo wĩana ũna kana ikamina ithokoo kĩsionĩ kĩna. Ĩndĩ iyĩsa kũmina kĩtina kya ũngʼendu, kĩla nĩ kĩmena kĩla andũ methĩawa nakyo kwelekela ala angĩ.
“Thĩna ũla mũnene nĩ kana, ndwĩsa kũsũvĩa mũuo, vandũ ũte vo.”—Dennis Jett, ambassador wa tene wa Amelika.
Kĩvathũkanyʼo na ũu, Ũsumbĩ wa Ngai nĩwʼo ũtonya kũete mũuo wa wʼo, nũndũ ũtetheeasya andũ mavete kĩmena ngoonĩ syoo. Kwa ngelekanyʼo, yĩla Yesũ waĩ ĩũlũ wa nthĩ, nĩwamanyĩisye amanyĩwʼa make kwĩsĩla ndeto na meko make, ũndũ matonya kũete mũuo na kwonyʼa angĩ wendo:
Yesũ aisye kana laiaa ma Ũsumbĩ wa Ngai makamanyĩka nũndũ wa kwenda andũ ala angĩ. Mbivilia nĩyonanĩtye kana ala mamenete ala angĩ maiketĩkĩlwʼa mekale ungu wa Ũsumbĩ wa Ngai:
Yeova Ngai, ũla woombie andũ, nĩwĩsĩ kĩla kĩtonya kũete mũuo ĩũlũ wa nthĩ. Ũsumbĩ wake ũkeeka kĩla andũ, o vamwe na ngwatanĩo sya kũete mũuo, itatonya kwĩka.
a Ngwatanĩo ya Nthĩ na ngwatanĩo ingĩ nitũmĩaa ndeto ingĩ ta “kũtũngĩĩa mũuo,” “kũmantha mũuo,” “kũthĩnĩkĩa mũuo,” na “mĩvango ya kũete mũuo.”
b Yeova nĩyo ĩsyĩtwa ya Ngai. (Savuli 83:18) Sisya kĩlungu kĩ na kyongo, “We Yeova Nũũ?”
c Nthĩnĩ wa Ndanieli 7:13, 14, ndeto “mwana wa mũndũ” syonanasya Yesũ Klĩsto.—Mathayo 25:31; 26:63, 64.